Top

Huisarts en wetenschap

Gepubliceerd in:

01-09-2011 | Nascholing

Medicatie bij longcarcinoom

Auteur: prof.dr. E. F. Smit

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 9/2011

Samenvatting

Smit EF. Medicatie bij longcarcinoom. Huisarts Wet 2011;54(9):502-5.

Van alle maligniteiten heeft longkanker nog steeds de grootste mortaliteit: ruim tienduizend sterfgevallen in 2010. Wel wordt er de laatste jaren vooruitgang geboekt in de behandeling van het meest voorkomende subtype, het niet-kleincellig longcarcinoom. Men heeft ontdekt dat naast roken – de voornaamste oorzaak – ook een aantal genetische mutaties een niet-kleincellig longcarcinoom kunnen veroorzaken. In Nederland gaat het dan om zo’n duizend nieuwe patiënten per jaar (10% van alle longkankerpatiënten), vooral niet-rokende vrouwen. Bij het stellen van de diagnose is de ziekte meestal al uitgezaaid en niet meer te genezen.

Bij een van deze genetisch bepaalde vormen van longkanker is de epidermale groeifactorreceptor (EGFR) betrokken. De behandeling ervan wijkt sterk af van die van een door roken veroorzaakte longkanker. In plaats van chemotherapie krijgen patiënten met een gemuteerd EGFR-gen ‘targeted therapie’ met een EGFR-remmer zoals gefitinib of erlotinib. De prognose is viermaal zo goed als die van patiënten zonder EGFR-mutatie (mediane overleving 36 in plaats van 9 maanden). De bijwerkingen, huiduitslag en diarree, zijn milder dan die van klassieke chemotherapie. Inmiddels zijn er ook targeted middelen in ontwikkeling die aangrijpen op andere mutaties, bijvoorbeeld in EML4-ALK. Kennis van deze ontwikkelingen kan de huisarts helpen minder snel te vervallen in therapeutisch nihilisme en adequaat in te spelen op bijwerkingen van de nieuwe middelen.

vorige artikel Topsport

volgende artikel Uit je mond ruiken

Integraal Kankercentrum Nederland [website]. Utrecht: VIKC, 2011. www.ikcnet.nl, geraadpleegd 30 maart 2011.

Centraal Bureau voor de Statistiek [website]. Den Haag: CBS, 2011. www.cbs.nl, geraadpleegd 30 maart 2011.

Greenman C, Stephens P, Smith R, Dalgliesh GL, Hunter C, Bignell G, et al. Patterns of somatic mutation in human cancer genomes. Nature 2007;446:153–8.PubMedCrossRef

Thomas RK, Baker AC, Debiasi RM, Winckler W, Laframboise T, Lin WM, et al. High-throughput oncogene mutation profiling in human cancer. Nature Gen 2007;39:347–51.CrossRef

Sun S, Schiller J, Gazdar AF. Lung cancer in never smokers: A different disease. Nat Rev Cancer 2007;7:738–90.CrossRef

Gazdar AF. Should we continue to use the term non-small cell lung cancer? Ann. Oncol. Suppl. 7 225–229,2010.

Rosell R, Moran T, Queralt C, Porta R, Cardenal F, Camps C, et al. Screening for epidermal growth factor receptor mutations in lung cancer. New Eng J Med 2009;361:958–67.PubMedCrossRef

CBO-richtlijn Diagnostiek en behandeling niet-kleincellig bronchuscarcinoom 2011 (concept). Utrecht: Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO, in voorbereiding.

NSCLC Meta-analyses Collaborative Group. Chemotherapy in addition to supportive care improves survival in advanced non-small-cell lung cancer: a systematic review and meta-analysis of individual patient data from 16 randomised controlled trials. J Clin Oncol 2008;26:4617–25.

10.

Von Hoff DD. David A. Karnofsky Memorial Award lecture. ASCO Annual Meeting, 2010 June 4-8, Chicago. Chicago IL: ASCO, 2010.

11.

Becker A, Van Wijk A, Smit EF, Postmus PE. Side-effects of long-term administration of erlotinib in patients with non-small cell lung cancer. J Thorac Oncol 2010;5:1477–80.PubMedCrossRef

12.

Kris MG, Natale RB, Herbst RS, Lynch TJ Jr, Prager D, Belani CP, et al. Efficacy of gefitinib, an inhibitor of the epidermal growth factor receptor tyrosine kinase, in symptomatic patients with non-small cell lung cancer: a randomized trial. JAMA 2003;290:2149–58.PubMedCrossRef

13.

Fukuoka M, Yano S, Giaccone G, Tamura T, Nakagawa K, Douillard JY, et al. Multi-institutional randomized phase II trial of gefitinib for previously treated patients with advanced non-small-cell lung cancer (The IDEAL 1 Trial) [corrected]. J Clin Oncol 2003;21:2237–46.PubMedCrossRef

14.

