2016 | OriginalPaper | Hoofdstuk
1. Inleiding
Auteurs : J.P. Mackenbach, K. Stronks
Gepubliceerd in: Volksgezondheid en gezondheidszorg
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Samenvatting
-
sanitaire voorzieningen;
-
gezondheidsvoorlichting;
-
preventieve gezondheidszorg;
-
sociale voorzieningen;
-
beleid en management van de gezondheidszorg.
-
het tijdperk van epidemieën en hongersnood;
-
het tijdperk van afnemende pandemieën;
-
het tijdperk van degeneratieve en door de mens veroorzaakte aandoeningen.
-
gemeentelijke verordeningen m.b.t. drinkwater;
-
quarantaine.
-
een ‘medische politie’;
-
een bevolkingsadministratie;
-
in 1722: de eerste successen met inoculatie tegen pokken.
-
in Engeland: Sanitary Movement - riolering en schoon drinkwater;
-
in Nederland: ‘Hygiënisten’. Tijdens regering Thorbecke: oprichting Geneeskundig Staatstoezicht (1865), drinkwatervoorziening, riolering, gezonde volkswoningen.
-
oprichting GGD’s (1893);
-
preventieve programma’s voor groepen met specifieke behoeften;
-
sociale hygiëne (m.b.v. consultatiebureaus, wijkverpleegkundige).
-
door epidemiologische transitie en meer chronische ziekten verschuift accent naar inrichting gezondheidszorg;
-
stelsel sociale ziektekostenverzekeringen;
-
jaren zestig en zeventig: Nederland wordt verzorgingsstaat;
-
na 1980 ‘new public health’: nadruk op omgevingsinvloeden en preventie.
-
veiligheid van de werkplek;
-
gezondere moeders en baby’s (preventie resusziekte, hielprik, preventie wiegendood etc.);
-
veiligheid motorvoertuigen;
-
opsporing en behandeling hoge bloeddruk;
-
bevolkingsonderzoeken baarmoederhalskanker / borstkanker;
-
bestrijding tabaksgebruik;
-
voorkomen aidsepidemie;
-
vaccinatie influenza.
-
gezondheidsbedreigingen (roken, overgewicht, vergrijzing etc.);
-
gezondheidsverschillen (sociaaleconomische verschillen etc.);
-
gezondheidsproblemen (infectieziekten, letsel door geweld etc.);
-
gezondheidszorg (toegankelijkheid).
-
ervaren ziekte;
-
ziekte in de strikte zin van het woord;
-
ziektegedrag.