Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:
Omslag van het boek

2017 | OriginalPaper | Hoofdstuk

1. Inleiding

Auteur : Prof. dr. D. P. Engberts

Gepubliceerd in: Leerboek Gezondheidsrecht

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Een samenleving kan alleen bestaan als verhoudingen tussen mensen een zekere voorzienbaarheid hebben wat betreft hun beloop en ontwikkeling. Om niet te eindigen in chaos en stagnatie moet voorzienbaar zijn hoe duurzame verhoudingen worden vormgegeven, hoe overeenkomsten tot stand komen, welke verplichtingen daaruit voortvloeien en hoe nakoming kan worden afgedwongen in geval van wanprestatie. Kortom, een samenleving zonder regels is niet denkbaar. Wat het karakter is van die regels, is een vraag die daarna komt. De gezondheidszorg is een deel van de samenleving waar de regels gelden die in de hele samenleving gelden, maar wordt ook bepaald door regels die speciaal voor de gezondheidszorg zijn gemaakt. In en achter de dorre bewoordingen van deze regelgeving gaat een mensbeeld schuil, een visie op de belangen van patiënten, op de doelen van geneeskunde en gezondheidszorg en op wat mensen hopen en vrezen als het over hun lijf en hun leven gaat.
Voetnoten
1
Zie voor de verhouding medische ethiek – gezondheidsrecht H. 15.
 
2
Ritsema B. Moderne manieren. Wegwijzers in het menselijk verkeer. Amsterdam: Bert Bakker; 2004. pag. 7.
 
3
Drion CE. Fatsoen en recht. NJB 2011;86:2567.
 
4
Leden van de Tweede Kamer hebben ook het recht wetsvoorstellen in te dienen. Dit recht heet initiatiefrecht en de wetsvoorstellen die worden ingediend door Tweede Kamerleden heten initiatief-wetsontwerpen. Het aantal initiatief-wetsontwerpen is slechts een fractie van het totale aantal.
 
5
In het Frans, Engels en Duits betekenen de woorden ‘jurisprudence’ respectievelijk ‘Jurisprudenz’ meestal niet rechtspraak maar rechtswetenschap of rechtsgeleerdheid.
 
6
In Nederland mag een rechter niet toetsen of een wet in strijd is met de Grondwet en, indien dat het geval zou zijn, de wet om die reden buiten toepassing laten. In Nederland bestaat evenmin een constitutioneel hof dat de grondwettigheid van wetten kan beoordelen. Het is uitsluitend de wetgever die de taak heeft erop te letten dat wetten niet in strijd zijn met de Grondwet. De Nederlandse rechter mag wel lagere regelgeving toetsen aan de Grondwet en bovendien mag hij ook wetten toetsen aan regels van internationaal recht.
 
7
Formeler uitgedrukt: de WGBO is de lex generalis, de WMO de lex specialis.
 
8
Stb. 2005, 358.
 
9
Stb. 2015, 407.
 
10
Leenen HJJ, Dute JCJ, Gevers JKM et al. Handboek gezondheidsrecht. 6e druk. Den Haag: Boom; 2014. pag. 29.
 
11
Art. 468 WGBO (=art. 7:468 BW).
 
12
Stb. 1997, 365.
 
13
Hendriks AC, Frederiks BJM, Verkerk MA. Het recht op autonomie in samenhang met goede zorg bezien. TvGR 2008;32:2–18. Zie hierover ook H. 14.
 
14
De tekst van verschillende hier genoemde wetten is nadien op onderdelen gewijzigd.
 
15
Een wat ouder maar lezenswaardig artikel hierover is: Heijder A. Handhaaft de strafrechter maatschappelijke normen van behoren? In: Naar behoren. Jubileumbundel van het Juridisch Gezelschap Amsterdam. Zwolle: WEJ Tjeenk Willink; 1982, pag. 51–64.
 
16
Art. 36a Wet BIG; een definieve regeling wordt in 2017 verwacht; zie hierover ook H. 10 en 11.
 
17
Elders wordt uitvoeriger ingegaan op de Wet BIG: in par. 10.​3 komt het tuchtrecht aan de orde, in H. 11 wordt de beroepenwetgeving nader uiteengezet.
 
