Top

2018 | Boek

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Leerboek acute geneeskunde

Probleemgerichte aanpak

Redacteuren: A.B. van Vugt, M.I. Gaakeer, W. Henny, H.A.H. Kaasjager, C. Motz, E.C.T.H. Tan, Th.W. Wulterkens

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Over dit boek

In Nederland is het vakgebied van de Spoedeisende Geneeskunde een erkend specialisme. In 2008 is het beroep SpoedEisende Hulp arts (SEH-arts) een begrip geworden. Maar binnen het curriculum geneeskunde verdient de acute geneeskunde meer aandacht. Om die reden is het Leerboek acute geneeskunde geschreven. Het resultaat is een praktisch bruikbaar studieboek, waarin acute geneeskunde op een gestructureerde manier wordt aangeboden aan de student.
In Leerboek acute geneeskunde wordt de symptoomgerichte eerste benadering van de acute patiënt naar internationale standaard uiteengezet. Zo wordt de medisch student bekend gemaakt met een aanpak waarin anamnese, diagnostiek en aanvullend onderzoek in hoog tempo worden afgehandeld. Daarnaast is er volop aandacht voor de acute behandeling in geval van (potentiële) levensbedreiging. Aan de orde komen niet alleen de theoretische achtergrondkennis maar ook de praktische vaardigheden die noodzakelijk zijn voor de eerste opvang van de acute patiënt.
De opvang en behandeling van de acute patiënt is bij uitstek teamwork, waarbij de inbreng van ieder teamlid van belang is, ongeacht functie, vaardigheid en ervaring. Het belang van crew-resource-management (CRM) is niet te onderschatten.
Dit boek is bedoeld voor de medisch student in zowel Bachelor als Masterfase van de studie, maar ook voor verpleegkundig specialisten en physician assistants binnen de acute zorg, zoals in de ambulancezorg, afdelingen SpoedEisende Hulp (SEH) en Intensive Care. Het boek zal ook zijn nut bewijzen voor assistenten in opleiding (AIO) van poortspecialismen, evenals huisartsen, zeker binnen de diensten op een Huisartsen Post (HAP), SEH-artsen en gecertificeerde poortspecialisten.

Inhoudsopgave

Voorwerk

Algemeen

Voorwerk

1. Inleiding

Samenvatting

Dit hoofdstuk licht de opbouw van het boek toe en gaat in op de organisatie van de spoedeisende hulpverlening en rampengeneeskunde in Nederland. Inzicht in de hele keten van zorg creërt begrip voor elkaars mogelijkheden en beperkingen, zodat de schakels van de keten beter samenwerken.

A. B. van Vugt

Probleemgerichte benadering

Voorwerk

2. Niet-technische vaardigheden in de acute patiëntenzorg

Samenvatting

Dit hoofdstuk behandelt het evidencebased samenwerkingsconcept Crew Resource Management (CRM). Eerst worden verschillende achtergronden van deze systematiek besproken, geïllustreerd met voorbeelden. Daarna geven we suggesties voor implementatie. HCRM in het ziekenhuis, maar de principes van CRM zijn zinvol voor de gehele acutezorgketen, ook in de prehospitale fase.

M. H. T. M. Haerkens, E. C. T. H. Tan, J. L. van Schuppen

3. Basic life support op straat

Samenvatting

Juist in ‘eerstehulpomstandigheden’ zal de individuele beroepsbeoefenaar zich bewust moeten zijn van zijn beperkingen en zich moeten realiseren dat alleen datgene gedaan moet worden wat uitvoerbaar is en wat consequenties heeft. Daarom is het belangrijk dat de individuele hulpverlener ook is voorbereid op het werk op straat. Dit hoofdstuk geeft weer wat dat inhoudt; het is in feite hetzelfde als wat ook een goed getrainde leek kan en zal doen.

W. Henny, E. C. T. H. Tan

4. Advanced life support

Samenvatting

Dit hoofdstuk reikt handvatten aan om het diagnostisch proces sneller te laten verlopen. Menige postgraduate cursus – zoals ATLS^®, A(C)LS^®, APLS^®, FCCS^®, MOET^® en MedicALS^® – beoogt hetzelfde te doen. In eerste instantie vindt een primary survey/assessment plaats, waarin een indruk wordt gevormd in welke mate de patiënt vitaal bedreigd is. Dit gebeurt met behulp van de ABCDE-methode; tegelijkertijd worden maatregelen genomen om de gestoorde vitale processen te corrigeren, dikwijls voordat geheel duidelijk is welke aandoening precies speelt. In tweede instantie vindt dan nadere differentiatie plaats in de secondary survey/assessment. Daarbij wordt in de regel uitgegaan van het presenting problem, de belangrijkste afwijking die met lichamelijk onderzoek en anamnese is vastgesteld. In dit proces is het belangrijk dat niet alleen de aanwezige afwijkingen worden gevonden, maar ook dat wordt vastgesteld welke parameters (vooralsnog) binnen de normale grenzen vallen: daaraan hoeft dan voorlopig geen verdere aandacht besteed te worden.

