Klinische besluitvorming voor verpleegkundigen

Auteurs: Marlou de Kuiper, Anneke de Jong

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Over dit boek

Verpleegkunde is geen receptenwerk. Er is geen standaard die bij alle patiënten toepasbaar is. Het is maatwerk, anders gezegd vraaggestuurde zorg. Deze verpleegkundige zorg gaat uit van de individuele omstandigheden van de patiënt en heeft als doel het welbevinden en gevoel van veiligheid van de patiënt te vergroten. Als de patiënt zich gesteund voelt, ontwikkelt deze het zelfvertrouwen en de vaardigheden om de regie over zijn leven te (blijven) voeren.
De auteurs benoemen steeds wat er allemaal een rol speelt op het moment van besluiten en verwijzen waar nodig naar de bijbehorende kerncompetenties. De kunst is om alle kerncompetenties te laten samenkomen, zodat er juweeltjes van zorg ontstaan.Achtereenvolgens komen aan de orde:* de ethische aspecten in het licht van nationale en internationale codes;* de inhoudelijke aspecten, anders gezegd alle klinische kennis die nodig is om een goed besluit te nemen, waar die kennis te vinden is en hoe je ermee kunt omgaan; * de opvattingen over zorg in de maatschappij en welke invloed die hebben op professionele besluiten in de directe zorg; * de theoretische achtergronden, het proces van besluitvorming in allerlei fasen en met allerlei betrokkenen, en hoe besluitvorming een rol speelt in de dossiervorming, maar ook in internationale classificatiesystemen.<
'Klinische besluitvorming voor verpleegkundigen' is geschreven voor hbo-studenten verpleegkundigen.
Marlou de Kuiper en Anneke de Jong zijn allebei werkzaam als opleidingsmanager Master Zorgtraject Ontwerp bij het Centrum voor Verpleegkundige Studies aan de Hogeschool Utrecht.

Inhoudsopgave

Voorwerk

1. Besluitvorming: het hart van het vak

Samenvatting

Misschien vind je het een open deur, maar verplegen is niet iets wat zomaar door iedereen gedaan kan worden. De maatschappij denkt dat nog vaak, en politici denken soms dat het een goede oplossing is om werkloze bouwvakkers in verpleeghuizen te laten werken. Als je hart op de goede plaats zit en als je doet wat de dokter je opdraagt, dan komt het met dat verplegen allemaal wel goed, zo denkt men.

Marlou de Kuiper, Anneke de Jong

2. Ethiek: de grenzen van het goede besluit

Samenvatting

Een zorgprofessional die een besluit neemt over de best passende zorg aan haar patiënt, doet dat, zoals we in het voorgaande hoofdstuk gezien hebben, op basis van kennis over wat de patiënt nodig heeft en wil, op basis van eigen kennis en inzicht, op basis van kennis uit onderzoek en evaluaties, en op basis van de mogelijkheden en voorwaarden binnen de instelling. Maar dat zijn niet de enige factoren die een rol spelen. Er bestaat ook nog zoiets als goed of slecht, aanvaardbaar of onaanvaardbaar. Er zijn grenzen aan de besluitvorming, maar wie bepaalt die grenzen? Er zijn dingen die niet kunnen en er zijn dingen die moeten. Er zijn dingen waarvan de een vindt dat het moet en de ander juist vindt dat het niet mag. Er zijn trends en ontwikkelingen in de zorg die normerend werken op wat er van beroepsbeoefenaars verwacht wordt. Hoe ga je daarmee om? Daar gaat het in dit hoofdstuk om.

Marlou de Kuiper, Anneke de Jong

3. Klinische besluitvorming

Samenvatting

We zagen in de voorafgaande hoofdstukken al dat het bij besluiten over zorg steeds gaat om twee elementen: de zorginhoud en de manier waarop we de zorginhoud organiseren, zodat deze ook werkelijk zó in de praktijk wordt uitgevoerd dat we ons doel – wat we met en voor de patiënt willen bereiken – kunnen bereiken. Als we het over de inhoud van de zorg hebben, dan hebben we het over klinische zorg. Dat is een begrip waarover nog wat verwarring bestaat.

Marlou de Kuiper, Anneke de Jong

4. Perspectieven op mens, gezondheid en omgeving

Samenvatting

Voordat we ons verder verdiepen in het hoe en wat rondom de competentie besluitvorming verdiepen we eerst de context waarbinnen je samen met de patiënt en zijn naasten beslissingen neemt. Hoe meer je daarover weet hoe beter je situaties rondom een verpleegprobleem kunt analyseren en begrijpen.

