Leidraad voor medisch wetenschappelijk onderzoek bij ouderen

Dit artikel beschrijft de totstandkoming van de multidisciplinaire “Leidraad voor Medisch Wetenschappelijk Onderzoek bij Ouderen”. Het aantal ouderen in Nederland neemt toe en daarmee het aantal oudere personen dat gebruik maakt van medische producten en diensten. Desondanks is deze toename niet terug te zien in medisch wetenschappelijk onderzoek. Zo zijn er weinig studies met geneesmiddelen en andere interventies die zich specifiek richten op de oudere populatie, terwijl dit hoogst noodzakelijk is omdat geneesmiddelengebruik in deze populatie aanleiding is tot veel bijwerkingen en vermijdbare ziekenhuisopnames. Reden voor de ondervertegenwoordiging is de multi-morbiditeit, die vaak leidt tot exclusie, maar ook het ontbreken van geschikte onderzoeksmethoden voor deze populatie. De geringe vertegenwoordiging van ouderen en de recente wijzigingen in Europese en Nederlandse wetgeving hebben aanleiding gegeven om deze leidraad op te stellen. De leidraad biedt onderzoekteams aanbevelingen om het proces en de praktische uitvoering van ouderenonderzoek te verbeteren. Van 2014–2017 is aan dit kwaliteitsproject gewerkt, waarbij zes thema’s zijn behandeld: ‘Werving en Selectie’ en ‘Informed Consent’ (middels systematisch literatuuronderzoek), ‘Uitval’ en ‘Verzet’ (vragenlijstsurvey) en ‘Proportionaliteit’ en ‘Maatschappelijke Relevantie’ (focusgroepen). Op basis van deze methoden en consensus van een multidisciplinaire expertgroep zijn 45 aanbevelingen gedefinieerd. Betrokkenheid van ouderen vond plaats binnen de expertgroep en gedurende het project. Medische wetenschappelijke verenigingen en andere relevante maatschappelijke partijen hebben feedback gegeven. De “Leidraad voor Medisch Wetenschappelijk Onderzoek bij Ouderen” biedt hopelijk de handreikingen om zowel de kwaliteit als de kwantiteit van het onderzoek met ouderen te stimuleren om gericht op de toenemende maatschappelijke en wetenschappelijke vragen, goed en verantwoord onderzoek uit te voeren voor en met ouderen.