Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie 1/2011

01-02-2011 | Redactioneel

Interculturalisatie van de ouderenzorg: een terugblik en roep om meer onderzoek

Auteur: Dr. C.M. Fokkema

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 1/2011

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Extract

In 1991 organiseerde het toenmalige Nederlands Instituut voor Zorg enWelzijn (NIZW) het symposium Tussen wal en schip? Over de oudere migrant in Nederland. Destijds heeft dit symposium grote indruk op mij gemaakt, niet in de laatste plaats door de openingsfilm Oud worden ver van huis.1 Deze film schetste een beeld van Nederlandse ouderen die na de TweedeWereldoorlog naar Australië en Nieuw-Zeeland waren geëmigreerd. Sommigen woonden op latere leeftijd als eenling in een regulier verpleeghuis, terwijl anderen in Juliana Village, een speciaal bejaardendorp voor ‘Hollanders’, verbleven.De woonkamers ademden de sfeer van de jaren vijftig en zestig, alsof de tijd stil was blijven staan, met draaiende molens op het dressoir en een Friese staander en geborduurde schilderijtjes aan de wand. Enkelen spraken over hun sociaal netwerk; dat ze vanwege verschillen in culturele gewoontes, maar soms ook door slechte beheersing van de Engelse taal niet tot nauwelijks contact haddenmet hun autochtone buren. Verder werd in de film aandacht geschonken aan de behoefte aan Nederlandse woon(zorg)-arrangementen omdat mensen naarmate ze ouder worden steedsmeer hechten aan oude waarden en patronen en in rap tempo de taal van het ‘gastland’ vergeten.De film eindigdemet een zaal vol vrolijke Nederlandse ouderen die op oer-Hollandsemuziek de polonaise liepen. En daarmee werden de specifieke wensen en behoeften die oudere migranten in Nederland op het gebied van wonen, zorg en welzijn hebben, in een breder perspectief geplaatst en was de toon voor de symposiumdag gezet. …
Literatuur
1.
go back to reference KRO.Oud worden ver van huis. Marga Kerklaan (reg.), Nic Notten (prod.), Hilversum, 1984. KRO.Oud worden ver van huis. Marga Kerklaan (reg.), Nic Notten (prod.), Hilversum, 1984.
2.
go back to reference Dalen HP van, Fokkema T, Henkens K. Emigreren na je pensioen: Feit of fictie? Gerõn, tijdschrift over ouder worden en samenleving 2009;11(3):12–15. Dalen HP van, Fokkema T, Henkens K. Emigreren na je pensioen: Feit of fictie? Gerõn, tijdschrift over ouder worden en samenleving 2009;11(3):12–15.
3.
go back to reference Tenhaeff C, Bilgin S, Lenssen P, Nelissen H. Het win-win effect. Verslag van het project “Waardig oud worden in Nederland 1996–1998. Een samenhangend aanbod van welzijn, zorg en wonen; ontwikkeld met en voor allochtone ouderen”. Utrecht: NIZW, 1999. Tenhaeff C, Bilgin S, Lenssen P, Nelissen H. Het win-win effect. Verslag van het project “Waardig oud worden in Nederland 1996–1998. Een samenhangend aanbod van welzijn, zorg en wonen; ontwikkeld met en voor allochtone ouderen”. Utrecht: NIZW, 1999.
4.
go back to reference Ministerie van Volksgezondheid,Welzijn en Cultuur. Kleurrijk grijs: Reactie op het advies ‘Kleur bekennen’ over allochtone ouderen van de Voorlopige Raad voor het Ouderenbeleid. Rijswijk:Ministerie van WVC, 1994. Ministerie van Volksgezondheid,Welzijn en Cultuur. Kleurrijk grijs: Reactie op het advies ‘Kleur bekennen’ over allochtone ouderen van de Voorlopige Raad voor het Ouderenbeleid. Rijswijk:Ministerie van WVC, 1994.
5.
