Samenvatting
De stelling dat kinderen met verstorend gedrag een lage zelfwaardering hebben, wordt niet ondubbelzinnig bevestigd in empirisch onderzoek. Dit kan het gevolg zijn van het feit a. dat deze kinderen hun negatieve zelfwaardering vaak verbergen, en b. dat de gebruikte zelfrapporteringsmetingen van zelfwaardering niet door de façade heen prikken. Deze interpretatie werd getoetst in een niet–klinische groep van 95 kleuters. De zelfwaardering werd gemeten met Harters Competentiebelevingsschaal voor Jonge Kinderen (CBSJK), een directe zelfrapporteringsmeting, en met Cassidy's Handpop Interview, een indirecte interview–meting van het zelfwaardegevoel. Uit de resultaten blijkt dat kleuters met verstorend gedrag, in vergelijking met de controlegroep, een lagere zelfwaardering tonen in het Handpop Interview, maar niet in de CBSJK. Bovenvermelde interpretatie wordt hierdoor meer plausibel. Indirecte interview–metingen zoals het Handpop Interview, lijken bijzonder geschikt om het werkelijke, onderliggende zelfwaardegevoel te vatten.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Similar content being viewed by others
Notes
Noot: Gemiddelden met dezelfde letter in het onderschrift verschillen niet significant van elkaar (Tukey toets, p < 0,05).
p < 0,05
Literatuur
Behar, L. & Stringfield, S. (1974). A behavior rating scale for the preschool child. Developmental Psychology, 10, 601–610.
Bowlby, J. (1973). Attachment and loss. Vol. II. Separation: Anxiety and anger. New York: Basic Books.
Bretherton, I. (1991). Pouring new wine into old bottles: The social self as internal working model. In M. R. Gunnar & L. A. Sroufe (Eds.), Self processes and development: The Minnesota Symposia on Child Psychology, 23, 1–41.
Bretherton, I. (1993). From dialogue to internal working models: The co–construction of self in relationships. In C. A. Nelson (Ed.), Memory and affect in development: The Minnesota Symposia on Child Psychology, 26, 237–263.
Cassidy, J. (1988). Child–mother attachment and the self in six–year–olds. Child Development, 59, 121–134.
Cassidy, J. (1990). Theoretical and methodological considerations in the study of attachment and the self in young children. In M. T. Greenberg, D. Cicchetti, & E. M. Cummings (Eds.), Attachment in the preschool years: Theory, research and intervention (pp. 87–119). Chicago: University of Chicago Press.
Cassidy, J. &Kobak, R.R. (1988). Avoidance and its relation to other defensive processes. In J. Belsky &T. Nezworski (Eds.), Clinical implications of attachment (pp. 300–323). Hillsdale: Lawrence Erlbaum.
Chandler, L. A. (1983). The stress response scale: An instrument for use in assessing emotional adjustment reactions. School Psychology Review, 12, 260–265.
Chandler, L. A. & Shermis, M. D. (1986). Behavioral Responses to Stress: Profile Patterns of Children. Journal of Clinical Child Psychology, 15, 317–322.
Damon, W. & Hart, D. (1988). Self–understanding in childhood and adolescence. Cambridge: Cambridge University Press.
Harter, S. (1985). Manual for the self–perception profile for children. Denver: University of Denver.
Harter, S. (1988). Issues in the assessment of the self–concept of children and adolescents. In A. La Greca (Ed.), Childhood assessment: Through the eyes of a child (pp. 292–325). Ally & Bacon.
Harter, S. & Pike, R. (1984). The pictorial scale of perceived competence and social acceptance for young children. Child Development, 55, 1969–1983.
Matthys, W. (1993). Zelfwaardering bij kinderen met antisociaal gedrag. Klinische beschouwingen van empirische bevindingen. Kind en Adolescent, 14, 187–193.
Meulen, M. van der (1993). Zelfbeeld en psychisch functioneren. Een introductie. Kind en Adolescent, 14, 115–126.
Oosterwegel, A. (1993). Zelfconceptie, zelfwaardering en competentiebeleving. De perceptie van een onderzoeker. Kind en Adolescent, 14, 205–214.
Straathof, M., Treffers, P., Siebelink, B. & Goedhart, A. (1991). Eigenwaarde en competentiebeleving: Een onderzoek bij 8–12 jaar oude kinderen op een polikliniek kinderpsychiatrie. Tijdschrift voor Psychiatrie, 33, 375–390.
Veerman, J. W. (1989). De competentiebelevingsschaal voor kinderen (CBSK). Een experimentele handleiding. Duivendrecht: Paedologisch Instituut, Episcript nr. 9.
Veerman, J. W. & Straathof, M. A. E. (1993). Zelfwaardering bij depressieve en gedragsgestoorde kinderen. Kind en Adolescent, 14, 173–186.
Verschueren, K. & Marcoen, A. (1993). De Zelfbelevingsschaal voor Jonge Kinderen. Ongepubliceerde handleiding, K. U. Leuven.
Verschueren, K. & Marcoen, A. (1994). Correlates of perceived competence and social acceptance in five–year–olds. Research Report No. 94.01, Center for Developmental Psychology, K. U. Leuven.
Verschueren, K., Marcoen, A. & Schoefs, V. (submitted). Attachment, self–perceptions and competence: Correlates of the internal working model of self in five–year–olds. Manuscript submitted for publication.
Verschueren, K., Schoefs, V. & Marcoen, A. (1994). Handpop Interview: instructies en codering. Aanpassing van het Puppet interview van Cassidy (1986). Ongepubliceerde handleiding, Centrum voor Ontwikkelingspsychologie, K. U. Leuven.
Witte, H. F. J. de (1986). Ontwikkelingspsychopathie en psychopathiforme gedragsstoornissen (conduct disorders). In J. A. R. Sanders–Woudstra & H. F. J. de Witte (Red.), Leerboek kinder– en jeugdpsychiatrie. Assen: Van Gorcum.
Wylie, R. C. (1979). The self–concept. Vol. II: Theory and research on selected topics. Lincoln: University of Nebraska Press.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
Summary
Empirical research does not always confirm the assumption that disruptive children have a negative sense of self. This can be explained by the fact (a) that these children tend to hide their negative self–feelings, and (b) that self–report measures do not succeed in capturing the underlying sense of self. This explanation was tested in a study with 95 kindergartners. Harter's direct self–report measure, the Pictorial Scale of Perceived Competence and Social Acceptance, and Cassidy's indirect interview assessment, the Puppet Interview, were used to measure the self. The results show that kindergartners with disruptive behavior, when compared to a control–group, evidence a more negative self–evaluation in the Puppet Interview, but not in Harter's self–report scale. This adds to the plausibility of the interpretation mentioned above. Unlike direct self–report measures, indirect interview assessments like the Puppet Interview, seem to succeed in capturing the real, underlying self–feelings.
Met dank aan Veerle Schoefs voor haar onmisbare bijdrage in de verzameling van de gegevens.
Mevr.drs. K. Verschueren is als aspirant van het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (NFWO) werkzaam aan het Centrum voor Ontwikkelingspsychologie, KU Leuven.
Dr. A. Marcoen is als gewoon hoogleraar verbonden aan het Centrum voor Ontwikkelingspsychologie, KU Leuven.
Contactadres: Centrum voor Ontwikkelingspsychologie, KU Leuven, Tiensestraat 102, 3000 Leuven, België.
About this article
Cite this article
Verschueren, K., Marcoen, A. Zelfwaardering bij kleuters met verstorend gedrag. KIAD 16, 116–120 (1995). https://doi.org/10.1007/BF03060586
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03060586