Luisteren als belangrijkste interventie bij eenzaamheid

Eenzaamheid bij ouderen wordt als een belangrijk maatschappelijk probleem gezien. Het kan grote impact hebben op de kwaliteit van leven en de gezondheid. In dit artikel staat een aantal vragen centraal: Wat is eenzaamheid? En hoe reageer je als arts adequaat op gevoelens van eenzaamheid bij een patiënt? Welke aandachtspunten zijn hierbij van belang? Met behulp van de taxonomie van McGraw (die tien soorten eenzaamheid onderscheidt) beschrijven we de ruime verscheidenheid waarin eenzaamheid zich kan voordoen in de menselijke ervaring. We illustreren deze soorten eenzaamheid met voorbeelden uit recent onderzoek naar ouderen die hun leven als voltooid ervaren. Een belangrijke conclusie is dat eenzaamheid niet te reduceren is tot een oplosbaar, sociaal-maatschappelijke probleem. Daarnaast betogen we dat luisteren geen middel zou moeten zijn, maar een doel in zichzelf: goed luisteren is misschien wel de belangrijkste eenzaamheidsinterventie, omdat het ten diepste gaat om erkenning en het serieus nemen van de ervaring.