go back to reference Voorlopige Raad voor het Ouderenbeleid. Kleur bekennen: Advies over allochtone ouderen in de Nederlandse samenleving. Rijswijk: VROB, 1993. Voorlopige Raad voor het Ouderenbeleid. Kleur bekennen: Advies over allochtone ouderen in de Nederlandse samenleving. Rijswijk: VROB, 1993.
6.
go back to reference Raad voor de Volksgezondheid en Zorg. Interculturalisatie van de gezondheidszorg. Zoetermeer: RVZ, 2000. Raad voor de Volksgezondheid en Zorg. Interculturalisatie van de gezondheidszorg. Zoetermeer: RVZ, 2000.
7.
go back to reference Ministerie van Volksgezondheid,Welzijn en Sport. Beleidsbrief Allochtonen in de gezondheidszorg. Tweede Kamer, vergaderjaar 2003–2004,29 484, nr. 1. Ministerie van Volksgezondheid,Welzijn en Sport. Beleidsbrief Allochtonen in de gezondheidszorg. Tweede Kamer, vergaderjaar 2003–2004,29 484, nr. 1.
8.
go back to reference Ministerie van Vreemdelingenzaken en Integratie. Beleidsbrief Integratiebeleid nieuwe stijl. Tweede Kamer, vergaderjaar 2003–2004, 29203, nr. 1. Ministerie van Vreemdelingenzaken en Integratie. Beleidsbrief Integratiebeleid nieuwe stijl. Tweede Kamer, vergaderjaar 2003–2004, 29203, nr. 1.
9.
go back to reference Themacommissie Ouderenbeleid. Lang zullen we leven! Tweede Kamer, vergaderjaar 2005–2006,29 549, nrs. 4–5. Themacommissie Ouderenbeleid. Lang zullen we leven! Tweede Kamer, vergaderjaar 2005–2006,29 549, nrs. 4–5.
10.
go back to reference Fokkema T, Tilburg T van. Aanpak van een- zaamheid: Helpt het? Een vergelijkend effecten procesevaluatieonderzoek naar interventies ter voorkoming en vermindering van eenzaamheid onder ouderen.NIDI report nr. 69.Den Haag: NIDI, 2006. Fokkema T, Tilburg T van. Aanpak van een- zaamheid: Helpt het? Een vergelijkend effecten procesevaluatieonderzoek naar interventies ter voorkoming en vermindering van eenzaamheid onder ouderen.NIDI report nr. 69.Den Haag: NIDI, 2006.
11.
go back to reference Alkema J. En dit hebben oudere migranten in Amsterdam nodig! Een ontmoeting van vraag en aanbod. Amsterdam: Stichting CABO, 2003. Alkema J. En dit hebben oudere migranten in Amsterdam nodig! Een ontmoeting van vraag en aanbod. Amsterdam: Stichting CABO, 2003.
12.
go back to reference Dagevos J.De leefsituatie van allochtone ouderen in Nederland: Stand van zaken, ontwikkelingen en informatielacunes. Den Haag: SCP, 2001. Dagevos J.De leefsituatie van allochtone ouderen in Nederland: Stand van zaken, ontwikkelingen en informatielacunes. Den Haag: SCP, 2001.
13.
go back to reference VriesWMde, Smits CHM.Op zoek naar rust in de ziel Rahat el baal.De beleving van problemenmet de geestelijke gezondheid vanMarokkaanse ouderen. Tijdschr Gerontol Geriatr 2005;36:216–224.CrossRef VriesWMde, Smits CHM.Op zoek naar rust in de ziel Rahat el baal.De beleving van problemenmet de geestelijke gezondheid vanMarokkaanse ouderen. Tijdschr Gerontol Geriatr 2005;36:216–224.CrossRef
14.
go back to reference VriesWMde, Smits CHM. Psychische klachten bij Turkse enMarokkaanse ouderen.Utrecht: Trimbos-instituut, 2003. VriesWMde, Smits CHM. Psychische klachten bij Turkse enMarokkaanse ouderen.Utrecht: Trimbos-instituut, 2003.
15.
go back to reference Joosten-van Zwanenburg E.Molukse en Surinaamse ouderen in Capelle aan den IJssel: Oriëntatie op gezondheidsproblemen, knelpunten in de zorg enmogelijke gezondheidsinterventies. Rotterdam: GGD Rotterdam e.o., 2005. Joosten-van Zwanenburg E.Molukse en Surinaamse ouderen in Capelle aan den IJssel: Oriëntatie op gezondheidsproblemen, knelpunten in de zorg enmogelijke gezondheidsinterventies. Rotterdam: GGD Rotterdam e.o., 2005.
