Skip to main content
SpringerLink
Log in

Kritisch denken als onderscheid

Een kans om te differentiëren…

  • Published:
Onderwijs en gezondheidszorg

In de discussie over wat nu het onderscheid is tussen het werk- en denkniveau van mbo en hbo opgeleide verpleegkundigen worden vaak termen zoals ‘analyseren, relateren, toetsen, beoordelen en evalueren’ genoemd. ‘Hbo opgeleide verpleegkundigen passen deze vaardigheden vaker en op een hoger niveau toe dan hun mbo vakgenoten’ was dan ook de belangrijkste uitkomst van een drietal focusgroepsbijeenkomsten waarbinnen het onderscheid tussen mbo en hbo opgeleide verpleegkundigen binnen de geestelijke gezondheidszorg centraal stond (Focusgroep, 2007). Deelnemers vanuit de beroepspraktijk (verpleegkundigen, praktijkopleiders en managers) en het onderwijs bestempelden voornoemde vaardigheden tot de meest kenmerkende verschillen tussen mbo en hbo opgeleide verpleegkundigen. In dit artikel worden vaardigheden als ‘analyseren’ en ‘beoordelen’ geclassificeerd onder het domein ‘kritisch denken’. De centrale vraag is hier of kritisch denken als belangrijk onderscheid gezien kan worden. Het zou dan een hulpmiddel zijn om taken en functies te differentiëren en binnen het onderwijs zou men curricula hierop beter af kunnen stemmen. In dit artikel wordt ingegaan op wat kritisch denken inhoudt waarbij cognitieve vaardigheden nadrukkelijk aan bod komen. Op basis van de HBO-GGz beroepscompetenties (GGZ Nederland et al, 2004) zou men immers een verschil verwachten in het vermogen om cognitieve vaardigheden in te zetten tussen hbo en mbo opgeleide verpleegkundigen. Mogelijk spelen hier ook andere factoren een (even) grote rol. Tenslotte wordt stilgestaan bij de verschillen tussen competentieprofielen bij kritisch denken als mogelijkheid om deze verschillen te meten.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Notes

  1. Dit zijn algemene beschrijvingen voor het vereiste eindniveau van de eerste, tweede en derde niveau in het hoger onderwijs, in Nederland voor de graden van Bachelor, Master en Doctor. De Dublin descriptoren zijn genoemd naar de plaats waar ze voor het eerst werden opgeschreven.

Referenties

  • Beckers F. & Nijhuis C. (2005) Functiedifferentiatie. Verpleging in beweging. Utrecht: Uitgeverij Lemma.

    Google Scholar 

  • Den Boer, P. & Hovels, B. (2003) Leer- en loopbaanmogelijkheden in de zorgsector. Een verkennend onderzoek onder werknemers en leidinggevenden in acht zorginstellingen. Tilburg: OSA.

    Google Scholar 

  • Brouns, M. (2006) Zorginnovatie: opdracht voor het hoger onderwijs. Onderwijs en Gezondheidszorg, 30, 3-6.

    Article  Google Scholar 

  • Brunt, B. (2005) Critical thinking in nursing: An integrated review. The Journal of Continuing Education in Nursing, 36, 60-76.

    Google Scholar 

  • Commissie Kwalificatiestructuur Gekwalificeerd voor de toekomst. Kwalificatiestructuur en eindtermen voor Verpleging en Verzorging, 1996

  • Commissie Implementatie Opleidingscontinuüm en Taakherschikking (Commissie LeGrand) (2003). De zorg van morgen, flexibiliteit en samenhang. Opgehaald van internet 03-10-2009. http://www.mobg.nl/uploads/deel1%20Rapport%20Le%20Grand%20dezorgvanmorgen%2010-7-2003.pdf

  • Deneire, M. (2003) Verpleegkundig onderwijs in Vlaanderen. Wat is nieuw in de BAMA- structuur? (II). Onderwijs en Gezondheidszorg, 27, 19-24.

    Article  Google Scholar 

  • Van Dam, E., Kraayvanger, G.& Hovels, B. (2004) Toepassing van functiedifferentiatie in ziekenhuizen anno 2003, eindrapport. Nijmegen: Kenniscentrum.

    Google Scholar 

  • Dowding, D. & Thompson, C. (2002) Decision making and judgment in nursing-some conclusions. In: Clinical Decision Making and Judgment in Nursing. Edinburgh: Churchill Livingstone.

    Google Scholar 

  • Dries N, Vantilborgh T, Pepermans R, Venneman L. Leervermogen als metacompetentie: ontwikkelbaarheid en loopbaanuitkomsten. Gedrag en Organisatie, (2008), 21-4: 365-85.

    Google Scholar 

  • Edwards S. (2003) Critical thinking at the bedside: a Practical Perspective. Br J Nurs, 12-19: 1142-49.

