Het concept succesvol ouder worden: onvoltooid of overbodig?

Extract

‘Succesvol ouder worden’, ‘successful aging’, ‘vieillissement réussi’, ‘erfolgreiches Altern’. Daarover zijn in de voorbije halve eeuw tientallen boeken geschreven en honderden wetenschappelijke artikelen gepubliceerd. En toch blijft het zoeken naar een sluitende definitie, getuige het themanummer dat The Gerontologist, het maandblad van de Gerontological Society of America, er in het eerste nummer van 2015 aan wijdde [1]. Dat precies dit tijdschrift de schijnwerper nu onderzoekend op het concept ‘succesvol ouder worden’ richt, is geen toeval. Het is in dit tijdschrift dat twee baanbrekende artikels verschenen, telkens onder de titel “Successful aging”, het eerste in 1961 van de hand van Havighurst, [2] en het tweede in 1997 van de hand van Rowe en Kahn [3]. Deze laatsten, die in 1987 al het onderscheid gemaakt hadden tussen gewoon ouder worden (usual aging) en succesvol ouder worden, [4] presenteerden in hun bijdrage een drieledig model van geslaagd ouder worden, gekenmerkt door: (a) het weinig voorkomen van ziekte en aan ziekte gerelateerde beperkingen, (b) een hoge cognitieve en fysieke functionele status, en (c) een actief engagement in het leven. Dit model was tot op vandaag richtinggevend voor veel empirisch gerontologisch onderzoek, maar gaf ook aanleiding tot kritisch conceptueel onderzoek. Sporen daarvan zijn te vinden in de aanpak en de uiteindelijke inhoud van het themanummer van The Gerontologist. Hoe kwam het tot stand? De redactie nodigde auteurs uit voorstellen te doen voor conceptuele en empirische bijdragen en innovatieve overzichtsartikelen. Er werden 90 voorstellen (abstracts) ingediend. De redactie selecteerde er 26. Na de gebruikelijke reviewprocedure werden 15 manuscripten aanvaard en gepubliceerd. Negen ervan focussen op het concept “succesvol ouder worden” zelf. De overige bijdragen rapporteren over empirisch onderzoek, hoewel ook daar de kwestie van de definitie van succesvol ouder worden aan bod komt. Het zijn één voor één interessante bijdragen. Ze worden door de editor Rachel Pruchno in de introductie voortreffelijk ingeleid en voorgesteld onder de titel “Successful aging: continuous past, productive future” [5]. …