Samenvatting
Er is weinig bekend over welke elementen in de behandeling van eetstoornissen (anorexia en boulimia nervosa en eetbuistoornis) een fundamentele bijdrage leveren in het genezingsproces van deze patiënten. Het is opvallend dat de meeste studies over dit onderwerp een fundamentele bron van informatie, namelijk de patiënten zelf, zelden hebben geraadpleegd. Veelal zijn het de onderzoekers vanuit hun laboratorium of de therapeuten vanuit hun therapiekamer die een antwoord op deze belangrijke vraag proberen te formuleren.
In dit onderzoek hebben we een grote groep patiënten uitgenodigd te oordelen welke therapiedoelen in hun behandeling een fundamentele bijdrage hebben in hun genezingsproces. Aan 132 eetstoornispatiënten werd de Evaluatielijst Behandeling Eetstoornissen (ebe) voorgelegd. De bevindingen van de eetstoornispatiënten hebben we vergeleken met de visie van 49 hulpverleners, allen ervaren in de behandeling van eetstoornissen. We presenteren de resultaten en eventuele verschillen vanuit de verschillende perspectieven, naast enkele concrete richtlijnen voor de behandeling van eetstoornissen.
Abstract
Little is known about which factors in the treatment of eating disorders (anorexia and bulimia nervosa, binge eating disorder) are needed to recover. Remarkably, most studies on this topic have neglected the patient's opinion. Therapeutic models have mostly been developed by researchers in their laboratory or in the therapy room by therapists.
In this study a large sample of eating disorder patients has been invited to evaluate which elements in the treatment they consider to be effective in their recovery process. The questionnaire ‘Evaluatielijst Behandeling Eetstoornissen’ (Evaluation List for the Treatment of Eating Disorders) was administered to 132 eating disorder patients. These results where compared to the opinion of 49 therapists, specialists in the treatment of eating disorders. The results are presented together with some practical guidelines for the therapeutic approach in eating disorder patients.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Referenties
American Psychiatric Association (1994). Diagnostic and statistical manual of psychiatric disorders (4th ed.). New York: American Psychiatric Association.
Attia, E., Haiman, C., Walsh, B.T., & Flater, S.R. (1998). Does fluoxetine augment the inpatient treatment of anorexia nervosa. American Journal of Psychiatry, 105, 548-551.
Beresin, E.V., Gordon, C., & Herzog, D.B. (1989). The process of recovering from anorexia nervosa. Journal of the American Academy of Psychoanalysis, 17(1), 103-130.
Bruch, H. (1988). Conversations with anorexics. New York: Basic Books.
Clinton, D.N. (1996). Why do eating disorder patients drop out? Psychotherapy and Psychosomatics, 65, 29-35.
Dalle Grave, R. (2003). Terapia cognitivo comportamentale dei disturbi dell'alimentazione durante il recovero. Verona: Positive Press.
Eisler, I., Dare, C., Russell, G.E.M., Szmukler, G., Le Grange, D., & Dodge, E. (1997). Family and individual therapy in anorexia nervosa: a 5-year fu. Archives of General Psychiatry, 54, 1025-1030.
Fairburn, C.G. (1995). Overcoming binge eating. New York: Guilford Press.
Fairburn, C.G., Cooper, Z., & Shafran, R. (2003). Cognitive behaviour therapy for eating disorders: a ‘transdiagnostic’ theory and therapy. Behaviour Research and Therapy, 41, 509-528.
Fairburn, C.G., & Harrison, J. (2003). Eating disorders. Lancet, 361, 407-416.
Harris, E.C., & Barraclough, B. (1998). Excess mortality in mental disorder. British Journal of Psychiatry, 173, 11-53.
Hsu, L.K.G. (1990). Eating Disorders. New York: The Guilford Press.
Jansen, A. (2002). Leerprocessen en cognities. In W. Vandereycken & G. Noordenbos (red.), Handboek eetstoornissen (pp. 207-232). Utrecht: de Tijdstroom.
Jarman, M. & Walsh, S. (1999). Evaluating recovery from anorexia nervosa and bulimia nervosa: integrating lessons learned from research and clinical practice. Clinical Psychology Review, 19(7), 773-788.
Lange, A., Terweij, J., & Kiestra, J. (2000). Evaluatie van ingrediënten in de behandeling van boulimia nervosa: stoppen met compenseren, zelfcontrole en sporten. In J. Vanderlinden & A. Lange, Eetstoornissen, bijdragen over theorie, onderzoek en praktijk. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
Noordenbos, G. (1989). Improving the proces of recovery of patients with anorexia nervosa. British Review of Boulimia and Anorexia Nervosa, 4(1), 17-32.
Noordenbos, G. (1992). Important factors in the proces of recovery according to patients with anorexia nervosa. In W. Herzog, H.C. Deter & W. Vandereycken (Eds.), The course of eating disorders. Long-term follow-up studies of anorexia and bulimia nervosa. Berlin/Heidelberg: Springer-Verlag.
Noordenbos, G. (1994). Problems and possibilities of the prevention of eating disorders. European Eating Disorders Review, 2(3), 126-142.
Noordenbos, G. (2002). Criteria voor herstel van eetstoornispatiënten. Niet-gepubliceerde verhandeling, Universiteit Leiden, Faculteit Psychologie.
Noordenbos, G., Jacobs, M.E., & Herzberger, E. (1998). Chronic eating disorders: the patients’ view of their treatment history. Eating Disorders, 6, 217-223.
Noordenbos, G., Oldenhave, A., Terpstra, N., & Muschter, J. (2000). Kenmerken en behandelingsgeschiedenis van patiënten met chronische eetstoornissen. Tijdschrift voor Psychiatrie, 42(3), 145-155.
