Liesklachten

Voorwerk

1. Inleiding

Samenvatting

Hoofdstuk 1 beschrijft de meest relevante anatomische structuren die liespijn kunnen veroorzaken. Bijzondere aandacht is er voor de vorm en bouw van het heupgewricht, waarbij duidelijk wordt uitgelegd op welke manier heupaandoeningen kunnen leiden tot een afwijkend looppatroon. Ten slotte geeft het hoofdstuk een overzicht van de meest voorkomende aandoeningen in het gebied van de lies en hoe deze kunnen worden geclassificeerd.

Koos van Nugteren

2. Congenitale heupdysplasie

Samenvatting

Liespijn is vaak gerelateerd aan pathologie van het heupgewricht. De eerste tekenen van een niet goed functionerend heupgewricht worden soms al kort na de geboorte gevonden. De casus beschrijft een baby van zes maanden bij wie een dubbelzijdige heupdysplasie wordt vastgesteld. Het hoofdstuk beschrijft de casus, symptomen en behandeling. Een vroege diagnose en behandeling kunnen in het latere leven heupartrose met liespijn voorkomen.

Pauline Steens, Koos van Nugteren

3. Coxitis fugax

Samenvatting

Een 6-jarige jongen krijgt in de loop van een dag zonder aanwijsbare oorzaak liespijn. De pijn wordt zo erg dat hij nauwelijks nog kan lopen. Liespijn bij jonge kinderen is meestal onschuldig van aard, maar kan soms wijzen op ernstige vormen van pathologie. Met moet het daarom altijd serieus nemen en de juiste procedure volgen. In dit geval betreft het een onschuldige coxitis fugax. Het hoofdstuk beschrijft de casus, de symptomen, de juiste procedure en de differentiaaldiagnostiek.

Koos van Nugteren

4. Osteochondrosen en groeischijfletsels rond de lies bij kinderen

Samenvatting

Tijdens een voetbalwedstrijd voelt een 16-jarige jongen plotseling een felle pijnscheut in zijn lies. Hij kan nauwelijks meer lopen en moet het veld verlaten. Er blijkt sprake te zijn van een avulsiefractuur ter plaatse van een groeischijf in het bekken. Dit type letsel komt vrij veel voor bij tieners die veel explosief sporten. In geval van geleidelijk ontstane liespijn moet men eerder denken aan een inflammatie van een groeischijf. Dit hoofdstuk beschrijft de casus, `de diagnostiek en de behandeling. Verder belicht het diverse kwetsbare locaties in het bekken die liespijn kunnen veroorzaken, en worden verschillende andere vormen van pathologie van nog groeiend bot besproken.

Koos van Nugteren

5. Apofyseletsel van de symphysis pubica

Samenvatting

Een 15-jarige jongen ervaart acute liespijn tijdens een voetbalwedstrijd. De pijn bevindt zich ongeveer ter plaatse van de symphysis pubica. Hij moet per brancard het veld afgedragen worden. Klinisch onderzoek wijst op een letsel rond de origo van de m. adductor longus. Op deze leeftijd betreft het dan vrijwel altijd een apofyseletsel van de symphysis pubica. Het hoofdstuk beschrijft de casus, de symptomen en de behandeling.

Koos van Nugteren

6. Adductorgerelateerde liespijn

Samenvatting

Een 41-jarige man krijgt liespijn bij het tennissen. De pijn wordt gevoeld aan de proximale binnenzijde van het bovenbeen. Dit verhaal is typerend voor een klassieke sportgerelateerde liesblessure. Het hoofdstuk beschrijft de casus, etiologie, symptomen en de behandeling.

Koos van Nugteren

7. Ruptuur van de m. adductor longus

Samenvatting

Een 32-jarige man voelt tijdens een voetbalwedstrijd een hevige pijnscheut aan de proximale binnenzijde van zijn bovenbeen. Hij is niet in staat de wedstrijd uit te spelen. De volgende dag is er een groot hematoom ontstaan. Dit wijst op een adductorenruptuur. Het hoofdstuk beschrijft de casus, symptomen en behandeling. Verder vermeldt het hoofdstuk de meest voorkomende spieren en pezen in de lies waarbij dit letsel kan optreden. Tot slot wordt een oefenprogramma beschreven.

Koos van Nugteren

8. Femoroacetabulair impingementsyndroom (FAI)

Samenvatting

Een fanatieke 20-jarige voetballer krijgt liespijn die in de daaropvolgende vijf jaar zodanig toeneemt dat hij uiteindelijk wordt geopereerd. De oorzaak van het probleem blijkt een morfologische afwijking van de heupkop te zijn. Men noemt dit een cam-heup. Deze anatomische variant is niet ongebruikelijk bij mensen die tijdens hun tienerjaren veel hebben gevoetbald of anderszins hun heupgewricht explosief hebben belast. Het hoofdstuk beschrijft de casus en gaat vervolgens diep in op de symptomen, oorzaken en behandeling van deze aandoening.

