Top

2018 | Boek | 2. editie

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Meer kwaliteit van leven

Integratieve, persoonsgerichte dementiezorg

Redacteuren: Rose-Marie Dröes, Philip Scheltens, Jos Schols

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Over dit boek

Dit boek focust op de integratie van kennis om het optimaal functioneren van mensen met dementie te bevorderen, geheel in de geest van het Deltaplan Dementie.Kernpunt is steeds: om de kwaliteit van het leven te optimaliseren zijn erkenning van de individuele behoeften, wensen en mogelijkheden een voorwaarde naast een maximum aan respect voor de persoon met dementie.
In de eerste vier hoofdstukken: de diagnostiek, de symptomen en de medicamenteuze behandeling van de aandoening en de non-medicamenteuze behandeling.Vervolgens beschrijven vier hoofdstukken heel concreet welke zorg er mogelijk is vanuit functioneel perspectief: - basiszorg, - omgevingsstrategieën in de verschillende stadia van dementie, - activeringsstrategieën, - reactivering met en zonder technologische hulpmiddelen.Tenslotte komen in tien hoofdstukken alle mogelijke vormen van begeleiding aan de orde om te helpen leren omgaan met de gevolgen van dementie en emotioneel in evenwicht te blijven. De persoon met dementie moet alle steun krijgen bij het vinden van steeds een andere balans tussen behoud van regie en afhankelijkheid:- wat zijn nog zinvolle en haalbare bezigheden? - hoe help je hem/haar een positief zelfbeeld te behouden?- wat kan helpen om in contact te blijven met familie en vrienden?- wat zijn wensen voor toekomstige behandeling bij voortschrijding van de ziekte?

Inhoudsopgave

Voorwerk

Dementiezorg vanuit geneeskundig perspectief

Voorwerk

1. Diagnostiek en classificatie van dementie

Samenvatting

De heer Barend is een 56-jarige man die met zijn vrouw en oudste zoon de geheugenpolikliniek bezoekt. Sinds twee jaar valt het zijn omgeving op dat de heer Barend minder grip op de zaken heeft, vergeetachtig is en zich terugtrekt.

Philip Scheltens

2. Klachten en verschijnselen van dementie

Samenvatting

De 77-jarige mevrouw Adriaans, een voormalig bibliothecaresse, wordt door de huisarts verwezen naar een polikliniek voor geheugenstoornissen omdat zij zichzelf vergeetachtig vindt. Zij heeft nooit zo’n geweldig geheugen gehad, maar nu krijgt zij ook nog opmerkingen uit haar omgeving en haar man en kinderen vinden haar af en toe verstrooid.

Frans Verhey

3. Medicamenteuze behandeling van dementie

Samenvatting

Artsen, en steeds vaker ook assistent-artsen (vaker in Nederland aangeduid als physician assistants), casemanagers en specialistisch verpleegkundigen werkzaam op het terrein van dementiezorg, hebben nadrukkelijk te maken met geneesmiddelen wanneer zij patiënten met dementie begeleiden.

Raymond Koopmans, Marcel Olde Rikkert, Sytse Zuidema

4. De arts en de niet-medicameteuze behandeling van dementie

Samenvatting

In de diagnostiek en behandeling van dementie spelen artsen een belangrijke rol. Steevast blijkt uit onderzoek dat patiënten en mantelzorgers met name de rol van de huisarts bij dementie erg belangrijk vinden.

Ton Bakker

Dementiezorg vanuit functioneel perspectief

Voorwerk

5. Basiszorg: behoud en reactivering van het dagelijks functioneren

Samenvatting

Basiszorg is een algemeen begrip dat van toepassing is op alle mensen die zorg nodig hebben. Het overstijgt specifieke ziektebeelden en vindt overal plaats, ongeacht de zorgsetting (bijvoorbeeld thuis, ziekenhuis of in het verpleeghuis). Basiszorg betreft onder andere zorg voor persoonlijke verzorging en hygiëne, aankleden, eten en drinken, mobiliteit, continentie, activiteiten, veiligheid en communicatie.

Hilde Verbeek, Jos Schols

6. De invloed van de omgeving op gedrag in de opeenvolgende fasen van dementie

Samenvatting

Dementie wordt een epidemie en de grenzen aan de zorg zijn – zeker in financiële zin – al overschreden. Die zorg betreft vooral de mensen met dementie en probleemgedrag. Desondanks blijkt probleemgedrag bij dementie nog steeds niet goed hanteerbaar.

Anneke van der Plaats, Jos Schols

7. Activeringsstrategieen

Samenvatting

De afgelopen decennia is er veel onderzoek gedaan naar activerende behandelmethoden voor mensen met dementie. Sommige van deze methoden hebben tot doel de achteruitgang van het geheugen en andere cognitieve functies

Rose Marie Dröes, Erik Scherder

8. Technologische hulpmiddelen in de zorg voor mensen met dementie

Samenvatting

Mensen met dementie krijgen in de loop van het ziekteproces in toenemende mate problemen op verschillende terreinen, zoals bij het boodschappen doen, koken, de zelfverzorging en de oriëntatie in tijd en ruimte. Om veilig en op een zo prettig mogelijke manier thuis te kunnen blijven wonen zijn ondersteuning en zorg nodig. Die kunnen worden geboden door de directe omgeving, familie, vrienden, buren (ofwel ‘mantelzorgers’, voor zover aanwezig), en door professionele zorgverleners en andere dienstverleners.

