Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 2/2011

01-02-2011

Begraafklasse en overlijdensleeftijd

Een onderzoek op een oude Roermondse begraafplaats

Auteurs: Hans Bosma, Frans van Poppel

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 2/2011

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Beweerd wordt dat tijdens de industrialisatieperiode regionale gezondheidsverschillen in Nederland groter waren dan sociaaleconomische gezondheidsverschillen binnen regio's. Wij onderzochten sociaaleconomische sterfteverschillen in het stedelijke Roermond tijdens de bloei en neergang van de lokale industrialisatie. Met behulp van gegevens van 803 begravenen op de Roermondse begraafplaats ’Nabij Kapel in 't Zand’ werd voor 1880, 1895, 1913 en 1930 onderzocht of de begraafklasse en - locatie samenhing met de overlijdensleeftijd. Begraafklassen en -locaties verschillen in begraafkosten en vormen als zodanig een blijvende en postume markering van de status en het prestige van de overledene. Variantieanalyse werd gebruikt om gemiddelde overlijdensleeftijden te vergelijken tussen de begraafklassen. Hoe goedkoper de begraafklasse, des te lager de overlijdensleeftijd. Mannen en vrouwen in de (gratis) vierde klasse haalden vrijwel nooit hun veertigste verjaardag, terwijl hun tegenhangers in de (duurste) eerste klasse gemakkelijk 60 of 70 werden in 1913 en 1930. Het patroon was vrijwel hetzelfde in de vier steekproefjaren en ook voor mannen en vrouwen, maar de verschillen waren wat kleiner met uitsluiting van de zuigelingensterfte. De bevindingen voor het stedelijke Roermond in de periode 1880-1930 wijzen erop dat er ook binnen regio's aanzienlijke sociaaleconomische sterfteverschillen konden bestaan tijdens de Nederlandse industrialisatieperiode.
Literatuur
1.
go back to reference Poppel FWA, Gaalen RIA van. Sociale klasse, sociale mobiliteit en sterfte in Nederland, 1850-2007. In: Maas I, Leeuwen MHD van, Mandemakers K (red). Honderdvijftig jaar levenslopen: de Historische Steekproef Nederlandse Bevolking. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2009, p 203–36 Poppel FWA, Gaalen RIA van. Sociale klasse, sociale mobiliteit en sterfte in Nederland, 1850-2007. In: Maas I, Leeuwen MHD van, Mandemakers K (red). Honderdvijftig jaar levenslopen: de Historische Steekproef Nederlandse Bevolking. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2009, p 203–36
2.
go back to reference Heemels M. Een “icrokosmos van de Roermondse maatschappij” Een sociaal-historisch onderzoek naar de begavenen op de begraafplaats “abij Kapel in 't Zand” in de periode 1870-1940. In: Knotter A, Rutten W (red). Studies over de sociaal-economische geschiedenis van Limburg. Jaarboek van het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg, deel LIV – 2009. Maastricht: Sociaal Historisch Centrum voor Limburg (SHCL), 2009, p 101–32 Heemels M. Een “icrokosmos van de Roermondse maatschappij” Een sociaal-historisch onderzoek naar de begavenen op de begraafplaats “abij Kapel in 't Zand” in de periode 1870-1940. In: Knotter A, Rutten W (red). Studies over de sociaal-economische geschiedenis van Limburg. Jaarboek van het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg, deel LIV – 2009. Maastricht: Sociaal Historisch Centrum voor Limburg (SHCL), 2009, p 101–32
3.
go back to reference Gemeentearchief Roermond (GAR). Nieuw Archief, inventarisnummer 6164 Gemeentearchief Roermond (GAR). Nieuw Archief, inventarisnummer 6164
4.
go back to reference Gemeentearchief Roermond (GAR). Nieuw Archief, inventarisnummer 4175 Gemeentearchief Roermond (GAR). Nieuw Archief, inventarisnummer 4175
5.
go back to reference Rituale Romanum (Regensburg 1884) 227 en Rituale Romanum (Regensburg 1925) 212–213 Rituale Romanum (Regensburg 1884) 227 en Rituale Romanum (Regensburg 1925) 212–213
7.
go back to reference Smith GD, Carroll D, Rankin S, Rowan D. Socioeconomic differentials in mortality: evidence from Glasgow graveyards. BMJ 1992;305(6868):1554–7PubMedCrossRef Smith GD, Carroll D, Rankin S, Rowan D. Socioeconomic differentials in mortality: evidence from Glasgow graveyards. BMJ 1992;305(6868):1554–7PubMedCrossRef
8.
go back to reference Leeuwen MHD van, Maas I, Miles A. Creating a Historical International Standard Classification of Occupations: An Exercise in Multinational, Interdisciplinary Cooperation. Historical Methods 2004;37:186–97CrossRef Leeuwen MHD van, Maas I, Miles A. Creating a Historical International Standard Classification of Occupations: An Exercise in Multinational, Interdisciplinary Cooperation. Historical Methods 2004;37:186–97CrossRef
9.
go back to reference Poppel F van. Sociale ongelijkheid voor de dood. Het verband tussen sociaal-economische positie en zuigelingenen kindersterfte in Nederland in de periode 1850-1950. Tijdschr Sociale Geschiedenis 1982;8:231–81 Poppel F van. Sociale ongelijkheid voor de dood. Het verband tussen sociaal-economische positie en zuigelingenen kindersterfte in Nederland in de periode 1850-1950. Tijdschr Sociale Geschiedenis 1982;8:231–81
10.
go back to reference Verhage H. Katholieken, Kerk en Wereld. Roermond en Helmond in de lange negentiende eeuw. Hilversum: Maaslandse Monografieeëndeel 66, 2003:14 Verhage H. Katholieken, Kerk en Wereld. Roermond en Helmond in de lange negentiende eeuw. Hilversum: Maaslandse Monografieeëndeel 66, 2003:14
Metagegevens
Titel
Begraafklasse en overlijdensleeftijd
Een onderzoek op een oude Roermondse begraafplaats
Auteurs
Hans Bosma
Frans van Poppel
Publicatiedatum
01-02-2011
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 2/2011
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI
https://doi.org/10.1007/s12508-011-0038-9

Andere artikelen Uitgave 2/2011

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 2/2011 Naar de uitgave