2019 | OriginalPaper | Hoofdstuk
Tip
Swipe om te navigeren naar een ander hoofdstuk
Gepubliceerd in:
Extremiteiten
Dit hoofdstuk biedt 117 zeer praktische basisoefeningen, die de manueeltherapeut met wat individuele aanpassingen (maatwerk) als huiswerkoefening kan meegeven. Een enorm voordeel is dat de patiënt thuis in alle rust de op video gedemonstreerde oefeningen kan bekijken via de praktijkwebsite van Ruud Schuitemaker: www.fysio.net (doorlinken naar uw eigen praktijkwebsite is toegestaan). De therapeut kan ze daarnaast ook bekijken op de website van dit boek (inlogcode voorin). Alle 117 oefeningen worden in het boek uitgebreid toegelicht. Een praktische uiteenzetting over behandelstrategieën, excentrisch oefenen en elleboogkrukkentraining springen daarbij in het oog. Afsluitend wordt er een zeer bruikbaar voorstel gedaan voor ‘innovatieve differentiaaldiagnostiek en diagnosecodering’ als basis voor meer betrouwbare vulling van databanken, beter betrouwbare outcome monitoring en wetenschappelijke onderbouwing van het vak. Aan de hand van de ‘ingrediëntenlijst onderzoeks- en behandelprotocol’ wordt de lezer gestimuleerd om met collega’s in de praktijk eigen protocollen te maken. Dat kan op basis van de voorbeelden met verwijzing naar de hoofdstukken in dit boek. Daarnaast kan aan alle patiënten nu op uniforme wijze een ‘innovatieve diagnosecode’ worden gegeven. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van drie protocolprofielen, drie diagnosegroepen, drie niveaus van reactiviteit en de ‘oude’ DCSPH-versie 2011-diagnosecodering.
Log in om toegang te krijgen
Met onderstaand(e) abonnement(en) heeft u direct toegang:
Hier volgt een overzicht van de online video’s bij dit hoofdstuk [tussen haakjes: oefeningnummer uit de vorige druk].
video oefening 18.1 Ochtendritueel
video oefening 18.2 [1a] Ochtendritueel – voor jongeren
video oefening 18.3 [2a] Squatoefening in combinatie met de circumductiebeweging
video oefening 18.4 [2b] Squatoefening in combinatie met de deviatiebeweging
video oefening 18.5 [3] Schuttershouding in combinatie met de deviatiebeweging
video oefening 18.6 [4] Schuttershouding in combinatie met de circumductiebeweging
video oefening 18.7 [5] Ontspannings- en concentratieoefening (opwekken van de ‘Benson-respons’) in rugligging – de ‘lichaamsscan’ – ‘doezelen’
video oefening 18.8 [6] ‘Reset’-oefening (concentratie- en balansoefening) in stand
video oefening 18.9 [7] ‘Stretch-en-slide’-oefening duraal weefsel (onbelast) – ‘flossen van het zenuwstelsel’
video oefening 18.10 [8a] ‘De banaan’ – 4 dynamische stretchoefeningen – lange bindweefselsystemen lateraal met en zonder XCO-trainer
video oefening 18.11 [8b] Dynamische stretchoefening –lange bindweefselsystemen dorsaal met XCO-trainer
video oefening 18.12 [8c] Dynamische stretchoefening – lange bindweefselsystemen ventraal met XCO-trainer
video oefening 18.13 [8d] Dynamische stretchoefening – lange ventrale bindweefselsystemen met handdoek tegen de muur
video oefening 18.14 [9] Buikspieroefening met nadruk op de rechte buikspieren (m. rectus abdominis)
video oefening 18.15 [10] Buikspieroefening met nadruk op de schuine buikspieren (opbouw naar oefening 18.16)
video oefening 18.16 [11] Dynamische buikspieroefening met nadruk op de schuine buikspieren (m. obliquus abdominis)
video oefening 18.17 [11a] Serie van 7 dynamische buikspieroefeningen
video oefening 18.18 [12] Extensieoefening met katrol – extensie thoracale wervelkolom en het strekken van de lange, ventrale bindweefselsystemen – ‘koeien melken’
video oefening 18.19 [13] Extensieoefening met distractie – de nadruk ligt op de lumbale wervelkolom – de ‘tractie-steunoefening’
video oefening 18.20 [14] Dynamische romprotatie met XCO-trainer
video oefening 18.21 [15] Dynamische squatoefening met nadruk op de lumbale wervelkolom
video oefening 18.22 [16] Functionele oefening in kruiphouding – voor de wervelkolom, schoudergordel, het bekken en de heupen
video oefening 18.23 [16a] ‘Supermanoefening’ – proprioceptief oefenen en strekoefeningen in kruiphouding – voor de wervelkolom, bovenste en onderste extremiteiten
video oefening 18.24 [16b] ‘Catpaws’ – proprioceptieve oefening in kruiphouding – voor de schoudergordel en bekkengordel
video oefening 18.25 [16c] ‘Kwispeloefening’ – proprioceptieve oefening in kruiphouding – voor de romp
video oefening 18.26 [16d] Horizontale abductieswing – in kruiphouding – stabilisering voor de schoudergordel en mobilisering voor de wervelkolom
video oefening 18.27 [16e] Horizontale abductieswing links en rechts – vanuit borstwaartse ligsteun op de knieën, afgewisseld met een push-up
video oefening 18.28 [16f] Horizontale abductieswing links en rechts – vanuit volledige borstwaartse ligsteun, afgewisseld met een push-up
video oefening 18.29 [17] ‘Stofzuigeroefening’ – functionele oefening in kruiphouding voor de wervelkolom en schoudergordel