Patty Joldersma, Koos van Nugteren

9. Vroegtijdige coxartrose

Samenvatting

Een 49-jarige man krijgt zonder aanwijsbare oorzaak liespijn. Klinisch onderzoek en een röntgenfoto wijzen op een beginnende heupartrose. Ondanks de nodige behandelingen van de fysiotherapeut neemt de artrose in de daaropvolgende jaren toe. Er ontstaat ook artrose met liespijn aan de heterolaterale zijde. Uiteindelijk krijgt deze relatief jonge patiënt twee totale heupoperaties. Het hoofdstuk beschrijft de casus en behandelt daarna de oorzaken van vroegtijdige heupartrose. De morfologie van het gewricht blijkt hierin een factor van betekenis te zijn.

Koos van Nugteren

10. FAI-syndroom met beginnende coxartrose

Samenvatting

Een 54-jarige sportieve man heeft al vijf jaar regelmatig liespijn. De klachten wisselen vrij sterk en lijken gerelateerd te zijn aan eindstandig flecteren van de heup in het dagelijks leven. Er blijkt sprake te zijn van een femoroacetabulair impingementsyndroom (FAI-syndroom) met op de röntgenfoto een beginnende coxartrose. Het hoofdstuk beschrijft de casus, symptomen en een therapeutisch programma dat er vooral op gericht is om impingement in het heupgewricht te voorkomen, zodat de kans op voortschrijdende heupartrose wordt geminimaliseerd.

Koos van Nugteren

11. Stressfractuur van het collum femoris

Samenvatting

Een 55-jarige man bereidt zich voor op een marathon waarvoor hij 70 kilometer per week traint. Twee weken voor de marathon krijgt hij rechtszijdige liespijn. Hij besluit toch de marathon te gaan lopen, maar moet na 19 kilometer stoppen vanwege de pijn. Als maandenlange rust niet helpt, raadpleegt hij een fysiotherapeut. Uiteindelijk blijkt sprake te zijn van een fractuur van de femurhals. Een stressfractuur heeft geresulteerd in een ernstige fractuur met grote gevolgen. Het hoofdstuk beschrijft de casus en het grote belang van vroege diagnostiek. Een juiste diagnose wordt namelijk vaak in een (te) laat stadium gesteld.

Koos van Nugteren

12. Heupfracturen

Samenvatting

In een woonzorgcentrum voor ouderen valt een vrouw met als gevolg een hevige pijn in haar rechterlies. Zij kan niet meer opstaan. De huisarts vermoedt een collumfractuur en laat een röntgenfoto maken. Deze toont echter geen afwijkingen. Pas weken later blijkt dat er toch sprake is van een collumfractuur. Het hoofdstuk beschrijft de casus, symptomen en het functieonderzoek. Verder wordt verklaard waarom een collumfractuur niet altijd direct zichtbaar is op een röntgenfoto. In de bespreking worden allerlei typen heupfracturen beschreven en geclassificeerd, met daarbij de meest toegepaste operatieve behandeling.

Mascha Friderichs

13. Fractuur van het os pubis

Samenvatting

Een 85-jarige vrouw valt in de badkamer en kan niet meer opstaan vanwege hevige liespijn. De huisarts vermoedt een collumfractuur, maar na het nemen van een röntgenfoto wordt een fractuur uitgesloten. Vijf dagen na het trauma is er echter nog geen verbetering in de situatie en wordt opnieuw een röntgenfoto gemaakt. Nu wordt er wel een fractuur gezien. Deze bevindt zich echter niet in het collum femoris maar in het os pubis. Het hoofdstuk beschrijft de casus, symptomen en de behandeling. In de bespreking staat uitgelegd waarom een os pubis-fractuur vaak gemist wordt op de röntgenfoto.

Bram de Lange, Koos van Nugteren

14. Hooglumbale hernia nuclei pulposi

Samenvatting

Een 80-jarige vrouw krijgt hevige linkszijdige liespijn en pijn in het linkerbeen. Er lijkt sprake te zijn van een aandoening van het heupgewricht omdat er pijnlijke bewegingsbeperkingen in het gewricht worden gevonden. Het duurt lang voordat de juiste diagnose wordt gesteld. Uiteindelijk blijkt een hooglumbale hernia de oorzaak. Het hoofdstuk beschrijft de casus, symptomen en de behandeling. Ten slotte wordt in de bespreking achtergrondinformatie gegeven over wervelkolomgerelateerde liespijn.

Koos van Nugteren

15. Liespijnliespijn bij een 47-jarige keeper, ontstaan na een voetbalwedstrijd

Samenvatting

Als een 47-jarige keeper van een voetbalteam een hoge bal probeert te stoppen, voelt hij een pijnscheutje in de lies. Dit is het begin van toenemende liespijn tijdens en na wedstrijden. Hij bezoekt een fysiotherapeut voor advies. Het bewegingsonderzoek is echter vrijwel volledig negatief. Dit suggereert dat er geen of hooguit een gering probleem bestaat in het bewegingsapparaat. Uiteindelijk blijkt dit te kloppen: bij nader onderzoek wordt er namelijk een liesbreuk gevonden. Het hoofdstuk beschrijft de casus, symptomen en de behandeling. In de bespreking volgt enige achtergrondinformatie over liesbreuken.

Koos van Nugteren

Nawerk