W. Henny, E. C. T. H. Tan

5. De acuut zieke patiënt op de afdeling

Samenvatting

Doel van dit hoofdstuk is de lezer te leren de acuut zieke patiënt op de verpleegafdeling vroeg te signaleren en vervolgens te handelen aan de hand van de SBARR-methode en de ABCDE-methodiek. Gestructureerde communicatie is van belang om tijdig de hulp te kunnen inroepen van bijvoorbeeld het spoedinterventieteam (SIT) en het reanimatieteam.

H. A. H. Kaasjager

Acute aandoeningen en verrichtingen

Voorwerk

6. Bovensteluchtwegproblemen

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden verschillende acute ziektebeelden van de bovenste luchtwegen en een aantal verrichtingen kort en praktisch beschreven.

J. B. Saanen, F. Bánki, T. J. A. Schönberger

7. Ondersteluchtwegproblemen

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden verschillende acute ondersteluchtwegproblemen en een aantal verrichtingen kort en praktisch beschreven.

J. B. Saanen, A. B. van Vugt, T. J. A. Schönberger, Y. F. Heijdra

8. Cardiale problemen

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden verschillende acute cardiale problemen en een aantal verrichtingen kort en praktisch beschreven.

E. D. Zwets, B. E. Backus, D. Zaunbrecher

9. Acute neurologische of neurochirurgische problemen

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden verschillende acute neurologische problemen en een aantal verrichtingen kort en praktisch beschreven.

C. L. van den Brand, K. Jellema, J. K. H. Spoor, I. K. Haitsma, A. B. van Vugt

10. Intern-geneeskundige problemen

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden verschillende acute intern-geneeskundige problemen en een aantal verrichtingen kort en praktisch beschreven.

D. S. Linzel, J. Alsma

11. Gynaecologische en verloskundige problemen

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden verschillende acute gynaecologische en verloskundige problemen en een aantal verrichtingen kort en praktisch beschreven.

J. J. Duvekot, J. M. Schutte

12. Dermatologische problemen

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden verschillende acute dermatologische problemen en een aantal verrichtingen kort en praktisch beschreven.

S. M. Habib, K. D. Quint, M. F. Benner, R. E. Genders, L. J. Secker, A. P. M. Lavrijsen

13. Chirurgische problemen

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden verschillende acute chirurgische problemen en een aantal verrichtingen kort en praktisch beschreven.

J. A. van der Vliet, J. Rikmanspoel

14. Bijzondere omstandigheden

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden verschillende bijzondere ziektebeelden en een aantal verrichtingen kort en praktisch beschreven.

J. Rikmanspoel, R. IJmker

15. Acute buikpijn

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden acute buikpijn en een aantal relevante verrichtingen kort en praktisch beschreven.

T. M. Bisseling, M. C. Warlé, A. J. A. Bremers, S. A. W. Bouwense, H. van Goor

16. Acute pijnbestrijding, procedurele sedatie en analgesie

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt procedurele sedatie en analgesie (PSA) kort en praktisch beschreven.

G. J. P. Smits

17. Intoxicaties

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden verschillende acute intoxicaties en een aantal verrichtingen kort en praktisch beschreven.

M. Lafeber, M. P. Vroegop, C. Kramers, M. J. W. van den Berg

18. Acute psychiatrie

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden verschillende acute psychiatrische ziektebeelden en daarbij relevante verrichtingen kort en praktisch beschreven.

C. H. Vinkers, J. J. Luykx, G. B. van de Kraats, J. A. van Waarde, E. van Assche, H. C. van Mierlo, M. S. van Noorden, B. C. M. Haarman, R. Haans, C. M. van der Gaag, H. J. Gijsman, A. Visscher, L. M. Tak, J. F. M. Strous, A. Maat, A. Ruissen

Acute geneeskunde onder bijzondere omstandigheden

Voorwerk

19. Bijzondere omstandigheden

Samenvatting

In de acute geneeskunde nemen opgeschaalde hulpverlening en hulpverlening in bijzondere omstandigheden een belangrijke plaats in. De verleende zorg is acute zorg zoals die in normale situaties verleend wordt, maar in een ander perspectief: de zorgbehoefte is vaak – zeker in het begin – groter dan het zorgaanbod. Dit vraagt om een andere aanpak, waarin damage control centraal staat, en om een meer hiërarchische aansturing.

P. A. Hustinx, C. Motz

Praktische vaardigheden

Voorwerk

20. Praktische vaardigheden

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt de kennis uit de voorgaande hoofdstukken uitgewerkt in praktische toepassingen en vaardigheden. Doel is dat de lezer zich deze eigen maakt en kan toepassen binnen de spelregels van de in het voorgaande geschetste systematische aanpak.

Th. W. Wulterkens

Nawerk

Titel: Leerboek acute geneeskunde
Redacteuren: A.B. van Vugt
M.I. Gaakeer
W. Henny
H.A.H. Kaasjager
C. Motz
E.C.T.H. Tan
Th.W. Wulterkens
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN: 978-90-368-1897-1
Print ISBN: 978-90-368-1896-4
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-1897-1