Top

Gepubliceerd in:

24-02-2017 | Artikel

Klinische schematherapie bij volwassenen met persoonlijkheidspathologie die onvoldoende profiteerden van eerdere behandelingen

Auteurs: Grietje M. Schaap, Farid Chakhssi, Gerben J. Westerhof

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 2/2017

Samenvatting

Dit onderzoek betreft een evaluatie van groepsschematherapie (ST) op een klinische afdeling, bij patiënten met persoonlijkheidspathologie die onvoldoende profiteerden van eerdere behandelingen. Voor en na de behandeling werden 42 patiënten onderzocht; 35 patiënten werden een half jaar na beëindiging van de behandeling nogmaals onderzocht (follow-up). Er was 35 % uitval gedurende de behandeling. De uitvallers verschilden niet significant van de patiënten die de behandeling afgemaakt hebben wat betreft demografische en klinische variabelen, behalve dat bij de uitvallers de diagnose stemmingsstoornis minder vaak voorkwam. De resultaten van een intentie-tot-behandelinganalyse laten zien dat er significante verbeteringen zijn in maladaptieve schema’s, schemamodi, copingstijlen, welbevinden en het actuele klachtenniveau na de behandeling. Daarentegen was er geen significante verandering in ervaren opvoedingsstijl. Deze verbeteringen bleven overeind bij follow-up. Veranderingen in maladaptieve schema’s en schemamodi gemeten bij aanvang en na afloop van de behandeling waren voorspellend voor het actuele klachtenniveau bij follow-up. In het algemeen laten de resultaten zien dat, met een klinische ST-behandeling, positieve verandering mogelijk is voor patiënten die eerder onvoldoende profiteerden van andere behandelingen. Deze resultaten zijn vergelijkbaar met de resultaten van behandeling bij patiënten met persoonlijkheidspathologie zonder een uitgebreide behandelingsgeschiedenis.

vorige artikel Inleiding

volgende artikel Samen Beter: in de afwezigheid van vertrouwen is er geen capaciteit tot verandering

Ball, S. A. (2007). Comparing individual therapies for personality disordered opioid dependent patients. Journal of Personality Disorders, 21, 305–321.CrossRefPubMed

Bamelis, L. L. M., Evers, S. M. A. A., Spinhoven, P., & Arntz, A. (2014). Results of a multicenter randomized controlled trial of the clinical effectiveness of schema therapy for personality disorders. American Journal of Psychiatry, 171, 305–322.CrossRefPubMed

Beurs, E. de (2006). Brief Symptom Inventory (BSI): handleiding. Leiden: PITS.

Beurs, E. de, & Zitman, F. (2006). The Brief Symptom Inventory (BSI): betrouwbaarheid en validiteit van een handzaam alternatief voor de SCL-90. Maandblad Geestelijke Volksgezondheid, 61, 120–141.

Bosch, L. M. C. van den, Sinnaeve, R., Hakkaart-van Roijen, L., & Furth, E. F. van (2014). Efficacy and cost-effectiveness of an experimental short-term inpatient Dialectical Behavior Therapy (DBT) program: study protocol for a randomized controlled trial. Trials, 15, 152.CrossRefPubMedPubMedCentral

Budge, S. L., Moore, J. T., Del Re, A. C., Wampold, B. E., Baardseth, T. P., & Nienhuis, J. B. (2013). The effectiveness of evidence-based treatments for personality disorders when comparing treatment-as-usual and bona fide treatments. Clinical Psychology Review, 33, 1057–1066.CrossRefPubMed

Derogatis, L. R. (1993). BSI: Administration, scoring, and procedures for the Brief Symptom Inventory (3e druk.). Minneapolis MN: National Computer Systems.

Farrell, J. M., & Shaw, I. A. (1990). Emotional awareness training for borderline personality disorder patients: a treatment manual. Ongepubliceerd manuscript. Indianapolis IN: University School of Medicine.

