In de www.nvukwaliteit.nl registratie van de Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU) is het aantal ingevoerde cystectomieën de afgelopen jaren stabiel gebleven. Wel is er een trend naar meer robot-geassisteerde ingrepen maar deze is ruim minder dan de helft van het totaal. Er is een dalende trend naar het aantal ingevoerde orthotope urinedeviaties en een dalende trend van de 30-dagenmortaliteit.
Aantal ingrepen
De afgelopen jaren is er een stabiel aantal geregistreerde cystectomieën in de database. In 2017 werden in 37 klinieken cystectomieën uitgevoerd (dat is overigens meer klinieken dan er prostatectomieën uitvoeren, conform ook de bevindingen in 2016). Opvallend is de sterke spreiding in aantal ingrepen per kliniek (fig. 1). De regressieanalyse en statische vergelijkingen werden uitgevoerd met SPSS 22. Niet alle data zijn in de registratie volledig ingevoerd. Data over het aantal klierdissecties bijvoorbeeld ontbreken in een aantal gevallen en zijn daarom niet meegenomen in de analyse.
Figuur 1
Aantal ingevoerde cystectomieën per kliniek in 2017
×
Wel is opvallend dat er wat minder orthotope deviaties worden aangelegd in de meer recente jaren (fig. 2). Het aantal robotgeassisteerde cystectomieën neemt iets toe, maar is ruim minder dan de helft van het totale aantal cystectomieën (fig. 3).
Figuur 2
Aantal cystectomieën per deviatietype
Figuur 3
Soort cystectomie per jaar
×
×
Opvallend hierbij is dat met name het aantal open orthotope deviaties lijkt te verminderen, terwijl het aantal robotgeassisteerde orthotope deviaties stabiel blijft, maar nog altijd minder is dan bij de open uitgevoerde cystectomieën (fig. 4).
Figuur 4
Type deviatie per soort cystectomie per jaar
×
Lymfeklierdissecties
In 2017 werd een onderscheid gemaakt tussen een beperkte klierdissectie van de obturator loge, een standard klierdissectie (tot de ureter-vaatkruising) en een uitgebreide klierdissectie (tot de aorta bifurcatie). Voor de verschillende typen ingreep: open, laparoscopisch (al dan niet met conversie), en robotgeassisteerd waren de percentages zoals weergegeven in tab. 1.
Tabel 1
Percentage klierdissecties per type ingreep in 2017
soort ingreep
totaal
open procedure
laparoscopie
laparoscopie met conversie
onbekend
robotchirurgie
beperkt (obturatoriusholte bdz.)
2,1 %
0,0 %
0,0 %
0,0 %
2,3 %
2,0 %
standaard (obturatoriusholte bdz. + Iliacaaltraject bdz. tot aan de ureter)
73,5 %
11,4 %
50,0 %
85,7 %
77,5 %
72,8 %
uitgebreid (tot aan de aortabifurcatie presacraal)
16,8 %
88,6 %
50,0 %
0,0 %
17,5 %
19,3 %
geen
7,0 %
0,0 %
0,0 %
4,8 %
2,3 %
5,2 %
Perioperatieve gegevens
Mediaan bloedverlies was wat minder bij de (robotgeassisteerde) laparoscopische ingrepen en het minst bij de robotgeassisteerde Bricker deviatie (fig. 5).
Figuur 5
Boxplot (mediaan) voor bloedverlies per type cystectomie en deviatie
×
Maar de operatieduur was langer voor de robotgeassisteerde cystectomieën (fig. 6).
Figuur 6
Operatieduur in minuten per type ingreep en type deviatie in 2017
×
Terwijl de opnameduur na een (robotgeassisteerde) laparoscopische cystectomie wat korter was dan na een open ingreep (fig. 7). De spreiding was groot, ook binnen de verschillende groepen, en het verschil in mediane opnameduur tussen de open- en robotgeassisteerde procedures was minder dan drie dagen.
Figuur 7
Opnameduur in dagen per type ingreep en type deviatie in 2017
×
Per kliniek was er een groot verschil in gerapporteerd gemiddeld bloedverlies (fig. 8). Het bloedverlies tijdens de operatie per kliniek was significant gecorreleerd met het percentage minimaal invasief uitgevoerde ingrepen (Spearman r = 0,572; p < 0,001).
