Kosten en effecten van visusscreening en fotoscreening in de jeugdgezondheidszorg bij kinderen van 3 tot 6 jaar

Inleiding: Preventie van amblyopie wordt als belangrijkste reden van visusscreening beschouwd. Doel van dit onderzoek is nagaan of fotoscreening van toegevoegde waarde kan zijn bij de visusscreening in de jeugdgezondheidszorg (JGZ).

Methode: Cross-sectioneel populatieonderzoek bij de JGZ in Den Haag. Kinderen van 3 jaar (3 j), 3 jaar en 9 maanden (3 j 9 m) of 5/6 jaar kregen visusscreening (Amsterdamse Plaatjes Kaart of Landolt-C-kaart) én fotoscreening (Plusoptix S12C), en werden verwezen voor diagnostiek bij een afwijkende uitkomst. Op basis van testduur, uitvoerder en prijs van apparatuur en diagnostiek werden de kosten berekend.

Resultaten: In totaal deden er 2.144 kinderen mee. Er werden 33 kinderen met amblyopie gediagnosticeerd, van wie 23 met één keer visusscreening, 28 inclusief herhaalde visusscreening en 22 met één keer fotoscreening. Per leeftijdsgroep werden met één keer visusscreening respectievelijk 5, 13 en 5 kinderen met amblyopie op 3 j, 3 j 9 m en 5/6 j opgespoord, en met meerdere visusscreeningen respectievelijk 9, 14 en 5. Met fotoscreening (1 test) was dit achtereenvolgens 6, 13 en 3. Bij een combinatie (fotoscreening gevolgd door visusscreening als fotoscreening geen duidelijke uitslag gaf) was dit 10 (3 j) en 15 (3 j 9 m; 5/6 j niet onderzocht). Fotoscreening leidde tot minder onnodige verwijzingen voor diagnostiek dan visusscreening. De geschatte kosten per gescreend kind waren € 17,44 (3 j), € 20,37 (3 j 9 m) en € 6,90 (5/6 j) (volledige visusscreening), € 6,61 (3 j), € 7,52 (3 j 9 m) en € 9,40 (5/6 j) (fotoscreening), en € 9,32 (3 j) en € 9,33 (3 j 9 m) (combinatie).

Conclusie: Visusscreening en fotoscreening lijken een vergelijkbaar aantal kinderen met amblyopie te missen. Bij 3 j en 3 j 9 m lijkt de combinatie van eerst fotoscreening gevolgd door visusscreening wanneer fotoscreening geen duidelijke uitslag gaf, ongeveer evenveel kinderen met amblyopie op te sporen, met aanzienlijk minder onnodige verwijzingen en tegen lagere kosten dan de standaard visusscreening. Bij 5/6 j lijkt standaard visusscreening beter.