Farrell, J. M., Shaw, I. A., & Webber, M. A. (2009). A schema-focused approach to group psychotherapy for outpatients with borderline personality disorder: a randomized controlled trial. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 40, 317–328.CrossRefPubMed

Farrell, J. M., Reiss, N., & Shaw, I. A. (2014). The schema therapy clinician’s guide: a complete resource for building and delivering individual, group and integrated schema mode treatment programs. West Sussex: Wiley.CrossRef

Fournier, J. C., DeRubeis, R. J., Shelton, R. C., Gallop, R., Amsterdam, J. D., & Hollon, S. D. (2008). Antidepressant medications versus cognitive therapy in people with depression with or without personality disorder. British Journal of Psychiatry, 192, 124–129.CrossRefPubMedPubMedCentral

Giesen-Bloo, J., Dyck, R. van, Spinhoven, P., Tilburg, W. van, Dirksen, C., Asselt, T. van, Kremers, I., Nadort, M., & Arntz, A. (2006). Outpatient psychotherapy for borderline personality disorder: randomized trial of schema-focused therapy vs transference-focused psychotherapy. Archives of General Psychiatry, 63, 649–658.CrossRefPubMed

Hawke, L. D., & Provencher, M. D. (2011). Schema theory and schema therapy in mood and anxiety disorders: a review. Journal of Cognitive Psychotherapy, 25, 257–276.CrossRef

Jacobson, N. S., & Truax, P. (1991). Clinical significance: a statistical approach to defining meaningful change in psychotherapy research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59, 12–19.CrossRefPubMed

Kellogg, S. H., & Young, J. E. (2006). Schema therapy for borderline personality disorder. Journal of Clinical Psychology, 62, 445–458.CrossRefPubMed

Lamers, S. M. A., Westerhof, G. J., Bohlmeijer, E. T., Klooster, P. M. ten, & Keyes, C. L. M. (2011). Evaluating the psychometric properties of the Mental Health Continuum-Short Form (MHC-SF). Journal of Clinical Psychology, 67, 99–110.CrossRefPubMed

Laurenssen, E. M., Hutsebaut, J., Feenstra, D. J., Bales, D. L., Noom, M. J., Busschbach, J. J., Verheul, R., & Luyten, P. (2014). Feasibility of mentalization-based treatment for adolescents with borderline symptoms: a pilot study. Psychotherapy, 51, 159–166.CrossRefPubMed

Lobbestael, J., & Arntz, A. (2010). Emotional, cognitive and physiological correlates of abuse-related stress in borderline and antisocial personality disorder. Behaviour Research and Therapy, 48, 116–124.CrossRefPubMed

Lobbestael, J., Vreeswijk, M. F. van, & Arntz, A. (2008). An empirical test of schema mode conceptualizations in personality disorders. Behaviour Research and Therapy, 46, 854–860.CrossRefPubMed

McGlashan, T. H., Grilo, C. M., Skodol, A. E., Gunderson, J. G., Shea, M. T., Morey, L. C., Zanarini, M. C., & Stout, R. L. (2000). The Collaborative Longitudinal Personality Disorders Study: baseline axis I/II and II/II diagnostic co-occurrence. Acta Psychiatrica Scandinavica, 102, 256–264.CrossRefPubMed

McMurran, M., Huband, N., & Overton, E. (2010). Non-completion of personality disorder treatments: a systematic review of correlates, consequences, and interventions. Clinical Psychology Review, 30, 277–287.CrossRefPubMed

Nadort, M., Arntz, A., Smit, J. H., Giesen-Bloo, J., Eikelenboom, M., Spinhoven, P., Asselt, T. van, Wensing, M., & Dyck, R. van (2009). Implementation of outpatient schema therapy for borderline personality disorder with versus without crisis support by the therapist outside office hours: a randomized trial. Behaviour Research and Therapy, 47, 961–973.CrossRefPubMed

Nordahl, H. M., & Nysaeter, T. E. (2005). Schema therapy for patients with borderline personality disorder: a single case series. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 36, 254–264.CrossRefPubMed

