Top

Verslaving

Gepubliceerd in:

01-03-2013 | Artikelen

Infectieziektepreventie onder harddrugsgebruikers

Inzichten en vraagstukken

Auteurs: Anouk de Gee, Petra Havinga, Ineke Baas, Agnes van der Poel

Gepubliceerd in: Verslaving | Uitgave 1/2013

Samenvatting

In de jaren tachtig van de vorige eeuw ontpopte Nederland zich als een voorloper op het gebied van ‘harm reduction’ in de strijd tegen aids. Inmiddels is de gezondheid van harddrugsgebruikers verbeterd en de incidentie van infectieziekten binnen deze populatie ingeperkt. Toch blijft extra aandacht voor infectieziekten nodig bij deze kwetsbare groep. Dit artikel onderstreept het belang van infectieziektepreventie en -zorg en schetst de rol van de verslavingszorg daarin aan de hand van vier fasen (preventie, actief testen, behandeling, nazorg). Veel infecties, zoals hiv en hepatitis, brengen vage klachten met zich mee, die zonder actief testbeleid gemakkelijk onopgemerkt blijven. Goede voorlichting, actief uitvragen van risicogedrag en counselingsvaardigheden van artsen en verpleegkundigen zijn voorwaarden voor een succesvol beleid op actief testen en indien nodig behandeling. De verslavingszorg staat voor de uitdaging om, ondanks het politieke en economische klimaat, infectieziektepreventie en actief testen op de kaart te zetten en te houden.

vorige artikel Redactioneel

volgende artikel Er zijn

1 Voor informatie over de activiteiten en producten van het Netwerk Infectieziekten & Harm Reduction zie www.trimbos.nl/onderwerpen/preventie/harmreduction-infectieziekten-en-druggebruik.

Basepijpjes worden gebruikt om heroïne of basecoke mee te roken.

Berg, C.H.S.B. Van Den, Laar, T.J.W. van de, Kok, A., Zuure, F.R., Coutinho, R.A. & Prins, M. (2009). Never-injected, but hepatitis C virus-infected: a study among self-declared never-injecting drug users form the Amsterdam Cohort Studies. Journal of Viral Hepatitis, 16, 568–577.PubMedCrossRef

Berg, C.H.S.B. van den, Smit, C., Bakker, M., Geskus, R.B., Berkhout, B., Jur- riaans, S., Coutinho, R.A., Wolthers, K.C. & Prins, M. (2007). Major decline of hepatitis C virus incidence rate over two decades in a cohort of drug users. European Journal of Epidemiology, 22,183–193.PubMedCrossRef

Berg, C.H.S.B. van den, Smit, C., Brussel, G. van, Coutinho, R.A. & Prins, M. (2007) Full participation in harm reduction programmes is associated with decreased risk for human immunodeficiency virus and hepatitis C virus: evi- dence from Amsterdam cohort studies among drug users. Addiction, 102,14541462.CrossRef

Blok, G. (2008). Pampering needle freaks or caring for cronic addicts? Social His-tory of Alcohol and Drugs, 22, 243–261.

Boer, I.M. de, Coul, E.L.M. op de, Koedijk, F.D.H., Veen, M.G. van & Laar, M.J.W. van de (2006). HIV and sexually transmitted infections in the Netherlands in 2005. Bilthoven: RIVM.

Brink, W. Van Den, Glind, G. van de & Schippers, G. (2012). Multidisciplinaire richtlijn opiaatverslaving. Conceptversie ten behoeve van de commentaarfase. Utrecht: Trimbos-instituut.

Croes, E. & Veen, C. Van Der (2011). Hepatitis C in de verslavingszorg. De implementatie van de hepatitis C informatiecampagne. Utrecht: Trimbos-instituut.

Cruts, A.A.N. & Laar, M.W. van (2010). Aantal problematische harddrugsgebruikers in Nederland. Utrecht: Trimbos-instituut.

Dam, M. van (2011). Presentatie: hepatitis B-vaccinatie bij druggebruikers. Bilthoven: RIVM. Internet: www.rivm.nl/dsresource?objectid = rivmp:5i833&type = org&disposition = inline.

EMCDDA (2011a). Jaarverslag 2011. Stand van de drugsproblematiek in Europa. Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie.

EMCDDA (2011b). Jaarverslag 2011. Stand van de drugsproblematiek in Europa. Statistisch bulletin 2011: drugsgerelateerde infectieziekten. Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie.

Gezondheidsraad (2009). Algemene vaccinatie hepatitis B herbeoordeeld. Den Haag: Gezondheidsraad.

Gezondheidsraad, Beraadsgroep Infectie en Immuniteit (1999). Herziening van het HIV-testbeleid (publicatienr. 1999/02). Den Haag: Gezondheidsraad.

Havinga, P. & Poel, A. Van Der (2012). Organisatie en inrichting van gebruiksruimten in Nederland (2003–2010). Verslaving, 8, 44–54.CrossRef

Havinga, P., Gee, A. de & Poel, A. Van Der (2012). Factsheet Netwerk Infectieziekten & Harm Reduction. Utrecht: Trimbos-instituut.

Hellard, M., Sacks-Davis, R. & Gold, J. (2009) Hepatitis C treatment for injection drug users: a review of the available evidence. Clinical Infectious Diseases, 49, 561–573.PubMedCrossRef

Helsper, C.W. (2011). Case finding strategies for hepatitis C infection. Utrecht: Universiteit Utrecht.

