De verpleegkundige in de AGZ

Voorwerk

1 Ademhaling

Samenvatting

COPD is de internationaal gangbare term voor chronische bronchitis en longemfyseem, een onomkeerbare ziekte die gepaard gaat met ernstige ademnood. COPD ontwikkelt zich langzaam. Vaak wordt de ziekte laat ontdekt. De schade aan het longweefsel is dan al vergevorderd. In Nederland hebben ongeveer 1 miljoen mensen COPD, meer dan de helft van hen weet dit echter niet. Longziekten, zoals COPD maar ook longcarcinoom, staan momenteel op de derde plaats als het gaat om doodsoorzaken in Nederland. Roken is in 90% van de gevallen de belangrijkste oorzaak van COPD.

F.F. Wittermans, C. Bonsen, N. Westra-Vinken, N.M.F. Heuwekemeijer, IJ.D. Jüngen, E.M. Sesink, I.L. van den Bos, M.G.G. Habraken-van Schijndel, P.M.B. Kommeren, N.W.L. Botterblom

2 Circulatie

Samenvatting

Hoewel in het voorjaar van 2009 hart- en vaataandoeningen door kanker van de eerste plaats van meest voorkomende ziektes werd verdrongen, kan nog steeds van een volksziekte worden gesproken. Op 1 januari 2007 waren er ongeveer 648.300 mensen met een coronaire hartziekte: 50,1 per 1000 mannen en 29,4 per 1000 vrouwen. In 2007 kwamen er ongeveer 82.100 nieuwe patiënten met een coronaire hartziekte bij. Dit brengt het totaal aantal mensen met gediagnosticeerde coronaire hartziekte op ongeveer 730.400.

J.P. van der Spek, E.A.H.I. Lugtmeier-Skotarczak, E.J. van de Kraats, J. Roeleveld, M. van Trigt, IJ.D. Jüngen, E.M. Sesink

3 Spijsvertering

Samenvatting

Jaarlijks wordt in Nederland ongeveer 1876 keer de diagnose oesofaguscarcinoom gesteld. Het komt daarmee voor in de top-10 van de meest voorkomende carcinomen in Nederland. De incidentie is de afgelopen tien jaar met 6% gestegen, waarmee het de snelst toenemende maligniteit is in de westerse wereld. Het oesofaguscarcinoom komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen en de incidentie neemt duidelijk toe met de leeftijd, met name vanaf zestig jaar. Ondanks verbeterde diagnostiek en behandeling is de vijfjaarsoverleving nauwelijks verbeterd (22–25%).

C.C.M. der Acosta-van Griendt, C.J. Pek, E.M. Sesink, A.W. van Driel-Rooks

4 Metabool en endocrien systeem

Samenvatting

Diabetes mellitus is een chronische ziekte, waarbij endogene en exogene factoren (obesitas, leeftijd, infectie, zwangerschap en erfelijkheid) een rol spelen. De prevalentie van diabetes mellitus type I is ongeveer 3,5 per 1000 Nederlanders, dit is 15% van het totale aantal diabetespatiënten. De meest frequente vorm van diabetes mellitus is de type-II-variant. Boven de leeftijd van vijftig jaar bedraagt de prevalentie 8-11% in Nederland en deze neemt toe met de leeftijd tot bijna 20% bij personen ouder dan vijfentachtig jaar. Geschat wordt dat in 2006 ongeveer 600.000 patiënten bekend waren met diabetes mellitus, maar dat er nog 250.000 mensen zijn waarbij de diagnose nog niet is gesteld. Deze mensen hebben een hoog risico op het krijgen van complicaties. Gemiddeld leven mensen vijf tot zeven jaar in onwetendheid van hun diabetes voordat de diagnose is gesteld.