Pham-Scottez, A., Huas, C., Perez-Diaz, F., Nordon, C., Divac, S., Dardennes, R., Speranza, M., & Rouillon, F. (2012). Why do people with eating disorders drop out from inpatient treatment? The role of personality factors. Journal of Nervous and Mental Disease, 200, 807–813.CrossRefPubMed

Reiss, N., Lieb, K., Arntz, A., Shaw, I. A., & Farrell, J. (2014). Responding to the treatment challenge of patients with severe BPD: results of three pilot studies of inpatient schema therapy. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 42, 355–367.CrossRefPubMed

Renner, F., Arntz, A., Leeuw, I., & Huibers, M. (2013). Treatment for chronic depression using schema therapy. Clinical Psychology: Science and Practice, 20, 166–180.

Roper, L., Dickson, J. M., Tinwell, C., Booth, P. G., & McGuire, J. (2010). Maladaptive cognitive schemas in alcohol dependence: changes associated with a brief residential abstinence program. Cognitive Therapy and Research, 34, 207–215.CrossRef

Schaap, G. M., Chakhssi, F., & Westerhof, G. J. (2016). Inpatient schema therapy for nonresponsive patients with personality pathology: changes in symptomatic distress, schemas, schema modes, coping styles, experienced parenting styles, and mental well-being. Psychotherapy, 53, 402–412.CrossRefPubMed

Sheffield, A., Waller, G., Emanuelli, F., Murray, J., & Meyer, C. (2005). Links between parenting and core beliefs: preliminary psychometric validation of the Young Parenting Inventory. Cognitive Therapy and Research, 29, 787–802.CrossRef

Steketee, G., & Chambless, D. L. (1992). Methodological issues in prediction of treatment outcome. Clinical Psychology Review, 12, 387–400.CrossRef

Wetzelaer, P., Farrell, J., Evers, S. M., Jacob, G. A., Lee, C. W., Brand, O., Breukelen, G. van, Fassbinder, A., Fretwell, H., Harper, R. P., Lavender, A., Lockwood, G., Malogiannis, I. A., Schweiger, U., Startup, H., Stevenson, T., Zarbock, G., & Arntz, A. (2014). Design of an international multicentre RCT on group schema therapy for borderline personality disorder. BMC Psychiatry, 14, 319.CrossRefPubMedPubMedCentral

Young, J. E. (1995). Young compensation inventory. New York: Cognitive Therapy Centre.

Young, J. E. (1999). Young Parenting Inventory (YPI). New York: Cognitive Therapy Centre.

Young, J. E., & Brown, G. (2003). Young schema questionnaire (3e druk.). New York: Cognitive Therapy Center.

Young, J. E., & Rygh, J. (1994). Young-Rygh Avoidance Inventory (YRAI). New York: Cognitive Therapy Centre.

Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: a practitioner’s guide. New York: Guilford Press.

Young, J. E., Arntz, A., Atkinson, T., Lobbestael, J., Weishaar, M. E., & Vreeswijk, M. F. van (2007). The schema mode inventory. New York: Schema Therapy Institute.

Titel: Klinische schematherapie bij volwassenen met persoonlijkheidspathologie die onvoldoende profiteerden van eerdere behandelingen
Auteurs: Grietje M. Schaap
Farid Chakhssi
Gerben J. Westerhof
Publicatiedatum: 24-02-2017
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 2/2017
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/s12485-017-0182-z

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 2/2017

De psychotherapeut als asociale buurvrouw

Groei in bijzonder ouderschap

Psychotherapie in tijden van dreiging. Dag van de psychotherapie 2016. Beurs van Berlage te Amsterdam, 16 december 2016

Samen Beter: in de afwezigheid van vertrouwen is er geen capaciteit tot verandering

Oude vlam, nieuwe liefde. Studiedag dertigjarig bestaan Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie, 11 november 2016

Schematherapie en gezonde volwassenen