Top

Gepubliceerd in:

01-12-2004 | Artikelen

Indeling en bijwerkingen van psychofarmaca

Auteur: Prof. dr. Anton Loonen

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 6/2004

Abstract

Net als andere geneesmiddelen hebben veel psychofarmaca hinderlijke en soms gevaarlijke bijwerkingen. De klinisch meest relevante worden in dit artikel besproken. Het meest toxische psychofarmacon is lithium. Dit heeft hinderlijke acute effecten, maar veroorzaakt ook schildklier- en nierfunctiestoornissen, die ten dele irreversibel zijn.

Antipsychotica veroorzaken of veel extrapiramidale stoornissen of hebben ongewenste neuro-vegetatieve effecten. De atypische antipsychotica geven daarentegen weinig parkinsonisme en tardieve dyskinesieën, maar geven weer seksuele stoornissen of gewichtstoename bij langdurig gebruik. Selectieve serotonine heropname remmers (ssri's) hebben een typisch bijwerkingenprofiel en leiden soms tot onthoudingsverschijnselen. Het afhankelijkspotentieel is het grootst bij de benzodiazepinen, geneesmiddelen die overigens tamelijk veilig zijn. Dat laatste levert waarschijnlijk een bijdrage in de toename van het aantal mensen dat deze middelen misbruikt.

vorige artikel Placebo's en placebo-effecten

volgende artikel Diermodellen voor psychofarmaca en hersenziekten

Bakker J.B., Hovens J.E., Loonen A.J.M. (2001). Soms is roken beter. Medisch Contact 56, 1607-1609.

Cohen D. (2004). Atypical antipsychotics and new onset diabetes mellitus. Pharmacopsychiatry 37, 1-11.

Gorgels W.J., Oude Voshaar R.C., Mol A.J., Breteler M.H., van de Lisdonk E.H., Zitman F.G. (2001). Langdurig gebruik van benzodiazepinen. Ned. Tijdschr. Geneeskunde 145,1342-1346

Haddad P.M. (2001). Antidepressant discontinuation syndromes. Drug Saf. 24,183-197.

Harten P.N. van (2000). Bewegingsstoornissen door antipsychotica: diagnostiek en behandeling. Amsterdam, Boom.

Johnson F.N. (1980). Handbook of lithium therapy. Lancaster, MTP Press.

Kales A., Kales J.D. (1983). Sleep laboratory studies of hypnotic drugs: efficacy andwithdrawal effects. J Clin Psychopharmacol. 3, 140-150.

Klein D.F., Gittelman R., Quitkin F., Rifkin A. (1980). Diagnosis and drug treatment of psychiatric disorders: adults and children. Second edition. Baltimore, Williams & Wilkins.

Knegtering H., van der Moolen A.E., Castelein S., Kluiter H., van den Bosch R.J. (2003). What are the effects of antipsychotics on sexual dysfunctions and endocrine functioning? Psychoneuroendocrinology 28 (Suppl 2), 109-123

Loenen A.C. van (2004), hoofdredacteur. Farmacotherapeutisch kompas. Amstelveen: College van Zorgverzekeringen.

Loonen A.J.M. (1994). Indeling, werkingen en bijwerkingen van psychofarmaca. Pharm. Weekbl. 129, 517-523.

Loonen A.J.M. (2001) Pharmacokinetic Drug Interactions of SSRI's revisited. Practical Issues in Mood and Anxiety Disorders 17,1-8.

Loonen A.J.M. (2004). Het beweeglijke brein. De neurowetenschappelijke achtergronden van de psychische functies. Badhoevedorp: Mension.

Loonen A.J.M., Doorschot C.H. (1996) Motorische bijwerkingen bij antipsychoticumgebruik. Bulletin COBO 29(Sept),19-25.

Loonen A.J.M., Nolen W.A. (1999). Antipsychotica en antidepressiva. In: H. Wesseling, C. McEvoy J.P., Freudenreich O., Levin ED, Rose JE (1995a). Haloperidol increases smoking in patients with schizophrenia. Psychopharmacology (Berl) 119, 124-126.

McEvoy J., Freudenreich O, McGee M., VanderZwaag C., Levin E., Rose J. (1995b) Clozapine decreases smoking in patients with chronic schizophrenia. Biol Psychiatry 37, 550-552.

Nasrallah H. (2003). A review of the effect of atypical antipsychotics on weight. Psychoneuroendocrinology 28, 83-96.

Neef, P.A. de Graeff, red. Algemene farmacotherapie, 7e druk. Houten: Bohn, Stafleu, Van Loghum, 165-194.

Stahl S.M. (1998a). Mechanism of action of serotonin selective reuptake inhibitors. Serotonin receptors and pathways mediate therapeutic effects and side effects. J Affect Disord. 51, 215-235.

Stahl S.M. (1998b). Using secondary binding properties to select a not so selective serotonin reuptake inhibitor. J Clin. Psychiatry 59, 642-743.

Tyrer P.J. (1982). Monoamine oxidase inhibitors and amine precursors. In: P.J. Tyrer, red. Drugs in psychiatric Practice. Londen: Butterworths, 249-279.

Waldinger M.D., Zwinderman A.H., Olivier B. (2003). Antidepressants and ejaculation: a double-blind, randomized, fixed-dose study with mirtazapine and paroxetine. J Clin Psychopharmacol 23, 467-470.

Wetterling T. (2001). Bodyweight gain with atypical antipsychotics. A comparative review. Drug Safety 24, 59-75.

Titel: Indeling en bijwerkingen van psychofarmaca
Auteur: Prof. dr. Anton Loonen
Publicatiedatum: 01-12-2004
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Neuropraxis / Uitgave 6/2004
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03079021

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Abstract

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 6/2004

Placebo's en placebo-effecten

De toekomst van geneesmiddelen voor hersenziekten

Farmacologische en psychologische behandeling van paniekstoornis met of zonder agorafobie

Woorden vooraf

(Psycho)farmaco-epidemiologie

Diermodellen voor psychofarmaca en hersenziekten