Top

Gepubliceerd in:

01-07-2010 | Wetenschap

Kim V.: Psychohydraulica versus psychofarmacologie

Auteurs: Prof. dr. H. Merckelbach, dr. T. Smeets

Gepubliceerd in: GZ - Psychologie | Uitgave 5/2010

Samenvatting

Bij ernstige geweldsdelicten wil de rechter doorgaans weten hoe de verdachte tot zijn daad is gekomen. Daartoe doet de rechter een beroep op forensisch psychologen en psychiaters. Deze experts hebben de neiging om verklaringen te zoeken in de richting van complexe psychodynamiek. Daaraan kleeft het risico van eenzijdigheid: soms zijn er andere – bijvoorbeeld psychofarmacologische – verklaringen voor gewelddadig gedrag. In dit artikel illustreren we dit probleem aan de hand van een casus.

vorige artikel ‘Niet de mens achter de hulpvraag uit het oog verliezen’

volgende artikel Persoonlijkheidspathologie tussen wal en schip

Zie LJN: BL5731.

Het Amerikaanse cijfer dient wel genuanceerd te worden: het heeft betrekking op zuigelingen. Voor peuters en kleuters liggen de schattingen in dat land op 2.5/100.000 en 1.5/100.000.

Alle namen zijn gefingeerd behalve die van Kim V. De reden om haar naam niet verdergaand te anonimiseren is dat het geval onder die naam – en naar men mag aannemen met toestemming van Kim V- in diverse publicaties werd beschreven. Het gaat dan vooral om de reportage over haar zaak in HP/de Tijd van februari 2010 en het hoofdstuk dat haar raadsvrouw aan haar zaak wijdde in Vuyck, S. (2008). Moord: Strafprocessen van de eeuw. Leeuwarden: Vuyck & Co. Daarom: hier een andere naam opvoeren zou enkel verwarring creëren.

Een samenvatting van de krantenberichten: ‘In Den Haag wordt het lichaam gevonden van een 38-jarige vrouw. Later in een brandende auto drie stoffelijke overschotten ... haar 36-jarige ex-man en haar twee kinderen’ (27 nov 2005). ‘Politie vindt in een woning in Middelburg drie lichamen van een 31-jarige man en zijn twee dochtertjes’ (24 dec 2005). ‘In Beverwijk worden in het huis van hun ouders drie babylijkjes aangetroffen’ (8 jan 2006). ‘In Huissen heeft een vader zijn vrouw en kinderen van 4 en 8 jaar gedood en daarna zelfmoord gepleegd’ (21 febr 2006).

Zie HR 12 februari 2008, NJ 2008, 263 voor een geval dat de rechter zo begreep dat hij aannam dat een totale psychische ontregeling kan ontstaan door medicijn- en drugsgebruik en tot ontoerekenbaarheid in de zin van art. 39 Sr.

Amy, J.J. (2009). An epidemic of infanticides in Belgium. What about Europe? The European Journal of Contraception and Reproductive Health Care, 14, 86-87.CrossRefPubMed

Bettinger, J. (1980). Cocaine intoxication: Massive oral overdose. Annals of Emergency Medicine, 9, 429-430.CrossRefPubMed

Bushman, B.J., Baumeister, R.F. & Stack, A.D. (1999). Catharsis, aggression, and persuasive influence. Self-fulfilling or self-defeating prophecies. Journal of Personality and Social Psychology, 3, 367-376.CrossRef

Daderman, A.M., Fredriksson, B., Kristiansson, M., Nilsson, L.H. & Lidberg, L. (2002). Violent behavior, impulsive decision making, and anterograde amnesia while intoxicated with flunitrazepam and alcohol or other drugs: A case study in forensic psychiatric patients. Journal of the American Academy and the Law, 30, 238-251.

Daly, M. & Wilson, M. (1988). Homicide. New York: De Gruyter.

