TODO: Skip to main content
Inloggen
Top

2025 | Boek

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Leerboek spoedeisendehulp-verpleegkunde

Redacteuren: Ria Boel, Rob Lichtveld, Piet Machielse, Marieke Sanders, Sandra Kersten - de Bruine

Uitgeverij: BSL Media & Learning

Inhoudsopgave
insite
ZOEKEN

Over dit boek

De 6e editie van het leerboek spoedeisende-hulp-verpleegkunde in een frisse moderne vorm biedt essentiële informatie over vrijwel alle onderwerpen die hulpverleners werkzaam binnen de acute zorg, met name op de Spoedeisende hulp, kunnen tegenkomen. Tevens vormt deze editie een uitdaging voor de lezer om kennis te nemen van de laatste ontwikkelingen in de spoedeisende zorg.

Het biedt theoretische kennis en praktische vaardigheden voor de eerste opvang van de acute of spoedeisende patiënt.

Het accent ligt op het herkennen, beoordelen van de acute of spoedeisende patiënt en de noodzakelijke behandeling van het acute gezondheidsprobleem. Deze zesde druk is aangepast aan actuele inzichten en methodieken. Recente nationale- en internationale richtlijnen zijn hierin verwerkt. Teksten zijn compacter en nog meer praktijkgericht geschreven. Nieuw en meer beeldmateriaal ondersteunen de vernieuwde teksten. Er zijn een aantal hoofdstukken toegevoegd waaronder ‘acute buikklachten’ en ‘Infectie en Isolatie’. Ook is er in het laatste hoofdstuk aandacht voor specifieke patiëntengroepen en juridische zaken die op de afdeling Spoedeisende Hulp van toepassing zijn, zoals kinderen, wet- en regelgeving, forensische zaken, mishandeling (kinderen, ouderen en huiselijk geweld) en palliatieve zorg.

Dit boek richt zich op de professional die werkzaam is op de spoedeisende hulp en vormt een gedegen theoretische basis tijdens de opleiding tot spoedeisende hulp-verpleegkunde, verpleegkundig specialist, physician assistant en medisch hulpverlener. Door het totale karakter is het ook bruikbaar als naslagwerk en te gebruiken tijdens de na-en bijscholing van professionals binnen de spoedeisende hulp.

Bij dit boek hoort een website waar het complete boek eenvoudig kan worden geraadpleegd. Aanvullend materiaal zoals achtergrondinformatie, samenvattingen en meerkeuze vragen waarmee de lesstof geoefend kan worden is daar beschikbaar.

De redactie bestaat uit Ria Boel, Sandra Kersten, Marieke Sanders, Piet Machielse, Rob Lichtveld Redactie en auteurs hebben expertise in de acute zorg of als docenten op dit gebied.

