Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 7/2013

01-10-2013 | Wetenschappelijke artikelen

JGZ richtlijn opvoedingsondersteuning

Een richtlijn voor opvoedingsvragen en lichte opvoedproblemen in de jeugdgezondheidszorg

Auteurs: Marianne de Wolff, Marjolein Oudhof, Mascha Kamphuis, Monique L’Hoir, Margreet de Ruiter, Bert Prinsen

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 7/2013

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

De JGZ richtlijn opvoedingsondersteuning is bedoeld om de preventie, signalering en aanpak van opvoedingsvragen en lichte opvoedproblemen in de jeugdgezondheidszorg wetenschappelijk te onderbouwen en te stroomlijnen. Deze richtlijn is specifiek gericht op: 1) vragen die ouders hebben over opvoeden aan medewerkers in de JGZ; 2) (anticiperende) voorlichting over opvoeding die de JGZ verstrekt; 3) signalen die JGZ-professionals opvangen over eventuele opvoedingsproblemen; 4) voorlichting, advisering, (lichte) hulp en eventuele verwijzing van ouders en jeugdigen naar gedragswetenschappers en andere specialistische zorgverleners binnen of buiten het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). In de JGZ wordt zoveel mogelijk vraaggericht gewerkt, waarbij de professional het perspectief van de ouder als uitgangspunt kiest en zoekt naar sterke punten van de ouder in de opvoedingssituatie en deze benoemt. De adviezen die de JGZ geeft, moeten acceptabel zijn voor ouders, aansluiten bij hun behoeften en die van hun kind, en passen bij hun visie over opvoeding en de zorg rond hun kind. De JGZ richtlijn omvat een op consensus gebaseerde werkwijze voor opvoedingsondersteuning in de JGZ.
Literatuur
1.
go back to reference Raad voor Maatschappelijk Ontwikkeling. Ontzorgen en normaliseren. Naar een sterke eerstelijns jeugd- en gezinszorg. Den Haag: RMO, 2012. Raad voor Maatschappelijk Ontwikkeling. Ontzorgen en normaliseren. Naar een sterke eerstelijns jeugd- en gezinszorg. Den Haag: RMO, 2012.
2.
go back to reference Speetjens P, Linden D van der, Goossens F. Kennis over opvoeden : de vragen van ouders, het aanbod van de overheid en de mogelijkheden van de markt . Utrecht: Trimbos-instituut, 2009. Speetjens P, Linden D van der, Goossens F. Kennis over opvoeden : de vragen van ouders, het aanbod van de overheid en de mogelijkheden van de markt . Utrecht: Trimbos-instituut, 2009.
3.
go back to reference Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO. Evidence-based Richtlijnontwikkeling (EBRO). Handleiding voor werkgroepleden. Utrecht: CBO, 2007. Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO. Evidence-based Richtlijnontwikkeling (EBRO). Handleiding voor werkgroepleden. Utrecht: CBO, 2007.
4.
go back to reference Oudhof M, Wolff M de, Ruiter M de, Kamphuis M, L ’Hoir M, Prinsen B. JGZ richtlijn opvoedingsondersteuning. Voor opvoedvragen en lichte opvoedproblemen. Utrecht: Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, 2013. Oudhof M, Wolff M de, Ruiter M de, Kamphuis M, L ’Hoir M, Prinsen B. JGZ richtlijn opvoedingsondersteuning. Voor opvoedvragen en lichte opvoedproblemen. Utrecht: Nederlands Centrum Jeugdgezondheid, 2013.
5.
go back to reference Hermanns J. Het opvoeden verleerd. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam, 2009.CrossRef Hermanns J. Het opvoeden verleerd. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam, 2009.CrossRef
6.
go back to reference Ince D. Cijfers over opvoedingsvragen en problemen. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut, 2008. Ince D. Cijfers over opvoedingsvragen en problemen. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut, 2008.
