10-08-2017 | Wetenschappelijk artikel
Informatie voor gebiedsgericht werken in het sociale domein: schattingen van gezondheid in Amsterdamse buurten
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 5/2017
Log in om toegang te krijgenSamenvatting
Achtergrond: Er is een toenemende vraag naar gegevens over de gezondheid, de zorgbehoefte en het gezondheidsgedrag op buurtniveau. Enquêtegegevens zijn op dat niveau niet of nauwelijks beschikbaar en bovendien kostbaar om te verzamelen. Geschatte gegevens op grond van kenmerken van een buurt kunnen in de behoefte voorzien. In dit artikel wordt aandacht besteed aan verschillende aspecten van het doen van schattingen op een laag geografisch niveau. Daarbij wordt in het bijzonder gekeken naar de methode die de GGD Amsterdam gebruikt voor het uitvoeren van gezondheidsschattingen op buurtniveau.
Methoden algemeen: Drie factoren zijn belangrijk bij het maken van een schatting: 1) de bevolkingssamenstelling van buurten wat betreft bijvoorbeeld leeftijd en geslacht, 2) buurtfactoren zoals verstedelijking, SES-score van de buurt en afstand naar voorzieningen, en 3) de regio waarin een buurt ligt. Multilevel-regressiemodellen toegepast op enquêtegegevens maken het mogelijk om met deze factoren rekening te houden bij het samenstellen van een schattingsformule. Deze formule kan vervolgens worden toegepast op gegevens over de inwoners en andere karakteristieken van buurten.
Methoden Amsterdam: In Amsterdam zijn de multilevelformules ontwikkeld op basis van persoonsgegevens afkomstig uit de gezondheidsenquête en op grond van regiogegevens afkomstig uit de CBS-kerncijfers Wijken en Buurten. Als regio’s zijn de 22 Amsterdamse beleidsgebieden genomen. Deze regio’s zijn als random intercepts meegenomen in de multilevel-regressieanalyse. De multilevelformule is vervolgens toegepast op gegevens van 97 Amsterdamse buurten.
Beschouwing: Het is moeilijk om wijk- en buurtschattingen te valideren omdat een gouden standaard, een exacte vaststelling van de prevalentie van een bepaalde gezondheidsuitkomst voor een buurt, veelal niet bestaat. Berekeningen die de GGD Amsterdam heeft gedaan voor verschillende uitkomsten laten zien dat de meeste schattingen vallen binnen het betrouwbaarheidsinterval van vergelijkbare enquêtegegevens. Dan is niet aan te geven wat dichter bij de ‘werkelijkheid’ ligt, de multilevelschatting of de observatie met een enquête. Gesprekken met gebruikers uit de praktijk laten zien dat schattingen worden aanvaard, waarbij opvalt dat men goed beseft dat het gaat om een verwachting op grond van het profiel van de buurt, en dat deze verwachting kan afwijken van de realiteit.