Inhoudsopgave

Voorwerk
1. De eerste benadering, anamnese en lichamelijk onderzoek
Samenvatting
Op de Spoedeisende Hulp (SEH) wordt de patiënt opgevangen volgens een gestructureerde methode met als doel levensbedreigende aandoeningen vlot te herkennen en zo nodig al te behandelen. Door middel van triage wordt de urgentie bepaald. De primary assessment bestaat uit zowel een globaal lichamelijk onderzoek als de eerste behandeling ter stabilisatie van de patiënt. Een systematische methode om dit te doen is de ABCDE-methodiek. Een definitieve diagnose is hierbij nog niet noodzakelijk. Daarna start de secondary assessment. Hierbij wordt de volledige anamnese afgenomen en uitgebreider lichamelijk en of neurologisch onderzoek van top tot teen verricht. Op basis van de werkdiagnose kan gerichte behandeling plaatsvinden en bepaald worden waar patiënt na het SEH-bezoek heengaat. In dit hoofdstuk worden deze stappen en het uitvoeren van de primary en de secondary assessment in detail beschreven.
M. S. Sanders, R. A. Lichtveld, P. Machielse
2. Ademhaling
Samenvatting
In H. 2 wordt op systematische wijze dyspneuklachten die vele oorzaken kunnen hebben geanalyseerd en worden symptomen en behandeling beschreven.
Ook de classificering en voorspelbaarheid van het verloop en het proactief handelen komen uitgebreid aan bod in dit hoofdstuk.
Het ondersteunen en overnemen van deze belangrijke functie binnen de ABCD op de SEH wordt vanuit de dagelijkse praktijk systematische beschreven.
B. P. M. Huybrechts
3. Zuur-base-evenwicht
Samenvatting
In dit hoofdstuk wordt het zuur-base-evenwicht beschreven. Afwijkingen in dit evenwicht staan nooit op zichzelf, maar zijn meestal een uiting van een onderliggende oorzaak. Zuur-baseafwijkingen kunnen wijzen op een onderliggende aandoening. Voor de behandeling hiervan is het van groot belang dat ze tijdig herkend en begrepen worden. Bij alle ernstig zieke patiënten moet een bloedgasanalyse worden overwogen.
Verschillende ziektebeelden komen kort aan de orde. Daarbij worden opmerkingen gemaakt over de praktische uitvoering van bloedgasbepalingen en over fouten die vermeden moeten worden.
R. A. Lichtveld, M. E. Sleeswijk
4. Circulatie
Samenvatting
In dit hoofdstuk worden de anatomie en fysiologie van het hart en de vaten besproken. Uitgebreide aandacht is er voor electrocardiografie. De meest voorkomende cardiovasculaire pathologie wordt besproken met aandacht voor diagnostiek en behandeling. Daarnaast is er aandacht voor de verschillende typen van shock en de behandeling daarvan.
B. W. Driesen
5. Reanimatie
Samenvatting
Preventie van een circulatiestilstand heeft de beste uitkomst. Buiten het ziekenhuis betekent dit herkennen van klachten en symptomen. In het ziekenhuis wordt dit gedaan door speciaal hiervoor ontwikkelde early warning score. Mocht toch een circulatiestilstand optreden, moet er direct worden gestart met reanimeren. Basic life support bestaat uit borstcompressies en beademen van de patiënt met de mond of masker en ballon. Het gebruik van een automatische externe defibrillator valt onder de basic life support. Deze technieken zijn goed aan te leren door leken en afdelingsverpleegkundigen. Basic life support wordt opgevolgd door advanced life support, waarbij meer kennis en deskundigheid is vereist. Er wordt gebruikgemaakt van meer geavanceerde luchtwegtechnieken, geven van zuurstof en toedienen van medicatie via intraveneuze of intraossale toegang. Als er herstel van spontane circulatie is verkregen, gaat de fase van de postreanimatiebehandeling in. Hierbij zijn de belangrijkste aspecten percutane coronaire interventie en gecontroleerd temperatuurmanagement.