7.
go back to reference Zeijl E, Crone M, Wiefferink K, Keuzenkamp M, Reijneveld SA. Kinderen in Nederland. Den Haag: SCP, 2005. Zeijl E, Crone M, Wiefferink K, Keuzenkamp M, Reijneveld SA. Kinderen in Nederland. Den Haag: SCP, 2005.
8.
go back to reference Pels T, Distelbrink M, Postma S. Opvoeden in de migratiecontext. Review van onderzoek naar de opvoeding in gezinnen van nieuwe Nederlanders. Utrecht: Verwey Jonker Instituut, 2009 Pels T, Distelbrink M, Postma S. Opvoeden in de migratiecontext. Review van onderzoek naar de opvoeding in gezinnen van nieuwe Nederlanders. Utrecht: Verwey Jonker Instituut, 2009
9.
go back to reference Ince D, Berg G van den. Overzichtsstudie interventies voor migrantenjeugd. Ontwikkelingsstimulering, preventie en vroeghulp. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut, 2010. Ince D, Berg G van den. Overzichtsstudie interventies voor migrantenjeugd. Ontwikkelingsstimulering, preventie en vroeghulp. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut, 2010.
10.
go back to reference Broek A van den, Kleijnen E, Keuzekamp S. Naar Hollands gebruik? Verschillen in gebruik van hulp bij opvoeding en gezondheid tussen autochtonen en migranten. Den Haag: SCP, 2010. Broek A van den, Kleijnen E, Keuzekamp S. Naar Hollands gebruik? Verschillen in gebruik van hulp bij opvoeding en gezondheid tussen autochtonen en migranten. Den Haag: SCP, 2010.
11.
go back to reference Doorten I, Bucx F. Steun voor ouders bij de opvoeding: rol van sociale netwerken, formele instanties en de buurt. In: Bucx F (red). Gezinsrapport. Den Haag: SCP, 2011: 180-96. Doorten I, Bucx F. Steun voor ouders bij de opvoeding: rol van sociale netwerken, formele instanties en de buurt. In: Bucx F (red). Gezinsrapport. Den Haag: SCP, 2011: 180-96.
12.
go back to reference Staal IIE, Hermanns JMA, Schrijvers AJP, Stel HF van. Vroegsignalering van opvoed- en opgroeiproblemen bij peuters: validiteit en betrouwbaarheid van een gestructureerd interview. Tijdschr Jeugdgezondheidsz 2013;45:7-15.CrossRef Staal IIE, Hermanns JMA, Schrijvers AJP, Stel HF van. Vroegsignalering van opvoed- en opgroeiproblemen bij peuters: validiteit en betrouwbaarheid van een gestructureerd interview. Tijdschr Jeugdgezondheidsz 2013;45:7-15.CrossRef
13.
go back to reference Staal IIE, Brink HAG van den, Hermanns JMA, Schrijvers AJP, Stel HF van. Assessment of parenting and developmental problems in toddlers: development and feasibility of a structured interview. Child: Care, Health Devel 2011;37:503-11.CrossRef Staal IIE, Brink HAG van den, Hermanns JMA, Schrijvers AJP, Stel HF van. Assessment of parenting and developmental problems in toddlers: development and feasibility of a structured interview. Child: Care, Health Devel 2011;37:503-11.CrossRef
14.
go back to reference Stel HF van, Staal IIE, Hermanns JMA, Schrijvers AJP. Validity and reliability of a structured interview for early detection and risk assessment of parenting and developmental problems in young children: a cross-sectional study. BMC Pediatrics 2012;12:71-8.PubMedCrossRef Stel HF van, Staal IIE, Hermanns JMA, Schrijvers AJP. Validity and reliability of a structured interview for early detection and risk assessment of parenting and developmental problems in young children: a cross-sectional study. BMC Pediatrics 2012;12:71-8.PubMedCrossRef
15.
