Samenvatting
Binnen de cognitieve gedragstherapie worden gedragsexperimenten toegepast. Gedragsexperimenten toetsen de cognities en alternatieve cognities van de patiënt en helpen de patiënt om zich minder angstwekkende cognities eigen te maken. Het opzetten van een gedragsexperiment kent een aantal stappen: het bepalen van de angstwekkende cognitie, het formuleren van een alternatieve cognitie, het bepalen van gedrag dat de angstwekkende cognitie onwaarschijnlijk zal maken, het maken van een voorspelling en het vaststellen van een oefensituatie. Casuïstiek illustreert de opzet van gedragsexperimenten bij hypochondere patiënten. Een aantal aanknopingspunten worden voor het opzetten van gedragsexperimenten gegeven, waaronder het focussen op interoceptieve stimuli, de cognitieve demonstratie en het verzamelen van ontbrekende informatie. Het artikel besluit met het bespreken van een aantal problemen bij het opzetten van een experiment.
Abstract
Cognitive behavioural therapy applies the use of behavioural experiments. These behavioural experiments are testing the patient's cognitions in order to help the patient to acquire less frightening cognitions. Setting up a behavioural experiment requires several steps: determination of the frightening cognition, formulation of an alternative cognition, determination of behaviour that does not accord to the cognition, making a prediction and setting up an information gathering exercise. The behavioural experiment are illustrated by case–histories of hypochondrial patients. Some clues in designing an experiment are mentioned: focusing on internal stimuli, the cognitive demonstration and collecting missing information. The article concludes with discussing some problems in the set up of experiments.
This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.
Referenties
American Psychiatric Association (1994). The Diagnostic and Statistical manual of mental disorders (Fourth edition). Washington DC: APA.
Arntz, A. (1991) Principes en technieken van de cognitieve therapie. Directieve Therapie, 11, 252–268.
Arntz, A. & Hout A. van den (1996). Psychological treatments of panic disorder without agorafobia: cognitive therapy versus applied relaxation, Behaviour, Research and Therapy, 34, 2, 113–121.
Beck, A.T. Rush, A.J. Shaw, B.F. & Emery, G. (1979). Cognitive therapy of depression. New York, The Guildford Press.
Beck, A.T., Freeman, A. & Associates (190). Cognitive therapy for personality disorders. New York, The Guildford Press.
Beck, A.T. & Emery, G. (1985). Anxiety disorders and phobias. Basic Books.
Boelens, W. (1993). Cognitieve therapie en gedragstherapie bij depressie. Proefschrift, Meppel, Krips Repro.
Clark, D.M. (1986). A cognitive approach to panic. Behaviour Research and Therapy, 24, 461–470.
Diekstra, R.F.W. & Dassen, W.F.M. (1979). Inleiding tot de rationele therapie. Lisse, Swets & Zeitlinger.
Ellis, A. (1962). Reason and emotion in psychotherapy . New York, Lyle Stuart.
Emmelkamp, P.M.G., Bouman, T.K. & Scholing, H.A. (1995). Angst, fobieën en dwang. Diagnostiek en behandeling. Houten, Bohn Stafleu Van Loghum.
Emmelkamp, P.M.G. & Balkom, A.J.L.M. van (1996). Angststoornissen. In: Vandereycken, Hoogduin & Emmelkamp (red.). Handboek psychopathologie. Deel 3. Houten, Bohn Stafleu Van Loghum.
Hawton, K., Salkovskis, P.M., Kirk, J. & Clark, D.M. (1989). Cognitive behaviour therapy for psychiatric problems. Oxford, Oxford University Press.
Jansen, A. (1993). Bulima nervosa effectief behandelen . Lisse, Swets & Zeitlinger.
Jongh, A. de (1995). Dental anxiety: a cognitive perspective. Proefschrift, Ridderkerk, Ridderprint.
Meichenbaum, D. (1981). Cognitieve gedragsmodificatie . Deventer, Van Loghum Slaterus.
Oppen, P. van, Haan, E. de, Balkom, A.J.L.M. van, Spinhoven, Ph., Hoogduin, C.A.L. & Dyck, R. van (1995). Cognitive therapy and exposure in vivo in the treatment of obsessive–compulsive disorder. Behaviour Research and Therapy, 33, 379–390.
Rachman, S. & K. Levitt (1987). Panic, fear reduction and habituation. Behaviour Research and Therapy, 26, 3, 199–206.
Salkovskis, P.M. (1991). The importance of behaviour in the maintenance of anxiety and panic: a cognitive account. Behavioural Psychotherapy, 19, 1, 6–19.
Salkovskis, P.M. (1996). Avoidance behaviour is motivated by threat beliefs: a possible resolution of the cognitive–behaviour debate. In: Salkovskis (ed.). Trends in cognitive and behavioural therapies , Chichester, John Wiley.
Salkovskis, P.M. & Warwick, H.M.C. (1986). Morbid preoccupations, health anxiety and reassurance: a cognitive–behavioural approach to hypochondriasis. Behavioural Research and Therapy, 24, 597–602.
Scholing, A. & Emmelkamp, P.M.G. (1994). Sociale fobie. Praktijkreeks gedragstherapie. Houten, Bohn Stafleu Van Loghum.
Speckens, A.E.M. (1995). Cognitive behavioural therapy for unexplained physical symptoms. Proefschrift Rijks Universiteit Leiden.
Thorpe, S.J. & Salkovskis, P.M. (1995). Phobic beliefs: do cognitive factors play a role in specific phobias? Behaviour, Research and Therapy, 33, 7, 805–816.
Visser, S. & Bouman, T.K. (1994a). Cognitive therapie bij hypochondrie. Een n = 2 studie. Gedragstherapie, 27, 345–367.
Visser, S. & Bouman, T.K.(1994b). Tobben met hypochondere en sterk somatiserende patiënten. Directieve Therapie, 14 , 347–365.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
Dr. M.J. Reinders is als psycholoog–psychotherapeut verbonden aan de PAAZ van het Kennemer Gasthuis te Haarlem. Drs. S. Visser is als psycholoog–psychotherapeut verbonden aan de Psychiatrische Universiteits Kliniek, Academisch Ziekenhuis Groningen. Correspondentie: Boerhavenlaan 22, 2035 RC Haarlem.
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Reinders, M., Visser, S. Gedragsexperimenten binnen de cognitieve therapie. DITH 17, 5–14 (1997). https://doi.org/10.1007/BF03060160
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03060160