16.
go back to reference Mackenbach JP, Kunst AE, DevilléWLJM, Rademakers J, LamkaddemM.Overzicht en evaluatie van resultaten van wetenschappelijk onderzoek naar etnische verschillen in gezondheid, gezondheidsrisico's en zorggebruik in Nederland. Rotterdam/Utrecht: ErasmusMC Rotterdam/NIVEL, 2008. Mackenbach JP, Kunst AE, DevilléWLJM, Rademakers J, LamkaddemM.Overzicht en evaluatie van resultaten van wetenschappelijk onderzoek naar etnische verschillen in gezondheid, gezondheidsrisico's en zorggebruik in Nederland. Rotterdam/Utrecht: ErasmusMC Rotterdam/NIVEL, 2008.
17.
go back to reference Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten. Bagaimana – hoe gaat het? Een verkenning van kwetsbaarheid bij oudere migranten. Utrecht: NOOM, 2009. Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten. Bagaimana – hoe gaat het? Een verkenning van kwetsbaarheid bij oudere migranten. Utrecht: NOOM, 2009.
18.
go back to reference Poort EC, Spijker J, Dijkshoorn H, Verhoeff AP. Turkse en Marokkaanse ouderen in Amsterdam 1999–2000.Amsterdam: GG&GDAmsterdam, 2001. Poort EC, Spijker J, Dijkshoorn H, Verhoeff AP. Turkse en Marokkaanse ouderen in Amsterdam 1999–2000.Amsterdam: GG&GDAmsterdam, 2001.
19.
go back to reference Schellingerhout R. Gezondheid en welzijn van allochtone ouderen.Den Haag: SCP, 2004. Schellingerhout R. Gezondheid en welzijn van allochtone ouderen.Den Haag: SCP, 2004.
20.
go back to reference Uiters AH. Primary health care use among ethnicminorities in the Netherlands: A comparative study.Utrecht: NIVEL, 2007. Uiters AH. Primary health care use among ethnicminorities in the Netherlands: A comparative study.Utrecht: NIVEL, 2007.
21.
go back to reference Buren L van,Hoeksma J, Voorham T. Visies van oudere migranten op de toekomst en de zorg: Onderzoek onder Surinaamse, Turkse en Marokkaanse ouderen in Rotterdam. Rotterdam: GGD Rotterdam e.o., 2002. Buren L van,Hoeksma J, Voorham T. Visies van oudere migranten op de toekomst en de zorg: Onderzoek onder Surinaamse, Turkse en Marokkaanse ouderen in Rotterdam. Rotterdam: GGD Rotterdam e.o., 2002.
22.
go back to reference Hoogen PCWvan den, Pallast EGM. Turkse ouderen in Oss: Een kwalitatief onderzoek naar problemen,wensen en behoeften van Turkse ouderen in Oss op het gebied van wonen, welzijn en zorg. 's-Hertogenbosch: GGD Hart voor Brabant, 2003. Hoogen PCWvan den, Pallast EGM. Turkse ouderen in Oss: Een kwalitatief onderzoek naar problemen,wensen en behoeften van Turkse ouderen in Oss op het gebied van wonen, welzijn en zorg. 's-Hertogenbosch: GGD Hart voor Brabant, 2003.
23.
go back to reference Yerden I. Zorgen over zorg: Traditie, verwantschapsrelatie, migratie en verzorging van Turkse ouderen in Nederland. Amsterdam: Het Spinhuis, 2000. Yerden I. Zorgen over zorg: Traditie, verwantschapsrelatie, migratie en verzorging van Turkse ouderen in Nederland. Amsterdam: Het Spinhuis, 2000.
24.
go back to reference Centraal Bureau voor de Statistiek.Gezondheid en zorg in cijfers 2009.Den Haag: CBS, 2009. Centraal Bureau voor de Statistiek.Gezondheid en zorg in cijfers 2009.Den Haag: CBS, 2009.
25.
go back to reference Denktas S, Koopmans GT, Birnie E, FoetsMME, Bonsel GJ.Ethnic background and differences in health care use: A national cross-sectional study of native Dutch and immigrant elderly in the Netherlands. International Journal of Equity in Health 2009;8(35): 1–9. Denktas S, Koopmans GT, Birnie E, FoetsMME, Bonsel GJ.Ethnic background and differences in health care use: A national cross-sectional study of native Dutch and immigrant elderly in the Netherlands. International Journal of Equity in Health 2009;8(35): 1–9.
