Leven met astma bij kinderen

Astma bij kinderen kenmerkt zich door periodes met kortademigheid met een piepende uitademing, die te horen is als meerdere hoge tonen tegelijkertijd. Tijdens deze periodes voelen kinderen zich meestal benauwd en zijn ze duidelijk beperkt in hun inspanningsvermogen. Deze periodes kunnen geleidelijk ontstaan – in de loop van dagen of zelfs weken – of juist vrij snel: binnen enkele uren of zelfs minuten. In dat laatste geval is er sprake van een typische astma-aanval, waarin kinderen in korte tijd flink kortademig kunnen worden.

Het is soms heel moeilijk te beoordelen waardoor een kind kortademig is. Kortademigheid kan ontstaan door een aantal oorzaken. De belangrijkste oorzaken zijn infecties van het keelneus-oorgebied (met verstopte neuzen), ondersteluchtweginfecties, astma, of de combinatie van astma met een infectie. Andere oorzaken zijn zeldzamer en worden verderop in dit hoofdstuk besproken.

Voordat beoordeeld kan worden of een kind astma heeft, moet er een langere periode met klachten zijn verstreken. Het gaat immers om een chronische aandoening en daarvoor geldt dat de verschijnselen minstens drie tot zes maanden met tussenpozen of continu moeten hebben bestaan. Wanneer astmabehandeling wordt gestart bij een kind jonger dan zes jaar, is dat vaak een proefbehandeling. Dit houdt in dat er behandeld wordt alsof de diagnose inderdaad astma is. De bedoeling van een proef - behandeling is dat na een afgesproken proefperiode het effect van de behandeling geëvalueerd wordt. Een proefbehandeling betekent nog niet dat het kind echt astma heeft. Een succesvolle proefbehandeling kan de diagnose ondersteunen maar niet bewijzen, omdat de verbetering ook toevallig ‘vanzelf’ kan zijn opgetreden. Op oudere leeftijd is de diagnose astma met meer zekerheid te stellen. Dan wordt niet van een proefbehandeling gesproken.

“Ik weet nog goed die eerste keer dat Pieter benauwd werd. We wisten toen nog niet dat Pieter last had van astma. Dat was wel even schrikken. Pieter had eerder die dag bij oma gespeeld en ’s nachts werd hij wakker met hoestbuien die maar niet over leken te gaan en je hoorde hem zo piepen. Gelukkig konden we snel terecht bij de huisartsenpost. De dienstdoende arts zag meteen wat er aan de hand was: Pieter had een astma-aanval. Later bleek dat Pieter allergisch was voor honden. Nu een aantal maanden later, is zijn astma met de juiste medicatie en begeleiding door het astmateam goed onder controle. Toch zijn er veel vragen geweest waar we de afgelopen tijd mee geworsteld hebben. Gaat het ooit over? Zal hij zich net als alle gezonde kinderen gewoon kunnen ontwikkelen? Hoe moet dat met spelen met vriendjes? Had ik het niet eerder moeten herkennen?”

Jose is moeder van drie kinderen. Haar oudste zoon heeft astma. Het eerste half jaar na de diagnose voelde Jose zich af en toe meer dokter dan moeder, maar nu na een half jaar gaat het gewone leventje weer z’n gangetje. De dagelijkse pufjes zijn net zo normaal geworden als tandenpoetsen.