Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top

2014 | Boek

Algemene geneesmiddelenleer hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Medicatieveiligheid

Op weg naar veilige zorg

Auteurs: Elly van Haaren, Nicolien van Halem, Tera Stuut, Henny Verbeek

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
insite
ZOEKEN

Over dit boek

Medicatieveiligheid staat hoog op de agenda van veel instellingen voor langdurige zorg. Dat is belangrijk, want een fout bij de medicijntoediening kan ernstige gevolgen voor de patiënt hebben. In de zorgsector is er veel aandacht voor verantwoorde omgang met medicijnen, wat heeft geleid tot de richtlijn 'Veilige principes in de medicatieketen'. Deze principes beschrijven alle medicatiestappen en wie waarvoor verantwoordelijk is - een grote verbetering. Op de werkvloer is extra vakkennis over medicatie natuurlijk welkom bij verpleegkundigen en verzorgenden om verantwoord met geneesmiddelen te kunnen werken.

In dit boek komen alle aspecten van medicatie aan bod: wat is de werking van een medicijn, welke bijwerkingen zijn er, hoe wordt het toegediend, waar moet je als verpleegkundige en verzorgende op letten en hoe ziet een veilig medicatieproces eruit?

Medicatieveiligheid helpt verpleegkundigen en verzorgenden hun deskundigheid op het gebied van medicijntoediening op peil te brengen en te houden. Het boek is geschikt voor de dagelijkse praktijk en voor opleiding en nascholing.

"Om veilig te kunnen werken met medicatie is voldoende kennis cruciaal. De basis hiervoor leg je tijdens de opleiding. Maar ook daarna is het bijhouden van kennis van groot belang voor je dagelijks werk. Hopelijk biedt dit boek jullie inspiratie om dagelijks bij te dragen aan de medicatieveiligheid in de zorg. Ik wens jullie veel leesplezier toe." Joke de Vries, Hoofdinspecteur verpleging en langdurige zorg

Inhoudsopgave

Voorwerk
1. Algemene geneesmiddelenleer
Samenvatting
Het hoofdstuk Algemene geneesmiddelenleer beschrijft voor zorgverleners de noodzakelijke achtergrondinformatie over de behandeling met medicijnen. Het gaat over de samenstelling en werking van een medicijn, wanneer het medicijn wordt voorgeschreven en wanneer juist niet. Is het medicijn bijvoorbeeld resistent voor bepaalde bacteriën, is de patiënt therapietrouw aan het medicijnvoorschrift, treedt er gewenning of verslaving op? Huisartsen, apotheken en ziekenhuizen beschikken over een digitaal medicatiebewakingssysteem dat controleert of een patiënt het voorgeschreven medicijn daadwerkelijk mag gebruiken: is er een contra-indicatie, bijvoorbeeld niet geschikt voor kinderen, is er sprake van interactie (wisselwerking) met andere medicijnen, bijvoorbeeld een (oudere) patiënt die veel medicijnen gebruikt (polyfarmacie)? De zorgverlener moet zich bewust zijn van de gevaren die het gebruik van medicijnen met zich meebrengt en goed observeren of het medicijn werkt en of er bijwerkingen zijn.
Ook het ontwikkelen van geneesmiddelen en de wetgeving over medicijnverstrekking komen uitgebreid aan de orde.
Elly van Haaren, Nicolien van Halem, Tera Stuut, Henny Verbeek
2. Toediening
Samenvatting
In dit hoofdstuk komt de toediening van medicijnen aan bod.
Het volgende wordt behandeld:
  • toedieningsvormen: tablet, dragee, capsule, drankje, druppels, poeders, kauwgom, suspensie, emulsie, zetpil, klysma/rectiole, crème, zalf, pasta, geneesmiddelenpleister, tampon;
  • toedieningswegen: lokale toediening (medicijn direct op de plaats die behandeld moet worden), systemische toediening (medicijn wordt eerst opgenomen in het bloed), enterale toediening (oraal), parenterale toediening (buiten het maag-darmkanaal om, direct in de bloedbaan);
  • toedieningswijzen: oraal, rectaal, vaginaal, via de luchtwegen, via de huid, via de slijmvliezen.
Elly van Haaren, Nicolien van Halem, Tera Stuut, Henny Verbeek
3. Verantwoordelijkheid en beheer
Samenvatting
Fouten met medicatie kunnen voor een groot deel worden voorkomen als er goede afspraken zijn over het medicatieproces: wie is voor welke stap verantwoordelijk, wat doet de huisarts, de apotheek en de zorgverlener? Maar ook: wat kan de patiënt nog zelf en waar moet de zorgverlener taken van hem overnemen? Hierover moeten goede afspraken worden gemaakt die worden vastgelegd in het zorgdossier.
Elly van Haaren, Nicolien van Halem, Tera Stuut, Henny Verbeek
4. Veiligheid
Samenvatting
Als zorgverlener moet je bekwaam zijn om veilig om te kunnen gaan met medicatie. Bekwaamheid betekent dat je voldoende kennis moet hebben van geneesmiddelen, vaardig moet zijn in de toediening, beschikbare protocollen moet toepassen, maar ook goed moet kunnen observeren en signaleren. Veel medicijnen worden in een geneesmiddelendistributiesysteem geleverd, maar niet alles. Hoe moet je omgaan met losse medicatie en niet-op-naam-gestelde medicatie? Voor risicovolle medicatie moet er een dubbele controle worden uitgevoerd. Landelijk is afgesproken welke medicatie risicovol is. En wat moet je doen als het toch fout gaat? We bespreken het melden van incidenten, de metingen die zorginstellingen uitvoeren en de aansprakelijkheid.
Elly van Haaren, Nicolien van Halem, Tera Stuut, Henny Verbeek
5. Werking en bijwerkingen van de belangrijkste medicijngroepen
Samenvatting
De meest voorkomende medicijnen in de langdurende zorg worden in dit hoofdstuk behandeld. Van de verschillende medicijngroepen wordt beschreven: waarvoor worden ze toegediend, werking, voorbeelden van medicijnen in deze groep, voorbeelden van bijwerkingen. De opsomming is niet volledig, dus raadpleeg altijd de bijsluiter als je medicijnen toedient en zoek informatie op in het Farmacotherapeutisch Kompas of op www.​apotheek.​nl.
Elly van Haaren, Nicolien van Halem, Tera Stuut, Henny Verbeek
Nawerk
Meer informatie
Titel
Medicatieveiligheid
Auteurs
Elly van Haaren
Nicolien van Halem
Tera Stuut
Henny Verbeek
Copyright
2014
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-368-0614-5
Print ISBN
978-90-368-0613-8
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-0614-5