26.
go back to reference Dykstra PA,Fokkema T., Persoonlijke zorgnormen: Bereidheid te geven én te ontvangen. In A. de Boer (ed.), Toekomstverkenning informele zorg.Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2007: 122–142. Dykstra PA,Fokkema T., Persoonlijke zorgnormen: Bereidheid te geven én te ontvangen. In A. de Boer (ed.), Toekomstverkenning informele zorg.Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2007: 122–142.
27.
go back to reference Valk HAG. de, Schans D. ‘They ought to do this for their parents’. Perceptions of filial obligations among immigrant and Dutch older people. Ageing and Society 2008;28(1):49–66. Valk HAG. de, Schans D. ‘They ought to do this for their parents’. Perceptions of filial obligations among immigrant and Dutch older people. Ageing and Society 2008;28(1):49–66.
28.
go back to reference Foets M. Crossculturele validiteit: Spanning tussen theorie en praktijk. InM. Foets, J. Schuster, K. Stronks (red.), Gezondheids(zorg)- onderzoek onder allochtone bevolkingsgroepen. Uitgeverij Aksant, 2008:77–90. Foets M. Crossculturele validiteit: Spanning tussen theorie en praktijk. InM. Foets, J. Schuster, K. Stronks (red.), Gezondheids(zorg)- onderzoek onder allochtone bevolkingsgroepen. Uitgeverij Aksant, 2008:77–90.
29.
go back to reference Uniken Venema HP, Garretsen HFL. (red.) Gezondheidsonderzoek bij moeilijk bereikbare groepen. Assen: van Gorcum, 1995. Uniken Venema HP, Garretsen HFL. (red.) Gezondheidsonderzoek bij moeilijk bereikbare groepen. Assen: van Gorcum, 1995.
30.
go back to reference Eersteling P, Visser M. Praten past niet: Een onderzoek naar de psychosociale problemen en hulpvragen van allochtone ouderen in Overijssel. Zwolle: Steunpunt Minderheden Overijssel, 2002. Eersteling P, Visser M. Praten past niet: Een onderzoek naar de psychosociale problemen en hulpvragen van allochtone ouderen in Overijssel. Zwolle: Steunpunt Minderheden Overijssel, 2002.
31.
go back to reference Hines AM. Linking qualitative and quantitative methods in cross-cultural survey research: Techniques from cognitive science. American Journal of Community Psycholog1993;21:729–746.CrossRef Hines AM. Linking qualitative and quantitative methods in cross-cultural survey research: Techniques from cognitive science. American Journal of Community Psycholog1993;21:729–746.CrossRef
32.
go back to reference Warnecke RB, Johnson TP, Chávez N, Sudman S, O'Rourke DP, Lacey L.,Horm J. Improving question wording in surveys of culturally diverse populations. Annals of Epidemiology 1997;7:334–342.PubMedCrossRef Warnecke RB, Johnson TP, Chávez N, Sudman S, O'Rourke DP, Lacey L.,Horm J. Improving question wording in surveys of culturally diverse populations. Annals of Epidemiology 1997;7:334–342.PubMedCrossRef
Metagegevens
Titel
Interculturalisatie van de ouderenzorg: een terugblik en roep om meer onderzoek
Auteur
Dr. C.M. Fokkema
Publicatiedatum
01-02-2011
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 1/2011
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI
https://doi.org/10.1007/s12439-011-0001-x

Andere artikelen Uitgave 1/2011

Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie 1/2011 Naar de uitgave

Congresagenda

Congresagenda

OriginalPaper

Boekbespreking

OriginalPaper

Verenigingsnieuws