R. A. Waalewijn
6. Zenuwstelsel
Samenvatting
In dit hoofdstuk wordt het zenuwstelsel beschreven. Een korte beschrijving van anatomie, functie en in het algemeen de gevolgen van acute ziekten van het zenuwstelsel. Het is belangrijk om te beseffen dat mensen met (subacute) aandoeningen van perifere zenuwen of spieren, ten gevolge of als complicatie van hun ziekte, vitaal bedreigd kunnen zijn. Vervolgens worden de belangrijkste neurologische ziektebeelden besproken, waar het team op de Spoedeisende Hulp vaak mee wordt geconfronteerd. Het is van belang om van al deze hersenaandoeningen de symptomen en behandeling te begrijpen. Het voorkomen van vertraging bij de opvang, diagnostiek en behandeling van deze patiënten is van het grootste belang. Hersencellen en hersenfuncties zijn zeer kwetsbaar en onvervangbaar, met andere woorden: Time is Brain
D. W. J. Dippel
7. Traumatologie
Samenvatting
In dit hoofdstuk maakt u kennis met de opvang van de ongevalspatiënt volgens de gesystematiseerde ABCDE-structuur dat binnen de advanced trauma life support (ATLS) gehanteerd wordt. Ten tijde van het eerste onderzoek, worden levensbedreigende aandoeningen of verwondingen herkend en wordt een vaste volgorde van handelingen gehanteerd. Daarnaast is bij de ernstig gewonde patiënt toepassing van de principes van damage control van belang om de kans op overleving zo groot mogelijk te maken.
E. C. T. H. Tan
8. Extremiteiten en weke delen
Samenvatting
In H. 8 worden de belangrijkste fractuurtypen beschreven met kenmerkende symptomen, specifieke behandeling en mogelijke complicaties. Aandacht voor fracturen bij kinderen en daarbij behorende specifieke observaties. Daarnaast ook aandacht voor abcessen bijtsnij en steekwonden.
R. R. Hiensch
9. Hormoonstelsel en water- en zouthuishouding
Samenvatting
In dit hoofdstuk worden stoornissen beschreven van het hormoonstelsel. Veel endocriene ziektebeelden zijn relatief zeldzaam, met uitzondering van acute ontregelingen van diabetes mellitus, acute bijnierschorsinsufficiëntie en gerelateerde elektrolytstoornissen. Endocriene ziekten zijn ziekten die verband houden met een abnormaal verhoogde of verlaagde productie van een of meer hormonen. Endocrien betekent ‘met inwendige afscheiding’. Een hormoon is een chemische stof die in het lichaam wordt gevormd door een aantal hormoonproducerende klieren (waaronder de schildklier, de bijnieren en de geslachtsorganen). Hormonen zijn boodschapperstoffen die een deel van de communicatie binnen het lichaam voor hun rekening nemen. Hormonen worden, soms na tijdelijke opslag, rechtstreeks in het bloed afgegeven. Ze worden naar andere weefsels en organen (doelwitorgaan) vervoerd. Daar binden ze zich aan een specifieke receptor, waardoor een bepaald effect optreedt. Elke endocriene ziekte gaat gepaard met een min of meer karakteristiek ziektebeeld.
L. C. C. J. van der Plas-Smans
10. Problemen voor de internist op de afdeling Spoedeisende Hulp
Samenvatting
Een internist (acute geneeskunde) speelt een belangrijke rol op de Spoedeisende Hulp door zijn brede medische kennis en vaardigheden en richt zich op het herkennen, diagnosticeren en behandelen van complexe en acute medische aandoeningen. Veel van de patiënten zijn al bekend met een of meer chronische aandoeningen en komen met acute complicaties van de ziekte of de behandeling, en de verwachting is dat dit in de toekomst alleen maar zal toenemen.
