Top

Tijdschrift voor Psychotherapie

Gepubliceerd in:

30-06-2016 | Artikel

Infant Mental Health in het ziekenhuis

Psychotherapeutisch werk op afdelingen verloskunde en neonatologie

Auteurs: Fernanda Sampaio de Carvalho, Monique van Dijk

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 4/2016

Samenvatting

Een gehechtheidsrelatie tussen ouders en hun kind begint tijdens de zwangerschap en wordt verder gevormd in contact met het kind. In dit artikel wordt beschreven wat (aanstaande) ouders bij belaste zwangerschappen en extreme vroeggeboorte van hun kind meemaken in een academisch ziekenhuis. Hun zorgen, dilemma’s en worstelingen kunnen gevolgen hebben voor hun functioneren als ouders, de relatie met hun kind en met de staf van het ziekenhuis. De ervaringen en de mogelijke gevolgen voor de ouder-kindrelatie worden vanuit een Infant Mental Health-visie beschreven en aan de hand van een kwalitatief en inventariserend dossieronderzoek nader uiteengezet. In 2013 kregen 61 ouderparen psychotherapeutische ondersteuning. Gespreksthema’s waren onder andere moeite hebben met de aanblik van het eigen kind en moeite in de communicatie met professionals. De psychologen deden interventies gericht op ondersteuning van de ziekenhuisopname, de ouder-kindrelatie en het ondersteunen van het verpleegkundig en medisch personeel. Er werden hierbij onder andere mentaliseren bevorderende technieken gebruikt. De therapeutische attitude bestond onder meer uit het creëren van een holding environment en het bieden van containment. De psychologen probeerden splijting en fragmentatie tegen te gaan, door communicatie te faciliteren tussen professionals en tussen ouders en professionals. Psychotherapeutische hulp op klinische afdelingen verloskunde en neonatologie blijkt in een behoefte te voorzien.

vorige artikel Inleiding

volgende artikel Van overmacht tot veerkracht

Bronfenbrenner, U., & Ceci, S. J. (1994). Nature-nurture reconceptualized in developmental perspective: a bioecological model. Psychological Review, 101, 568–586.CrossRefPubMed

Cohen, M. (2003). Sent before my time: a child psychotherapist’s view of life on a neonatal intensive care unit. Londen: Karnac Books.

Colville, G., Darkins, J., Hesketh, J., Bennett, V., Alcock, J., & Noyes, J. (2009). The impact on parents of a child’s admission to intensive care: integration of qualitative findings from a cross-sectional study. Intensive Critical Care Nursing, 25, 72–79.CrossRefPubMed

Condon, J. T., & Corkindale, C. (1997). The correlates of antenatal attachment in pregnant women. British Journal of Medical Psychology, 70, 359–372.CrossRefPubMed

Erikson, E. (1963). Developmental stages. Childhood and society (2nd. ed.). New York: Norton.

Fraiberg, L. (1987). Selected writings of Selma Fraiberg. Ohio State: University Press.

Fraiberg, S., Adelson, E., & Shapiro, V. (1975). Ghosts in the nursery. A psychoanalytic approach to the problems of impaired infant-mother relationships. Journal of the American Academy of Child Psychiatry, 14, 387–421.CrossRefPubMed

Gaugler-Senden, I. P., Duivenvoorden, H. J., Filius, A., Groot, C. J. de, Steegers, E. A., & Passchier, J. (2012). Maternal psychosocial outcome after early onset preeclampsia and preterm birth. Journal of Maternal Fetal and Neonatal Medecine, 25, 272–276.CrossRef

Hall, R. A., Hoffenkamp, H. N., Tooten, A., Braeken, J., Vingerhoets, A. J., & Bakel, H. J. van (2015). Longitudinal associations between maternal disrupted representations, maternal interactive behavior and infant attachment: a comparison between full-term and preterm dyads. Child Psychiatry and Human Development, 46, 320–331.CrossRefPubMed

Hoedjes, M. (2011). Maternal quality of life, lifestyle, and interventions after complicated pregnancies. Rotterdam: Erasmus University Rotterdam.

