Top

Tijdschrift voor Psychotherapie

Gepubliceerd in:

01-01-2012

Mentaliseren als kompas voor het team in een klinische behandelsetting

Auteur: Myriam Van Gael

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 1/2012

Samenvatting

Een aanzienlijk aantal patiënten met ernstige persoonlijkheidsproblemen wordt behandeld binnen een (dag)klinische setting. Aan dergelijke behandelingen kleven bepaalde gevaren. Sommige daarvan houden verband met problemen in de teamgroep. In een klinisch behandelmilieu moet er voortdurend aandacht en zorg zijn voor het teamfunctioneren. De manier waarop teamleden en teamprocessen begeleid en ondersteund worden, sluit best zo nauw mogelijk aan bij het behandelmodel van de setting. De zorg voor de patiënten en die voor het teamfunctioneren worden zo op een natuurlijke wijze met elkaar geïntegreerd. Bepaalde organisatie-en interventieprincipes van de op mentaliseren gerichte benadering kunnen fungeren als een kompas dat richting geeft aan de manier waarop teamleden samenwerken. Twee thema’s worden uitgewerkt:

hoe de principes van de op mentaliseren gebaseerde benadering kunnen aangewend worden in het streven naar een betere samenwerking en integratie van de teamgroep;

hoe een goed samenwerkend team het vermogen van individuele teamleden om te mentaliseren kan ondersteunen en waar nodig herstellen.

vorige artikel Inleiding

volgende artikel Een bijzondere casus (serie): EMDR-behandeling van vroegkinderlijke trauma’s bij een cliënte met een eetstoornis

Wanneer ik hier spreek over klinische behandeling, dan bedoel ik daarmee zowel residentiële als dagbehandelvormen.

Ik zou de uitdrukking ‘leren’ zo veel mogelijk willen vermijdenwanneer het gaat over het bevorderen of versterken van het vermogen omtementaliseren. Dat woordwekt verkeerdelijk de indruk dat onze patiënten iets niet kunnen (watwij wel kunnen) en het legt te veel de nadruk op het cognitieve aspect van het behandelproces, terwijl het affectieve proces centraal behoort te staan.

Bakker, J. & Derks, H. (2011). Mentaliseren als richtsnoer in klinische psychotherapie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 37, 331–345.CrossRef

Bales, D. & Bateman, A. (2012). Partial hospitalization settings. In A.W. Bateman & P. Fonagy (Eds), Handbook of mentalizing in mental health practice. (pp. 197–226). Washington/Londen: American Psychiatric Publishing.

Bateman, A.W. & Fonagy, P. (2004). Psychotherapy for borderline personality disorder. Mentalization-based treatment. New York/Oxford: Oxford University Press.

Bleiberg, E. (2003). Treating professionals in crisis: A framework focused on promoting mentalizing. Bulletin of the Menninger Clinic, 67, 212–226.CrossRef

Delfstra, G. & Peeters, G. (2011). Mentalisatie bevorderende therapie (MBT) in de groep. Samen ontdekken hoe de geest werkt. Tijdschrift voor Psychotherapie, 37, 6–17.

Fonagy, P. & Bateman, A.W. (2006). Mechanisms of change in mentalization-based treatment of BPD. Journal of Clinical Psychology, 62, 411–430.

Hutsebaut, J., Bales, D., Kavelaars, M., Van Gerwen, J., Van Busschbach, J. J.V. & Verheul, R. (2011). Implementatie van een behandelmodel voor persoonlijkheidsgestoorde adolescenten. Successen, mislukkingen en aanbevelingen. Tijdschrift voor Psychotherapie, 37, 162–176.CrossRef

Janzing, C. & Lansen, J. (1985). Milieutherapie. Het arrangement van de klinisch-therapeutische setting. Assen/Maastricht: Van Gorcum.

Kate, C. ten & Muller, N. (2007). Mentaliseren leren om te kunnen rouwen. Tijdschrift voor Psychotherapie, 33, 319–332.

Landelijke StuurgroepMultidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ (2008). Multidisciplinaire richtlijn persoonlijkheidstoornissen. Utrecht: Trimbos-instituut.

Main, T. (1989). The Ailment and other psychoanalytic essays. Londen: Free Association Books. Michels, R. (2006). Epilogue. Thinking about mentalization. In J.G. Allen & P. Fonagy (Eds), Handbook of mentalization-based treatment (pp. 327–333). Chichester: JohnWiley & Sons.

Shur, R. (1994). Countertransference enactment. How institutions and therapists actualize primitive internal worlds. Northvale/New Jersey: Jason Aronson.

Stanton, A.M. & Schwartz, M.S. (1954). The mental hospital: A study of institutional participation in psychiatric illness and treatment. New York: Basic Books.

Tilburg, W. van, Brink, W. van den & Arntz, A. (1998). Behandelingsstrategieën bij de borderline persoonlijkheidsstoornis. Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum.

Van Gael, M. (2007a). Moeilijke patiënten, lastige hulpverleners, onmogelijke teams. In E. De Belie & F. Morisse (red.), Gehechtheid en gehechtheidsproblemen bij personen met een verstandelijke beperking (pp. 181–204). Leuven: Garant. (Ook te lezen ophttp://publicaties.senvzw.be/leerpakket/artikel8b.pdf)

Van Gael, M. (2007b). Extreem luid & ongelooflijk ver weg. Mentaliseren in psychotherapie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 33, 6–22.

Vermote, R., Lowyck, B., Vandeneede, B., Bateman, A.W. & Luyten, P. (2012). Psychodynamically oriented therapeutic settings. In A.W. Bateman & en P. Fonagy (Eds), Handbook of mentalizing in mental health practice (pp. 247–269). Washington/Londen: American Psychiatric Publishing.

Williams, L.L., Fonagy, P., Target, M., Fearon, P., Sargent, J., Bleiberg, E. & Mc Gregor, J. (2006). Training psychiatry residents in mentalization-based therapy. In J.G. Allen & P. Fonagy (Eds), Handbook of mentalization-based treatment (pp. 223–232). Chichester: John Wiley & Sons.

Titel: Mentaliseren als kompas voor het team in een klinische behandelsetting
Auteur: Myriam Van Gael
Publicatiedatum: 01-01-2012
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 1/2012
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/s12485-012-0002-4

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 1/2012

Kwetsbaarheid in de forensische psychiatrie

Summaries

Inleiding

Ceterum censeo (column)

Een bijzondere casus (serie): EMDR-behandeling van vroegkinderlijke trauma’s bij een cliënte met een eetstoornis