Reindl, S.M. (2001). Sensing the self. Women's recovery from bulimia. Londen: Harvard University Press.
Rorty, M., Yager, J., & Rosotto, E. (1993). Why and how do women recover from boulimia nervosa? The subjective appraisals of forty women recovered for a year or more. International Journal of Eating Disorders, 14(3), 249-260.
Spaans, J., & Bloks, H. (2002). Motivering tot verandering. In W. Vandereycken & G. Noordenbos, Handboek Eetstoornissen (pp. 115-144). Utrecht: de Tijdstroom.
Vanderlinden, J. (2000a). Evaluatielijst Behandeling Eetstoornissen (ebe). Interne publicatie.
Vanderlinden, J. (2000b). Anorexia nervosa overwinnen. Een gids voor patiënt, gezin en hulpverlener: Tielt: Lannoo.
Vanderlinden, J. (2001). Boulimie en eetbuien overwinnen. Een gids voor patiënt, gezin en hulpverlener: Tielt: Lannoo.
Vanderlinden, J. (2002). Gezinstherapie bij eetstoornissen. In W. Vandereycken & G. Noordenbos, Handboek Eetstoornissen (pp. 271-288). Utrecht: de Tijdstroom.
Vanderlinden, J., Pieters, G., Probst, M., & Norré, J. (2004). Protocollaire behandeling van Boulimia Nervosa. In G. Keijsers, A. Van Minnen & K. Hoogduin, Protocollaire behandelingen in de Geestelijke Gezondheidszorg, deel ii. Nijmegen: Cure & Care.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
Dr. J. Vanderlinden, is psycholoog-psychotherapeut op de dienst gedragstherapie van het Universitair Centrum Sint-Jozef te Kortenberg en academisch consulent, Faculteit Psychologie, ku Leuven. Correspondentieadres: Universitair Centrum Sint-Jozef, B-3070 Kortenberg, België.
Drs. H. Buis, psycholoog, is verbonden aan de kliniek ‘de Viersprong’ te Halsteren.
Dr. G. Pieters, is psychiater, en hoofd van de dienst gedragstherapie van het Universitair Centrum Sint-Jozef.
Appendices
Bijlage 1
Evaluatielijst
Gelieve aan te duiden welke elementen, die hieronder vermeld worden, in je behandeling belangrijk zijn om te genezen van je eetstoornis.
Je kan de mate van belangrijkheid beoordelen op een schaal van 0 tot 10
0 is totaal onbelangrijk
5 is middelmatig belangrijk
10 is zeer belangrijk
Alle cijfers tussen 0 en 10 kunnen gegeven worden, zolang je beoordeling je persoonlijke mening maar weergeeft.
Hartelijk dank voor je medewerking.
Totaal onbelangrijk | Middelmatig belangrijk | Zeer belangrijk | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | |
1. Mezelf motiveren om de eetstoornis op te lossen | |||||||||||
2. Terug leren eten van normale porties | |||||||||||
3. Het herstel van mijn gewicht tot het streefgewicht | |||||||||||
4. Het vergroten van mijn zelfvertrouwen | |||||||||||
5. Het leren positief waarderen van mijn lichaam en verbeteren van mijn lichaamsbeleving | |||||||||||
6. Het stopzetten of verminderen van mijn perfectionisme | |||||||||||
7. Het doorbreken van mijn isolement | |||||||||||
8. Het verder uitbouwen van mijn zelfstandigheid | |||||||||||
9. De steun van mijn ouders of andere gezinsleden | |||||||||||
10. De steun van mijn therapeut of therapeutisch team | |||||||||||
11. Mezelf beter leren ontspannen | |||||||||||
12. Het accepteren van mijn streefgewicht | |||||||||||
13. Het stopzetten van mijn eetbuien en braken | |||||||||||
14. Het kunnen genieten van intimiteit/seksualiteit | |||||||||||
15. Het leren aanpakken en oplossen van mijn problemen | |||||||||||
16. Het leren opkomen voor mijn mening en leren uiten van mijn gevoelens | |||||||||||
17. Het verwerken van pijnlijke ervaringen | |||||||||||
18. Het verwerven van inzicht in de oorsprong van mijn eetproblemen | |||||||||||
19. Het leren begrijpen van de rol en/of betekenis van mijn eetstoornis in mijn huidige leven | |||||||||||
20. De steun van mijn lotgenoten | |||||||||||
Indien nog andere elementen aanwezig zijn, kan je deze hieronder vermelden en beoordelen: | |||||||||||
Gelieve hieronder nog enkele bijkomende gegevens te vermelden:
voornaam:
huidig gewicht:
grootte:
ziekteduur (jaar en maanden dat de eetstoornis aanwezig is):
momenteel in behandeling: ja of neen (doorstrepen wat niet van toepassing is)
opname of ambulant (één of meer keer per week) (doorstrepen wat niet van toepassing is)
duur van huidige behandeling:
eetprobleem: anorexia of boulimie of eetbuistoornis (doorstrepen wat niet van toepassing is)
eetbuien: ja of neen (doorstrepen wat niet van toepassing is)
braken: ja of neen (doorstrepen wat niet van toepassing is)
laxeren: ja of neen (doorstrepen wat niet van toepassing is)
hyperactiviteit (veel bewegen): ja of neen (doorstrepen wat niet van toepassing is)
Hartelijk dank voor je medewerking.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Vanderlinden, J., Buis, H. & Pieters>, G. Welke behandeldoelstellingen zijn belangrijk in het genezingsproces van eetstoornissen?. DITH 24, 92–102 (2004). https://doi.org/10.1007/BF03060349
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03060349