Franka Meiland, Luc de Witte

Effectieve hulp bij dementie vanuit belevingsperspectief

Voorwerk

9. Uiteindelijk gaat het om behoud van kwaliteit van leven

Samenvatting

In deel iii van dit boek staat het belevingsperspectief centraal. Behandeling en begeleiding vanuit het belevingsgerichte perspectief, ook wel het psychosociale perspectief genoemd, richt zich op het bijstaan van mensen met dementie en hun omgeving bij het omgaan met de gevolgen van dementie met als uiteindelijk doel behoud van hun kwaliteit van leven en voorkoming c.q. behandeling van ontregelingen van het dagelijks leven. Belangrijke vragen daarbij zijn: Hoe beleven mensen hun dementie? Hoe gaan zij ermee om? Welke psychologische en sociale factoren zijn hierop van invloed?

Rose-Marie Dröes, Debby Gerritsen

10. Omgaan met dementie: Belevingsgerichte begeleiding en zorg in de verschillende stadia van dementie*

Samenvatting

De confrontatie met dementie en de gevolgen daarvan in het dagelijks leven kunnen als (zeer) stressvol worden ervaren, zowel door de persoon die het overkomt als door zijn omgeving.

Evelyn Finnema, Cora van der Kooij, Rose Marie Dröes

11. Hulp bij het omgaan met de eigen beperkingen

Samenvatting

Problemen die bij dementie optreden in het geheugen, het gedrag en het nemen van initiatief, leiden vaak tot beperkingen in het uitvoeren van dagelijkse en sociale activiteiten. Deze beperkingen zijn van grote invloed op het welzijn en de kwaliteit van leven van mensen met dementie en hun mantelzorgers.

Maud Graff

12. Hulp bij het vinden van een balans tussen regiebehoud en afhankelijkheid

Samenvatting

Een persoon met dementie verliest in meer of mindere mate de regie over de sociale omgeving en communicatie. Ook de controle over het praktisch handelen wordt minder. Zo wordt hij steeds afhankelijker van anderen. Hoe moet je je staande houden met deze beperkingen? Wat betekent dit voor de naaste omgeving?

Myrra Vernooij-Dassen, Jacomine de Lange

13. Hulp bij het onderhouden van sociale relaties

Samenvatting

Sociale contacten zijn belangrijk voor mensen, zowel voor hun persoonlijk als maatschappelijk functioneren.^1,2 Voor mensen met dementie is dit niet anders, ook zij geven aan dat sociaal contact voor hen een van de belangrijkste behoeften is.

Marijke van Haeften-van Dijk, Petra Boersma

14. Hulp bij het handhaven van een emotionele balans

Een psychosociale en psychiatrische benadering

Samenvatting

Voor elk mens is het belangrijk om emotioneel in balans te zijn. Dit gaat gepaard met gevoelens van het naar je zin hebben, wellicht zelfs geluk ervaren, vrij van angst of bedreigende gevoelens zijn, het gevoel om te kunnen gaan met de wereld waarin je leeft. Maar het begrip ‘balans’ geeft ook aan dat het handhaven ervan een dynamisch proces is.

Ton Bakker

15. Hulp om een positief zelfbeeld te behouden

Samenvatting

Dementie is een ontwrichtende aandoening. De essentie van deze ziekte is dat ze de persoon als zelfstandig denkend en handelend individu steeds verder afbreekt. Mensen met dementie houden gedurende het ziekteproces een zeker besef van deze aftakeling, in wisselende vorm en in wisselende mate

Frans Hoogeveen, Joke Bos

16. Hulp bij het vinden van zinvolle bezigheden

Samenvatting

In het leven en de belevingswereld van mensen met dementie vinden gaandeweg het dementieproces veel veranderingen plaats. Als gevolg van de progressieve aard van dementie veranderen functionele mogelijkheden, interesses, maar ook relaties. Door de cognitieve, functionele en sociale beperkingen die mensen met dementie ervaren, ondernemen zij activiteiten waar zij vroeger plezier aan beleefden vaak niet meer.

Henriëtte van der Roest, Daphne Mensink

17. Hulp bij het omgaan met een onzekere toekomst

Samenvatting

In Nederland sterft ongeveer 18% van de mensen met, of aan, dementie. En als we kijken naar mensen boven de 80 is dat 29%. Dit zijn percentages genoemd door artsen op de vraag of bij de overledene de diagnose dementie was gesteld. Het is een totaal percentage van alle vormen van dementie en verschillende stadia van dementie.

Roeline Pasman, Bregje Onwuteaka-Philipsen

18. Psychologische interventies voor mantelzorgers van mensen met dementie*

Samenvatting

Onder mantelzorg wordt verstaan: ‘De hulp bij het dagelijks functioneren, die vrijwillig en onbetaald wordt verleend aan personen uit het sociale netwerk die – door welke oorzaak dan ook – vrij ernstige fysieke, verstandelijke of psychische beperkingen hebben’.

Anne Margriet Pot

Nawerk

Titel: Meer kwaliteit van leven
Redacteuren: Rose-Marie Dröes
Philip Scheltens
Jos Schols
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN: 978-90-368-2048-6
Print ISBN: 978-90-368-2047-9
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2048-6