video oefening 18.30 [17a] ‘Stofzuigeroefening’ – met 2 accenten
video oefening 18.31 [17b] ‘Banaan’ vanuit mekkahouding – 30-secondenstretch voor de lange laterale bindweefselplaten
video oefening 18.32 [18] ‘Zeehond’ – extensieoefening in buikligging – voor de totale wervelkolom
video oefening 18.33 [19] ‘Molenwiek’ – dynamische stretchoefening voor de romp, heupen en schoudergordel
video oefening 18.34 [20] Scapulothoracaal bewegen in stand (gesloten keten)
video oefening 18.35 [21] Scapulothoracaal bewegen in kruiphouding – in combinatie met de ‘stofzuigeroefening’ (gesloten keten)
video oefening 18.36 [22] Instructie: vervaardiging en bevestiging van het katrolsysteempje
video oefening 18.37 [23] Facilitatie van de anteflexie-elevatie met katrol in zit
video oefening 18.38 [23a] Horizontale abductie met katrol in zit
video oefening 18.39 [23b] Anteflexie, scaptie en abductie met katrol in zit
video oefening 18.40 [23c] ‘Roeioefening met katrol’ – scapulothoracaal bewegen in stand
video oefening 18.41 [23d] Pendeloefening met katrol in stand
video oefening 18.42 [24] Circumductiebeweging met katrol in zit
video oefening 18.43 [25] Deviatiebeweging met katrol in zit
video oefening 18.44 [26] Strekken van de lange bindweefselplaten van de bovenste lichaamshelft met katrol – met het accent op de cervicothoracale overgang (CTO) en schoudergordel
video oefening 18.45 [27] N. radialis – strekken van de lange bindweefselplaten met katrol
video oefening 18.46 [28] N. medianus – strekken van de lange bindweefselplaten met katrol
video oefening 18.47 [29] N. ulnaris – strekken van de lange bindweefselplaten met katrol
video oefening 18.48 [30] Circumductiebeweging – basisbeweging – fase 1 t/m 5
video oefening 18.49 [30a] Circumductiebeweging – update (met uitleg)
video oefening 18.50 [30b] Circumductiebeweging in stand met halters (proprioceptief)
video oefening 18.51 [30c] Circumductiebeweging in rugligging (ook met halters)
video oefening 18.52 [31] Circumductiebeweging – ‘inslijpen’ van de verschillende fases van de basisbeweging
video oefening 18.53 [32] Deviatiebeweging – basisbeweging – fase I t/m V
video oefening 18.54 [32a] Deviatiebeweging – update (fase V met excentrische SSP-activiteit)
video oefening 18.55 [32b] Deviatiebeweging met halters (proprioceptief + fase V met excentrische SSP-activiteit)
video oefening 18.56 [33] Deviatiebeweging – ‘inslijpen’ van de verschillende fases van de basisbeweging
video oefening 18.57 [34] Endorotatie- en exorotatieoefening met extensie van de romp en retractie van de schoudergordel
video oefening 18.58 [34a] Endorotatie- en exorotatieoefening – update
video oefening 18.59 [34b] Endorotatie- en exorotatieoefening met halters
video oefening 18.60 [35] Circumductiebeweging/deviatiebeweging – ‘inslijpen’ van de verschillende fases met XCO-trainer
video oefening 18.61 [36] Kwalitatieve looptraining (‘trippling’)
video oefening 18.62 [37] Dynamische stretchoefening – ‘hoepeloefening’ voor romp en heupen
video oefening 18.63 [38] Opbouw naar ‘schaatsoefening’ (van 25 % belast tot 100 % belast)
video oefening 18.64 [39] ‘Schaatsoefening’
video oefening 18.65 [39a] ‘Supermanoefening’ in stand
video oefening 18.66 [39b] ‘Voeten wassen’ – balansoefening voor onder de douche
video oefening 18.67 [40] ‘Squatoefening met bouncing’ – basisbeweging
video oefening 18.68 [41] ‘Dynamische stretchoefening’ voor de ventrale heupbuigers (iliopsoas) – schuttershouding met steun – basisbeweging
video oefening 18.69 [41a] Lunge-oefening met voorvoet op de bank (heupartrosetest)
video oefening 18.70 [41b] ‘30-secondenstretch’ dorsale bindweefselplaten
video oefening 18.71 [41c] ‘Voetenveegoefening’ – rek op de ventrale bindweefselplaten
video oefening 18.72 [41d] Excentrisch rekken patellapees en rectus (ventrale bindweefselplaten) met elastiek in buikligging
video oefening 18.73 [42] ‘Trippling’ met steun – vertical en horizontaal + ‘toloefening’ voor de enkel
video oefening 18.74 [42a] Excentrisch rekken kuitspieren op traptrede bij lage reactiviteit
video oefening 18.75 [42b] Excentrisch rekken kuitspieren op traptrede bij hoge reactiviteit
video oefening 18.76 [43] ‘Stoeprandoefening’ – dynamische stretchoefening voor de korte en lange dorsale bindweefselplaten
video oefening 18.77 [44] ‘Slinger- en zwaaioefening’ – met ‘bouncing’
video oefening 18.78 [44a] Pendeloefening schouder (bij hoge reactiviteit), enkelzijdig, in stand
video oefening 18.79 [44b] Buig-strek ellebogen – pronatie- en supinatieoefening met halters in stand
video oefening 18.80 [45] ‘Heupwiegoefening’
video oefening 18.81 [46] ‘Heupuitdraaioefening’
video oefening 18.82 [47] Ligsteunoefening in stand
video oefening 18.83 [48] Excentrische abductorenoefening – m. supraspinatus (zonder halters)
video oefening 18.84 [48a] Excentrische abductorenoefening – m. supraspinatus – in zijligging (vanuit 90° abductie) zonder en met halters
