Top

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen

Gepubliceerd in:

01-01-2014 | Wetenschappelijke artikelen

Wat is de werkwijze van zorg- en welzijnsorganisaties in Utrecht en Amsterdam om de hoge zorgconsumptie in achterstandswijken te verlagen?

Verslag van een actiebegeleidend onderzoek

Auteurs: drs. Jennifer van den Broeke, PhDc, Thomas Plochg, Hanneke Schreurs, Sabine Quak, Mascha Egberts, Ellen van der Vorst, Arnoud Verhoeff, Karien Stronks

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 1/2014

Samenvatting

Bewoners van achterstandswijken hebben twee keer zo vaak chronische ziekten, vaker overgewicht, een ongezondere leefstijl en ervaren vaker problemen met werk, wonen, inkomen en opvoeding. Zelfs wanneer met de hogere ziektelast rekening wordt gehouden, blijkt de zorgconsumptie in die wijken hoger dan in niet-achterstandswijken. In toenemende mate wordt integratie van het gefragmenteerde zorg- (en soms welzijns-)aanbod en een groter accent op preventie en zelfmanagement voorgesteld als strategie om de verhoogde zorgconsumptie terug te dringen. In twee projecten in Utrecht en Amsterdam wordt geëxperimenteerd met een geïntegreerd preventief, zorg- en welzijnsaanbod voor het terugdringen van de hoge zorgconsumptie in achterstandswijken. In dit artikel doen we verslag van de eerste fase van actiebegeleidend onderzoek, waarin de ontwikkelde werkwijze wordt geëxploreerd door van ieder project de probleemdefinitie te verhelderen en de programmatheorie te ontwikkelen. Het project in Amsterdam Noord richt zich op volwassenen met meervoudige vragen en de benadering wordt met name gedragen op bestuurlijk niveau en top-down ingezet. In Utrecht Overvecht richt het project zich op volwassenen met vage klachten en ontwikkelt het zich meer bottom-up vanuit het uitvoeringsniveau. In beide projecten is het doel professionals nieuwe competenties te laten ontwikkelen die hen in staat stellen meer generalistisch, populatiegericht en coachend te werken om zo adequatere zorg en ondersteuning te bieden aan cliënten uit achterstandswijken. We hopen dat deze beschrijving van de programmatheorieën anderen zal stimuleren en ondersteunen bij de ontwikkeling van initiatieven om hoge zorgconsumptie in achterstandswijken aan te pakken.

vorige artikel Relatie tussen de beschikbaarheid van een auto van de zaak en lichaamsbeweging

FIT staat voor Functiebehoud bij ouderen in de eerste lijn In Transitie en is een onderzoeksproject vanuit het Academisch Medisch Centrum dat gesubsidieerd wordt door ZonMw. Zie www.effectieveouderenzorg.nl

Hoeymans N, Melse JM, Schoemaker CG. Gezondheid en determinanten. Deelrapport van de VTV 2010 Van gezond naar beter. Bilthoven: RIVM. 2010.

Barnett K, Mercer SW, Norbury M et al. Epidemiology of multimorbidity and implications for health care, research, and medical education: a cross-sectional study. Lancet 2012; 380: 37–43.PubMedCrossRef

Mackenbach JP, Stribu I, Roskam A-JR, Schaap M, Menvielle G, Leinsalu M, Kunst A. Socioeconomic Inequalities in Health in 22 European Countries. New Engl J Med 2008;358:2468–81.PubMedCrossRef

Koning J de. Resultaten Utrechtse Gezondheidspeiling 2006 naar wijk en subwijk. Utrecht: GG & GD Utrecht, 2008.

Pilgram K. Rapportage NWW in aandachtswijken December 2010. Amsterdam: UWV, 2011.

Factsheet Voortijdig Schoolverlaten, november 2007, behorend bij de brief aan de Tweede Kamer met kenmerk VSV/DIR/2007/48811. Ministerie van Onderwijs Cultuur enWetenschap, 2007.

Wittebrood K, Permentier M, Pinkster F. Wonen, wijken & interventies. Krachtwijkenbeleid in perspectief. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2011.

Stronks K, Ravelli ACJ, Reijneveld SA. Immigrants in the Netherlands: Equal access for equal needs? J Epidemiol Commun H 2001; 55:701–7.CrossRef

Rosendal H, Ahuis K, Huijsman R., Raad C. Ketenzorg; praktijk in perspectief. Maarssen: Elsevier gezondheidszorg, 2009.

10.

Barr V, Robinson S, Marin-Link B, Underhill L, Dotts A, Ravensdale D, Salivaras S. The expanded chronic care model. Hospital Quaterly 2003;7(1):73–82

11.

Plochg T. Building a tower of Babel in health care? Theory & practice of community based integrated care. Proefschrift Universiteit van Amsterdam. Amsterdam: Buijten en Schipperheijn. 2006.

12.

Martin-Misener R, Valaitis R. A scoping literature review of collaboration between primary care and public health. A report tot the Canadian health services research foundation 2009.

13.

Stevenson Rowan M, Hogg W, Huston P. Integrating public health and primary care. Healthcare policy 2007;3(1): 1–22.

14.

Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ). Zorg voor je gezondheid! Gedrag en gezondheid: de nieuwe ordening. Discussienota aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Den Haag: RVZ. 2010.

15.