Hoogenboezem, G. (2007). ’Ik heb er nooit bij stilgestaan.’ Praktijken en beleid rondom de HlV-test in verslavingszorginstellingen. Verslaving, 3, 36–44.CrossRef

Hoogenboezem, G., Baas, I., Gee, A. de & Vossenberg, P. (2009). Heroïnegebruikers en infectieziekten. Risicogedrag en gezondheid onder gemarginaliseerde heroïnegebruikers in Nederland. Utrecht: Trimbos-instituut.

Laar, M.J.W. van de, Boer, I.M. de, Koedijk, F.D.H. & Coul, E.L.M. op de (2005). HIV and sexually transmitted infections in the Netherlands in 2004. An update: november 2005. Bilthoven: RIVM.

Laar, M.W. van & Ooyen-Houben, M.M.J. van (2009). Evaluatie van het Nederlandse drugsbeleid. Utrecht: Trimbos-instituut/Den Haag: WODC.

Laar, M.W. van, Cruts, A.A.N., Ooyen-Houben, M.M.J. van, Meijer, R.F., Croes, E.A., Brunt, T. & Ketelaars, A.P.M. (2011). Nationale Drug Monitor. Jaarbericht 2010. Utrecht: Trimbos-instituut.

Lindenburg, C.E., Lambers, F.A., Urbanus, A.T., Schinkel, J., Jansen, P.L., Krol, A. & Weegink, C.J. (2011). Hepatitis C testingand treatment among active drug users in Amsterdam: results from the DUTCH-C project. European Journal Gastroenterol Hepatology, 23, 23–31.CrossRef

Linssen, L., Graaf, I. de & Wolf, J. (2002). Gebruiksruimten in beeld. Handreiking bij de organisatie en inrichting. Utrecht: Trimbos-instituut.

Loth, C.A., Oliemeulen, L.E.A.P. & Jong, C.A.J. de (red.) (2005). Richtlijn opiaatonderhoudsbehandeling (RIOB). Amersfoort: GGZNederland.

Neaigus, A., Gyarmathy, V.A., Zhao, M., Miller, M., Friedman, S.R. & Des Jarlais, D.C. (2007). Sexual and other non-injection risks for HBV and HCV serocon- versions among noninjecting heroin users. Journal of Infectious Diseases, 195, 1052–1061.PubMedCrossRef

Netwerk Infectieziekten & Harm Reduction (2009–2011). Signalen en informatie van-uit het Netwerk I&HR. Trimbos-instituut.

NIGZ (2010). Eindverslag hepatitis C informatiecampagne. Woerden: NIGZ.

Ouwehand, A.W., Kuijpers, W.G.T., Wisselink, D.J. & Delden, E.B. van (2010).Kerncijfers verslavingszorg 2009: Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS). Houten: IVZ.

Planije, M. & Tuynman, M. (2011). Monitor stedelijk kompas 2010. Plan van aanpak maatschappelijke opvang in 39 centrumgemeenten. Utrecht: Trimbos-instituut.

Poel, A. van der& Gee, A. de (2011). European harm reduction conference. Verslaving, 7, 68–71.CrossRef

Ritter, A. & Cameron, J. (2006). A review of the efficacy and effectiveness ofharm reduction strategies for alcohol, tobacco and illicit drugs. Drug and Alcohol Review, 25, 611–624.PubMedCrossRef

RIVM (2011). Beleidswijziging vaccinatieprogramma hepatitis B-risicogroepen doelgroep druggebruikers. Brief d.d. 26–01-2011, kenmerk: 0052–2011 LCI/RC/ io.

Sighem, A. van, Smit, C., Gras, L., Holman, R., Stolte, I., Prins, M. & Wolf, F. De (2011). Monitoring report 2011. Human immunodeficiency virus (HIV) Infection in the Netherlands. Amsterdam: Stichting HIV Monitoring.

Stuurgroep ActiefTestbeleid (2006). Opsporing verzocht! Actief testbeleid op hiv en andere soa. Evaluatie programma Actief Testen. Amsterdam: Soa Aids Nederland.

Tuynman, M., Planije, M. & Place, C. (2011). Monitor plan van aanpak maatschappelijke opvang. Rapportage 2010: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Utrecht: Trimbos-instituut.

Tweede Kamer der Staten Generaal (2009). Hoofdlijnenbrief drugsbeleid. Vergaderjaar 2009–2010, publicatie 24077, nr. 239.

Vries, F. de (2011). Hepatitis B-vaccinatieprogramma voor de risicogroep druggebruikers. Bilthoven: RIVM.

WHO (2004). Effectiveness of sterile needle and syringe programming in reducing HIV/AIDS among injecting drug users. Zwitserland: WHO.

Witteveen, E. (2008). Knowledge gained through experience in young problem drug users. Reflections on interventions and change. Amsterdam:GGD Amsterdam

Titel: Infectieziektepreventie onder harddrugsgebruikers
Inzichten en vraagstukken
Auteurs: Anouk de Gee
Petra Havinga
Ineke Baas
Agnes van der Poel
Publicatiedatum: 01-03-2013
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Verslaving / Uitgave 1/2013
Print ISSN: 1574-1842
Elektronisch ISSN: 1875-7073
DOI: https://doi.org/10.1007/s12501-013-0002-2

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 1/2013

Channels op YouTube

Het motivationele model van alcoholgebruik

Redactioneel

Een verslaafd brein vertelt en legt uit

Hersenbeschadiging en drugseffecten?

Er zijn