Hatters Friedman, S., Horwitz, S.M. & Resnick, Ph. J. (2005). Child murder by mothers. A critical analysis of the current state of knowledge and a research agenda. American Journal of Psychiatry, 162, 1578-1587.CrossRef

Higgins, S.T., Bickel, W.K., Hugher, J.R., Lynn, M., Capeless, M.A. & Fenwick, J.W. (1990). Effects of intranasal cocaine on human learning, performance, and physiology, Psychofarmacology, 102, 451-458.CrossRef

Kinte, P., Villain, M. & Ludes, B. (2004). Testing for the undetectable in drugfacilitated sexual assault using hair analyzed by tandem mass spectrometry as evidence. Therapeutic Drug Monitoring, 26, 211-214.CrossRef

Labbé, J. (2005). Ambroise Tardieu: The man and his work on child maltreatment a century before Kempe. Child Abuse and Neglect, 29, 311-324.CrossRefPubMed

Licata, A., Taylor, S., Berman, M. & Cranston, J. (1993). Effects of cocaine on human aggression. Pharmacology, Biochemistry, and Behavior, 45, 549-552.CrossRefPubMed

Lilienfeld, S.O. & Landfield, K. (2008). Science and pseudoscience in law enforcement. Criminal Justice and Behavior, 35, 1215-1230.

Loth, M. (2009). Slapende rechters of slapende deskundigen? Nederlands Juristenblad, 868, 1142-1147.

Merckelbach, H. & Jelicic, M. (2007). Hoe een CIA-agent zijn geheugen hervond en andere waargebeurde verhalen. Amsterdam: Olympus.

Meulenbroek, A.J., Kloosterman, A.D. & de Blaeij, T.J.P. (2009). Richtlijnen borgen onbevooroordeeld DNA-onderzoek. Expertise en Recht, 5/6, 119-129.

Morton, W.A. (1999). Cocaine and psychiatric symptoms. Primary Care Companion/Journal of Clinical Psychiatry, 1, 109-113.CrossRef

Northern Ireland Regional Medicines & Poisons Information Services (2005). Acute reactions to illicit drug use, Drug data, 48, 3-4.

Reza, A., Mercy, J.A. & Krug, E. (2001). Epidemiology of violent deaths in the world. Injury Prevention, 7, 104-111.CrossRefPubMedPubMedCentral

Spencer, J.R. (1998). The role of experts in the common law and the civil law: A comparison. In S.J. Ceci & H. Hembrooke (Red.) Expert witnesses in child abuse cases (pp. 29-58). Washington DC: APA.CrossRef

Stone, M.H., Steinmeyer, E., Dreher, J. & Krischer, M. (2005). Infanticide in female forensic patients: The view from the evolutionary standpoint. Journal of Psychiatric Practice, 11, 35-45.CrossRefPubMed

Van Koppen, P.J. (2003). Weg van de toerekeningsvatbaarheid: Over rapportages over de verdachte. Trema, 27, 221-228.

Verheugt, A.J. (2007). Moordouders. Assen Van Gorcum.

Wagenaar, W.A., Israëls, H. & Van Koppen, P.J. (2009). De slapende rechter. Amsterdam: Bert Bakker.

Titel: Kim V.: Psychohydraulica versus psychofarmacologie
Auteurs: Prof. dr. H. Merckelbach
dr. T. Smeets
Publicatiedatum: 01-07-2010
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: GZ - Psychologie / Uitgave 5/2010
Print ISSN: 1879-5080
Elektronisch ISSN: 1879-5099
DOI: https://doi.org/10.1007/s41480-010-0051-7

Andere artikelen Uitgave 5/2010

‘Niet de mens achter de hulpvraag uit het oog verliezen’

Interview

Het productieplafond

Column

Kwaliteit in ons werk; antwoord aan Mark Crouzen

Nawoord

Een vak voor vrouwen?

Praktijk

Bang

Column

Gedragskundige rapportage bij een ontkennende verdachte: Niet zo onschuldig als het lijkt

Casus