video oefening 18.85 [48b] Excentrische abductorenoefening – m. supraspinatus – in rugligging (vanuit 90° anteflexie) zonder en met halters
video oefening 18.86 [48c] Excentrische abductorenoefening – m. supraspinatus – vanuit 45° zithouding (vanuit 135° anteflexie) zonder en met halters
video oefening 18.87 [48d] Anteflexieoefening (gecentreerd) zonder en met halters in rugligging
video oefening 18.88 [48e] Horizontale abductieoefening (gecentreerd) zonder en met halters in rugligging
video oefening 18.89 [49] Excentrische abductorenoefening – m. supraspinatus (met halters)
video oefening 18.90 [50] Excentrische endorotatorenoefening – m. subscapularis (met oefenelastiek)
video oefening 18.91 [51] Excentrische exorotatorenoefening – m. infraspinatus en m. teres minor (met oefenelastiek)
video oefening 18.92 [52] ‘Bear hug’ – fase 1 en 2 circumductie – inslijpen met oefenelastiek
video oefening 18.93 [52a] Reductietest en reductieoefening tijdens anteflexie met oefenelastiek
video oefening 18.94 [53] ‘Werpbeweging’ – CPP-oefening met oefenelastiek – enkelhandig
video oefening 18.95 [54] ‘Werpbeweging’ – CPP-oefening met oefenelastiek – dubbelhandig
video oefening 18.96 [55] ‘Roeioefening’ met oefenelastiek
video oefening 18.97 [56] N. medianus – strekken van de lange bindweefselplaten
video oefening 18.98 [56a] Uitleg concept van de bindweefselplaten – n. medianus C6-C7
video oefening 18.99 [56b] ‘Buig-strek’ elleboog, pronatie-supinatie onderarm, flexie-extensie pols en vingers
video oefening 18.100 [56c] ‘Pitcherstretch’ tegen de muur – excentrische rek lange bindweefselplaten (n. medianus)
video oefening 18.101 [57] N. radialis – strekken van de lange bindweefselplaten
video oefening 18.102 [57a] Uitleg concept van de bindweefselplaten – n. radialis C5-C6
video oefening 18.103 [58] N. ulnaris – strekken van de lange bindweefselplaten
video oefening 18.104 [58a] Uitleg concept van de bindweefselplaten – n. ulnaris C7-C8-T1
video oefening 18.105 [59] ‘Sleepers-stretch’
video oefening 18.106 [60] Driepuntsgang – pas op de plaats – elleboogkrukkentraining
video oefening 18.107 [61] Driepuntsgang – elleboogkrukkentraining
video oefening 18.108 [62] Kruisgang – elleboogkrukkentraining
video oefening 18.109 [62a] Loopschool elleboogkrukken: driepuntsgang-kruisgang-keren en zijwaarts gaan
video oefening 18.110 [63] Trap op – elleboogkrukkentraining
video oefening 18.111 [64] Trap af – elleboogkrukkentraining
video oefening 18.112 [65] Dynamische squat – stabiliteit bovenste lichaamshelft
video oefening 18.113 [66| Quadricepsoefening – open keten – in zit
video oefening 18.114 [67] ‘Bungelen’ – rustmoment tijdens graded activity
video oefening 18.115 [68] ‘Side bridge’ – stabiliteit bovenste lichaamshelft
video oefening 18.116 [69] Dynamische squats in combinatie met circumductie fase 1 en 2 – stabiliteit bovenste lichaamshelft
video oefening 18.117 [70] ‘Hamstring-curl’ – excentrische hamstringoefening
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
Een voorbeeld van adequaat (pijn)gedrag is in beweging blijven (al of niet met pijnstilling) bij aspecifieke acute lage rugpijn, omdat er anders geen geld wordt verdiend … (
EXTRA 1.15).
Zie:
www.runningtherapie.nl.
ATP = adenosinetrifosfaat, een ribonucleotide dat in de celstofwisseling een sleutelrol vervult als drager van chemische energie.
Ex-topskiër Hermann Maier is tijdens zijn sportieve loopbaan en zware revalidatietraject volgens het extensieve trainingsprincipe succesvol begeleid door de in het Oostenrijkse Ramsau wonende en werkende Nederlandse collega Vincent Vermeulen.
Plyometrisch = gericht op snelheid, kracht en explosiviteit.
Langere dorsale bindweefselplaten, zoals de m. gastrocnemius, hamstrings, mm. glutei en beiderzijds de mm. erector spinae.
Het branderig gevoel ontstaat doordat de huidzenuwtakjes, afkomstig van de n. ischiadicus, op de doortreedplaatsen door de lichaamsfascie worden getrokken (‘geflost’).
Zie ook: oefening
18.48 ‘circumductiebeweging’ – basisbeweging.
Zie ook oefening
18.53 ‘deviatiebeweging’ – basisbeweging.
Zie ook oefening
18.68 ‘schuttershouding’.
Zie ook oefening
18.68 [41] ‘schuttershouding’.
Zie ook oefening
18.48 [30] ‘circumductiebeweging’ – basisbeweging.
WAD = whiplash associated disorder
Excentrisch: het betreft hier vooral de m. biceps brachii en de m. subscapularis (de arm wordt gestrekt onder voortdurende verlenging en flexieactiviteit van de m. biceps en endorotatie-adductieactiviteit van de m. subscapularis).
Concentrisch: het betreft hier vooral de m. triceps brachii en de m. subscapularis (het koord wordt tegen weerstand naar beneden geduwd).
Outcome monitoring = uitkomsten management; het vastleggen en regelmatig (ook tussentijds) bijhouden van resultaten.
Benchmarken = vergelijken met andere praktijken of het landelijk gemiddelde.
BMI = gewicht (in kg), gedeeld door lengte in het kwadraat (in meters).
