Samenvatting
Sinds 2011 stijgt het aantal meldingen van ‘verwarde personen’ bij de Nederlandse politie sterk. In combinatie met een aantal ernstige incidenten is de aandacht voor deze stijging en vooral het openbare orde-aspect ervan snel toegenomen. In 2015 werd een Aanjaagteam ingesteld dat een aantal bouwstenen heeft omschreven voor de verbetering van veiligheid en zorg rond mensen met verward gedrag. Sindsdien wordt er veel geïnnoveerd en ontwikkeld, zowel lokaal, regionaal als landelijk. Een kwantitatieve analyse van de gesignaleerde toename ontbreekt echter. Aan de hand van een aantal meer gedetailleerde politiecijfers, landelijke trends en vergelijkingen wordt duidelijk dat de meldingen bestaan uit subgroepen van mensen die eenmalig (40 %), enkele keren (35 %) en (zeer) veelvuldig (25 %) in beeld komen. De gevonden problematiek valt uiteen in psychische stoornissen, verslaving, ‘lastig gedrag’, dementie en verstandelijke beperking. Behalve voor dementie is er geen toename van de prevalentie in deze problematiek. Hoewel het hulpaanbod niet sterk is afgenomen, zijn er wel kwalitatieve veranderingen en lijkt een aanzienlijke groep mensen – in slechte sociaal-economische omstandigheden – de weg naar hulp minder goed te vinden en eerder met de politie in aanraking te komen. De aangebrachte differentiatie in aantallen, groepen en verklaringen biedt aanknopingspunten voor verder beleid in de publieke zorg.
Abstract
The number of police reports of ‘confused persons’ has been increasing in the Netherlands since 2011. Due to a number of serious incidents, the attention for his increase, and specifically the element of public safety has been large. A national Task Force was installed in 2015, which has proposed a number of building blocks for improvement of safety and care for people with confused behaviours. Much policy and innovation has been developed since, both locally, regionally, and nationally. However, a quantitative analysis of the police numbers has so far been missing. Based on an analysis of more detailed numbers, national data, trends and comparisons it becomes clear that the reports consist of people who are reported once (40%), a couple of times (35%), and (very) many times (25%). The problems found vary from mental disorders, addiction, ‘challenging behaviour’, and dementia to intellectual disabilities. While the total amount of care has not decreased much, there are qualitative changes that appear to hamper access to care for a substantial number of people – in poor socioeconomic situations – and result in more police involvement. The differentiation provided in number, groups, and explanations offers leads for further policy in public health care.
Literatuur
Politie. Stijgende trend overlast personen met verward gedrag. 2017. https://www.politie.nl/nieuws/2017/februari/20/00-stijgende-trend-overlast-personen-met-verward-gedrag.html. Geraadpleegd op: 18 mei 2017.
Houwelingen H van, Nieuwenhuis M. Steeds vaker incident met verward persoon. 2017. http://www.ad.nl/binnenland/steeds-vaker-incident-met-verward-persoon~a1b46395/. Geraadpleegd op: 12 jun 2017.
Hekkert A, Jong M de. De eenheid in verwarden. Verwarden in de Eenheid Rotterdam. Rotterdam: Eenheid Rotterdam; 2015.
Aanjaagteam Verwarde Personen. Eindrapportage. 2016. https://vng.nl/files/vng/publicaties/2016/20160930-eindrapportage-aanjaagteam-verwarde-personen-sep2016_0.pdf. Geraadpleegd op: 17 okt 2016.
Hoff J van ’t, Zeegers A. Een verward persoon of verward gedrag? Een zoektocht naar de verhalen achter overlastmeldingen. Zwolle: Politie Oost-Nederland; 2016.
Barth MAM, Rookhuijzen B. Convenant Politie-GGZ 2012. Amersfoort: Uitgever; 2011.
Peeters P‑H. Verwarde personen zijn het probleem niet. Over de echte vragen in de ambulante GGZ. Eindhoven: Uitgeverij Pepijn; 2015.
Kuppens J, Appelman T, Ham T van, et al. Met fluwelen handschoenen? Politie en de omgang met verwarde personen in Amsterdam. Arnhem: Bureau Beke; 2015.
Boers M. Verwarde personen in Twente. Komen tot een betekenisvolle afdoening. Apeldoorn: Politieacademie; 2016.
Barkhof J, Weijden J van der, Es R van, et al. Analyse E33-meldingen Leiden 2014. Interne publicatie. Leiden; 2015.
Abraham M, Nauta O. Politie en ‘verwarde personen. Amsterdam: DSP-groep; 2014.