Sommige patiënten komen met een klacht, zoals koorts (uit de tropen), acute kortademigheid of bloedbraken dan wel rectaal bloedverlies bij een tractus digestivus bloeding. Het kan ook dat patiënten worden ingestuurd met (verdenking op) een diagnose, zoals anafylaxie met daarbij angio-oedeem en een distributieve shock, een hoge bloeddruk met daarbij orgaanschade (hypertensief spoedgeval), ontregelde diabetes mellitus (met keto-acidose of hyperosmolair hyperglycemisch syndroom, of een hypoglycemie), een nieuwe nierinsufficiëntie of een veneuze trombo-embolie (trombosebeen of longembolie).
In dit hoofdstuk wordt eerst de diagnostische aanpak van een aantal symptomen besproken, waarna de behandeling van een aantal veelvoorkomende interne aandoeningen aan de orde komt.
J. Alsma, L. Slobbe
11. Stollingsstoornissen en andere acute hematologische aandoeningen
Samenvatting
Goed functionerende bloedstolling is essentieel en het is belangrijk stollingsstoornissen te (her)kennen. Naast algemene uitleg van de bloedstolling en de laboratoriumdiagnostiek worden specifieke afwijkingen in de bloedstolling beschreven, zoals hemofilie, de ziekte van Von Willebrand en verstoring van het aantal of de werking van trombocyten. Ook massaal bloedverlies, leverziekten of diffuus intravasale stolling kunnen invloed hebben op de werking van de hemostase, waarbij soms een bloedingsneiging, soms een tromboseneiging kan ontstaan. Veneuze trombose is het ontstaan van een stolsel in een ader en het is belangrijk dit tijdig te herkennen, diagnosticeren en behandelen, zeker bij patiënten met risicofactoren. Afwijkende rode bloedcellen staan centraal bij sikkelcelziekte, die gekenmerkt wordt door naast acute crises ook chronische schade te veroorzaken met een verhoogde morbiditeit en mortaliteit. Acute leukemie en anemie worden als laatste besproken.
M. J. H. A. Kruip, G. Mulders van der Meer, P. H. J. Doornhein, A. W. Rijneveld
12. Acute buikklachten
Samenvatting
Buikpijn is een veel voorkomende klacht op de Spoedeisende Hulp. De oorzaken variëren van ziektebeelden met een mild beloop tot acuut levensbedreigende pathologie. Het is essentieel om (potentieel) levensbedreigende ziektebeelden snel vast te stellen en te behandelen. Kennis van de voorgeschiedenis, een goede anamnese en lichamelijk onderzoek zijn hierbij van belang. Daarnaast spelen laboratoriumonderzoek en beeldvorming een belangrijke rol in het differentiëren tussen de verschillende ziektebeelden. Aangezien er regelmatig een invasieve interventie nodig is bij patiënten met buikpijn, is het van belang om te weten wanneer iemand voor het laatst heeft gegeten en of patiënten bloedverdunners gebruiken. In dit hoofdstuk zullen we een overzicht geven van veel voorkomende oorzaken van buikpijn, de symptomen, het beloop, de diagnostische strategie en de behandelopties.
O.W. Bastian, M.S. Sanders
13. Nieren, urinewegen en geslachtsorganen van de man
Samenvatting
In dit hoofdstuk komen urologische afwijkingen aan de orde die op de afdeling Spoedeisende Hulp gepresenteerd worden. Eerst wordt een beknopt overzicht gegeven van de anatomie en fysiologie van de nieren, de urinewegen en de mannelijke geslachtsorganen. Daarna worden de belangrijkste symptomen van de tractus urogenitalis behandeld. Vervolgens worden de verschillende organen en hun aandoeningen besproken. Daarbij komen de bevindingen bij lichamelijk onderzoek en differentiële diagnostiek aan de orde, evenals aanvullende diagnostiek op de afdeling Spoedeisende Hulp. Bij een aantal onderwerpen wordt meer achtergrondinformatie gegeven ter verdieping. Tot slot worden enkele verpleegkundige urologische handelingen in detail uitgelegd.
E. R. Boevé, A.V. van Lingen
14. Obstetrische en gynaecologische problemen
Samenvatting
