Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Kind & Adolescent Praktijk 2/2013

01-06-2013

Het kiva antipestprograma

Signaleren en tegengaan van pesten

Auteurs: Prof.dr. René Veenstra, Drs. Gijs Huitsing, René Koens, Drs. Femke Munniksma, drs. Beau Oldenburg, drs. Rozemarijn Van der Ploeg, dr. Miranda Sentse, drs. Freek Velthausz

Gepubliceerd in: Kind & Adolescent Praktijk | Uitgave 2/2013

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Extract

Pesten is een complex en universeel probleem (Swearer, e.a., 2010). Op de basisschool is circa 15% van de leerlingen er slachtoffer van. Pesten heeft tal van negatieve consequenties (Salmivalli & Peets, 2009). Slachtoffers kunnen last hebben van psychische klachten, zoals gevoelens van eenzaamheid, gebrek aan zelfwaardering, geen vertrouwen hebben in anderen of depressiviteit. Niet alleen slachtoffers ondervinden (soms blijvende) problemen, ook pesters lopen het risico in hun ontwikkeling slechter af te zijn. Pesters leren niet met overleg of met begrip voor anderen iets te bereiken en blijven vaak onaangepast gedrag vertonen. Daardoor hebben ze een grotere kans om op latere leeftijd probleemgedrag te vertonen, zoals delinquentie (Nansel e.a., 2004). Klasgenoten die niet direct bij het pesten betrokken zijn, ondervinden vaak ook hinder van ernstige pesterijen; ze voelen zich minder veilig en zijn bang om het volgende slachtoffer te worden (Nishina & Juvonen, 2005). Pesten heeft tot slot ook negatieve gevolgen voor het welbevinden van leerkrachten (zie Espelage e.a., 2013). Het is belangrijk dat pesten op scholen wordt aangepakt met een theoretisch onderbouwd en bewezen effectief preventief antipestprogramma. Een veelbelovend antipestprogramma is het Finse KiVa (Salmivalli e.a., 2010). KiVa is Fins voor leuk en is tevens een acroniem van ‘leuke school zonder pesten’ in het Fins. KiVa wil zowel leerlingen als leerkrachten leren om adequaat op treden tegen pesten. …
Literatuur
go back to reference Espelage, D., Anderman, E.M., Brown, V.E., Jones, A., Lynne Lane, K., McMahon, S.D., e.a. (2013). Understanding and preventing violence directed against teachers. American Psychologist, 68, 75–87.CrossRef Espelage, D., Anderman, E.M., Brown, V.E., Jones, A., Lynne Lane, K., McMahon, S.D., e.a. (2013). Understanding and preventing violence directed against teachers. American Psychologist, 68, 75–87.CrossRef
go back to reference Huitsing, G., & Veenstra, R. (2012). Het KiVa-antipestprogramma: De cruciale rol van de groep. In: F. Goossens, M. Vermande & M. van der Meulen (red.), Pesten op school: Achtergronden en interventies (pp. 152–159). Amsterdam: Boom/Lemma. Huitsing, G., & Veenstra, R. (2012). Het KiVa-antipestprogramma: De cruciale rol van de groep. In: F. Goossens, M. Vermande & M. van der Meulen (red.), Pesten op school: Achtergronden en interventies (pp. 152–159). Amsterdam: Boom/Lemma.
go back to reference Huitsing, G., & Veenstra, R. (2013). Pesten: Groepsprocessen van schoolklassen in kaart gebracht. In: B. Volker, H. Flap, & G. Mollenhorst (red.), Sociale netwerken: Vragen, antwoorden en onderzoek (pp. 97–114). Groningen: Noordhoff. Huitsing, G., & Veenstra, R. (2013). Pesten: Groepsprocessen van schoolklassen in kaart gebracht. In: B. Volker, H. Flap, & G. Mollenhorst (red.), Sociale netwerken: Vragen, antwoorden en onderzoek (pp. 97–114). Groningen: Noordhoff.
go back to reference Huitsing, G., Meulen, M. van der, & Veenstra, R. (2012). Pesten als groepsproces. In: F. Goossens, M. Vermande & M. van der Meulen (red.), Pesten op school: Achtergronden en interventies (pp. 81–97). Amsterdam: Boom/Lemma. Huitsing, G., Meulen, M. van der, & Veenstra, R. (2012). Pesten als groepsproces. In: F. Goossens, M. Vermande & M. van der Meulen (red.), Pesten op school: Achtergronden en interventies (pp. 81–97). Amsterdam: Boom/Lemma.