go back to reference Tan N, van den Boom DC, Hermanns JJM. Protocol ter ondersteuning van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Een volgsysteem voor consultatiebureaus (0-4 jarigen) ontwikkeld in opdracht van DMO. Eindverslag. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam, 2005. Tan N, van den Boom DC, Hermanns JJM. Protocol ter ondersteuning van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Een volgsysteem voor consultatiebureaus (0-4 jarigen) ontwikkeld in opdracht van DMO. Eindverslag. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam, 2005.
16.
go back to reference Wolff MS de, Pannebakker FD, Bouwmeester-Landweer MBR. Samen Starten met Stevig Ouderschap: Stevig Starten, een combinatie van methodes vanuit de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) 0-4 jaar voor het signaleren van risicovolle opvoedingssituaties met inbegrip van kindermishandeling en het ondersteunen van gezinnen met jonge kinderen. Leiden: TNO, 2012. Wolff MS de, Pannebakker FD, Bouwmeester-Landweer MBR. Samen Starten met Stevig Ouderschap: Stevig Starten, een combinatie van methodes vanuit de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) 0-4 jaar voor het signaleren van risicovolle opvoedingssituaties met inbegrip van kindermishandeling en het ondersteunen van gezinnen met jonge kinderen. Leiden: TNO, 2012.
17.
go back to reference Brock AJLL de, Vermulst, AA, Gerris JRM Abidin, RR. NOSI, handleiding experimentele versie. Amsterdam: Pearson, 1992. Brock AJLL de, Vermulst, AA, Gerris JRM Abidin, RR. NOSI, handleiding experimentele versie. Amsterdam: Pearson, 1992.
18.
go back to reference Hirasing, RA, Talma H, Kobussen M. Zakwoordenboek Jeugd. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut 2010. Hirasing, RA, Talma H, Kobussen M. Zakwoordenboek Jeugd. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut 2010.
19.
go back to reference Postma S. JGZ-Richtlijn Vroegsignalering van psychosociale problemen. Bilthoven: RIVM 2008. Postma S. JGZ-Richtlijn Vroegsignalering van psychosociale problemen. Bilthoven: RIVM 2008.
20.
go back to reference Theunissen MHC, Wolff MS de, Vogels, AGC, Reijneveld SA. Vergelijking van de ASQ:SE, BITSEA, KIPPPI en de SDQ als signaleringsinstrument voor problemen bij 0-4 jarigen in de Jeugdgezondheidszorg. Leiden: TNO, 2011. Theunissen MHC, Wolff MS de, Vogels, AGC, Reijneveld SA. Vergelijking van de ASQ:SE, BITSEA, KIPPPI en de SDQ als signaleringsinstrument voor problemen bij 0-4 jarigen in de Jeugdgezondheidszorg. Leiden: TNO, 2011.
21.
go back to reference Wolff MS de, Theunissen MHC, Vogels AGC, Reijneveld SA. Three questionnaires to detect psychosocial problems in toddlers: A comparison of the BITSEA, ASQ:SE and KIPPPI. Acad Ped(accepted for publication). Wolff MS de, Theunissen MHC, Vogels AGC, Reijneveld SA. Three questionnaires to detect psychosocial problems in toddlers: A comparison of the BITSEA, ASQ:SE and KIPPPI. Acad Ped(accepted for publication).
22.
go back to reference Pijpers F. Gebruik van vragenlijsten in de jeugdgezondheidszorg, Een handreiking. NCJ, Utrecht 2012. Pijpers F. Gebruik van vragenlijsten in de jeugdgezondheidszorg, Een handreiking. NCJ, Utrecht 2012.
23.
go back to reference Kruizinga I, Jansen W, Carter AS, Raat, H. Evaluation of an early detection tool for social-emotional and behavioral problems in toddlers: The Brief Infant Toddler Social and Emotional Assessment - A cluster randomized trial. BMC Public Health 2011;11:494.PubMedCrossRef Kruizinga I, Jansen W, Carter AS, Raat, H. Evaluation of an early detection tool for social-emotional and behavioral problems in toddlers: The Brief Infant Toddler Social and Emotional Assessment - A cluster randomized trial. BMC Public Health 2011;11:494.PubMedCrossRef