Hoop T de. Van Klacht naar Kracht, activerende zorg in de wijk. Tijdschr Gezondheidswet 2010;88:217–9.CrossRef

16.

Aalders M, Overgoor L, Reitsma S. Big!Move verankerd. Tijdschr Gezondheidswet 2010;88:219–21.CrossRef

17.

Vrijhoef HJM. Chronische zorg in Nederland anno 2010: leidt verandering tot verbetering?. Tijdschr Gezondheidswet 2010;88:55–8.CrossRef

18.

Funnell SC, Rogers PJ. Purposeful program theory: effective use of theories of change and logic models. San Francisco, CA: John Wiley & Sons, 2011.

19.

Øvretveit, J. Evaluating health interventions. Buckingham: Open University Press, 1998.

20.

Lewin. 1946 in Small SA. Action-oriented research: models and methods J Marriage Family 1995;57: 941–55.

21.

Rossi P, Freeman H, Lipsey M. Evaluation: A systematic approach. Thousand Oaks, CA: Sage, 1999.

22.

W.K.Kellogg Foundation. Logic Model Development Guide. Using logic models to bring together planning, evaluation, and action. Michigan: WK Kellogg Foundation, 2004.

23.

SDAN, DZS en Agis zorgverzekeringen. Plan van aanpak Samen Beter. Amsterdam: SDAN, DZS en Agis zorgverzekeringen, 2007.

24.

GG & GD en Agis zorgverzekeringen. Plan van aanpak Gezonde Wijk. Overvecht: GG & GD en Agis zorgverzekeringen, 2008.

25.

Starfield, B. Appendix A: Chronic Illness and Primary Care, Transforming care for Canadians with chronic health conditions: Put people first, expect the best, manager for results. Ottawa, Ontario: Canadian Academy of Health Sciences, 2010, pp. 1–9.

26.

Arah OA. On the relationship between individual and population health. Medicine Health Care Philosophy 2009;12:235–44.CrossRef

27.

Mackenbach JP, Maas PJ van der, Bonsel GJ. Volksgezondheid en gezondheidszorg. Maarssen: Elsevier gezondheidszorg, 2008.

28.

Kindig DA, Stoddart G. What Is Population Health? Am J Public Health 2003;93:366–9.CrossRef

29.

Twickler ThBM, Hoogstraaten, Reuwer AQ et al. Laaggeletterdheid en beperkte gezondheidsvaardigheden vragen om een antwoord in de zorg. Ned Tijdschr Geneesk 2009;153:A250.

30.

Hibbard JH, Mahoney ER, Stock R, Tusler M. Results in improved self-management behaviors? Health Serv Res 2007; 42:1443–63.PubMedCrossRef

31.

Plochg T, Broeke van den JR, Kringos DS, Stronks K. Integrating primary care and public health. Am J Public Health 2012;16: letters e1.

32.

Wijffels H. Herman Wijffels wil voorzorg. Skipr Magazine, sept 2012.

33.

Stahel WR. The performance Economy. London: Palgrave, 2006.CrossRef

34.

Kodner DL, Spreeuwenberg C. Integrated care: meaning, logic, applications, and implications – a discussion paper. Int J Integr Care 2002;2:1–6.

35.

Plochg T, Klazinga NS, Starfield B. Transforming medical professionalism to fit changing health needs. BMC Medicine 2009;7:64.PubMedCentralPubMedCrossRef

36.

Plochg T, Klazinga NS, Schoenstein M, Starfield B. Reconfiguring health professions in times of multi-morbidity. Eight recommendations for change. Paris: OECD, 2011.

37.

Tinetti ME, Fried TR, Boyd CM. Designing Health Care for the Most Common Chronic Condition –Multimorbidity. JAMA 2012; 307: 2493–4.PubMed

38.

Barnett K, Mercer SW, Norbury M, Watt G, Wyke S, Guthrie B. Epidemiology of multimorbidity and implications for health care, research, and medical education: a cross-sectional study. Lancet 2012;280:37–43.CrossRef

39.

Harting J, Assema P van. Community-projecten in Nederland. De eeuwige belofte? Maastricht: Universiteit Maastricht, 2007.

40.

Lasker RD, Weiss ES, Miller R. Partnership synergy: a practical framework for studying and strengthening the collaborative advantage. Millbank Q 2001.

Titel: Wat is de werkwijze van zorg- en welzijnsorganisaties in Utrecht en Amsterdam om de hoge zorgconsumptie in achterstandswijken te verlagen?
Verslag van een actiebegeleidend onderzoek
Auteurs: drs. Jennifer van den Broeke, PhDc
Thomas Plochg
Hanneke Schreurs
Sabine Quak
Mascha Egberts
Ellen van der Vorst
Arnoud Verhoeff
Karien Stronks
Publicatiedatum: 01-01-2014
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 1/2014
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI: https://doi.org/10.1007/s12508-014-0016-0

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 1/2014

De participatiesamenleving: gezonde prikkel of een verkeerd idee?

Sociale zekerheid bij ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid in Nederland in historisch perspectief

Speelgroen: van contract naar contact

Intersectoral collaboration in Public Health: too complex to investigate or not?

Succesfactoren en belemmerende factoren bij burgerinitiatieven op het gebied van sporten en bewegen in lage SES wijken

Reflectie vanuit het GGD-perspectief