Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

19-06-2017

Luisteren als belangrijkste interventie bij eenzaamheid

Auteurs: Dr. Els van Wijngaarden, Prof. dr. Anne-Mei The

Gepubliceerd in: Bijblijven | Uitgave 4-5/2017

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Eenzaamheid bij ouderen wordt als een belangrijk maatschappelijk probleem gezien. Het kan grote impact hebben op de kwaliteit van leven en de gezondheid. In dit artikel staat een aantal vragen centraal: Wat is eenzaamheid? En hoe reageer je als arts adequaat op gevoelens van eenzaamheid bij een patiënt? Welke aandachtspunten zijn hierbij van belang? Met behulp van de taxonomie van McGraw (die tien soorten eenzaamheid onderscheidt) beschrijven we de ruime verscheidenheid waarin eenzaamheid zich kan voordoen in de menselijke ervaring. We illustreren deze soorten eenzaamheid met voorbeelden uit recent onderzoek naar ouderen die hun leven als voltooid ervaren. Een belangrijke conclusie is dat eenzaamheid niet te reduceren is tot een oplosbaar, sociaal-maatschappelijke probleem. Daarnaast betogen we dat luisteren geen middel zou moeten zijn, maar een doel in zichzelf: goed luisteren is misschien wel de belangrijkste eenzaamheidsinterventie, omdat het ten diepste gaat om erkenning en het serieus nemen van de ervaring.
Voetnoten
1
Voor dit artikel is gebruikgemaakt van enkele delen uit het boek Voltooid leven: over leven en willen sterven (2016) [2]
 