BMI, buikvet, buikomvang, spiermassa, lichaamsvetgehalte en basaalmetabolisme worden gemeten met behulp van de Body Composition Scan. Het gaat dan om vragenlijsten, zoals de PSK, KOOS, AFI, WOMAC, ICOAP.
belaste oefensituatie
In een belaste oefensituatie draagt het te bewegen gewricht het erboven gelegen lichaamsgewicht. Tijdens het gaan en staan wordt bijvoorbeeld de knie belast geoefend.
concentrisch oefenen
Een concentrische oefening is een oefening waarbij de contractie van de spier gepaard gaat met een spierverkorting: origo en insertie van de spier bewegen naar elkaar toe. De patiënt ‘wint van de therapeut’ tijdens het geleid actief bewegen.
excentrisch oefenen
Een excentrische oefening is een oefening waarbij de contractie van de spier gepaard gaat met een spierverlenging: origo en insertie van de spier bewegen van elkaar af. De therapeut ‘wint van de patiënt’ tijdens het geleid actief bewegen.
extensief bewegen
Extensief bewegen is niet intensief bewegen: lekker wandelen, fietsen, zwemmen of dansen op een niveau dat je er nog een gesprek bij kunt voeren.
Veel patiënten met aspecifieke pijn hebben een stofwisselingspatroon met te weinig of geen aerobe glycolyse doordat er te weinig mitochondriën in de cellen aanwezig zijn. Wandelen (6 km/h) vergt een vermogen van circa 2 Watt/kilogram lichaamsgewicht. Dit betekent dat een persoon die 80 kg weegt, circa 160 Watt nodig heeft om zich voort te bewegen. Indien dit meer dan 2 mmol/l lactaat (Niklas 1988) in het bloed oplevert, is deze vorm van bewegen een stressor voor het lichaam (Vermeulen 2018). Daarom zullen veel van deze patiënten zelfs niet in staat zijn om de aanbevolen (gezonde) hoeveelheid van 10.000 passen per dag te halen. Extensief bewegen kan het stofwisselingspatroon weer helpen herstellen doordat de aerobe component door vergrote aanmaak van mitochondriën wordt versterkt
Een voorbeeld elke dag 3 × 10 minuten op de fietsergometer (40 Watt, 50 tot 60 omwentelingen per seconde), met tussen de drie sessies vijf minuten pauze. Zodra na verloop van tijd (dagen tot soms maanden) de hartfrequentie structureel omlaaggaat is dat een teken van aanpassing van het stofwisselingspatroon (Vermeulen 2018). De dagelijkse dosis kan nu worden opgevoerd tot 3 × 15 minuten (Pansold et al. 1985). Dit betekent dat de patiënt ongeveer vier uur per week dient te investeren in zijn gezondheid
gesloten keten
Bewegingen van een extremiteit in een gesloten keten zijn bewegingen waarbij de extremiteit distaal een onbeweeglijk fixatiepunt heeft
graded exposure
Het op therapeutische basis, dus op verantwoorde en veilige wijze, geleidelijk aan (stapsgewijs) blootstellen van de patiënt aan bewegingen of activiteiten waarvoor hij angst heeft. Graded exposure is een voorbeeld van de gedragsgeoriënteerde cognitieve behandelstrategie
isometrisch oefenen
Een isometrische oefening is een oefening waarbij de contractie van de spier gepaard gaat met een gelijkblijvende spierlengte: origo en insertie van de spier blijven op gelijke afstand
laagdrempelige functionele oefening
Een functionele oefening is laagdrempelig indien de oefening gemakkelijk (in de dagelijkse kledij) en overal (thuis en op het werk, binnen en buiten) uitvoerbaar is, aantrekkelijk is en zonder dure apparaten kan worden verricht. Het oefenen wordt gefaciliteerd door gebruik te maken van huiswerkfilmpjes: huiswerkoefeningen op video via de website van de praktijk van auteur Ruud Schuitemaker www.fysio.net
onbelaste oefensituatie
In een onbelaste oefensituatie hoeft het te bewegen gewricht het bovenliggende lichaamsgewicht niet te dragen
open keten
Bewegingen van een extremiteit in een open keten zijn bewegingen van de extremiteit in de vrije ruimte
semigesloten keten
Bewegingen van een extremiteit in een semigesloten keten zijn bewegingen waarbij de extremiteiten distaal een beweeglijk fixatiepunt hebben. Voor de bovenste extremiteit: het gebruik van een katrol. Voor de onderste extremiteit: fietsen
trippling
Een loopbeweging die afkomstig is uit de atletiekwereld, waarbij afwisselend links en rechts wordt afgewikkeld van de voorvoet naar de achtervoet. Door de excentrische kuitspierbelasting worden onder andere de schokdemping en de afzet getraind
zelfeffectiviteit
Geloof in eigen kunnen, zelfdoeltreffendheid. Het vertrouwen dat iemand heeft in zichzelf om succesvol invloed te kunnen uitoefenen op zijn omgeving. Ondersteuning door de therapeut kan hierbij een rol spelen
go back to reference Bergmüller, H., Assinger, A., & Baldwin, A. (2009). Enorm in form. Wien: Carl Ueberreuter Verlag. Bergmüller, H., Assinger, A., & Baldwin, A. (2009).
Enorm in form. Wien: Carl Ueberreuter Verlag.
go back to reference Bergmüller, H., & Okresek, K. (2003). Das hermann maier trainingsprogramm. St. Pölten: Niederösterreichisches Presshaus Verlag. Bergmüller, H., & Okresek, K. (2003).
Das hermann maier trainingsprogramm. St. Pölten: Niederösterreichisches Presshaus Verlag.
go back to reference Bergmüller, H., & Okresek, K. (2005). Fit in 100 tagen. Salzburg: Residenz Verlag. Bergmüller, H., & Okresek, K. (2005).