18
Met de inwerkingtreding van de Wet BIG is deze strafbepaling uiteraard komen te vervallen.
 
Literatuur
1.
go back to reference Cliteur PB, Ellian A. Encyclopedie van de rechtswetenschap. Deel I en. II. 3e druk. Deventer: Kluwer; 2011. Cliteur PB, Ellian A. Encyclopedie van de rechtswetenschap. Deel I en. II. 3e druk. Deventer: Kluwer; 2011.
2.
go back to reference Cliteur PB, Ellian A. Legaliteit en legitimiteit. De grondslagen van het recht. Leiden: Leiden University Press; 2016. Cliteur PB, Ellian A. Legaliteit en legitimiteit. De grondslagen van het recht. Leiden: Leiden University Press; 2016.
3.
go back to reference Die AC de, Hoorenman EM. De wet BIG. De betekenis van de wet voor de beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg. 6e druk. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2008. Die AC de, Hoorenman EM. De wet BIG. De betekenis van de wet voor de beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg. 6e druk. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2008.
4.
go back to reference Dorscheidt JHHM, Die AC de. De toekomst van de Wet BIG. Preadvies vereniging voor gezondheidsrecht. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2008. Dorscheidt JHHM, Die AC de. De toekomst van de Wet BIG. Preadvies vereniging voor gezondheidsrecht. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2008.
5.
go back to reference Engberts DP et al., redactie. Ethiek & recht in de gezondheidszorg (losbl.). Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 1989 e.v. Engberts DP et al., redactie. Ethiek & recht in de gezondheidszorg (losbl.). Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 1989 e.v.
6.
go back to reference Hendriks AC. In beginsel. De gezondheidsrechtelijke beginselen uitgediept. Leiden: NJCM-Boekerij; 2006. Hendriks AC. In beginsel. De gezondheidsrechtelijke beginselen uitgediept. Leiden: NJCM-Boekerij; 2006.
7.
go back to reference Ippel PC, Hartlief T, Mevis PAM. Gezondheidsrecht: betekenis en positie. Preadvies t.g.v. het 40-jarig bestaan van de Vereniging voor Gezondheidsrecht. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2007. Ippel PC, Hartlief T, Mevis PAM. Gezondheidsrecht: betekenis en positie. Preadvies t.g.v. het 40-jarig bestaan van de Vereniging voor Gezondheidsrecht. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2007.
8.
go back to reference Ippel P. De binnenkant. De praktijk van recht en ethiek in de psychiatrie. Den Haag: Boom Lemma Uitgevers; 2012. Ippel P. De binnenkant. De praktijk van recht en ethiek in de psychiatrie. Den Haag: Boom Lemma Uitgevers; 2012.
9.
go back to reference Keurentjes RBM. De wet BOPZ. De betekenis van de wet voor de beroepsbeoefenaren in de geestelijke gezondheidszorg. 9e druk. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2016. Keurentjes RBM. De wet BOPZ. De betekenis van de wet voor de beroepsbeoefenaren in de geestelijke gezondheidszorg. 9e druk. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2016.
10.
go back to reference Leenen HJJ et al. Handboek gezondheidsrecht. 6e druk. Den Haag: Boom; 2014. Leenen HJJ et al. Handboek gezondheidsrecht. 6e druk. Den Haag: Boom; 2014.
11.
go back to reference Legemaate J, Widdershoven G, redactie. Basisboek ethiek & recht in de gezondheidszorg. Amsterdam: Boom; 2016. Legemaate J, Widdershoven G, redactie. Basisboek ethiek & recht in de gezondheidszorg. Amsterdam: Boom; 2016.
12.
go back to reference Mulder HC. Het medisch kunnen. Technieken, keuzen en zeggenschap in de moderne geneeskunde. Assen: Van Gorcum; 1996. Mulder HC. Het medisch kunnen. Technieken, keuzen en zeggenschap in de moderne geneeskunde. Assen: Van Gorcum; 1996.
13.
go back to reference Rang JF. Patiëntenrecht. Inaugurele rede rijksuniversiteit Leiden. Leiden: Stafleu; 1973. Herdrukt in: Vereniging voor Gezondheidsrecht: oratiebundel Gezondheidsrecht. Verzamelde redes 1971–2011. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2012. Rang JF. Patiëntenrecht. Inaugurele rede rijksuniversiteit Leiden. Leiden: Stafleu; 1973. Herdrukt in: Vereniging voor Gezondheidsrecht: oratiebundel Gezondheidsrecht. Verzamelde redes 1971–2011. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2012.
14.
go back to reference Schuyt CJM. Tussen witte jassen en zwarte toga’s. De plaats van het gezondheidsrecht in de moderne samenleving. In: Hubben JH, Roscam Abbing HDC, redactie. Gezondheidsrecht in perspectief. 25 jaar Vereniging voor Gezondheidsrecht. Utrecht: De Tijdstroom; 1993. pag. 156–68. Schuyt CJM. Tussen witte jassen en zwarte toga’s. De plaats van het gezondheidsrecht in de moderne samenleving. In: Hubben JH, Roscam Abbing HDC, redactie. Gezondheidsrecht in perspectief. 25 jaar Vereniging voor Gezondheidsrecht. Utrecht: De Tijdstroom; 1993. pag. 156–68.
15.
go back to reference Sluijters B, Biesaart MCIH. De geneeskundige behandelingsovereenkomst. 2e druk. Deventer: Kluwer; 2005. Sluijters B, Biesaart MCIH. De geneeskundige behandelingsovereenkomst. 2e druk. Deventer: Kluwer; 2005.
16.
go back to reference ZonMw. Thematische wetsevaluatie zelfbeschikking in de zorg. Den Haag: ZonMw; 2013. ZonMw. Thematische wetsevaluatie zelfbeschikking in de zorg. Den Haag: ZonMw; 2013.
Metagegevens
Titel
Inleiding
Auteur
Prof. dr. D. P. Engberts
Copyright
2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1780-6_1