    Google Scholar 

  • Edwards, S. (2005) Kritisch denken aan het bed: een praktisch perspectief. Verpleegkundig perspectief, 2.

  • Facione, N.C. & Facione, P.A. (1996) Externalizing the critical thinking in clinical judgment. Nursing Outlook, , 44, 129-36.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  • Fisher, A. (2001) Critical Thinking. An Introduction. Cambridge: Cambridge University Press.

    Google Scholar 

  • Focusgroep. (2007) Verslaglegging van focusgroepbijeenkomsten mbo-hbo onderscheid.

  • GGZ Nederland, Sciencia & HBO Raad. (2004) Beroepscompetenties van de HBO GGZ-verpleegkundige. GGZ Nederland.

  • Jagt, E.J. van der. (2003) Eisend gedrag en agressie van zorgvragers. In: Signalering Ethiek en Gezondheid. Zoetermeer: CEG.

    Google Scholar 

  • Lange, J. de & Staa, A.L. van der. (2004) Transities in ziekte en zorg: op zoek naar een nieuw evenwicht. Verpleegkunde 19, (2), 142-150.

    Google Scholar 

  • Ministerie VWS. (2003) Opleiden en taakherschikken: kabinetsstandpunten op rapporten. Den Haag: Ministerie VWS.

    Google Scholar 

  • Moon, J., (2008) Critical Thinking. An exploration of theory and practice. London/New York: Routledge.

    Google Scholar 

  • Movisie & Vilans. 2007 Beroepscompetentieprofiel mbo verpleegkundige, ten behoeve van onderwijsexperimenten. Utrecht: Movisie & Vilans.

    Google Scholar 

  • De Moor, W. (2005) Het proces van organiseren. Individueel en sociaal constructuisme. Praktijkmodellen. Antwerpen/Apeldoorn: Garant Uitgeverij.

    Google Scholar 

  • Pool, A. (2007) Doordacht verplegen. De beroepsrollen van de bachelorverpleegkundige. Uitgeverij Lemma.

  • Riddel, T., (2007) Critical Assumptions: Thinking Critically About Critical Thinking. Journal of Nursing Education, 46-3, 121-126.

    Google Scholar 

  • Rycroft-Malone J, Seers K, Titchen A, Harvey G, Kitson A, McCormack B. (2003) What counts as evidence in evidence based practice? J Adv Nurs, 47-1: 81-90.

    Google Scholar 

  • Scheffer, B.K. & Rubenfeld, M.G. (2000) A consensus statement on critical thinking in nursing. Journal of Nursing Education, 39-8, 352-359.

    Google Scholar 

  • Simpson, E. & Courtney, M. (2002) Critical thinking in nursing education: A literature review. International Journal of Nursing Practice, 8, 89-98.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  • Spencer, C. (2008) Critical thinking in nursing: teaching to diverse groups. Teaching and Learning in Nursing, 3, 87-89.

    Article  Google Scholar 

  • Taminiau, F. & Den Boer, P. (2004) De positie van de HBO-verpleegkundige binnen de algemene ziekenhuizen. Eindrapport. Sectorfondsen Zorg en Welzijn.

  • VBOC-AVVV. (2006) Verpleegkundige toekomst in goede banen. Samenhang en samenspel in de beroepsuitoefening. Utrecht: VBOC-AVVV.

    Google Scholar 

  • VBOC. (2006) Rapport Verpleegkundige toekomst in goede banen. Utrecht: VBOC.

    Google Scholar 

  • Vereniging STIP. (2002) Beroepsdeelprofiel GGz-verpleegkundige. Dwingeloo: Uitgeverij Kavanah.

    Google Scholar 

  • Walthew, P.J. (2004) Conceptions of critical thinking held by nurse educators. Journal of Nursing Education, 43-9, 408-411.

    Google Scholar 

  • Wijnen, T. (2004) Implementatie van functiedifferentiatie. TvZ Tijdschrift voor Verpleegkundigen, 9, 28-31.

    Google Scholar 

  • Wilkinson, J.M. (2008) Kritisch denken binnen het verpleegkundig proces. Amsterdam: Pearson Education Benelux.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. Fontys Hogeschool Verpleegkunde, Universiteit van Tilburg, Tilburg, The Netherlands

    Henk Gloudemans

  2. Universiteit van Tilburg, Tilburg, The Netherlands

    René Schalk

  3. Fontys Hogescholen, Eindhoven, The Netherlands

    Wouter Reynaert

Authors
  1. Henk Gloudemans
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. René Schalk
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. Wouter Reynaert
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Henk Gloudemans.

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Gloudemans, H., Schalk, R. & Reynaert, W. Kritisch denken als onderscheid. ONDERW. GEZONDHEIDSZ. 34, 3–7 (2010). https://doi.org/10.1007/s12477-010-0003-6

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12477-010-0003-6

Search

Navigation