24.
go back to reference Theunissen MHC, Vogels AGC, Wolff MS de, Reijneveld, SA. Characteristics of the Strengths and Difficulties Questionnaire in Preschool children. Pediatrics 2013:131:1-11.CrossRef Theunissen MHC, Vogels AGC, Wolff MS de, Reijneveld, SA. Characteristics of the Strengths and Difficulties Questionnaire in Preschool children. Pediatrics 2013:131:1-11.CrossRef
25.
go back to reference Vogels AGC, Crone MR, Hoekstra F, Reijneveld SA. Comparing three short questionnaires to detect psychosocial dysfunction among primary school children: a randomized method. BMC Public Health 2013;9:489.CrossRef Vogels AGC, Crone MR, Hoekstra F, Reijneveld SA. Comparing three short questionnaires to detect psychosocial dysfunction among primary school children: a randomized method. BMC Public Health 2013;9:489.CrossRef
26.
go back to reference Vogels AGC, Siebelink BM, Theunissen MHC, Wolff MS de, Reijneveld SA. Vergelijking van de KIVPA en de SDQ als signaleringsinstrument voor problemen bij adolescenten in de Jeugdgezondheidszorg, Leiden: TNO, 2011. Vogels AGC, Siebelink BM, Theunissen MHC, Wolff MS de, Reijneveld SA. Vergelijking van de KIVPA en de SDQ als signaleringsinstrument voor problemen bij adolescenten in de Jeugdgezondheidszorg, Leiden: TNO, 2011.
27.
go back to reference Sanders MR, Dadds CM, Turner KMT. Theoretical, scientific and clinical foundations of the Triple P- Positive Parenting Program: A population approach to the promotion of parenting competence. Parent Res Pract Monogr 2003;1:1-21. Sanders MR, Dadds CM, Turner KMT. Theoretical, scientific and clinical foundations of the Triple P- Positive Parenting Program: A population approach to the promotion of parenting competence. Parent Res Pract Monogr 2003;1:1-21.
28.
go back to reference Nowak C, Heinrichs, N. A Comprehensive Meta-Analysis of Triple P-Positive Parenting Program Using Hierarchical Linear Modeling: Effectiveness and Moderating Variables. Clin Child Family Psychol Rev2008;11:114-44.CrossRef Nowak C, Heinrichs, N. A Comprehensive Meta-Analysis of Triple P-Positive Parenting Program Using Hierarchical Linear Modeling: Effectiveness and Moderating Variables. Clin Child Family Psychol Rev2008;11:114-44.CrossRef
29.
go back to reference Thomas R, Zimmer-Gembeck, MJ. Behavioral Outcomes of Parent-Child Interaction Therapy and Triple P Positive Parenting Program: A Review and Meta-Analysis. Journal of Abnormal Child Psychology; 2007: 35, 475-95.PubMedCrossRef Thomas R, Zimmer-Gembeck, MJ. Behavioral Outcomes of Parent-Child Interaction Therapy and Triple P Positive Parenting Program: A Review and Meta-Analysis. Journal of Abnormal Child Psychology; 2007: 35, 475-95.PubMedCrossRef
30.
go back to reference Speetjens P, Graaf P de, Blokland G. Het fundament van Triple P. Theoretische onderbouwing en onderzoek. Jeugd en Co Kennis 2007;1:43-9.CrossRef Speetjens P, Graaf P de, Blokland G. Het fundament van Triple P. Theoretische onderbouwing en onderzoek. Jeugd en Co Kennis 2007;1:43-9.CrossRef
31.
go back to reference Bellaart H. De effectiviteit van Triple P voor migrantengezinnen. Adviesrapport over de doorontwikkeling van Triple P ten behoeve van doelgroepen met diverse migratieachtergronden. Utrecht: FORUM, 2010. Bellaart H. De effectiviteit van Triple P voor migrantengezinnen. Adviesrapport over de doorontwikkeling van Triple P ten behoeve van doelgroepen met diverse migratieachtergronden. Utrecht: FORUM, 2010.
