Anne Babaların Akılcı Olmayan İnançlarının Aile İşlevi Ve Çocuklardaki Davranış Problemleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Abstract
Bu araştırmada, anne-babaların anne baba olmaya ilişkin akılcı olmayan inançlarının aile işlevi ve çocuklardaki davranış problemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemi, Türkiye’nin sekiz farklı ilinde çocukları ilköğretime (7-12 Yaş) devam eden 520 anne-babadan oluşmaktadır. Araştırmada anne-babaların akılcı olmayan inançları ‘Anne-Baba Düşünceler Ölçeği’, aile işlevi ‘Aile Değerlendirme Ölçeği’, çocuklardaki davranış problemleri ise ‘4-14 Yaş Çocuk ve Gençlerde Davranış Değerlendirme Ölçeği’ ile değerlendirilmiştir. Araştırmada verilerin analizinde aşamalı regresyon analizi ve Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Araştırmada Anne-Baba Düşünceler Ölçeği’nin beklentiler alt boyutunun, Aile Değerlendirme Ölçeği’nin duygusal tepki verebilme alt boyutu ile .34, gereken ilgiyi gösterme alt boyutu ile .31 ve davranış kontrolü alt boyutu ile .31 olmak üzere olumlu yönde ve orta düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur. 4-14 Yaş Çocuk ve Gençlerde Davranış Değerlendirme Ölçeği’nin Anne-Baba Düşünceler Ölçeği’nin beklentiler alt boyutu .21 ve mükemmeliyetçilik alt boyutu ile .12 düzeyinde anlamlı olmayan bir ilişki bulunmuştur. Araştırmada ayrıca Anne-Baba Düşünceler Ölçeği’nin beklentiler alt boyutunun, Aile Değerlendirme Ölçeği’nin iletişim alt boyutu ve 4-14 Yaş Çocuk ve Gençlerde Davranış Değerlendirme Ölçeği arasındaki ilişkide aracı bir değişken olduğu belirlenmiştir.
Keywords
References
- Ackerman, K. A. (1991). Irrational Beliefs and Parenting Stress. Unpublished Doctoral Dissertation. University of Alberta, Canada, pp. 78-83.
- Bradshaw, J. 1995. Ailenizi Keşfedin. 1. Baskı, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, ss. 20-98.
- Buukuşoğlu, N., Aysan, F., Erermiş, S. (2001). Okul Fobisi Olan Çocukların Davranışsal Özellikleri, Annelerinin Ruhsal Belirti Düzeyleri ve Aile Fonksiyonlarının İncelenmesi. Ege Tıp Dergisi, 40(2):99-104.
- Bulut, I. (1993). Ruh Hastalığının Aile İşlevlerine Etkisi. Başbakanlık Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Yayınları, Ankara, ss.9-45.
- Erol, N. ve Şimşek, Z. (1998). Türkiye Ruh Sağlığı Profili Raporu: Çocuk ve Gençlerde Ruh Sağlığı: Yeterlik Alanları, Davranış Ve Duygusal Sorunların Dağılımı. T. C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, 27-28.
- Gülerce, A. (1996). Türkiye’ de Ailelerin Psikolojik Örüntüleri. 1. Baskı. Boğaziçi Üniversitesi Maatbası, İstanbul.
- Hamamcı, Z, Duy, B., ve Kaya, İ. (2011). Investigation of Irrational Parenting Beliefs, Percieved Stress and Coping With Stress. 7. International Congress of Cognitive Psychotherapy ‘Clinical Science’ , 02-05 June, Istanbul, pp.117.
- Johnston, C. ( 1996). Addressing Parent Cognitions in Interventions with Families of Disruptive Children. In Advances in Cognitive Behavioural Therapy. Dobson K., and Craig K. (Eds.), London, Sage Pub, pp.196-198.
- Joyce, M. R. (2006). A Developmental, Rational Emotive Behavioral Approach for Working with Parent. In Rational –Emotive Behavioral Approach to Childhood Disorders Theory, Practice and Research. Ellis, A. and. Bernard M.E. (Eds.), Springer Science Business Media, New York, pp.168-209.
- Kaya, İ. (2010). Development of the parent irrational beliefs scale and investigation of its psychometric characteristics. Master Thesis, Gaziantep University, Graduate school of Social sciences, Gaziantep.
- Nazlı, S. (2001). Aile Danışmanlığı. Anı Yayıncılık. Ankara.
- Özcan, C. T. (2002).Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların Anne-Babaların Empati Düzeyi ile Aile İşlevlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Robin, A. L. Foster, S. L. (1989) Negotiating Parent Adolescent Conflict. Guildford Press, New York, pp.14-18.
- Savi, F. (2008). Between 12-15 Years Old Primary School Students’s Behavior Problems by the Relations Between Family Function and Mather-Fathers Personality Dimensions, Doctoral Dissertation, Dokuz Eylül University, Department of Educational Seciences, İzmir.
- Saydam, R. ve Gençöz, T. (2005). Aile ilişkileri, Ebeveynin Çocuk Yetiştirme Tutumu ve Kendilik Değerinin Gençler Tarafından Belirtilen Davranış Problemleri İle Olan İlişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55):70-71.
- Starko, T. J. (1991). Parent Stress and Parent Irrational Beliefs: Mother Father Differences. Unpublished Master Dissertation, Universty of Alberta, pp.70–76.
