Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap 2/2015

01-02-2015 | Onderzoek

Mindfulnesstraining voor SOLK

Auteurs: Hiske van Ravesteijn, dr. Peter Lucassen

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 2/2015

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Van Ravesteijn H, Lucassen P. Mindfulnesstraining voor SOLK. Huisarts Wet 2015;58(2):62-5.

Achtergrond

Patiënten met somatisch onverklaarde lichamelijke klachten (SOLK) doen een groot beroep op de gezondheidszorg. Er is behoefte aan een behandeling die voor de patiënt acceptabel en effectief is. Wij onderzochten de effectiviteit van mindfulnesstraining, een vorm van cognitieve therapie.

Methode

Onze onderzoekspopulatie (n = 125) recruteerden wij uit de 10% meest frequente bezoekers van 19 huisartsenpraktijken in de regio Nijmegen. Geïncludeerd werden patiënten die minimaal zes maanden last hadden van SOLK met functionele beperkingen. De deelnemers werden gerandomiseerd in een interventiegroep (n = 64) die mindfulnesstraining kreeg en een controlegroep (n = 61) die de gebruikelijke zorg ontving. Primaire uitkomstmaten waren ervaren gezondheid en psychisch en fysiek functioneren, respectievelijk gemeten met de vragenlijsten EQ-5D en SF-36 (MCS en PCS) bij de start van de training, na drie en na twaalf maanden.

Resultaten

Bij de follow-upmetingen bleken de ervaren gezondheid en het fysiek functioneren in beide groepen vergelijkbaar, maar het psychisch functioneren was beter in de interventiegroep (effectgrootte 0,3). Deelnemers aan de mindfulnesstraining gaven aan dat zij zich energieker voelden en beter in staat waren om ondanks hun klachten toch familie en vrienden te ontmoeten. Ook deden zij minder beroep op ziekenhuiszorg en meer op de GGZ.