Literatuur
1.
go back to reference Wijngaarden EJ van. Ready to give up on life: a study into the lived experiences of older people who consider their lives to be completed and no longer worth living. Utrecht: University for Humanistic Studies; 2016. Wijngaarden EJ van. Ready to give up on life: a study into the lived experiences of older people who consider their lives to be completed and no longer worth living. Utrecht: University for Humanistic Studies; 2016.
2.
go back to reference Wijngaarden EJ van. Voltooid leven: over leven en willen sterven, 3e druk. Amsterdam: Atlas Contact; 2016. Wijngaarden EJ van. Voltooid leven: over leven en willen sterven, 3e druk. Amsterdam: Atlas Contact; 2016.
3.
go back to reference Perissinotto CM, Cenzer IS, Covinsky KE. Loneliness in older persons: a predictor of functional decline and death. Arch Intern Med. 2012;172(14):1078–84.CrossRefPubMedPubMedCentral Perissinotto CM, Cenzer IS, Covinsky KE. Loneliness in older persons: a predictor of functional decline and death. Arch Intern Med. 2012;172(14):1078–84.CrossRefPubMedPubMedCentral
5.
6.
go back to reference Tilburg T van, Jong Gierveld J de (redactie). Zicht op eenzaamheid: Achtergronden, oorzaken en aanpak. Assen: Van Gorcum; 2007. Tilburg T van, Jong Gierveld J de (redactie). Zicht op eenzaamheid: Achtergronden, oorzaken en aanpak. Assen: Van Gorcum; 2007.
7.
go back to reference Beuningen J van, Witt S de. Eenzaamheid in Nederland. Den Haag: CBS; 2016. Beuningen J van, Witt S de. Eenzaamheid in Nederland. Den Haag: CBS; 2016.
8.
go back to reference Jong Gierveld J de, Tilburg T van. Kwaliteitsbepaling van Meetinstrumenten via Triangulatie. In: Swanborn P, Jong Gierveld J de , Tilburg T van, Bronner A, Meijnen G (redactie). Aspecten van Onderzoek: Theorie, variabelen en praktijk. Utrecht: Rijksuniversiteit Utrecht, Vakgroepen Planning, Organisatie en Beleid & Empirisch Theoretische Sociologie; 1991. pag. 29–64. Jong Gierveld J de, Tilburg T van. Kwaliteitsbepaling van Meetinstrumenten via Triangulatie. In: Swanborn P, Jong Gierveld J de , Tilburg T van, Bronner A, Meijnen G (redactie). Aspecten van Onderzoek: Theorie, variabelen en praktijk. Utrecht: Rijksuniversiteit Utrecht, Vakgroepen Planning, Organisatie en Beleid & Empirisch Theoretische Sociologie; 1991. pag. 29–64.
9.
go back to reference Russell DW. UCLA loneliness scale (version 3): reliability, validity, and factor structure. J Pers Assess. 1996;66(1):20–40.CrossRefPubMed Russell DW. UCLA loneliness scale (version 3): reliability, validity, and factor structure. J Pers Assess. 1996;66(1):20–40.CrossRefPubMed
10.
go back to reference Armstrong K. De wenteltrap. Amsterdam: De Bezige Bij; 2003. Armstrong K. De wenteltrap. Amsterdam: De Bezige Bij; 2003.
11.
go back to reference Laing O. De eenzame stad: over de kunst van het alleen-zijn. Amsterdam: De Bezige Bij; 2016. Laing O. De eenzame stad: over de kunst van het alleen-zijn. Amsterdam: De Bezige Bij; 2016.
12.
go back to reference McGraw JG. Loneliness, its nature and forms: an existential perspective. Man World. 1995;28(1):43–64.CrossRef McGraw JG. Loneliness, its nature and forms: an existential perspective. Man World. 1995;28(1):43–64.CrossRef
13.
go back to reference Dohmen J. Het leven als kunstwerk. Amsterdam: Ambo; 2011. Dohmen J. Het leven als kunstwerk. Amsterdam: Ambo; 2011.
14.
go back to reference Goossensen A. Presentie en existentiële eenzaamheid. In: Jorna T (redactie). Mag een mens eenzaam zijn? Studies naar existentiële eenzaamheid en zingeving. Amsterdam: Uitgeverij SWP; 2012. pag. 37–48. Goossensen A. Presentie en existentiële eenzaamheid. In: Jorna T (redactie). Mag een mens eenzaam zijn? Studies naar existentiële eenzaamheid en zingeving. Amsterdam: Uitgeverij SWP; 2012. pag. 37–48.
15.
go back to reference Goossensen A. Zijn is gezien worden. Presentie en reductie in de zorg. Tilburg: Tilburg University; 2011, pag. 23. Goossensen A. Zijn is gezien worden. Presentie en reductie in de zorg. Tilburg: Tilburg University; 2011, pag. 23.
16.
go back to reference Jorna T. Mag een mens eenzaam zijn? Studies naar existentiële eenzaamheid en zingeving. Amsterdam: Uitgeverij SWP; 2012. Jorna T. Mag een mens eenzaam zijn? Studies naar existentiële eenzaamheid en zingeving. Amsterdam: Uitgeverij SWP; 2012.
17.
go back to reference Jorna T, Voois W. Onmetelijke eenzaamheid: Eenzaamheid als mogelijkheid tot zelfwording en zinvinding. Delft: Eburon; 2014. Jorna T, Voois W. Onmetelijke eenzaamheid: Eenzaamheid als mogelijkheid tot zelfwording en zinvinding. Delft: Eburon; 2014.
18.
go back to reference Zwet R van der, Maat J van de. Wat werkt bij de aanpak van eenzaamheid. Utrecht: Movisie; 2016. Zwet R van der, Maat J van de. Wat werkt bij de aanpak van eenzaamheid. Utrecht: Movisie; 2016.
Metagegevens
Titel
Luisteren als belangrijkste interventie bij eenzaamheid
Auteurs
Dr. Els van Wijngaarden
Prof. dr. Anne-Mei The
Publicatiedatum
19-06-2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Bijblijven / Uitgave 4-5/2017
Print ISSN: 0168-9428
Elektronisch ISSN: 1876-4916
DOI
https://doi.org/10.1007/s12414-017-0228-8