Hoffenkamp, H. N., Braeken, J., Hall, R. A., Tooten, A., Vingerhoets, A. J., & Bakel, H. J. van (2015). Parenting in complex conditions: does preterm birth provide a context for the development of less optimal parental behavior? Journal of Pediatric Psychology, 40, 559–571.CrossRefPubMed

Jarjour, I. T. (2015). Neurodevelopmental outcome after extreme prematurity: a review of the literature. Pediatric Neurology, 52, 143–152.CrossRefPubMed

Kaplan, D. M., & Mason, E. A. (1960). Maternal reactions to premature birth viewed as an acute emotional disorder. American Journal of Orthopsychiatry, 30, 539–552.CrossRefPubMed

Korja, R., Savonlahti, E., Haataja, L., Lapinleimu, H., Manninen, H., Piha, J., & Pipari Study Group (2009). Attachment representations in mothers of preterm infants. Infant Behavioral Development, 32, 305–311.CrossRef

Korja, R., Latva, R., & Lehtonen, L. (2012). The effects of preterm birth on mother-infant interaction and attachment during the infant’s first two years. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, 91, 164–173.CrossRefPubMed

Latva, R., Korja, R., Salmelin, R. K., Lehtonen, L., & Tamminen, T. (2008). How is maternal recollection of the birth experience related to the behavioral and emotional outcome of preterm infants? Early Human Development, 84, 587–594.CrossRefPubMed

Lieberman, A. F., & Van Horn, P. (2009). Giving voice to the unsayable: repairing the effects of trauma in infancy and early childhood. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 18, 707–720.CrossRefPubMed

Ogden, P. M. K. (2000). Sensorimotor psychotherapy: one method for processing traumatic memory. Traumatology, 6, 149–173.CrossRef

Olde, E., Hart, O. van der, Kleber, R., & Son, M. van (2006). Posttraumatic stress following childbirth: a review. Clinical Psychology Review, 26, 1–16.CrossRefPubMed

Rexwinkel, M., Schmeets, M., Pannevis, C., & Derkx, B. (2011). Handboek infant mental health. Assen: Koninklijke Van Gorcum.

Shah, P. E., Clements, M., & Poehlmann, J. (2011). Maternal resolution of grief after preterm birth: implications for infant attachment security. Pediatrics, 127, 284–292.CrossRefPubMedPubMedCentral

Siegel, D. (1999). The developing mind: toward a neurobiology of interpersonal experience. New York: Guilford Press.

Stern, D. N. (1995). The motherhood constellation. A unified view of parent-infant psychotherapy. New York: Basic Books.

Stichting Perinatale Registratie Nederland (2016). Perinatale zorg in Nederland 2013. http://www.perinatreg.nl/uploads/150/153/PRN_jaarboek_2013_09122014.pdf

Tooten, A., Hoffenkamp, H. N., Hall, R. A. S., Winkel, F. W., Eliens, M., Vingerhoets, A. J. J. M., & Bakel, H. J. A. van (2012). The effectiveness of video interaction guidance in parents of premature infants: a multicenter randomised controlled trial. BMC Pediatrics, 12, 76.CrossRefPubMedPubMedCentral

Vliegen, N., & Leroy, C. (2001). Het moederland. De vroegste relatie tussen moeder en kind in de psychoanalytische therapie. Leuven/Leusden: Acco.

Vliegen, N., Casalin, S., & Luyten, P. (2011). Een moeilijke start voor moeder en kind. In M. Rexwinkel, M. Schmeets, C. Pannevis, & B. Derkx (red.), Handboek infant mental health (pag. 155–168). Assen: Koninklijke Van Gorcum.

Warren, S. L., Huston, L., Egeland, B., & Sroufe, L. A. (1997). Child and adolescent anxiety disorders and early attachment. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 36, 637–644.CrossRefPubMed

Winnicott, D. W. W. (1965). The maturational processes and the facilitating environment. Studies in the theory of emotional development. Londen: Karnac Books.

Winnicott, D. W. W. (1971). Playing and reality. New York: Basic Books.

Zeanah, C. H. Jr., & Smyke, A. T. (2009). Attachment disorders. In C. H. Zeanah Jr. (red.), Handbook of infant mental health (pag. 421–434). New York: Guilford Press.

Zeanah, P. D., Bailey, L. O., & Berry, S. (2009). Infant mental health and the ‘real world’ – opportunities for interface and impact. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 18, 773–787.CrossRefPubMed

Titel: Infant Mental Health in het ziekenhuis
Psychotherapeutisch werk op afdelingen verloskunde en neonatologie
Auteurs: Fernanda Sampaio de Carvalho
Monique van Dijk
Publicatiedatum: 30-06-2016
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 4/2016
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/s12485-016-0135-y

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 4/2016

Voorlichtingsboek over eetstoornissen

Ethische codes voor psychologen

Op één lijn. Klinisch redeneren en gedeelde besluitvorming. Achtste jaarcongres klinisch psychologen en klinisch neuropsychologen, 8 april 2016

Inleiding

EMDR-behandeling bij oorlogsveteranen

Van overmacht tot veerkracht