Langer CJ. The ‘lazarus response’ in treatment-naive, poor performance status patients with non-small-cell lung cancer and epidermal growth factor receptor mutation. J Clin Oncol 2009;27:1350–4.PubMedCrossRef

15.

Lynch TJ, Bell DW, Sordella R, Gurubhagavatula S, Okimoto RA, Brannigan BW, et al. Activating mutations in the epidermal growth factor receptor underlying responsiveness of non-small-cell lung cancer to gefitinib. N Engl J Med 2004;350:2129–39.PubMedCrossRef

16.

Paez JG, Jänne PA, Lee JC, Tracy S, Greulich H, Gabriel S, et al. EGFR mutations in lung cancer: correlation with clinical response to gefitinib therapy. Science 2004;304:1497–500.PubMedCrossRef

17.

Pao W, Miller V, Zakowski M, Doherty J, Politi K, Sarkaria I, et al. EGF receptor gene mutations are common in lung cancers from ‘never smokers’ and are associated with sensitivity of tumors to gefitinib and erlotinib. Proc Natl Acad Sci USA 2004;101:13306–11.PubMedCrossRef

18.

Mok TS, Wu YL, Thongprasert S, Yang CH, Chu DT, Saijo N, et al. Gefitinib or carboplatin-paclitaxel in pulmonary adenocarcinoma. N Engl J Med 2009;361:947–57.PubMedCrossRef

19.

Maemondo M, Inoue A, Kobayashi K, Sugawara S, Oizumi S, Isobe H, et al. Gefitinib or chemotherapy for non-small-cell lung cancer with mutated EGFR. N Engl J Med 2010;362:2380–8.PubMedCrossRef

20.

Zhou C, Wu Y, Chen G, Feng J, Liu X, Wang C, et al. Preliminary results of randomized phase III study comparing efficacy and safety of first-line erlotinib versus carboplatin (CBDCA) plus gemcitabine (GEM) in Chinese advanced non-small cell lung cancer (NSCLC) patients (pts) with EGFR-activating mutations (OPTIMAL). General poster session, lung cancer-metastatic, 2010 ASCO Annual Meeting. J Clin Oncol 2010:28(suppl; abstr 7575).

21.

Kim ES, Hirsh V, Mok T, Socinski MA, Gervais R, Wu YL, et al. Gefitinib versus docetaxel in previously treated non-small-cell lung cancer (INTEREST): a randomised phase III trial. Lancet 2008;372:1809–18.PubMedCrossRef

22.

Shepherd FA, Rodrigues Pereira J, Ciuleanu T, Tan EH, Hirsh V, Thongprasert S, et al. Erlotinib in previously treated non-small-cell lung cancer. N Engl J Med 2005;353:123–32.PubMedCrossRef

23.

Kobayashi S, Boggon TJ, Dayaram T, Jänne PA, Kocher O, Meyerson M, et al. EGFR mutation and resistance of non-small-cell lung cancer to gefitinib. N Engl J Med 2005;352:786–92.PubMedCrossRef

24.

Engelman JA, Zejnullahu K, Mitsudomi T, Song Y, Hyland C, Park JO, et al. MET amplification leads to gefitinib resistance in lung cancer by activating ERBB3 signaling. Science 2007;316:1039–43.PubMedCrossRef

25.

Miller VA, Hirsh V, Cadranel J, et al. Phase IIB/III double-blind randomized trial of Afatinib (BIBW2992, irreversible inhibitor of EGFR/HER1 and HER2) + Best supportive care versus placebo and BSC in patients failing 1-2 lines of chemotherapy and Erlotinib or Gefitinib (LUX-Lung 1). Oral presentation, ESMO Annual Meeting, 2010 October 8-12, Milan.

26.

Soda M, Choi YL, Enomoto M, Takada S, Yamashita Y, Ishikawa S, et al. Identification of the transforming EML4-ALK fusion gene in non-small-cell lung cancer. Nature 2007;448:561–6.PubMedCrossRef

27.

Kwak EL, Bang YJ, Camidge DR, Shaw AT, Solomon B, Maki RG, et al. Anaplastic lymphoma kinase inhibition in non-small-cell lung cancer. N Engl J Med 2010;363:1693–703.PubMedCrossRef

28.

Shaw AT, Yeap BY, Mino-Kenudson M, Digumarthy SR, Costa DB, Heist RS, et al. Clinical features and outcome of patients with non-small-cell lung cancer who harbor EML4-ALK. J Clin Oncol 2009;27:4247–53.PubMedCrossRef

Titel: Medicatie bij longcarcinoom
Auteur: prof.dr. E. F. Smit
Publicatiedatum: 01-09-2011
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap / Uitgave 9/2011
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-011-0241-6

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 9/2011

Een pijnlijke zwelling in de lies

Te groot

Jan van Es-prijs

Hartinfarct en partner

Hondenbeet primair sluiten of niet?

Aanvulling standaard Preconceptiezorg nodig