Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: GZ - Psychologie 5/2010

01-07-2010 | Wetenschap

Kim V.: Psychohydraulica versus psychofarmacologie

Auteurs: Prof. dr. H. Merckelbach, dr. T. Smeets

Gepubliceerd in: GZ - Psychologie | Uitgave 5/2010

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Bij ernstige geweldsdelicten wil de rechter doorgaans weten hoe de verdachte tot zijn daad is gekomen. Daartoe doet de rechter een beroep op forensisch psychologen en psychiaters. Deze experts hebben de neiging om verklaringen te zoeken in de richting van complexe psychodynamiek. Daaraan kleeft het risico van eenzijdigheid: soms zijn er andere – bijvoorbeeld psychofarmacologische – verklaringen voor gewelddadig gedrag. In dit artikel illustreren we dit probleem aan de hand van een casus.
Voetnoten
1
Zie LJN: BL5731.
 
2
Het Amerikaanse cijfer dient wel genuanceerd te worden: het heeft betrekking op zuigelingen. Voor peuters en kleuters liggen de schattingen in dat land op 2.5/100.000 en 1.5/100.000.
 
3
Alle namen zijn gefingeerd behalve die van Kim V. De reden om haar naam niet verdergaand te anonimiseren is dat het geval onder die naam – en naar men mag aannemen met toestemming van Kim V- in diverse publicaties werd beschreven. Het gaat dan vooral om de reportage over haar zaak in HP/de Tijd van februari 2010 en het hoofdstuk dat haar raadsvrouw aan haar zaak wijdde in Vuyck, S. (2008). Moord: Strafprocessen van de eeuw. Leeuwarden: Vuyck & Co. Daarom: hier een andere naam opvoeren zou enkel verwarring creëren.
 
4
Een samenvatting van de krantenberichten: ‘In Den Haag wordt het lichaam gevonden van een 38-jarige vrouw. Later in een brandende auto drie stoffelijke overschotten ... haar 36-jarige ex-man en haar twee kinderen’ (27 nov 2005). ‘Politie vindt in een woning in Middelburg drie lichamen van een 31-jarige man en zijn twee dochtertjes’ (24 dec 2005). ‘In Beverwijk worden in het huis van hun ouders drie babylijkjes aangetroffen’ (8 jan 2006). ‘In Huissen heeft een vader zijn vrouw en kinderen van 4 en 8 jaar gedood en daarna zelfmoord gepleegd’ (21 febr 2006).
 
5
Zie HR 12 februari 2008, NJ 2008, 263 voor een geval dat de rechter zo begreep dat hij aannam dat een totale psychische ontregeling kan ontstaan door medicijn- en drugsgebruik en tot ontoerekenbaarheid in de zin van art. 39 Sr.
 