F.H.H. Rieke, W. Geilvoet, E.M. Sesink, IJ.D. Jüngen

5 Nieren en urinewegen

Samenvatting

In de afgelopen vijftien jaar is het percentage mensen dat afhankelijk is van een nierfunctievervangende therapie meer dan verdubbeld. Van de ruim 12.000 mensen die in Nederland een nierfunctievervangende therapie ondergaan, heeft 55% een functionerende donornier en is 45% afhankelijk van een dialysebehandeling. Het aantal mensen met chronische nierschade (CNS) zal de komende jaren alleen maar toenemen, mede doordat de incidentie van nefrosclerose en diabetische nefropathie stijgt ten gevolge van de vergrijzing en de toename van obesitas.

P.J. Gundlach, J.M. van der Putten-van Gils, E.M. Sesink, IJ.D. Jüngen, M. den Breejen

6 Mammacarcinoom

Samenvatting

De ziekte borstkanker, de behandelingen en alle consequenties daarvan hebben vaak een enorme impact op het leven van de persoon die aan de ziekte lijdt. Er zijn veel verschillende behandelingen mogelijk voor patiënten met borstkanker. De keuze van de behandeling is afhankelijk van het stadium waarin de borstkanker zich bevindt en de wens van de patiënt. Patiënten worden vaak geconfronteerd met moeilijk keuzes over verschillende behandelopties tijdens het hele behandeltraject. Het is per patiënt verschillend hoe de behandeling eruit zal zien, welke consequenties dit zal hebben en hoe zij hiermee om zal gaan.

H. Hauer

7 Hiv en aids

Samenvatting

Aan het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw werden de eerste gevallen van aids ontdekt bij een aantal jonge (homoseksuele) mannen. Ze vertoonden allen dezelfde symptomen: een longontsteking (PJP) en een zeldzame vorm van huidkanker, het kaposisarcoom. De patiënten bleken een verstoorde afweer te hebben, waardoor opportunistische infecties (gelegenheidsinfecties) een kans kregen. De verstoorde afweer wordt veroorzaakt door het humane immunodeficiëntievirus (hiv). Iemand die met dit virus is geïnfecteerd, loopt het risico om hiv-gerelateerde infecties of tumoren te ontwikkelen. Wanneer een van deze infecties of tumoren is geconstateerd, wordt de diagnose aids gesteld.

S. Wijnands

8 Huidaandoeningen

Samenvatting

Eczeem is een steriele ontstekingsreactie van de huid die veroorzaakt wordt door inwerking van één of meer externe en interne factoren. Eczeem is de verzamelnaam voor diverse huidziekten met eenzelfde soort huiduitslag. Eczeem gaat gepaard met roodheid (erytheem), blaasjes (vesikels), bultjes (papels), schilfering en jeuk.

P.C.M. Eland-de Kok, J. Huizinga

9 Hoofd-halschirurgie

Samenvatting

Kanker is een van de meest ingrijpende ziektes waarmee mensen geconfronteerd kunnen worden. Nergens in het lichaam zijn de groei van tumoren en effecten van de behandeling zo opvallend als in het gezicht of de hals. Ondanks het dragen van bijvoorbeeld een sjaal zijn de littekens te zien, het spreken is anders/moeilijker te verstaan, het tot zich nemen van voeding is niet meer als voorheen, hoesten is een veel optredend verschijnsel. Soms is het niet te voorkomen dat er een tracheacanule gedragen moet worden.

E.R. Baldal

10 Neurologie

Samenvatting

Multiple sclerose (MS) is de meest voorkomende neurologische ziekte bij jongvolwassenen. MS is een aandoening van het centraal zenuwstelsel die bij patiënten leidt tot uitvalsverschijnselen en beperkingen. Bij het ontstaan van de ziekte spelen zowel erfelijke als omgevingsfactoren een rol.

C.M. Harrison-Hilhorst, A. Mastenbroek

11 Bewegingsstelsel

Samenvatting

Een fractuur of breuk kan in elk bot voorkomen. In 2006 zijn er in Nederland ruim 63.000 fracturen geregistreerd, waarvan de fractuur van de femurhals verreweg het meest voorkomt (ruim 17.500 per jaar). Daarnaast zijn enkelfracturen (ruim 6500), humerusfractuur (9000), radius- en ulnafractuur (5000) veel voorkomende fracturen (bron: Prismant).

E. Lemmens, ID.J. Jüngen, E.M. Sesink

Nawerk