Fit in 100 tagen. Salzburg: Residenz Verlag.
go back to reference Beumer, A., De Bie, R. A., Ten Cate, A., Doornbos, N., Elders, L. A. M., Van Eijsden-Besseling, M. D. F., et al. (2012). Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke KANS. Amersfoort: KNGF. Beumer, A., De Bie, R. A., Ten Cate, A., Doornbos, N., Elders, L. A. M., Van Eijsden-Besseling, M. D. F., et al. (2012).
Multidisciplinaire richtlijn aspecifieke KANS. Amersfoort: KNGF.
go back to reference Bier, J. D., Scholten-Peeters, W., Pool, J., Van Tulder, M., Beekman, E., Meerhoff, G. M., et al. (2016). KNGF-richtlijn Nekpijn. Amersfoort: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie. Bier, J. D., Scholten-Peeters, W., Pool, J., Van Tulder, M., Beekman, E., Meerhoff, G. M., et al. (2016).
KNGF-richtlijn Nekpijn. Amersfoort: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie.
go back to reference Butler, D. S. (2005). The neurodynamic techniques: A definite guide from the Noigroup team: Noigroup Publications. Butler, D. S. (2005).
The neurodynamic techniques: A definite guide from the Noigroup team: Noigroup Publications.
go back to reference Butler, D. S., & Coppieters, M. W. (2007). Neurodynamics in a broader perspective. Man Ther, 12(1), e7–e8. https://doi.org/10.1016/j.math.2007.01.001. CrossRefPubMed Butler, D. S., & Coppieters, M. W. (2007). Neurodynamics in a broader perspective.
Man Ther,
12(1), e7–e8.
https://doi.org/10.1016/j.math.2007.01.001.
CrossRefPubMed
go back to reference Butler, D. S. (1991). Mobilisation of the nervous system. Churchill: Livingstone. Butler, D. S. (1991).
Mobilisation of the nervous system. Churchill: Livingstone.
go back to reference Coppieters, M. W., & Butler, D. S. (2008). Do ‘sliders’ slide and ‘tensioners’ tension? An analysis of neurodynamic techniques and considerations regarding their application. Manual Therapy, 13(3), 213–221. https://doi.org/10.1016/j.math.2006.12.008. CrossRef Coppieters, M. W., & Butler, D. S. (2008). Do ‘sliders’ slide and ‘tensioners’ tension? An analysis of neurodynamic techniques and considerations regarding their application.
Manual Therapy,
13(3), 213–221.
https://doi.org/10.1016/j.math.2006.12.008.
CrossRef
go back to reference De Morree, J. J. (2014). Dynamiek van het menselijk bindweefsel. Functie, beschadiging en herstel. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. De Morree, J. J. (2014).
Dynamiek van het menselijk bindweefsel. Functie, beschadiging en herstel. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
go back to reference Diercks, R., Bron, C., Dorrestijn, O., Meskers, C., Naber, R., de Ruiter, T., et al. (2014). Guideline for diagnosis and treatment of subacromial pain syndrome: A multidisciplinary review by the Dutch orthopaedic association. Acta Orthopaedica, 85(3), 314–322. https://doi.org/10.3109/17453674.2014.920991. CrossRefPubMedPubMedCentral Diercks, R., Bron, C., Dorrestijn, O., Meskers, C., Naber, R., de Ruiter, T., et al. (2014). Guideline for diagnosis and treatment of subacromial pain syndrome: A multidisciplinary review by the Dutch orthopaedic association.
Acta Orthopaedica,
85(3), 314–322.
https://doi.org/10.3109/17453674.2014.920991.
CrossRefPubMedPubMedCentral
go back to reference Ellenbecker, T. S., & Cools, A. (2010). Rehabilitation of shoulder impingement syndrome and rotator cuff injuries: An evidence-based review. British Journal of Sports Medicine, 44(5), 319–327. https://doi.org/10.1136/bjsm.2009.058875. CrossRefPubMed Ellenbecker, T. S., & Cools, A. (2010). Rehabilitation of shoulder impingement syndrome and rotator cuff injuries: An evidence-based review.
British Journal of Sports Medicine,
44(5), 319–327.
https://doi.org/10.1136/bjsm.2009.058875.
CrossRefPubMed
go back to reference Gilbert, K. K., Roger James, C., Apte, G., Brown, C., Sizer, P. S., Brismee, J. M., et al. (2015). Effects of simulated neural mobilization on fluid movement in cadaveric peripheral nerve sections: Implications for the treatment of neuropathic pain and dysfunction. The Journal of Manual and Manipulative Therapy, 23(4), 219–225. https://doi.org/10.1179/2042618614y.0000000094. CrossRefPubMed Gilbert, K. K., Roger James, C., Apte, G., Brown, C., Sizer, P. S., Brismee, J. M., et al. (2015). Effects of simulated neural mobilization on fluid movement in cadaveric peripheral nerve sections: Implications for the treatment of neuropathic pain and dysfunction.
The Journal of Manual and Manipulative Therapy,
23(4), 219–225.
https://doi.org/10.1179/2042618614y.0000000094.
CrossRefPubMed
go back to reference Guimberteau, J. C., Delage, J. P., McGrouther, D. A., & Wong, J. K. (2010). The microvacuolar system: How connective tissue sliding works. The Journal of Hand Surgery (European Volume), 35(8), 614–622. https://doi.org/10.1177/1753193410374412. CrossRef Guimberteau, J. C., Delage, J. P., McGrouther, D. A., & Wong, J. K. (2010). The microvacuolar system: How connective tissue sliding works.
The Journal of Hand Surgery (European Volume),
35(8), 614–622.
https://doi.org/10.1177/1753193410374412.