In dit hoofdstuk worden de anatomie van het vrouwelijk genitaal, de fysiologische veranderingen in de zwangerschap en het beloop van een fysiologische baring in hoofd- en stuitligging beschreven. Aandoeningen van de vrouwelijke inwendige en uitwendige genitalia, waarmee patiënten zich op de spoedeisende hulp kunnen presenteren, veroorzaken vaak symptomen als buikpijn en/ of bloedverlies. De meest voorkomende oorzaken van deze klachten worden beschreven, zoals miskraam, extra-uteriene graviditeit (EUG), ovariële cysten, verwonding van het genitaal, pelvic inflammatory disease (PID), uterusmyomatosu, bartholinitis, herpes en kwaadaardige aandoeningen. Ook komen de opvang van zwangere en barende vrouwen en de meest voorkomende obstetrische ziektebeelden aan bod, zoals hyperemesis gravidarum, zwangerschapshypertensie, pre-eclampsie, eclampsie, trombo-embolieën, placenta praevia, schouderdystocie, abruptio en retentio placentae, fluxus postpartum. Tenslotte wordt de opvang van slachtoffers van seksueel geweld besproken.
F. Vernooij, N. W. E. Schuitemaker
15. Keel-neus-oorheelkunde
Samenvatting
Op de Spoedeisende Hulp worden regelmatig patiëntjes en patiënten met keel-neus-oorheelkundige aandoeningen gezien. In dit hoofdstuk wordt per deelgebied pathologie van de mondholte, neus- en neusbijholtes, oren, evenwichtsorgaan, speekselklieren, en larynx besproken. Na een korte bespreking van de anatomie worden diverse veel voorkomende aandoeningen behandeld, onderverdeeld in trauma, obstructie, bloeding en ontsteking, en postoperatieve complicaties.
Chr. F. Sepmeijer, J. Th. Schmidt, N. de Vries
16. Acute situaties op het gebied van mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie
Samenvatting
Acute aandoeningen op het gebied van de mondziekten, kaak- en aangezichtschirurgie omvatten orofaciale ontstekingen, bloedingen, luxaties van het kaakgewricht en aandoeningen als gevolg van een trauma van gebit en aangezicht. In afwezigheid van de kaakchirurg kan op de afdeling SEH al veel gedaan worden ter voorkoming van verdere schade. Het terugplaatsen of correct bewaren van uitgevallen tanden kan verdere uitgebreide en langdurige nabehandelingen voorkomen. Met het herkennen van andere tandletsels initieert de SEH-verpleegkundige de juiste zorg door tandarts of kaakchirurg. Ook bij het herkennen van potentieel levensbedreigende infecties kan het personeel op de SEH een belangrijke rol spelen. Aangezichtsfracturen behoeven meestal geen acute behandeling. Wanneer zij echter gepaard gaan met uitgebreide bloeding of een bedreigde luchtweg is vroegtijdige signalering en behandeling wel aangewezen. Het reponeren van een kaakluxatie wordt ook beschreven in dit hoofdstuk en kan bij directe toepassing op de SEH gecompliceerde behandelingen voorkomen.
B. van Minnen, N.B. van Bakelen
17. Oogletsel
Samenvatting
De oogheelkundige eerste hulp is erop gericht om oogaandoeningen te herkennen die direct moeten worden behandeld. Hoewel er vele oogheelkundige aandoeningen zijn die spoedeisende zorg behoeven, beperken we ons in dit hoofdstuk tot de oogletsels.
H. Tan, N. T. Y. Santana
18. Micro-organismen en infectiepreventie
Samenvatting
In de gezondheidszorg speelt infectiepreventie een belangrijke rol in de veiligheid van patiënten en medewerkers. Het doel van infectiepreventie is om verspreiding van micro-organismen tegen te gaan en daarmee het ontstaan van zorginfecties te voorkomen. Zorgmedewerkers spelen een cruciale rol bij het voorkomen van de overdracht van micro-organismen en waarborgen daarmee de eigen veiligheid en de veiligheid van patiënten. De basishygiëne omvat hygiënemaatregelen die van toepassing zijn op alle zorgmedewerkers die contact hebben met patiënten en/of patiëntmateriaal. Wanneer de basishygiëne niet toereikend is om overdracht van een micro-organisme te voorkomen, zijn aanvullende isolatiemaatregelen nodig. Op de Spoedeisende Hulp is het niet altijd bekend of de patiënt een infectieziekte of resistent micro-organisme bij zich draagt. Dit zorgt voor een groter risico op overdracht van micro-organismen naar medepatiënten en medewerkers. Het is daarom voor spoedeisendehulpverpleegkundigen belangrijk om te weten waarom én hoe zij infectiepreventie in hun dagelijkse werk kunnen toepassen.