go back to reference Kärnä, A., Voeten, M., Little, T.D., Poskiparta, E., Kaljonen, A., & Salmivalli, C. (2011). A large-scale evaluation of the KiVa antibullying program. Child Development, 82, 311–330.PubMedCrossRef Kärnä, A., Voeten, M., Little, T.D., Poskiparta, E., Kaljonen, A., & Salmivalli, C. (2011). A large-scale evaluation of the KiVa antibullying program. Child Development, 82, 311–330.PubMedCrossRef
go back to reference Nansel, T.R., Craig, W., Overpeck, M.D., Saluja, G., & Ruan, J. (2004). Cross-national consistency in the relationship between bullying behaviors and psychosocial adjustment. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 158, 730–736.CrossRef Nansel, T.R., Craig, W., Overpeck, M.D., Saluja, G., & Ruan, J. (2004). Cross-national consistency in the relationship between bullying behaviors and psychosocial adjustment. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 158, 730–736.CrossRef
go back to reference Nishina, A., & Juvonen, J. (2005). Daily reports of witnessing and experiencing peer harassment in middle school. Child Development, 76, 435–450.PubMedCrossRef Nishina, A., & Juvonen, J. (2005). Daily reports of witnessing and experiencing peer harassment in middle school. Child Development, 76, 435–450.PubMedCrossRef
go back to reference Oldenburg, B., & Van der Ploeg, R. (2012). Het KiVa antipestprogramma: samen pesten tegengaan op een speelse manier. Digitaal magazine LBBO, maart. Oldenburg, B., & Van der Ploeg, R. (2012). Het KiVa antipestprogramma: samen pesten tegengaan op een speelse manier. Digitaal magazine LBBO, maart.
go back to reference Olweus, D. (1996). The revised Olweus bully/victim questionnaire.Bergen, Norway: Research Center for Health Promotion (HEMIL Center), University of Bergen. Olweus, D. (1996). The revised Olweus bully/victim questionnaire.Bergen, Norway: Research Center for Health Promotion (HEMIL Center), University of Bergen.
go back to reference Sainio, M., Turtonen, M., Poskiparta, E., & Salmivalli, C. (2011). Recognition of victims in Finnish KiVa schools. Paper presented at the 15th European Conference on Developmental Psychology. Bergen: Norway. Sainio, M., Turtonen, M., Poskiparta, E., & Salmivalli, C. (2011). Recognition of victims in Finnish KiVa schools. Paper presented at the 15th European Conference on Developmental Psychology. Bergen: Norway.
go back to reference Salmivalli, C., & Peets, K. (2009). Bullies, victims, and bully-victim relationships in middle childhood and early adolescence. In K. H. Rubin, W.M. Bukowski, & B. Laursen (Eds.), Handbook of peer interactions, relationships, and groups (pp. 322–340). New York: Guilford. Salmivalli, C., & Peets, K. (2009). Bullies, victims, and bully-victim relationships in middle childhood and early adolescence. In K. H. Rubin, W.M. Bukowski, & B. Laursen (Eds.), Handbook of peer interactions, relationships, and groups (pp. 322–340). New York: Guilford.
go back to reference Salmivalli, C., Garandeau, C.F., & Veenstra, R. (2012). KiVa anti-bullying program: Implications for school adjustment. In: A.M. Ryan & G.W. Ladd (Eds.), Peer relationships and adjustment at school (pp. 279–307). Charlotte, NC: Information Age Publishing. Salmivalli, C., Garandeau, C.F., & Veenstra, R. (2012). KiVa anti-bullying program: Implications for school adjustment. In: A.M. Ryan & G.W. Ladd (Eds.), Peer relationships and adjustment at school (pp. 279–307). Charlotte, NC: Information Age Publishing.
go back to reference Salmivalli, C., Kärnä, A., & Poskiparta, E. (2010). Development, evaluation, and diffusion of a national anti-bullying program, KiVa. In: B. Doll, W. Pfol & J. S. Yoon (Eds.), Handbook of youth prevention science (pp. 240–454). New York: Routledge. Salmivalli, C., Kärnä, A., & Poskiparta, E. (2010). Development, evaluation, and diffusion of a national anti-bullying program, KiVa. In: B. Doll, W. Pfol & J. S. Yoon (Eds.), Handbook of youth prevention science (pp. 240–454). New York: Routledge.
go back to reference Swearer, S.M., Espelage, D.L., Vaillancourt, T., & Hymel, S. (2010). What can be done about school bullying? Educational Researcher, 39, 38–47.CrossRef Swearer, S.M., Espelage, D.L., Vaillancourt, T., & Hymel, S. (2010). What can be done about school bullying? Educational Researcher, 39, 38–47.CrossRef