CrossRef
go back to reference Holmgren, T., Bjornsson Hallgren, H., Oberg, B., Adolfsson, L., & Johansson, K. (2012). Effect of specific exercise strategy on need for surgery in patients with subacromial impingement syndrome: Randomised controlled study. BMJ, 344, e787. https://doi.org/10.1136/bmj.e787. CrossRefPubMedPubMedCentral Holmgren, T., Bjornsson Hallgren, H., Oberg, B., Adolfsson, L., & Johansson, K. (2012). Effect of specific exercise strategy on need for surgery in patients with subacromial impingement syndrome: Randomised controlled study.
BMJ,
344, e787.
https://doi.org/10.1136/bmj.e787.
CrossRefPubMedPubMedCentral
go back to reference Hurkmans, E. J., Peter, W. F. H., Swart, N. M., Meerhoff, G. A., & Vliet Vlieland, T. P. (2018). KNGF-richtlijn Reumatoïde artritis. Amersfoort: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie. Hurkmans, E. J., Peter, W. F. H., Swart, N. M., Meerhoff, G. A., & Vliet Vlieland, T. P. (2018).
KNGF-richtlijn Reumatoïde artritis. Amersfoort: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie.
go back to reference Jansen, M. J., Brooijmans, F., Geraets, J. J. X. R., Lenssen, A. F., Ottenheijm, R. P. G., Penning, L. I. F., et al. (2011). KNGF Evidence Statement Subacromiale klachten. Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie, 121(1). Jansen, M. J., Brooijmans, F., Geraets, J. J. X. R., Lenssen, A. F., Ottenheijm, R. P. G., Penning, L. I. F., et al. (2011). KNGF Evidence Statement Subacromiale klachten.
Nederlands Tijdschrift voor Fysiotherapie, 121(1).
go back to reference Jansen, M. J., Brooijmans, F., Geraets, J. J. X. R., Lenssen, A. F., Ottenheijm, R. P. G., Penning, L. I. F., et al. (2017). KNGF evidence statement subacromiale klachten. Amersfoort: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie. Jansen, M. J., Brooijmans, F., Geraets, J. J. X. R., Lenssen, A. F., Ottenheijm, R. P. G., Penning, L. I. F., et al. (2017).
KNGF evidence statement subacromiale klachten. Amersfoort: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie.
go back to reference Jonsson, P., & Alfredson, H. (2005). Superior results with eccentric compared to concentric quadriceps training in patients with jumper’s knee: A prospective randomised study. British Journal of Sports Medicine, 39(11), 847–850. https://doi.org/10.1136/bjsm.2005.018630. CrossRefPubMedPubMedCentral Jonsson, P., & Alfredson, H. (2005). Superior results with eccentric compared to concentric quadriceps training in patients with jumper’s knee: A prospective randomised study.
British Journal of Sports Medicine,
39(11), 847–850.
https://doi.org/10.1136/bjsm.2005.018630.
CrossRefPubMedPubMedCentral
go back to reference Jonsson, P., Wahlstrom, P., Ohberg, L., & Alfredson, H. (2006). Eccentric training in chronic painful impingement syndrome of the shoulder: Results of a pilot study. Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopy, 14(1), 76–81. https://doi.org/10.1007/s00167-004-0611-8. CrossRefPubMedPubMedCentral Jonsson, P., Wahlstrom, P., Ohberg, L., & Alfredson, H. (2006). Eccentric training in chronic painful impingement syndrome of the shoulder: Results of a pilot study.
Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopy,
14(1), 76–81.
https://doi.org/10.1007/s00167-004-0611-8.
CrossRefPubMedPubMedCentral
go back to reference Kampshoff, C. S., Peter, W. F. H., Van Doormaal, M. C. M., Knoop, J., Meerhoff, G. M., & Vliet Vlieland, T. P. (2018). KNGF-richtlijn Artrose heup-knie. Amersfoort: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie. [Press release]. Kampshoff, C. S., Peter, W. F. H., Van Doormaal, M. C. M., Knoop, J., Meerhoff, G. M., & Vliet Vlieland, T. P. (2018).
KNGF-richtlijn Artrose heup-knie. Amersfoort: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie. [Press release].
go back to reference Kibler, W. B., Uhl, T. L., Maddux, J. W., Brooks, P. V., Zeller, B., & McMullen, J. (2002). Qualitative clinical evaluation of scapular dysfunction: A reliability study. Journal of Shoulder and Elbow Surgery, 11(6), 550–556. https://doi.org/10.1067/mse.2002.126766. CrossRef Kibler, W. B., Uhl, T. L., Maddux, J. W., Brooks, P. V., Zeller, B., & McMullen, J. (2002). Qualitative clinical evaluation of scapular dysfunction: A reliability study.
Journal of Shoulder and Elbow Surgery,
11(6), 550–556.
https://doi.org/10.1067/mse.2002.126766.
CrossRef
go back to reference KNGF (2016). Fysiotherapeutische dossiervoering 2016. Praktijkrichtlijn. Amersfoort: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie. KNGF (2016).
Fysiotherapeutische dossiervoering 2016. Praktijkrichtlijn. Amersfoort: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie.
go back to reference Kuhn, J. E. (2009). Exercise in the treatment of rotator cuff impingement: A systematic review and a synthesized evidence-based rehabilitation protocol. Journal of Shoulder and Elbow Surgery, 18(1), 138–160. https://doi.org/10.1016/j.jse.2008.06.004. CrossRef Kuhn, J. E. (2009). Exercise in the treatment of rotator cuff impingement: A systematic review and a synthesized evidence-based rehabilitation protocol.
Journal of Shoulder and Elbow Surgery,
18(1), 138–160.
https://doi.org/10.1016/j.jse.2008.06.004.
CrossRef
go back to reference Lak, M. (2004). Ziekte cognities en RSI, een empirische studie naar ziektecognities van mensen met RSI (Master). Zaltbommel: Hogeschool ISBW. Lak, M. (2004).
