Samenvatting
Kinderen met een pervasieve ontwikkelingsstoornis ervaren problemen in sociale situaties. Een sociale-vaardigheidstraining is een belangrijke interventie bij deze doelgroep. Het kan kinderen helpen om sociale situaties beter te begrijpen en hun vaardigheden in deze situaties uit te breiden. In dit artikel beschrijven we hoe van een bestaande trainingsmethode voor sociaal-angstige kinderen bruikbaar werd gemaakt voor kinderen met een pervasieve ontwikkelingsstoornis. De aard en ernst van hun problematiek maken deze aanpassingen noodzakelijk. Achtereenvolgens bespreken we hoe de therapeuten bepalen of deelname aan de training voor een kind is aangewezen (de indicatiestelling), hoe de groep wordt samengesteld en welke veranderingen de zittingen inhoudelijk hebben ondergaan. Verder komt aan de orde op welke manier de ouders en de school bij de training worden betrokken. Vervolgens presenteren we voorlopige resultaten van deze trainingsmethode. In de beschouwing doen we suggesties voor verder onderzoek. Ook gaan we kort in op aanpassingen die nodig zijn voor kinderen die naast de aan autisme verwante problematiek ook een lichte verstandelijke handicap hebben.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Referenties
Achenbach, T.M. (1991). Integrative guide for cbcl /4-18, ysr and trf profiles. Burlington vt: University of Vermont Department of Psychiatry.
Bandura, A. (1977). Social learning theory. New York: Prentice Hall.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191-215.
Howlin, P. (1998). Practitioner review: Psychological and educational treatments for autism. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 39, 307-322.
Klin, A., & Volkmar, F.R. (2000). Treatment and intervention guidelines for individuals with Asperger syndrome. In A. Klin, F.R. Volmar & S.S. Sparrow (Eds.), Asperger syndrome (pp. 340-366). New York, Londen: The Guilford Press.
Luteijn, E.F. (2000). The development of the Children's Social Behaviour Questionnaire. Dissertatie Groningen. Winschoten: Aczon Druk B.V.
Matson, J.L., Rotatori, A.F., & Helsel, W.J. (1983). Development of a rating scale to measure social skills in children; The Matson Evaluation of Social Skills with Youngsters (messy). Behavior Research and Therapy, 21, 335-340.
Pfiffner, L.J., Calzada, E., & McBurnett, K. (2000). Interventions to enhance social competence. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 9, 689-709.
Prins, P.J.M. (1988). Efficacy of self-instructional training for reducing children's dental fear. Child and Family Behavior Therapy, 10, 49-67.
Prins, P.J.M. (1995). Sociale vaardigheidstraining bij kinderen in de basisschoolleeftijd; programma's, effectiviteit en indicatiestelling. In A.M.L. Collot d'Escury-Koenigs, T.J. Engelsen-Snaterse & E. Mackaay-Cramer (red.), Sociale vaardigheidstrainingen voor kinderen (pp. 65-82). Lisse: Swets & Zeitlinger.
Researchgroep Ernstige Ontwikkelingsstoornissen van de Vakgroep Orthopedagogiek (1998). Nederlandse vertaling Vineland Adaptive Behavior Scales. Leiden: Universiteit Leiden.
Ringrose, H.J., & Nijenhuis, E.H. (1986). Bang zijn voor andere kinderen. Omgang en therapie met sociaal onhandige kinderen: een werkboek. Groningen: Wolters-Noordhoff.
Ringrose, H.J. (1993). Sociale incompetentie bij kinderen. Diagnostiek en behandeling. In P.J.M. Prins (red.), Gedragstherapie bij kinderen en jeugdigen (pp. 207-244). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
Ringrose, H.J. (1998). Gedragstherapeutische groepstherapie en sociale vaardigheidstraining bij kinderen. In P.J.M. Prins & J.D. Bosch (red.), Methoden en technieken van gedragstherapie bij kinderen en jeugdigen (pp. 89-110). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
Serra, M. (2002). Verwerking van sociale informatie bij kinderen met pervasieve ontwikkelingsstoornissen: theorieën en modellen. Directieve therapie, 22, 124-142.
Sparrow, S.S., Balla, D.A., & Cicchetti, D.V. (1984). A revision of the Vineland Social Maturity Scale by E.A. Doll. Circle Pines, Minnesota: American Guidance Service.
Veen-Mulders, C.A.J.M. van der & Hoofdakker, B.J. van den (1996). Sociale vaardigheidstraining. Aangepaste methode voor groepen kinderen met adhd en/of pdd-nos. Groningen: interne uitgave Universitair Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie.
Veen-Mulders, C.A.J.M. van der, Hoofdakker, B.J. van den, & Warners, S. van (2001). Sociale vaardigheidstraining. Aangepaste methode voor groepen kinderen met adhd en/of pdd-nos. Groningen: interne uitgave Academisch Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie.
Verhulst, F.C., Ende, J., & Koot, H.M. (1996). Handleiding voor de cbcl /4-18 (Nederlandse versie). Rotterdam: Afdeling Kinder- en Jeugdpsychiatrie, Sophia Kinderziekenhuis/Academisch ziekenhuis Rotterdam/Erasmus Universiteit Rotterdam.
Vermeulen, P. (1999a). Brein bedriegt. Als autisme niet op autisme lijkt. Gent: Vlaamse Dienst Autisme.
Vermeulen, P. (1999b). Dit is de titel. Over autistisch denken. Gent: Vlaamse Dienst Autisme.
Volkmar, F., Cook, E.H., Jr., Pomeroy, J., Realmuto, G., Tanguay, P. (1999) Practice parameters for the assessment and treatment of children, adolescents, and adults with autism and other pervasive developmental disorders. American Academy of Child and Adolescent Psychiatry Working Group on Quality Issues. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 38, 32S-54S.
Witzel, A. (1997). Sociale vaardigheidstraining voor kleuters. Pedagogiek in Praktijk. Tijdschrift voor Pedagogische Praktijk en Theorie, 3, 27-34.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Abstract
Children with autistic-spectrum disorders experience problems in social situations. A social skills group treatment is an important intervention for this target group. It may help them to gain a better understanding of social situations, and to enlarge their skills in such situations. In this article we describe how an existing training program for socially anxious children was adapted for use with children presenting with autistic-spectrum disorders. The nature and severity of their problems make such adaptations necessary. After first discussing how therapists can determine whether or not it is appropriate for a particular child to participate in the training program, we then describe how the group is composed, and finally what changes were made to the content of the original training sessions. The manner in which parents and teachers are involved in the training program is also addressed. Furthermore, we present the provisional results of this method of training. In our discussion section we give some suggestions for further research. We also briefly go into adaptations that need to be made for children who, in addition to an autistic-spectrum disorder, also have a mild intellectual disability.
Drs. J.H. Hoekzema-Kruidhof is orthopedagoog en gezondheidszorgpsycholoog bij Eleos, gereformeerde ggz, afdeling Ambulante Zorg Jeugd. Correspondentieadres: Printerweg 21-23, 3821 AP Amersfoort.Telefoon: 033-457 17 17.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Hoekzema-Kruidhof, J. Sociale-vaardigheidstraining bij kinderen met een pervasieve ontwikkelingsstoornis. DITH 22, 75–83 (2002). https://doi.org/10.1007/BF03060282
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03060282