Mantelzorgers en vrijwilligers in beeld

Auteurs: Wilco Kruijswijk, Anita Peters, Jolanda Elferink, Cecil Scholten, Ilse de Bruijn

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Over dit boek

Met de overgang van de verzorgingsstaat naar de participatiesamenleving wordt het beroep op mantelzorgers en vrijwilligers alleen nog maar groter. Samen met de professional ondersteunen zij kwetsbare mensen. De auteurs pleiten voor een integrale benadering van zorg en ondersteuning. Hiermee doelen zij op een benadering waarin zorgvrager, mantelzorger, vrijwilliger en professional gelijkwaardige partners zijn. In dit studieboek ligt de nadruk op hun onderlinge verhouding in het zorgnetwerk. Het eerste deel van het boek biedt een fundament van kennis over mantelzorgers, vrijwilligers in de zorg en zorgnetwerken. Op dit fundament bouwt het tweede deel verder. In dat deel staat de praktijk centraal: hoe werkt de sociaal werker het best samen met mantelzorgers en vrijwilligers? Het boek is in de eerste plaats geschreven voor studenten Social Work. Het is ook goed bruikbaar voor (beginnende) hulpverleners die in hun werk te maken hebben met mantelzorgers en/of vrijwilligers.

Inhoudsopgave

Voorwerk

Deel 1: Wat moet je weten?

Voorwerk

Hoofdstuk 1. Maatschappelijke context van informele zorg

Inleiding

Dit eerste hoofdstuk gaat over zorg en ondersteuning door mantelzorgers en vrijwilligers, samen ook wel informele zorg genoemd. We plaatsen informele zorg en ondersteuning in een historisch perspectief om vervolgens in te gaan op de huidige maatschappelijke context van transitie en transformatie. De discussies over de verzorgingsstaat blijken ver terug te gaan in de tijd.

Anita Peters, Wilco Kruijswijk

Hoofdstuk 2. Zorgen in een netwerk

Inleiding

Iedereen maakt deel uit van een sociaal netwerk. Je cliënten dus ook. Zij hebben familie, vrienden, buren en collega’s. Zodra ze een hulpvraag hebben, kun je deel uit gaan maken van het zorgnetwerk om hen heen. Het zorgnetwerk bestaat uit dat deel van het sociale netwerk dat zich inzet voor zorg en ondersteuning, aangevuld met vrijwilligers en professionals. In dit netwerk werk je samen om hulp of zorg te organiseren.

Anita Peters, Wilco Kruijswijk

Hoofdstuk 3. Mantelzorg

Inleiding

In dit hoofdstuk staan we uitgebreid stil bij mantelzorg. Het woord ‘mantelzorg’ is een metafoor voor alles wat warm is en je omringt als je extra zorg nodig hebt, zoals een lekkere winterjas. Het gaat dan om de onbetaalde zorg van de mensen om je heen. We gaan hier in op de vraag wie mantelzorgers precies zijn. Wat voor taken hebben ze? En waarom zorgen ze voor iemand? Wat is hun motivatie?

Wilco Kruijswijk

Hoofdstuk 4. Vrijwilligers

Inleiding

Als je in de sector zorg en welzijn werkt, is de kans groot dat je te maken krijgt met vrijwilligers. Wat beweegt hen? Wie zijn ze en wat doen ze allemaal? In dit hoofdstuk beschrijven we de rol en de bijdrage van vrijwilligers bij zorg en ondersteuning van cliënten of zorgvragers.

Jolanda Elferink, Cecil Scholten

Deel 2: Wat kun je doen?

Voorwerk

Hoofdstuk 5. Werken in netwerken

Inleiding

Uitgangspunt in de participatiesamenleving is dat we zo veel mogelijk voor onszelf en voor onze naasten zorgen. Als professional ben je gericht op zorgen dat, in plaats van op zorgen voor. Naast zelfredzaamheid van de cliënt, streef je naar een optimale balans tussen inzet van leden van het sociale netwerk, eventueel aangevuld met informele zorg door vrijwilligers, en van betaalde zorg en ondersteuning.

Wilco Kruijswijk, Anita Peters

Hoofdstuk 6. Aan de slag met mantelzorgers

Inleiding

In hoofdstuk 3 heb je kunnen lezen over mantelzorg: de zorg en ondersteuning die mensen geven aan iemand uit hun directe omgeving.

Wilco Kruijswijk, Ilse de Bruijn

Hoofdstuk 7. Aan de slag met vrijwilligers

Inleiding

In hoofdstuk 4 las je al dat er veel vrijwilligers actief zijn in zorg en ondersteuning. Zij zetten zich uit solidariteit onbetaald voor een ander in, al doen ze dat uit andere afwegingen dan voorheen. Niet langer passen zij hun leven aan aan het vrijwilligerswerk, het vrijwilligerswerk moet vooral ook passen in hun leven. Bovendien zijn er andere groepen vrijwilligers bij gekomen: mensen die eenmalig iets bijdragen vanuit hun school of bedrijf, vrijwilligers met een opdracht of mensen met een beperking of handicap die participeren middels vrijwilligerswerk. Ook zijn er nieuwe vormen van vrijwilligerswerk die goed passen in een participatiesamenleving, zoals buurthulp en maatjesprojecten.

Jolanda Elferink, Cecil Scholten

Nawerk

Titel: Mantelzorgers en vrijwilligers in beeld
Auteurs: Wilco Kruijswijk
Anita Peters
Jolanda Elferink
Cecil Scholten
Ilse de Bruijn
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN: 978-90-313-9227-8
Print ISBN: 978-90-313-9226-1
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-9227-8