Literatuur
go back to reference Amy, J.J. (2009). An epidemic of infanticides in Belgium. What about Europe? The European Journal of Contraception and Reproductive Health Care, 14, 86-87.CrossRefPubMed Amy, J.J. (2009). An epidemic of infanticides in Belgium. What about Europe? The European Journal of Contraception and Reproductive Health Care, 14, 86-87.CrossRefPubMed
go back to reference Bettinger, J. (1980). Cocaine intoxication: Massive oral overdose. Annals of Emergency Medicine, 9, 429-430.CrossRefPubMed Bettinger, J. (1980). Cocaine intoxication: Massive oral overdose. Annals of Emergency Medicine, 9, 429-430.CrossRefPubMed
go back to reference Bushman, B.J., Baumeister, R.F. & Stack, A.D. (1999). Catharsis, aggression, and persuasive influence. Self-fulfilling or self-defeating prophecies. Journal of Personality and Social Psychology, 3, 367-376.CrossRef Bushman, B.J., Baumeister, R.F. & Stack, A.D. (1999). Catharsis, aggression, and persuasive influence. Self-fulfilling or self-defeating prophecies. Journal of Personality and Social Psychology, 3, 367-376.CrossRef
go back to reference Daderman, A.M., Fredriksson, B., Kristiansson, M., Nilsson, L.H. & Lidberg, L. (2002). Violent behavior, impulsive decision making, and anterograde amnesia while intoxicated with flunitrazepam and alcohol or other drugs: A case study in forensic psychiatric patients. Journal of the American Academy and the Law, 30, 238-251. Daderman, A.M., Fredriksson, B., Kristiansson, M., Nilsson, L.H. & Lidberg, L. (2002). Violent behavior, impulsive decision making, and anterograde amnesia while intoxicated with flunitrazepam and alcohol or other drugs: A case study in forensic psychiatric patients. Journal of the American Academy and the Law, 30, 238-251.
go back to reference Daly, M. & Wilson, M. (1988). Homicide. New York: De Gruyter. Daly, M. & Wilson, M. (1988). Homicide. New York: De Gruyter.
go back to reference Hatters Friedman, S., Horwitz, S.M. & Resnick, Ph. J. (2005). Child murder by mothers. A critical analysis of the current state of knowledge and a research agenda. American Journal of Psychiatry, 162, 1578-1587.CrossRef Hatters Friedman, S., Horwitz, S.M. & Resnick, Ph. J. (2005). Child murder by mothers. A critical analysis of the current state of knowledge and a research agenda. American Journal of Psychiatry, 162, 1578-1587.CrossRef
go back to reference Higgins, S.T., Bickel, W.K., Hugher, J.R., Lynn, M., Capeless, M.A. & Fenwick, J.W. (1990). Effects of intranasal cocaine on human learning, performance, and physiology, Psychofarmacology, 102, 451-458.CrossRef Higgins, S.T., Bickel, W.K., Hugher, J.R., Lynn, M., Capeless, M.A. & Fenwick, J.W. (1990). Effects of intranasal cocaine on human learning, performance, and physiology, Psychofarmacology, 102, 451-458.CrossRef
go back to reference Kinte, P., Villain, M. & Ludes, B. (2004). Testing for the undetectable in drugfacilitated sexual assault using hair analyzed by tandem mass spectrometry as evidence. Therapeutic Drug Monitoring, 26, 211-214.CrossRef Kinte, P., Villain, M. & Ludes, B. (2004). Testing for the undetectable in drugfacilitated sexual assault using hair analyzed by tandem mass spectrometry as evidence. Therapeutic Drug Monitoring, 26, 211-214.CrossRef
go back to reference Labbé, J. (2005). Ambroise Tardieu: The man and his work on child maltreatment a century before Kempe. Child Abuse and Neglect, 29, 311-324.CrossRefPubMed Labbé, J. (2005). Ambroise Tardieu: The man and his work on child maltreatment a century before Kempe. Child Abuse and Neglect, 29, 311-324.CrossRefPubMed
go back to reference Licata, A., Taylor, S., Berman, M. & Cranston, J. (1993). Effects of cocaine on human aggression. Pharmacology, Biochemistry, and Behavior, 45, 549-552.CrossRefPubMed Licata, A., Taylor, S., Berman, M. & Cranston, J. (1993). Effects of cocaine on human aggression. Pharmacology, Biochemistry, and Behavior, 45, 549-552.CrossRefPubMed
go back to reference Lilienfeld, S.O. & Landfield, K. (2008). Science and pseudoscience in law enforcement. Criminal Justice and Behavior, 35, 1215-1230. Lilienfeld, S.O. & Landfield, K. (2008). Science and pseudoscience in law enforcement. Criminal Justice and Behavior, 35, 1215-1230.
go back to reference Loth, M. (2009). Slapende rechters of slapende deskundigen? Nederlands Juristenblad, 868, 1142-1147. Loth, M. (2009). Slapende rechters of slapende deskundigen? Nederlands Juristenblad, 868, 1142-1147.
go back to reference Merckelbach, H. & Jelicic, M. (2007). Hoe een CIA-agent zijn geheugen hervond en andere waargebeurde verhalen. Amsterdam: Olympus. Merckelbach, H. & Jelicic, M. (2007). Hoe een CIA-agent zijn geheugen hervond en andere waargebeurde verhalen. Amsterdam: Olympus.
go back to reference Meulenbroek, A.J., Kloosterman, A.D. & de Blaeij, T.J.P. (2009). Richtlijnen borgen onbevooroordeeld DNA-onderzoek. Expertise en Recht, 5/6, 119-129. Meulenbroek, A.J., Kloosterman, A.D. & de Blaeij, T.J.P. (2009). Richtlijnen borgen onbevooroordeeld DNA-onderzoek. Expertise en Recht, 5/6, 119-129.
go back to reference Morton, W.A. (1999). Cocaine and psychiatric symptoms. Primary Care Companion/Journal of Clinical Psychiatry, 1, 109-113.CrossRef Morton, W.A. (1999). Cocaine and psychiatric symptoms. Primary Care Companion/Journal of Clinical Psychiatry, 1, 109-113.CrossRef
go back to reference Northern Ireland Regional Medicines & Poisons Information Services (2005). Acute reactions to illicit drug use, Drug data, 48, 3-4. Northern Ireland Regional Medicines & Poisons Information Services (2005). Acute reactions to illicit drug use, Drug data, 48, 3-4.
go back to reference Spencer, J.R. (1998). The role of experts in the common law and the civil law: A comparison. In S.J. Ceci & H. Hembrooke (Red.) Expert witnesses in child abuse cases (pp. 29-58). Washington DC: APA.CrossRef Spencer, J.R. (1998). The role of experts in the common law and the civil law: A comparison. In S.J. Ceci & H. Hembrooke (Red.) Expert witnesses in child abuse cases (pp. 29-58). Washington DC: APA.CrossRef
go back to reference Stone, M.H., Steinmeyer, E., Dreher, J. & Krischer, M. (2005). Infanticide in female forensic patients: The view from the evolutionary standpoint. Journal of Psychiatric Practice, 11, 35-45.CrossRefPubMed Stone, M.H., Steinmeyer, E., Dreher, J. & Krischer, M. (2005). Infanticide in female forensic patients: The view from the evolutionary standpoint. Journal of Psychiatric Practice, 11, 35-45.CrossRefPubMed
go back to reference Van Koppen, P.J. (2003). Weg van de toerekeningsvatbaarheid: Over rapportages over de verdachte. Trema, 27, 221-228. Van Koppen, P.J. (2003). Weg van de toerekeningsvatbaarheid: Over rapportages over de verdachte. Trema, 27, 221-228.
go back to reference Verheugt, A.J. (2007). Moordouders. Assen Van Gorcum. Verheugt, A.J. (2007). Moordouders. Assen Van Gorcum.
go back to reference Wagenaar, W.A., Israëls, H. & Van Koppen, P.J. (2009). De slapende rechter. Amsterdam: Bert Bakker. Wagenaar, W.A., Israëls, H. & Van Koppen, P.J. (2009). De slapende rechter. Amsterdam: Bert Bakker.
Metagegevens
Titel
Kim V.: Psychohydraulica versus psychofarmacologie
Auteurs
Prof. dr. H. Merckelbach
dr. T. Smeets
Publicatiedatum
01-07-2010
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
GZ - Psychologie / Uitgave 5/2010
Print ISSN: 1879-5080
Elektronisch ISSN: 1879-5099
DOI
https://doi.org/10.1007/s41480-010-0051-7

Andere artikelen Uitgave 5/2010

GZ - Psychologie 5/2010 Naar de uitgave