Ziekte cognities en RSI, een empirische studie naar ziektecognities van mensen met RSI (Master). Zaltbommel: Hogeschool ISBW.
go back to reference Langberg, H., Ellingsgaard, H., Madsen, T., Jansson, J., Magnusson, S. P., Aagaard, P., et al. (2007). Eccentric rehabilitation exercise increases peritendinous type I collagen synthesis in humans with Achilles tendinosis. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 17(1), 61–66. https://doi.org/10.1111/j.1600-0838.2006.00522.x. CrossRef Langberg, H., Ellingsgaard, H., Madsen, T., Jansson, J., Magnusson, S. P., Aagaard, P., et al. (2007). Eccentric rehabilitation exercise increases peritendinous type I collagen synthesis in humans with Achilles tendinosis.
Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports,
17(1), 61–66.
https://doi.org/10.1111/j.1600-0838.2006.00522.x.
CrossRef
go back to reference Littlewood, C., Ashton, J., Chance-Larsen, K., May, S., & Sturrock, B. (2012). Exercise for rotator cuff tendinopathy: A systematic review. Physiotherapy, 98(2), 101–109. https://doi.org/10.1016/j.physio.2011.08.002. CrossRef Littlewood, C., Ashton, J., Chance-Larsen, K., May, S., & Sturrock, B. (2012). Exercise for rotator cuff tendinopathy: A systematic review.
Physiotherapy,
98(2), 101–109.
https://doi.org/10.1016/j.physio.2011.08.002.
CrossRef
go back to reference Littlewood, C., Bateman, M., Brown, K., Bury, J., Mawson, S., May, S., et al. (2016). A self-managed single exercise programme versus usual physiotherapy treatment for rotator cuff tendinopathy: A randomised controlled trial (the SELF study). Clinical Rehabilitation, 30(7), 686–696. https://doi.org/10.1177/0269215515593784. CrossRefPubMed Littlewood, C., Bateman, M., Brown, K., Bury, J., Mawson, S., May, S., et al. (2016). A self-managed single exercise programme versus usual physiotherapy treatment for rotator cuff tendinopathy: A randomised controlled trial (the SELF study).
Clinical Rehabilitation,
30(7), 686–696.
https://doi.org/10.1177/0269215515593784.
CrossRefPubMed
go back to reference Littlewood, C., Bateman, M., Clark, D., Selfe, J., Watkinson, D., Walton, M., et al. (2015). Rehabilitation following rotator cuff repair: a systematic review. The Journal of Shoulder and Elbow Surgery, 7(2), 115–124. https://doi.org/10.1177/1758573214567702. CrossRef Littlewood, C., Bateman, M., Clark, D., Selfe, J., Watkinson, D., Walton, M., et al. (2015). Rehabilitation following rotator cuff repair: a systematic review.
The Journal of Shoulder and Elbow Surgery,
7(2), 115–124.
https://doi.org/10.1177/1758573214567702.
CrossRef
go back to reference Lohman, A. H. M., & Zuidgeest, A. (2011). Vorm en Beweging. Leerboek van het bewegingsapparaat van de mens (Elfde, herziene druk ed.). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Lohman, A. H. M., & Zuidgeest, A. (2011).
Vorm en Beweging. Leerboek van het bewegingsapparaat van de mens (Elfde, herziene druk ed.). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
go back to reference Maenhout, A. G., Mahieu, N. N., De Muynck, M., De Wilde, L. F., & Cools, A. M. (2013). Does adding heavy load eccentric training to rehabilitation of patients with unilateral subacromial impingement result in better outcome? A randomized, clinical trial. Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopy, 21(5), 1158–1167. https://doi.org/10.1007/s00167-012-2012-8. CrossRefPubMed Maenhout, A. G., Mahieu, N. N., De Muynck, M., De Wilde, L. F., & Cools, A. M. (2013). Does adding heavy load eccentric training to rehabilitation of patients with unilateral subacromial impingement result in better outcome? A randomized, clinical trial.
Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopy,
21(5), 1158–1167.
https://doi.org/10.1007/s00167-012-2012-8.
CrossRefPubMed
go back to reference Nee, R. J., Jull, G. A., Vicenzino, B., & Coppieters, M. W. (2012). The validity of upper-limb neurodynamic tests for detecting peripheral neuropathic pain. The Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy, 42(5), 413–424. https://doi.org/10.2519/jospt.2012.3988. CrossRef Nee, R. J., Jull, G. A., Vicenzino, B., & Coppieters, M. W. (2012). The validity of upper-limb neurodynamic tests for detecting peripheral neuropathic pain.
The Journal of Orthopaedic & Sports Physical Therapy,
42(5), 413–424.
https://doi.org/10.2519/jospt.2012.3988.
CrossRef
go back to reference Nee, R. J., Vicenzino, B., Jull, G. A., Cleland, J. A., & Coppieters, M. W. (2011). A novel protocol to develop a prediction model that identifies patients with nerve-related neck and arm pain who benefit from the early introduction of neural tissue management. Contemporary Clinical Trials, 32(5), 760–770. https://doi.org/10.1016/j.cct.2011.05.018. CrossRefPubMed Nee, R. J., Vicenzino, B., Jull, G. A., Cleland, J. A., & Coppieters, M. W. (2011). A novel protocol to develop a prediction model that identifies patients with nerve-related neck and arm pain who benefit from the early introduction of neural tissue management.
Contemporary Clinical Trials,
32(5), 760–770.
https://doi.org/10.1016/j.cct.2011.05.018.
CrossRefPubMed
go back to reference Niklas, A. (1988). Empfehlungen zum Einsatz der Parameter Laktat und Kreatinase in der Leistungsdiagnostik. In S. Dienst (Red.). Magdeburg. Niklas, A. (1988).