Figuur 8
Gemiddeld bloedverlies per kliniek in 2017
×
Klinieken met meer ingrepen rapporteerden minder bloedverlies peroperatief, waarbij klinieken die in 2017 meer dan 30 ingrepen uitvoerden gemiddeld nooit meer dan 1 liter bloedverlies hadden (fig. 9).
Figuur 9
Gemiddeld bloedverlies afgezet tegen het aantal ingevoerde cystectomieën in 2017
×
Ook de gemiddelde opnameduur verschilde per kliniek (fig. 10).
Figuur 10
Gemiddeld aantal gerapporteerde opnamedagen per kliniek in 2017
×
Ziekenhuizen met minder dan 20 ingrepen in 2017 hadden mediaan meer bloedverlies en een langere opnameduur, maar de spreiding tussen klinieken was groter dan het verschil tussen de groepen (fig. 11).
Figuur 11
Boxplot voor bloedverlies per aantal verrichte cystectomieën per ziekenhuis in 2017 (a) en het aantal ligdagen (b)
×
Zestien van de 37 (43%) klinieken voerden robotgeassisteerde cystectomieën uit (fig. 12).
Figuur 12
Het aantal cystectomieën ingevoerd per kliniek in 2017 uitgesplitst naar type ingreep
×
Van de 37 klinieken voerden er 26 (70%) orthotope deviaties uit terwijl in zes klinieken de gegevens over het type deviatie niet waren aangegeven (fig. 13).
Figuur 13
Aantal ingevoerde ingrepen per kliniek uitgesplitst naar type deviatie (van onder meer kliniek 16 ontbrak het type ingreep)
×
Mortaliteit
De 30- en 90-dagenmortaliteit zijn weergegeven in fig. 14. Hierbij kan onvoldoende geverifieerd worden of alle gegevens van de ziekenhuizen zonder mortaliteit een onderrapportage betreffen. Wel is opvallend dat de mortaliteit in een aantal klinieken ver boven het gemiddelde ligt dat in de literatuur wordt gerapporteerd (<3%). In 2017 overleden 20 patiënten binnen 30 dagen en 17 patiënten tussen dag 30 en dag 90 (fig. 14).
Figuur 14
De 30 dagen- (a) en 90 dagen- (b) mortaliteit na cystectomie in 2017
×
Er is een neerwaartse trend van de gerapporteerde 30 dagen-, maar niet van de gerapporteerde 90-dagenmortaliteit (fig. 15).
Figuur 15
De 30-dagen- (a) en 90-dagen- (b) mortaliteit in de afgelopen jaren
×
Voor de gehele database (n = 7.412 patiënten) is de 30-dagenmortaliteit voor robotgeassisteerde en open cystectomieën gelijk, maar lijkt de mortaliteit na laparoscopie wat hoger te zijn (fig. 16).
Figuur 16
De 30-dagenmortaliteit per type ingreep en type deviatie
×
Met name de hoge 90-dagenmortaliteit na robotgeassisteerde orthotope deviaties valt op: >2 × hoger dan na een open ingreep en ook hoger dan na een robotgeassisteerd uitgevoerde Bricker-deviatie. De aantallen patiënten in deze analyse zijn laag, wat conclusies moeilijk maakt, maar nader onderzoek hiernaar is gewenst (fig. 17).
Figuur 17
De 90-dagenmortaliteit per type ingreep en type deviatie
×
Conclusie
Het aantal cystectomieën dat is ingevoerd in de NVU-registratie is de laatste jaren stabiel gebleven. Er lijkt een trend te zijn naar het uitvoeren van minder orthotope deviaties. Er is een trend naar verbetering van de mortaliteit in de eerste 30 dagen.
Open Access This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International License (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/), which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, provided you give appropriate credit to the original author(s) and the source, provide a link to the Creative Commons license, and indicate if changes were made.
Het Tijdschrift voor Urologie is het enige peer-reviewed Nederlandstalige tijdschrift in het vakgebied. Het verschijnt 8 keer per jaar en bevat naast wetenschappelijke artikelen ook case-reports en de abstracts van de voor- en najaarsvergaderingen van de NVU.
