Inspanningsfysiologie bij kinderen

Voorwerk

1. Algemene inspanningsfysiologie

Samenvatting

Tijdens inspanning veranderen vele fysiologische processen in het lichaam. Zo nemen reeds binnen enkele seconden hartslag, ventilatie en zuurstofopname toe. Daarnaast treden er regionale en lokale veranderingen op.

T. Takken

2. Inspanningsfysiologie en ontwikkeling van het gezonde kind

Samenvatting

Bij kinderen nemen, met de toename van de leeftijd, lichaamsgewicht en -lengte toe, maar niet altijd even snel of evenredig. Er zijn perioden van groeispurt en perioden van stilstand. Ook veranderen door de groei de proporties.

T. Takken, H.J. Hulzebos

3. Fysieke activiteit bij kinderen

Samenvatting

Gezonde kinderen lopen vandaag de dag een aanmerkelijk gezondheidsrisico. Met een toename aan inactiviteit vanwege computergebruik, tv-kijken, ongezonde voedingsgewoonten en afname van het reguliere sportaanbod in de meeste gemeenten in ons land, gecombineerd met de afname van het aantal uren schoolgymnastiek in de week, is het niet verwonderlijk dat kinderen steeds vaker leiden aan zogenaamde inactiviteitgerelateerde ziekten, zoals overgewicht (obesitas), en medisch onverklaarde vermoeidheidsklachten hebben. In dit hoofdstuk zal worden ingegaan op het belang van bewegen en fitheid bij gezonde en chronisch zieke kinderen.

T. Takken

4. Het meten van het inspanningsvermogen bij kinderen

Samenvatting

Zoals in hoofdstuk 1 is beschreven, veranderen er tijdens inspanning vele lichamelijke processen. Hartslag en zuurstofopname gaan omhoog, de bloeddruk stijgt, alsmede de ademfrequentie.

T. Takken

5. Training bij kinderen

Samenvatting

Fysieke training is het proces waarbij herhaalde systematische inspanning leidt tot functionele en morfologische veranderingen (adaptatie) in lichaamsweefsels en -systemen (Bar-Or & Rowland, 2004a) of tot het behoud van deze veranderingen.

M. van Brussel

6. Astma

Samenvatting

Astma is de meest voorkomende chronische aandoening bij kinderen jonger dan 17 jaar en wordt gekenmerkt door een ontsteking van de luchtwegen (Cyptar, 1994). Deze ontsteking bestaat uit zwelling en roodheid van de binnenwand van de luchtwegen en gaat gepaard met verhoogde slijmproductie.

H.J. Hulzebos

7. Cerebrale parese

Samenvatting

Cerebrale parese (CP) is een niet-progressief klinisch syndroom dat gekenmerkt wordt door een persisterende stoornis van houding en beweging (coördinatie en spierspanning) als gevolg van een beschadiging of een pathologisch proces van de hersenen tijdens de zwangerschap of de bevalling.

O. Verschuren, M. van Brussel

8. Chronischevermoeidheidssyndroom (cvs)

Samenvatting

De diagnose chronischevermoeidheidssyndroom (CVS) wordt gesteld indien mensen extreem vermoeid zijn, deze vermoeidheid minimaal 6 maanden aanwezig is, niet vermindert door bedrust en wanneer het nodig is het activiteitenpatroon te verminderen tot 50 procent van het niveau van voor de ziekte.

T. Takken

9. Inspanning bij patiënten met cystic fibrose (cf)

Samenvatting

Cystic fibrose (CF) is een autosomaal recessief erfelijke ziekte met een progressief beloop en beperkte levensverwachting. De geschatte incidentie in Nederland is 1:4750; de mediane leeftijd van overleving voor patiënten met CF is door verbeterde behandeling gestegen tot rond de 40 jaar (Slieker et al., 2005).

