Top

Gepubliceerd in:

10-05-2018 | Onderzoek

Internettherapie voor insomnie vermindert ook depressieklachten

Auteurs: Tanja van der Zweerde, Annemieke van Straten, Marieke Effting, Jaap Lancee

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 11/2018

Samenvatting

Inleiding Cognitieve gedragstherapie voor insomnie (CGT-I) is een effectieve behandeling voor insomnie. Eerder onderzoek wijst erop dat de effecten niet beperkt zijn tot de ernst van de insomnie, maar dat ook depressiesymptomen verminderen. De resultaten zijn echter niet eenduidig.

Methode In deze gerandomiseerde gecontroleerde trial (RCT) werden de effecten onderzocht van online CGT-I op depressie en insomnie bij mensen met symptomen van beide aandoeningen. Deelnemers (n = 104) met insomnie en ten minste subklinische depressieklachten werden gerandomiseerd naar 1) begeleide online CGT-I of 2) een onbehandelde controlegroep. De primaire uitkomstmaat was ernst van depressiesymptomen (Patient Health Questionnaire-9). Daarnaast keken de onderzoekers naar insomnieklachten (Insomnia Severity Index).

Resultaten De deelnemers rapporteerden na behandeling significant minder depressiesymptomen in vergelijking met deelnemers in de controlegroep (Cohen’s d = -1,1). Daarnaast bleek het effect op de ernst van de insomnie groot (Cohen’s d = -2,4). De effecten bleven gehandhaafd na drie en zes maanden.

Conclusie Gebleken is dat mensen met zowel insomnie als depressieklachten vooruitgaan op beide vlakken na online behandeling voor insomnie. Dit biedt kansen voor behandeling volgens richtlijnen in de huisartsenpraktijk onder begeleiding van de poh-ggz.

vorige artikel Zelfhulp om terugval in een depressie te voorkomen

volgende artikel PsyScan: effectief hulpmiddel bij psychische klachten

Taylor DJ, Lichstein KL, Durrence HH, Reidel BW, Bush AJ. Epidemiology of insomnia, depression, and anxiety. Sleep 2005;28:1457-64.

Franzen PL, Buysse DJ. Sleep disturbances and depression: risk relationships for subsequent depression and therapeutic implications. Dialogues Clin Neurosci 2008;10:473-81.

Baglioni C, Battagliese G, Feige B, Spiegelhalder K, Nissen C, Voderholzer U, et al. Insomnia as a predictor of depression: a meta-analytic evaluation of longitudinal epidemiological studies. J Affect Disord 2011;135:10-9.

Carney CE, Segal ZV, Edinger JD, Krystal AD. A comparison of rates of residual insomnia symptoms following pharmacotherapy or cognitive-behavioral therapy for major depressive disorder. J Clin Psychiatry 2007;68:254-60.

Van Straten A, Van der Zweerde T, Kleiboer A, Cuijpers P, Morin CM, Lancee J. Cognitive and behavioral therapies in the treatment of insomnia: a meta-analysis. Sleep Med Rev 2018;38:3-16.

iemann D, Perlis ML. The treatments of chronic insomnia: a review of benzodiazepine receptor agonists and psychological and behavioral therapies. Sleep Med Rev 2009;13:205-14.

Kyle SD, Miller CB, Rogers Z, Siriwardena AN, MacMahon KM, Espie CA. Sleep restriction therapy for insomnia is associated with reduced objective total sleep time, increased daytime somnolence, and objectively impaired vigilance: implications for the clinical management of insomnia disorder. Sleep 2014;37:229-37.

NHG-werkgroep Slaapproblemen en slaapmiddelen. NHG-Standaard Slaapproblemen en slaapmiddelen (tweede herziening). Huisarts Wet 2014:57:352-61.

Lancee J, Van Straten A, Morina N, Kaldo V, Kamphuis JH. Guided online or face-to-face cognitive behavioral treatment for insomnia: a randomized wait-list controlled trial. Sleep 2016;39:183-91.

10.

Zachariae R, Lyby MS, Ritterband LM, O’Toole MS. Efficacy of internet-delivered cognitive-behavioral therapy for insomnia – a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Sleep Med Rev 2016;30:1-10.

11.

Ye YY, Zhang YF, Chen J, Liu J, Li XJ, Liu YZ, et al. Internet-based cognitive behavioral therapy for insomnia (ICBT-i) improves comorbid anxiety and depression – a meta-analysis of randomized controlled trials. PLoS One 2015;10:e0142258.

12.

Christensen H, Batterham PJ, Gosling JA, Ritterband LM, Griffiths KM, Thorndike FP, et al. Effectiveness of an online insomnia program (SHUTi) for prevention of depressive episodes (the GoodNight Study): a randomised controlled trial. Lancet Psychiatry 2016;3:333-41.

13.

Spitzer RL, Kroenke K, Williams JB, Patient Health Questionnaire Primary Care Study Group. Validation and utility of a self-report version of PRIME-MD: the PHQ primary care study. JAMA 1999;282:1737-44.

14.

Van der Zweerde T, Van Straten A, Effting M, Kyle SD, Lancee J. Does online insomnia treatment reduce depressive symptoms? A randomized controlled trial in individuals with both insomnia and depressive symptoms. Psychol Med 2018:1-9.

15.

Morris SB. Estimating effect sizes from pretest-posttest-control group designs. Org Res Meth 2008;11;364-86.

16.

Van der Zweerde T, Lancee J, Slottje P, Bosmans J, Van Someren E, Reynolds C, et al. Cost-effectiveness of i-Sleep, a guided online CBT intervention, for patients with insomnia in general practice: protocol of a pragmatic randomized controlled trial. BMC Psychiatry 2016;16:85.

17.

Bastien CH, Vallières A, Morin CM. Validation of the Insomnia Severity Index as an outcome measure for insomnia research. Sleep Med 2001;2:297-307.

18.

Kroenke K, Spitzer RL. The PHQ-9: a new depression diagnostic and severity measure. Psychiatric Ann 2002;32:509-15.

19.

Morin CM, Belleville G, Bélanger L, Ivers H. The insomnia severity index: psychometric indicators to detect insomnia cases and evaluate treatment response. Sleep 2011;34:601-8.

Titel: Internettherapie voor insomnie vermindert ook depressieklachten
Auteurs: Tanja van der Zweerde
Annemieke van Straten
Marieke Effting
Jaap Lancee
Publicatiedatum: 10-05-2018
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap / Uitgave 11/2018
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI: https://doi.org/10.1007/s12445-018-0298-6

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 11/2018

Huisartsen hebben unieke waarde bij psychische problematiek

PsyScan: effectief hulpmiddel bij psychische klachten

Samenwerking tussen huisarts en poh-ggz in de praktijk

Begeleiden van patiënten met een ernstige psychische aandoening

Jeugd-ggz? Terug naar vroeger graag

Lichttherapie niet alleen voor winterdepressie