32.
go back to reference Mutsaers K. Wat werkt bij jeugdigen uit etnische minderheidsgroepen. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut, 2009. Mutsaers K. Wat werkt bij jeugdigen uit etnische minderheidsgroepen. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut, 2009.
33.
go back to reference Barlow J, Shaw R, Sterwart-Brown S. The effectiveness of parenting programmes for ethnic minority parents. York: Rowntree Foundation, 2004. Barlow J, Shaw R, Sterwart-Brown S. The effectiveness of parenting programmes for ethnic minority parents. York: Rowntree Foundation, 2004.
34.
go back to reference Barret PM, Ollendick TH. Handbook of Interventions that Work With Children and Adolescents: From Prevention to Treatment. London: Vivian Ward Psychology Publishing, 2004.CrossRef Barret PM, Ollendick TH. Handbook of Interventions that Work With Children and Adolescents: From Prevention to Treatment. London: Vivian Ward Psychology Publishing, 2004.CrossRef
35.
go back to reference Wilson SJ, Lipsey M, Soydan H. Are mainstream programs for juvenile delinquency less effective with minority youth than majority youth? A meta-analysis of outcomes research. Res Soc Work Pract 2003;13:3-26.CrossRef Wilson SJ, Lipsey M, Soydan H. Are mainstream programs for juvenile delinquency less effective with minority youth than majority youth? A meta-analysis of outcomes research. Res Soc Work Pract 2003;13:3-26.CrossRef
36.
go back to reference Butt J , Box L. Family Centred: A study of the use of a family centre by black families. London: Race Equality Unit, 1998. Butt J , Box L. Family Centred: A study of the use of a family centre by black families. London: Race Equality Unit, 1998.
37.
go back to reference Burggraaf-Huiskes M. Opvoedingsondersteuning. Als bijzondere vorm van preventie. Bussum: Uitgeverij Coutinho, 2005. Burggraaf-Huiskes M. Opvoedingsondersteuning. Als bijzondere vorm van preventie. Bussum: Uitgeverij Coutinho, 2005.
38.
go back to reference Hamilton JD. Evidence-based thinking and the alliance with parents. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2004; 43:105-8.PubMedCrossRef Hamilton JD. Evidence-based thinking and the alliance with parents. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2004; 43:105-8.PubMedCrossRef
39.
go back to reference Kenniskring Jeugdgezondheidszorg. Pedagogische visie van de jeugdgezondheidszorg. Notitie van de kenniskring jeugdgezondheidszorg. Utrecht: Kenniskring Jeugdgezondheidszorg, 2010. Kenniskring Jeugdgezondheidszorg. Pedagogische visie van de jeugdgezondheidszorg. Notitie van de kenniskring jeugdgezondheidszorg. Utrecht: Kenniskring Jeugdgezondheidszorg, 2010.
40.
go back to reference Dijk M. van, Prinsen B. Opvoedingsondersteuning in het Centrum voor Jeugd en Gezin: Handreiking. Utrecht : Nederlands Jeugdinstituut, 2009. Dijk M. van, Prinsen B. Opvoedingsondersteuning in het Centrum voor Jeugd en Gezin: Handreiking. Utrecht : Nederlands Jeugdinstituut, 2009.
Metagegevens
Titel
JGZ richtlijn opvoedingsondersteuning
Een richtlijn voor opvoedingsvragen en lichte opvoedproblemen in de jeugdgezondheidszorg
Auteurs
Marianne de Wolff
Marjolein Oudhof
Mascha Kamphuis
Monique L’Hoir
Margreet de Ruiter
Bert Prinsen
Publicatiedatum
01-10-2013
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 7/2013
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI
https://doi.org/10.1007/s12508-013-0141-1

Andere artikelen Uitgave 7/2013

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen 7/2013 Naar de uitgave