M.R. Zijlstra, S. de Zeeuw - Briedé
19. Intoxicaties
Samenvatting
Op de Spoedeisende Hulp (SEH) komen regelmatig patiënten met een intoxicatie. Om bij de benadering van een geïntoxiceerde patiënt niets over het hoofd te zien, is een mnemoniek bedacht: PIRATE (Primary Survey, Investigation & Identification, Risk Assessment, ADME, Therapy, Evaluation). Het PIRATE-principe wordt in het hoofdstuk Intoxicaties uitgelegd aan de hand van enkele voorbeelden van veelvoorkomende of levensbedreigende intoxicaties gemeld bij het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC). De mogelijkheden tot beïnvloeding van ADME (Absorptie, Distributie, Metabolisme en Eliminatie) komen hierbij aan de orde, evenals de karakteristieke klinische beelden (toxidromen) die behulpzaam kunnen zijn bij de identificatie. Patiënten kunnen besmet zijn met een chemische stof of blootgesteld aan straling. Met de juiste decontaminatie en bescherming met persoonlijke beschermingsmaatregelen (PBM) is het risico voor de behandelaar gering. Via de website www.​vergiftigingen.​info kunt u meer informatie en de meest up-to-date behandelprotocollen vinden.
F. M. J. Gresnigt, D. W. de Lange, G. A. van Zoelen
20. Brandwonden
Samenvatting
Brandwonden komen dagelijks voor door verschillende oorzaken en in uiteenlopende groottes en dieptes. Een klein deel hiervan is zodanig ernstig dat het moet worden gepresenteerd op een Spoedeisende Hulp. Bij de opvang van een brandwondenpatiënt komt meer kijken dan alleen maar het koelen van de wond. In dit hoofdstuk zullen we stapsgewijs doornemen wat er nodig is voor een goede beoordeling en behandeling van een brandwond en wanneer het nodig is om een patiënt te verwijzen naar een brandwondencentrum.
A. Snoeks, K. C. Baran
21. Overige fysische letsels
Samenvatting
In dit hoofdstuk worden enkele relatief weinig voorkomende spoedeisende problemen behandeld die het gevolg zijn van langdurige blootstelling aan koude of warmte, langdurig verblijf in of onder water en tijdens duiken. In dit hoofdstuk leer je over de pathofysiologie van onderkoeling, oververhitting, verdrinking en duikletsels. De vitale functies kunnen bij deze aandoeningen direct of met enige vertraging bedreigd zijn. Daarnaast leer je via een gestructureerde aanpak volgens ABCDE hoe deze aandoeningen behandeld kunnen worden in de acute setting van de Spoedeisende Hulp. Het is belangrijk om inzicht te hebben in de aard en ernst van de situaties waarin deze ongevallen plaatsvinden, om spoedeisende problemen te herkennen en de juiste verpleegkundige, diagnostische en therapeutische handelingen uit te voeren.
J. Seesink, J. J. L. M. Bierens
22. Psychiatrie
Samenvatting
In dit hoofdstuk worden psychiatrische aandoeningen en symptomen besproken die veel voorkomen binnen de spoedeisende-hulp-geneeskunde. Tevens komen de behandeling van psychiatrische aandoeningen en de juridische kaders aan de orde, evenals de organisatie van de geestelijke gezondheidszorg in Nederland voor zover van belang voor de spoedeisende hulp.
W. A. M. van der Veen, T.A. van Nesselrooij, M. Kromkamp
23. Psychosociale aspecten van het werken op de afdeling Spoedeisende Hulp