go back to reference Veenstra, R., Lindenberg, S., Huitsing, G., Sainio, M., & Salmivalli, C. (2013). The important role of teachers in bullying interventions.Unpublished work, University of Groningen. Veenstra, R., Lindenberg, S., Huitsing, G., Sainio, M., & Salmivalli, C. (2013). The important role of teachers in bullying interventions.Unpublished work, University of Groningen.
go back to reference AOB Onderwijsblad: Pesten speelt op alle scholen, in elke klas. (17 november 2012) AOB Onderwijsblad: Pesten speelt op alle scholen, in elke klas. (17 november 2012)
go back to reference Besturenraad: Pesten tegengaan: Veel is afhankelijk van de leerkracht. (8 november 2012) Besturenraad: Pesten tegengaan: Veel is afhankelijk van de leerkracht. (8 november 2012)
go back to reference De Stentor/BN DeStem e.a.: Pesten toekijken is er niet meer bij. De Julianaschool in Bennekom. (12 februari 2013) De Stentor/BN DeStem e.a.: Pesten toekijken is er niet meer bij. De Julianaschool in Bennekom. (12 februari 2013)
go back to reference Eén Vandaag: Aanpak pesten: gaat het werken? KiVa op De Oudvaart in Sneek (25 maart 2013). Eén Vandaag: Aanpak pesten: gaat het werken? KiVa op De Oudvaart in Sneek (25 maart 2013).
go back to reference Forum Veilige School: De hoofdvraag is: ‘Hoe zorgen we samen voor een fijne school?’ Blog door Rob van Gils van de Spindel in Bavel. (28 oktober 2012) Forum Veilige School: De hoofdvraag is: ‘Hoe zorgen we samen voor een fijne school?’ Blog door Rob van Gils van de Spindel in Bavel. (28 oktober 2012)
go back to reference KRO Brandpunt: De Finse methode, met Christina Salmivalli. (3 februari 2013) KRO Brandpunt: De Finse methode, met Christina Salmivalli. (3 februari 2013)
go back to reference NOS Jeugdjournaal: Minder pesten door KiVa? De Julianaschool in Bennekom. (29 september 2012) NOS Jeugdjournaal: Minder pesten door KiVa? De Julianaschool in Bennekom. (29 september 2012)
go back to reference NOS Journaal: Compliment helpt tegen pesten, met René Veenstra op de Emmausschool in Rotterdam. (29 september 2012) NOS Journaal: Compliment helpt tegen pesten, met René Veenstra op de Emmausschool in Rotterdam. (29 september 2012)
go back to reference NRC Handelsblad: Pesten doe je nooit alleen: Een drama voor zes spelers. (20 november 2012) NRC Handelsblad: Pesten doe je nooit alleen: Een drama voor zes spelers. (20 november 2012)
go back to reference NRC Handelsblad: Het enige dat werkt: de hele groep aanpakken. (25 maart 2013) NRC Handelsblad: Het enige dat werkt: de hele groep aanpakken. (25 maart 2013)
go back to reference Omroep Brabant: Finse methode tegen pesten op school in Brabant. De Spindel in Bavel. (29 augustus 2012) Omroep Brabant: Finse methode tegen pesten op school in Brabant. De Spindel in Bavel. (29 augustus 2012)
go back to reference Provinciale Zeeuwse Courant: Met z’n allen tegen pesten. KiVa op CBS de Linge in Biezelinge (13 april 2013) Provinciale Zeeuwse Courant: Met z’n allen tegen pesten. KiVa op CBS de Linge in Biezelinge (13 april 2013)
go back to reference School TV Weekjournaal. KiVa op De Ommewending in Veendam. (15 februari 2013) School TV Weekjournaal. KiVa op De Ommewending in Veendam. (15 februari 2013)
go back to reference UK Magazine: Gronings antipestprogramma werkt wél. (24 januari 2013) UK Magazine: Gronings antipestprogramma werkt wél. (24 januari 2013)
Metagegevens
Titel
Het kiva antipestprograma
Signaleren en tegengaan van pesten
Auteurs
Prof.dr. René Veenstra
Drs. Gijs Huitsing
René Koens
Drs. Femke Munniksma
drs. Beau Oldenburg
drs. Rozemarijn Van der Ploeg
dr. Miranda Sentse
drs. Freek Velthausz
Publicatiedatum
01-06-2013
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Kind & Adolescent Praktijk / Uitgave 2/2013
Print ISSN: 1571-4136
Elektronisch ISSN: 1875-7065
DOI
https://doi.org/10.1007/s12454-013-0023-1

Andere artikelen Uitgave 2/2013

Kind & Adolescent Praktijk 2/2013 Naar de uitgave

Gezien En Gelezen

Zo, nu ben je wees

Ten geleide

Strijd