Marloude Kuiper, Annekede Jong

5. Theorieën over besluitvorming, zorg en kritisch denken

Samenvatting

Uit de voorgaande hoofdstukken is duidelijk geworden dat er veel invloeden zijn op de besluiten die je kunt nemen in de directe zorg: de visie op zorg, perspectieven op ziek-zijn en de gevolgen daarvan, de kennis en de omgang daarmee, ethische aspecten en de verantwoordelijkheid als beroepsbeoefenaar en vertegenwoordiger van de beroepsgroep.

Marlou de Kuiper, Anneke de Jong

6. Het analyseren van problemen en het herkennen van patronen

Samenvatting

In de vorige hoofdstukken hebben we al veel geschreven over verplegen, en nog staat er nergens wat je nu eigenlijk moet doen. Voor een deel heeft dat te maken met het idee dat je nooit zomaar iets moet doen (eerst nadenken!), voor een deel heeft dat te maken met het feit dat alle mensen en alle situaties zo verschillend zijn en dat het onmogelijk is te zeggen wat je moet doen in een bepaalde situatie. Wat we kunnen doen is algemene regels geven voor veelvoorkomende situaties en dan hopen dat je in de praktijk voldoende mogelijkheden krijgt om te oefenen, zonder dat de veiligheid van patiënten daarmee in gevaar komt.

Marlou de Kuiper, Anneke de Jong

7. Gezamenlijk doelen stellen en resultaten bereiken

Samenvatting

In het vorige hoofdstuk hebben we ons bezig gehouden met besluiten die je kunt of moet nemen in de fase van informatie verzamelen en tot een diagnose komen; de eerste twee stappen van het verpleegproces die elementair zijn om op een goede manier besluiten te kunnen nemen over de zorg voor patiënten omdat je dan weet wat er aan de hand is.

Marlou de Kuiper, Anneke de Jong

8. Oplossingen voor problemen

Samenvatting

We hebben in eerdere hoofdstukken al gezien hoe groot het risico is dat de verpleegkundige al direct denkt te weten wat de oplossing is voor een zorgsituatie waar ze tegenaan loopt. Hoe minder ervaring de verpleegkundige heeft, hoe groter de kans dat ze ernaast zit. En dus moet aan het nemen van een besluit over het beste aanbod voor een patiënt het hele voorgaande palet van stappen doorlopen zijn.

Marlou de Kuiper, Anneke de Jong

9. Het plannen en uitvoeren van een besluit

Samenvatting

Er is een besluit genomen: je hebt op grond van alle afwegingen en in overleg met de patiënt en eventueel zijn naasten vastgesteld wat het moet gaan worden. Daarmee ben je er in de meeste gevallen niet. Aangezien jij meestal niet de enige bent die zorg aan de patiënt geeft moet je ervoor zorgen dat alle andere zorgverleners weten van het genomen besluit en dat besluit ook dragen en uitvoeren. Daar hapert het nog wel eens. Een gevolg daarvan kan zijn dat ieder op zijn eigen wijze het probleem van de patiënt benadert en ieder voor zich tot een oplossing komt en die uitvoert. Daarmee gaat de continuïteit van de zorg verloren en wordt de patiënt geconfronteerd met allerlei verschillende benaderingen of handelingen, wat er weer toe kan leiden dat deze het vertrouwen in de zorgverleners verliest, of dat de naasten het gevoel krijgen dat ze hun geliefde moeten beschermen tegen mogelijke fouten. Kortom: je moet weloverwogen te werk gaan.

Marlou de Kuiper, Anneke de Jong

10. De evaluatie van de zorg, samenwerken en dossiervorming

Samenvatting

In dit laatste hoofdstuk bespreken we de drie belangrijkste voorwaarden voor goede zorgverlening. In de eerste plaats de evaluatie van de zorg die noodzakelijk is om steeds de zorg te verbeteren, zowel in de situatie van het moment als voor de toekomst. In de tweede plaats het samenwerken met de patiënt en met de collega’s van alle disciplines. Een goede samenwerking bepaalt de kwaliteit van de zorg en is essentieel voor de veiligheid van de patiënt.

Marlou de Kuiper, Anneke de Jong

Nawerk

Titel: Klinische besluitvorming voor verpleegkundigen
Auteurs: Marlou de Kuiper
Anneke de Jong
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN: 978-90-368-1847-6
Print ISBN: 978-90-368-1846-9
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-1847-6