Samenvatting
Dit hoofdstuk behandelt de psychosociale aspecten van het werken op de afdeling Spoedeisende Hulp voor de zorgprofessional. Het beschrijft hoe ingrijpende gebeurtenissen en agressie op het werk van invloed kunnen zijn op de mentale gezondheid. Tegelijkertijd biedt een psychosociaal veilig werkklimaat ruimte en ondersteuning aan de zorgprofessional en collega’s bij het verwerken van ingrijpende gebeurtenissen. Daarmee kan het verergeren van klachten en emoties en het ontstaan van stressgerelateerde klachten mogelijk voorkomen worden. Het tweede deel van dit hoofdstuk behandelt psychosociale aspecten bij interculturele communicatie en de signalering en aanpak van vermoedelijke slachtoffers van huiselijk geweld. Kinderen en ouderen, maar ook andere kwetsbare groepen zijn in toenemende mate slachtoffer van een onveilige psychosociale thuissituatie. Verborgen signalen van huiselijk geweld kunnen zichtbaar worden in een crisissituatie. Het is van groot belang voor het herstel van de psychosociale veiligheid van de patiënt (en naasten) dat zorgprofessionals hierop acteren.
S. A. A. Berben, G. J. Schuur
24. De afdeling Spoedeisende Hulp tijdens rampen
Samenvatting
Rampen en grootschalige incidenten lijken niet vaak voor te komen. Toch voltrekt zich in Nederland gemiddeld elke twee jaar een groot incident dat voldoet aan de kenmerken van een ramp. Over het algemeen betekent een ramp dat de vraag om hulpverlening groter is dan hetgeen beschikbaar is voor het grote aantal slachtoffers. Niet alle slachtoffers kunnen dan alle noodzakelijke zorg krijgen. Door middel van opschaling van zorg probeert men de zorgcapaciteit en middelen beschikbaar te maken voor een dergelijke situatie. Daarnaast wordt triage toegepast om de patiënten te prioriteren naar urgentie van hulpverlening. Het Ziekenhuis Rampen Opvangplan (ZiROP) beschrijft hoe een ziekenhuis en een afdeling zich organiseren tijdens een incident. De Spoedeisende Hulp heeft een belangrijke rol tijdens opgeschaalde zorg, dit hoofdstuk heeft als doel om de spoedeisendehulpverpleegkundige kennis te laten maken met en handvatten te geven voor de opgeschaalde zorg.
J. J. M. Haverkort, M. Bemelman, P. J. A. Dirven
25. Capita Selecta
Abstract Beoordeling van kinderen
De beoordeling en triage van kinderen op de afdeling Spoedeisende Hulp stelt hoge eisen aan de kennis van de verpleegkundige op gebied van anatomie, fysiologie (denk aan vitale parameters) en ontwikkelingsfase van het kind én aan vaardigheden op het gebied van eerste beoordeling van het kind, communicatie en organisatievermogen. Voor een snelle inschatting van ziekte ernst, kan de verpleegkundige, in aanvulling op triage en vitale parameters, gebruikmaken van de Pediatric AssessmentTriangle (PAT). Hoewel klachten bij de eerste beoordeling aspecifiek kunnen zijn en alarmsymptomen kunnen ontbreken, kan ziekte ernst bij kinderen snel toenemen. Trendbewaking is hier essentieel. Kinderen kunnen gedurende langere tijd compenseren met behoud van ‘normale’ vitale parameters, zelfs wanneer er sprake is van levensbedreigende situaties. Het is van levensbelang om uitputting en te kort schieten van deze compensatiemechanismen goed te leren herkennen, om tijdig te kunnen ingrijpen.
D.H.F. Geurts, P. Machielse, Y.K.E. Pauwels, D. Idzenga
Nawerk
Meer informatie
Titel
Leerboek spoedeisendehulp-verpleegkunde
Redacteuren
Ria Boel
Rob Lichtveld
Piet Machielse
Marieke Sanders
Sandra Kersten - de Bruine
Copyright
2025
Uitgeverij
BSL Media & Learning
Elektronisch ISBN
978-90-368-3029-4
Print ISBN
978-90-368-3028-7
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-3029-4