Gepubliceerd in:
2016 | OriginalPaper | Hoofdstuk
20. Mannelijke geslachtsorganen
Auteurs : Anthony L. Mescher, prof.em.dr. E. Wisse, dr. C.P.H. Vreuls, prof.dr. J.-L. Hillebrands
Gepubliceerd in: Functionele histologie
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Samenvatting
Testis
-
Elke testis bevat ongeveer 250 lobuli, waarin de lange, kronkelende tubuli seminiferi zijn gelegen. Tussen de tubuli ligt een beetje bindweefsel, met daarin bloedvaten en de interstitiële cellen of Leydig-cellen.
-
Het epitheel van de tubuli bestaat uit Sertoli-cellen, die de zaadcellen in verschillende stadia van ontwikkeling omhullen met hun cytoplasma.
-
De ‘tight junctions’ op de laterale membranen van de Sertoli-cellen creëren een basaal compartiment waarin de spermatogoniën en een luminaal compartiment waarin de spermatocyten en spermatiden gelegen zijn.
-
De Sertoli-cellen beschermen de spermatoïde cellen tijdens hun ontwikkeling. Ook scheiden ze een vloeistof af waarin rijpe spermatozoa worden afgevoerd, produceren ze ABP dat testosteron concentreert en nemen ze cytoplasmadelen (restlichaampjes) op die spermatiden afstoten.
-
De eerste mitose wordt uitgevoerd door de spermatogoniën, die daardoor primaire spermatocyten voortbrengen. Deze primaire spermatocyten produceren na een meiotische deling de haploïde, secundaire spermatocyten.
-
De tweede meiotische deling produceert de spermatiden die, nog steeds in contact met de Sertoli-cellen, tijdens de spermiogenese differentiëren tot spermatozoa.
-
Bij deze spermiogenese condenseert de kern, wordt een lange flagel gevormd die bij zijn inplanting wordt omringd door een schede van mitochondriën, terwijl boven de kern een speciaal groot lysosoom wordt gevormd, de kopkap of acrosoom.
-
De afvoerende wegen zijn de tubuli recti, de rete testis, de ductuli efferentes, de ductus epididymidis, ductus deferens, ampulla, ductus ejaculatorius en de urethra. Daarnaast zijn er klieren aangesloten: de vesiculae seminales, de prostaat en de vesiculae bulbourethrales die de originele dragervloeistof vervangen.
Secretoire genitale ductus
-
Via een aantal afvoerende ductus komen de zaadcellen in de epididymis terecht, waar verdere rijping en vervanging van de dragervloeistof plaatsvindt.
-
De epididymis is aan de binnenzijde bekleed met een pseudo meerlagig cilindrisch epitheel dat stereociliën (extra lange microvilli) draagt.
-
Bij een ejaculatie ledigen delen van de epididymis zich in de ductus deferens. Deze laatste bevat een bekleding met daaromheen gladde spiercellen, die een peristaltische beweging kunnen uitvoeren.
Accessoire klieren
-
De vesiculae seminales leveren een groot deel van de zaadvloeistof vanuit klieren met een geplooide secretoire mucosa die via een afvoergang uitstroomt in de ductus deferens.
-
De prostaat levert via een aantal afvoergangen een bijdrage aan de zaadvloeistof in de urethra, die het semen naar en door de penis voert.
-
Door de toevoegingen uit de accessoire klieren worden de zaadcellen gevoed, bijvoorbeeld door fructose. Ook worden de bewegingen van de flagel opgestart en wordt de viscositeit van het semen gecontroleerd.
Penis
-
De penis bevat drie zwellichamen, die bestaan uit verwijde vaatachtige ruimtes (c. cavernosa) en groepen gladde spieren en speciale arteriën, de aa. helicinae.
-
Bij een erectie vullen de vaatachtige ruimten zich met arterieel bloed. Door deze zwelling worden de efferente venen samengedrukt zodat de druk in de zwellichamen verder oploopt tot de maximale arteriële druk. Doordat de tunica albuginea rond de zwellichamen onelastisch is, bouwt zich een stevigheid op als gevolg van de turgor. In het zwellichaam rond de urethra loopt de druk minder op, zodat het sperma kan passeren.
-
Na de ejaculatie vernauwen de aa. helicinae zich, zodat de druk afneemt en de efferente venen het bloed kunnen afvoeren. De penis verslapt weer.