- Wollf, S. (2009). Problem Çocuklar. 9. Baskı, Say Sayınları, İstanbul, ss.15-325.
- Yavuzer, H. (2010). Anne Baba ve Çocuk. 21. Baskı, Remzi Kitapevi, İstanbul.
Analyzing The Relationship Between Parent’s Irrational Beliefs and Their Children’s Behavioral Problems And Family Function
Abstract
In this study, it was aimed to
investigate the relationship between parent’s irrational beliefs about being
parent and their children’s behavioral problems and family function. The
participants of the study were 520 mothers-fathers, whose children are studying
primary school (7-12 years old), were eight different cities in Turkey. The
parent’s irrational beliefs about being parent, was evaluated through “Parents
Thought Scale”. The family function is evaluated via “Family Evaluation Scale”.
And, the other dependent variable, children’s behavioral problems, was
evaluated through “Behavior Evaluation Scale for Children and Youngs Aged
4-14”. Present study is a descriptive one. While analyzing the data, stepwise
regression analysis and Pearson Product-Moment Correlation Coefficient
were applied.
In the study, positive, meaningful and mid-level relationship was found
between the sub-dimension of Parents Thought Scale, expectations, and the
sub-dimensions of Family Evaluation Scale, giving emotional response (.34),
showing the needed care (.31), and controlling behavior (.31). The relationship
which is not meaningful was found between the Behavior Evaluation Scale for
Children and Youngs Aged 4-14 and the sub-dimensions of Parent’s Thought Scale,
expectations (.21), perfectionism (.12). Moreover, the sub-dimension of
Parent’s Thought Scale, expectations, was found as an intermediary variable in
the relationship between the sub-dimension of Family Evaluation Scale,
communication, and Scale for Children and Youngs Aged 4-14.
References
- Ackerman, K. A. (1991). Irrational Beliefs and Parenting Stress. Unpublished Doctoral Dissertation. University of Alberta, Canada, pp. 78-83.
- Bradshaw, J. 1995. Ailenizi Keşfedin. 1. Baskı, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, ss. 20-98.
- Buukuşoğlu, N., Aysan, F., Erermiş, S. (2001). Okul Fobisi Olan Çocukların Davranışsal Özellikleri, Annelerinin Ruhsal Belirti Düzeyleri ve Aile Fonksiyonlarının İncelenmesi. Ege Tıp Dergisi, 40(2):99-104.
- Bulut, I. (1993). Ruh Hastalığının Aile İşlevlerine Etkisi. Başbakanlık Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı Yayınları, Ankara, ss.9-45.
- Erol, N. ve Şimşek, Z. (1998). Türkiye Ruh Sağlığı Profili Raporu: Çocuk ve Gençlerde Ruh Sağlığı: Yeterlik Alanları, Davranış Ve Duygusal Sorunların Dağılımı. T. C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, 27-28.
- Gülerce, A. (1996). Türkiye’ de Ailelerin Psikolojik Örüntüleri. 1. Baskı. Boğaziçi Üniversitesi Maatbası, İstanbul.
- Hamamcı, Z, Duy, B., ve Kaya, İ. (2011). Investigation of Irrational Parenting Beliefs, Percieved Stress and Coping With Stress. 7. International Congress of Cognitive Psychotherapy ‘Clinical Science’ , 02-05 June, Istanbul, pp.117.
- Johnston, C. ( 1996). Addressing Parent Cognitions in Interventions with Families of Disruptive Children. In Advances in Cognitive Behavioural Therapy. Dobson K., and Craig K. (Eds.), London, Sage Pub, pp.196-198.
- Joyce, M. R. (2006). A Developmental, Rational Emotive Behavioral Approach for Working with Parent. In Rational –Emotive Behavioral Approach to Childhood Disorders Theory, Practice and Research. Ellis, A. and. Bernard M.E. (Eds.), Springer Science Business Media, New York, pp.168-209.
- Kaya, İ. (2010). Development of the parent irrational beliefs scale and investigation of its psychometric characteristics. Master Thesis, Gaziantep University, Graduate school of Social sciences, Gaziantep.
- Nazlı, S. (2001). Aile Danışmanlığı. Anı Yayıncılık. Ankara.
- Özcan, C. T. (2002).Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların Anne-Babaların Empati Düzeyi ile Aile İşlevlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gülhane Askeri Tıp Akademisi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Robin, A. L. Foster, S. L. (1989) Negotiating Parent Adolescent Conflict. Guildford Press, New York, pp.14-18.
- Savi, F. (2008). Between 12-15 Years Old Primary School Students’s Behavior Problems by the Relations Between Family Function and Mather-Fathers Personality Dimensions, Doctoral Dissertation, Dokuz Eylül University, Department of Educational Seciences, İzmir.
- Saydam, R. ve Gençöz, T. (2005). Aile ilişkileri, Ebeveynin Çocuk Yetiştirme Tutumu ve Kendilik Değerinin Gençler Tarafından Belirtilen Davranış Problemleri İle Olan İlişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55):70-71.
- Starko, T. J. (1991). Parent Stress and Parent Irrational Beliefs: Mother Father Differences. Unpublished Master Dissertation, Universty of Alberta, pp.70–76.
- Wollf, S. (2009). Problem Çocuklar. 9. Baskı, Say Sayınları, İstanbul, ss.15-325.
- Yavuzer, H. (2010). Anne Baba ve Çocuk. 21. Baskı, Remzi Kitapevi, İstanbul.