H.J. Hulzebos

10. Diabetes mellitus

Samenvatting

Er zijn twee typen diabetes mellitus, ofwel suikerziekte, namelijk diabetes mellitus type I, de zogenaamde insuline-afhankelijke diabetes en diabetes mellitus type II, de niet-insuline afhankelijke diabetes, vroeger ook ouderdomsdiabetes genoemd, maar omdat deze vorm van diabetes tegenwoordig ook bij kinderen en jongeren voorkomt is deze term verlaten.

T. Takken, M. van Brussel

11. Hartaandoeningen

Samenvatting

De operatieve behandeling van kinderen met een aangeboren hartafwijking is erop gericht een zo normaal mogelijke hartfunctie te verkrijgen. Er zijn zeer veel verschillende aangeboren en verworven hartaandoeningen met even zovele verschillende operatieve technieken, hetgeen de generalisatie van bevindingen bemoeilijkt wat terug te vinden is in een grote spreiding, van bijvoorbeeld de maximale inspanningscapaciteit binnen patiëntengroepen.

T. Takken, H.J. Hulzebos

12. Juveniele idiopathische artritis

Samenvatting

Juveniele idiopathische artritis (JIA) is de meest voorkomende vorm van chronische reumatische aandoeningen bij kinderen. JIA is niet één enkele ziekte, maar een overkoepelende term die alle vormen van artritis omvangt die beginnen op de kinderleeftijd (vóór het 16e levensjaar), langer duren dan 6 weken, waarvan het ontstaan onbekend is en waarbij alle andere bekende aandoeningen geëxcludeerd zijn (Petty et al., 2004).

M. van Brussel

13. Mentale retardatie en het syndroom van Down

Samenvatting

De letterlijke vertaling van mentale retardatie is geestelijke vertraging. Vaak wordt mentale retardatie ook wel intellectuele stoornis of mentale handicap genoemd; dit zijn de namen voor een ontwikkelingsstoornis waarbij de verstandelijke vermogens zich niet in een normaal tempo ontwikkelen en waarschijnlijk ook nooit een normaal niveau zullen bereiken.

M. van Brussel, T. Takken

14. Nierinsufficiëntie

Samenvatting

Progressieve vermindering in nierfunctie wordt vaak omschreven als chronische nierinsufficiëntie. De (soms ernstig) falende nierfunctie zorgt ervoor dat de patiënt zich moet houden aan een streng dieet- en medicatievoorschrift.

M. van Bergen, T. Takken

15. Obesitas

Samenvatting

In Nederland neemt obesitas onder kinderen en jongeren onrustbarend toe (Hirasing et al., 2001). Deze toename is het grootst onder allochtone kinderen en jongeren in achterstandwijken (Hirasing et al., 2001). Therapeuten krijgen steeds vaker kinderen verwezen met overgewicht en obesitas.

T. Takken

16. Oncologie

Samenvatting

De meest voorkomende vorm van kinderkanker is leukemie: ongeveer 30 procent van alle nieuwe diagnoses van kinderkanker is leukemie (Pui & Evans, 1998). Er bestaan verschillende subtypen, maar het meest voorkomende subtype in kinderen is acute lymfatische leukemie (ALL), een zich snel ontwikkelende en levensbedreigende aandoening van het bloed.

M. van Brussel

17. Osteogenesis imperfecta

Samenvatting

Osteogenesis imperfecta (OI) is een aandoening waarbij collageen type I verminderd en/of afwijkend door mesenchymale cellen wordt aangemaakt (Byers, 1993).

M. van Brussel

18. Spierziekten

Samenvatting

Spierziekten is een verzamelnaam voor een groot aantal verschillende aandoeningen. In het verleden was het beleid inzake testen en trainen van patiënten met een spierziekte zeer behoudend, omdat er altijd een risico bestaat dat de gezondheidstoestand van de patiënten door de training verslechtert.

T. Takken

19. Spina bifida

Samenvatting

Spina bifida (SB) is de meest voorkomende aangeboren afwijking van de neurale buis, met een incidentie van 1,4 tot 3,6 per 1000 levend geborenen, wat overeenkomt met 112 nieuwe gevallen per jaar in Nederland (RIVM, 2006).

J. de Groot, T. Takken

Nawerk