Empfehlungen zum Einsatz der Parameter Laktat und Kreatinase in der Leistungsdiagnostik. In S. Dienst (Red.). Magdeburg.
go back to reference Ohberg, L., Lorentzon, R., & Alfredson, H. (2004). Eccentric training in patients with chronic Achilles tendinosis: Normalised tendon structure and decreased thickness at follow up. The British Journal of Sports Medicine, 38(1), 8–11; discussion 11. Ohberg, L., Lorentzon, R., & Alfredson, H. (2004). Eccentric training in patients with chronic Achilles tendinosis: Normalised tendon structure and decreased thickness at follow up.
The British Journal of Sports Medicine, 38(1), 8–11; discussion 11.
go back to reference Pansold, B., Zimmer, J., & Gabriel, W. M. (1985). Zum Einsatz und zur Interpretation von Laktatbestimmungen in der Leistungsdiagnostik. Theorie und Praxis des Leistungssports, 23, 98–120. Pansold, B., Zimmer, J., & Gabriel, W. M. (1985). Zum Einsatz und zur Interpretation von Laktatbestimmungen in der Leistungsdiagnostik.
Theorie und Praxis des Leistungssports,
23, 98–120.
go back to reference Staal, J. B., Hendriks, E. J. M., Heijmans, M., Kiers, H., Lutgers-Boomsma, A. M., Rutten, G., et al. (2013). KNGF guideline of low back pain. Amersfoort: Royal Dutch Society for Physical Therapy. Staal, J. B., Hendriks, E. J. M., Heijmans, M., Kiers, H., Lutgers-Boomsma, A. M., Rutten, G., et al. (2013).
KNGF guideline of low back pain. Amersfoort: Royal Dutch Society for Physical Therapy.
go back to reference Van der Burgt, M., & Verhulst, F. J. C. M. (2018). Patiëntenvoorlichting in de paramedische praktijk. Houten: Bohn, Stafleu van Loghum. Van der Burgt, M., & Verhulst, F. J. C. M. (2018).
Patiëntenvoorlichting in de paramedische praktijk. Houten: Bohn, Stafleu van Loghum.
go back to reference Van Dyk N., Behan F.P., Whiteley R. (2019) Including the Nordic hamstring exercise in injury prevention programmes halves the rate of hamstring injuries: a systematic review and meta-analysis of 8459 athletes. Br. J. Sports Med., Epub ahead of print, doi: https://doi.org/10.1136/bjsports-2018-100045 Van Dyk N., Behan F.P., Whiteley R. (2019)
Including the Nordic hamstring exercise in injury prevention programmes halves the rate of hamstring injuries: a systematic review and meta-analysis of 8459 athletes. Br. J. Sports Med., Epub ahead of print, doi:
https://doi.org/10.1136/bjsports-2018-100045
go back to reference Vermeulen, V. (2018). Trainingswissenschaftliche aspekte der manuellen therapie. Wolfsburg: Institut für Angewandte Manuelle Therapie. Vermeulen, V. (2018).
Trainingswissenschaftliche aspekte der manuellen therapie. Wolfsburg: Institut für Angewandte Manuelle Therapie.
go back to reference Vermeulen H. M., Schuitemaker R., Hekman K. M. C., Van der Burg D. H., Struyf F. (2017). De SNN Praktijkrichtlijn Frozen Shoulder voor fysiotherapeuten 2017. Schoudernetwerken Nederland, maart 2017. Retrieved from: http://www.schoudernetwerk.nl/page/richtlijn-frozen-shoulder. Vermeulen H. M., Schuitemaker R., Hekman K. M. C., Van der Burg D. H., Struyf F. (2017).
De SNN Praktijkrichtlijn Frozen Shoulder voor fysiotherapeuten 2017. Schoudernetwerken Nederland, maart 2017. Retrieved from:
http://www.schoudernetwerk.nl/page/richtlijn-frozen-shoulder.
go back to reference Winters, J. C., Van der Windt, D. A. W. M., Spinnewijn, W. E. M., De Jongh, A. C., Van der Heijden, G. J. M. G., Buis, P. A. J., et al. (2009). NHG-Standaard Schouderklachten. NHG-Standaarden voor de huisarts 2009, 1213–1229. https://doi.org/10.1007/978-90-313-6614-9_77. CrossRef Winters, J. C., Van der Windt, D. A. W. M., Spinnewijn, W. E. M., De Jongh, A. C., Van der Heijden, G. J. M. G., Buis, P. A. J., et al. (2009). NHG-Standaard Schouderklachten.
NHG-Standaarden voor de huisarts 2009, 1213–1229.
https://doi.org/10.1007/978-90-313-6614-9_77.
CrossRef
go back to reference Wong, R., Geyer, S., Weninger, W., Guimberteau, J. C., & Wong, J. K. (2016). The dynamic anatomy and patterning of skin. Experimental Dermatology, 25(2), 92–98. https://doi.org/10.1111/exd.12832. CrossRefPubMed Wong, R., Geyer, S., Weninger, W., Guimberteau, J. C., & Wong, J. K. (2016). The dynamic anatomy and patterning of skin.
Experimental Dermatology,
25(2), 92–98.
https://doi.org/10.1111/exd.12832.
CrossRefPubMed
go back to reference Young, M., Cook, J. A., Purdam, C., Kiss, S., & Alfredson, H. (2008). Conservative treatment of patellar tendinopathy: A randomised trial comparing two treatment regimes. Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:1831–7. Young, M., Cook, J. A., Purdam, C., Kiss, S., & Alfredson, H. (2008).
Conservative treatment of patellar tendinopathy: A randomised trial comparing two treatment regimes. Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:1831–7.
- Titel
- Laagdrempelige functionele oefeningen
- DOI
- https://doi.org/10.1007/978-90-368-2255-8_18
- Auteurs:
-
D. L. Egmond
R. Schuitemaker
- Uitgeverij
- Bohn Stafleu van Loghum
- Volgnummer
- 18
- Hoofdstuknummer
- 18