Graaf R de, Tuithof M, Dorsselaer S van. Incidentie van psychische aandoeningen (NEMESIS-II). Utrecht: Trimbos-instituut; 2012.
Centraal Bureau voor de Statistiek. Veiligheidsmonitor 2015. Den Haag: CBS; 2016.
Centraal Bureau voor de Statistiek. CBS StatLine – Geregistreerde criminaliteit; soort misdrijf, regio (indeling 2016). 2016. http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?DM=SLNL&PA=83363NED&D1=0%2C3%2C5&D2=a&D3=0&D4=l&VW=T. Geraadpleegd op: 17 november 2016.
Vermunt L, Visser PJ, Muller M. Nemen de prevalentie en incidentie van dementie af? Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:D442.
Dementie RIVM. Dementie, cijfers & context, trends. 2016. https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/dementie/cijfers-context/trends#node-trend-aantal-mensen-met-dementie. Geraadpleegd op: 5 dec 2016.
Schipper K. Mensen met een verstandelijke beperking. Ned Tijdschr Geneeskd. 2014;160:B1105.
Centraal Bureau voor de Statistiek. CBS StatLine – Zorguitgaven; aanbieders van zorg en financieringsbron. 2016. http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=83039NED&D1=a&D2=a&D3=(l-1)-l&HD=160517-1204&HDR=G1,G2&STB=T. Geraadpleegd op: 5 dec 2016.
Nederlandse Zorgautoriteit. Kengetallen DIS per 1 oktober 2016. 2016. https://www.dbcinformatiesysteem.nl/over/kengetallen1/. Geraadpleegd op: 30 okt 2016.
Hoof F van, Knispel A, Hulsbosch L, et al. Landelijke monitor ambulantisering en hervorming langdurige GGZ. Utrecht: Trimbos-instituut; 2015.
Wolf JRLM. Oude bekenden van de psychiatrie. Utrecht: SWP; 1990.
Akkermans C. Aanspoelen aan de Achtergracht: maatschappelijke ontwikkelingen, clientèlevorming en de psychiatrische patiënten van de Amsterdamse GG&GD. Amsterdam: Amsterdam University Press; 2006.
Viergever RF. Gezondheidsmonitoring van kwetsbare groepen in Nederland: weten we genoeg? Tijdschr Gezondheidswet. 2013;91:347.
Lohuis G. Signaleren van psychische kwetsbaarheid: OGGZ. In: van der Padt I, Boom S, Derks J, redactie. Psychische kwetsbaarheid. Interprofessioneel werken vanuit een sociaal-psychiatrische visie. Amsterdam: Boom; 2017.
GGD GHOR Nederland. Nieuwe OGGz: handreiking voor GGD’en. Utrecht: GGD GHOR Nederland; 2016.
Maiju J, Raaijmakers L. Groeiende bezorgdheid om verwarde personen. De problematiek, de uitdagingen en veranderingsmogelijkheden in de (crisis)zorg in West-Brabant. Breda: GGD West-Brabant; 2016.
Centraal Plan Bureau. Decentralisaties in het sociaal domein. Den Haag: CPB; 2013.
Chang S‑S, Stuckler D, Yip P, et al. Impact of 2008 global economic crisis on suicide: time trend study in 54 countries. BMJ. 2013;347:f5239.
Koekkoek B. Verward in Nederland. Hoe we omgaan met mensen met een psychische stoornis. Houten: LannooCampus; 2017.
Laere I van, Lohuis G. Signalen toename verwarde personen. Partic Herstel. 2015;24(2):4–10.
Lauriks S, Wit MAS de, Buster MCA, et al. Composing a core set of performance indicators for public mental health care: a modified Delphi procedure. Adm Policy Ment Health. 2014;41(5):625–35.
Dankbetuiging
Graag bedank ik Joris van ’t Hoff (Politie Oost-Nederland), Eddy Adolfsen (GGNet) en Emile Barkhof (GGZ Rivierduinen) voor het ter beschikking stellen en toelichten van ongepubliceerde data. Ook dank ik een anonieme reviewer voor sociaal-medisch commentaar op een eerdere versie, alsmede Claudia Verhagen (VGGM), Thijs Fassaert (GGD Amsterdam) en Ineke van Dijk (voormalig GGD Kennemerland).
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Koekkoek, B. De toename van ‘verwarde personen’-meldingen: kwantitatieve analyse van een openbare orde en public health-probleem. Tijdschr Gezondheidswet 95, 264–272 (2017). https://doi.org/10.1007/s12508-017-0072-3
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12508-017-0072-3
Trefwoorden
- ‘verwarde personen’
- psychische stoornissen
- sociaal-economische omstandigheden
- ggz
- politie
- openbare orde
- publieke zorg