Conclusie

Vanwege het positieve effect op het psychisch functioneren is mindfulnesstraining een zinvolle aanvulling op het schaarse arsenaal aan beschikbare therapieën voor patiënten met onverklaarde lichamelijke klachten.
Literatuur
1.
go back to reference De Waal MW, Arnold IA, Eekhof JA, Van Hemert AM. Somatoform disorders in general practice: prevalence, functional impairment and comorbidity with anxiety and depressive disorders. Br J Psychiatry 2004;184:470–6.CrossRefPubMed De Waal MW, Arnold IA, Eekhof JA, Van Hemert AM. Somatoform disorders in general practice: prevalence, functional impairment and comorbidity with anxiety and depressive disorders. Br J Psychiatry 2004;184:470–6.CrossRefPubMed
2.
go back to reference Barsky AJ, Borus JF. Somatization and medicalization in the era of managed care. JAMA 1995;274:1931–4.CrossRefPubMed Barsky AJ, Borus JF. Somatization and medicalization in the era of managed care. JAMA 1995;274:1931–4.CrossRefPubMed
3.
go back to reference Spitzer RL, Williams JB, Kroenke K, Linzer M, deGruy FV, 3rd, Hahn SR, et al. Utility of a new procedure for diagnosing mental disorders in primary care: The PRIME-MD 1000 study. JAMA 1994;272:1749–56.CrossRefPubMed Spitzer RL, Williams JB, Kroenke K, Linzer M, deGruy FV, 3rd, Hahn SR, et al. Utility of a new procedure for diagnosing mental disorders in primary care: The PRIME-MD 1000 study. JAMA 1994;272:1749–56.CrossRefPubMed
4.
go back to reference Olde Hartman TC, Blankenstein AH, Molenaar AO, Bentz van den Berg D, Van der Horst HE, Arnold IA, et al. NHG-Standaard Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijk Klachten (SOLK). Huisarts Wet 2013;56:222–30. Olde Hartman TC, Blankenstein AH, Molenaar AO, Bentz van den Berg D, Van der Horst HE, Arnold IA, et al. NHG-Standaard Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijk Klachten (SOLK). Huisarts Wet 2013;56:222–30.
5.
go back to reference Kroenke K. Efficacy of treatment for somatoform disorders: a review of randomized controlled trials. Psychosom Med 2007;69(9):881–8.CrossRefPubMed Kroenke K. Efficacy of treatment for somatoform disorders: a review of randomized controlled trials. Psychosom Med 2007;69(9):881–8.CrossRefPubMed
6.
go back to reference Deary V, Chalder T, Sharpe M. The cognitive behavioural model of medically unexplained symptoms: a theoretical and empirical review. Clin Psychol Rev 2007;27:781–97.CrossRefPubMed Deary V, Chalder T, Sharpe M. The cognitive behavioural model of medically unexplained symptoms: a theoretical and empirical review. Clin Psychol Rev 2007;27:781–97.CrossRefPubMed
7.
go back to reference Speckens AE, Van Hemert AM, Spinhoven P, Hawton KE, Bolk JH, Rooijmans HG. Cognitive behavioural therapy for medically unexplained physical symptoms: a randomised controlled trial. BMJ 1995;311:1328–32.CrossRefPubMedCentralPubMed Speckens AE, Van Hemert AM, Spinhoven P, Hawton KE, Bolk JH, Rooijmans HG. Cognitive behavioural therapy for medically unexplained physical symptoms: a randomised controlled trial. BMJ 1995;311:1328–32.CrossRefPubMedCentralPubMed
8.
go back to reference Zonneveld LN, Van Rood YR, Timman R, Kooiman CG, Van ’t Spijker A, Busschbach JJ. Effective group training for patients with unexplained physical symptoms: a randomized controlled trial with a non-randomized one-year follow-up. PLoS One 2012;7:e42629.CrossRefPubMedCentralPubMed Zonneveld LN, Van Rood YR, Timman R, Kooiman CG, Van ’t Spijker A, Busschbach JJ. Effective group training for patients with unexplained physical symptoms: a randomized controlled trial with a non-randomized one-year follow-up. PLoS One 2012;7:e42629.CrossRefPubMedCentralPubMed
9.
go back to reference Lakhan SE, Schofield KL. Mindfulness-based therapies in the treatment of somatization disorders: a systematic review and meta-analysis. PLoS One 2013;8:e71834.CrossRefPubMedCentralPubMed Lakhan SE, Schofield KL. Mindfulness-based therapies in the treatment of somatization disorders: a systematic review and meta-analysis. PLoS One 2013;8:e71834.CrossRefPubMedCentralPubMed
10.
go back to reference Teasdale JD, Segal ZV, Williams JM, Ridgeway VA, Soulsby JM, Lau MA. Prevention of relapse/recurrence in major depression by mindfulness-based cognitive therapy. J Consult Clin Psychol 2000;68:615–23.CrossRefPubMed Teasdale JD, Segal ZV, Williams JM, Ridgeway VA, Soulsby JM, Lau MA. Prevention of relapse/recurrence in major depression by mindfulness-based cognitive therapy. J Consult Clin Psychol 2000;68:615–23.CrossRefPubMed
11.
go back to reference Van Ravesteijn HJ, Suijkerbuijk YB, Langbroek JA, Muskens E, Lucassen PL, Van Weel C, et al. Mindfulness-based cognitive therapy (MBCT) for patients with medically unexplained symptoms: Process of change. J Psychosom Res 2014;77:27–33.CrossRefPubMed Van Ravesteijn HJ, Suijkerbuijk YB, Langbroek JA, Muskens E, Lucassen PL, Van Weel C, et al. Mindfulness-based cognitive therapy (MBCT) for patients with medically unexplained symptoms: Process of change. J Psychosom Res 2014;77:27–33.CrossRefPubMed
12.
go back to reference Van Ravesteijn H, Grutters J, olde Hartman T, Lucassen P, Bor H, Van Weel C, et al. Mindfulness-based cognitive therapy for patients with medically unexplained symptoms: a cost-effectiveness study. J Psychosom Res 2013;74:197–205.CrossRefPubMed Van Ravesteijn H, Grutters J, olde Hartman T, Lucassen P, Bor H, Van Weel C, et al. Mindfulness-based cognitive therapy for patients with medically unexplained symptoms: a cost-effectiveness study. J Psychosom Res 2013;74:197–205.CrossRefPubMed
13.
go back to reference Fournier JC, DeRubeis RJ, Hollon SD, Dimidjian S, Amsterdam JD, Shelton RC, et al. Antidepressant drug effects and depression severity: a patientlevel meta-analysis. JAMA 2010;303:47–53.CrossRefPubMedCentralPubMed Fournier JC, DeRubeis RJ, Hollon SD, Dimidjian S, Amsterdam JD, Shelton RC, et al. Antidepressant drug effects and depression severity: a patientlevel meta-analysis. JAMA 2010;303:47–53.CrossRefPubMedCentralPubMed
14.
go back to reference Bohlmeijer E, Prenger R, Taal E, Cuijpers P. The effects of mindfulnessbased stress reduction therapy on mental health of adults with a chronic medical disease: a meta-analysis. J Psychosom Res 2010;68:539–44.CrossRefPubMed Bohlmeijer E, Prenger R, Taal E, Cuijpers P. The effects of mindfulnessbased stress reduction therapy on mental health of adults with a chronic medical disease: a meta-analysis. J Psychosom Res 2010;68:539–44.CrossRefPubMed
Metagegevens
Titel
Mindfulnesstraining voor SOLK
Auteurs
Hiske van Ravesteijn
dr. Peter Lucassen
Publicatiedatum
01-02-2015
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Huisarts en wetenschap / Uitgave 2/2015
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI
https://doi.org/10.1007/s12445-015-0039-z

Andere artikelen Uitgave 2/2015

Huisarts en wetenschap 2/2015 Naar de uitgave