Top

TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen

Gepubliceerd in:

01-03-2014 | Wetenschappelijke artikelen

‘Ik wed dat ik het kan!’ – Bereik en effect van een televisieprogramma over stoppen met roken bij laag-, middelbaar en hoogopgeleide rokers

Auteurs: Gera E. Nagelhout, Marieke A. Wiebing, Bas van den Putte, Hein de Vries, Matty Crone, Sander M. Bot, Marc C. Willemsen

Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen | Uitgave 2/2014

Samenvatting

Inleiding: Roken komt in Nederland vaker voor onder laag- en middelbaar opgeleiden dan onder hoogopgeleiden. Het entertainment-education televisieprogramma ‘Ik wed dat ik het kan!’ werd speciaal ontwikkeld om stoppen met roken te stimuleren onder laag- en middelbaar opgeleide rokers. Methode: Het effect van het televisieprogramma werd geëvalueerd met longitudinale data van het International Tobacco Control Policy Evaluation Project. Nederlandse rokers (n = 1.743) van 15 jaar en ouder vulden zowel voor als na de zeven afleveringen van ‘Ik wed dat ik het kan!’ in 2008 een vragenlijst in. Resultaten: Laagopgeleiden (OR = 1,55, p = 0,048) en middelbaar opgeleiden (OR = 1,99, p < 0,001) hadden significant vaker het televisieprogramma gezien dan hoogopgeleiden. Herinnering van het programma hing niet significant samen met eigen effectiviteit, stopintentie en stopsucces, maar wel met het doen van een stoppoging bij middelbaar opgeleiden (OR = 2,36, p < 0,001). Conclusie: Zowel het bereik van ‘Ik wed dat ik het kan!’ als het effect op stoppogingen was het grootst onder middelbaar opgeleiden. De entertainment-education strategie voor stoppen-met-rokentelevisieprogramma’s moet verder doorontwikkeld worden. Zo kan mogelijk een programma ontwikkeld worden dat positieve effecten heeft op de stopintentie, eigen effectiviteit, stoppogingen en het stopsucces van zowel laag- als middelbaar opgeleide rokers.

vorige artikel Inclusieproblemen bij een multicenter RCT naar de (kosten)effectiviteit van kortdurende counselling voor seksuele problemen van jongeren: Survival tips

Nagelhout GE, Korte D de, Meer R van der et al. Themapublicatie: Sociaaleconomische verschillen in roken in Nederland 1988-2010. Den Haag: STIVORO, 2011.

Siahpush M, McNeill A, Borland R et al. Socioeconomic variations in nicotine dependence, self-efficacy, and intention to quit across four countries: Findings from the International Tobacco Control (ITC) Four Country Survey. Tob Control 2006;15(Suppl 3):71-5.

Kotz D, West R. Explaining the social gradient in smoking cessation: it’s not in the trying, but in the succeeding. Tob Control 2009;18:43-6.PubMedCrossRef

Niederdeppe J, Kuang X, Crock B et al. Media campaigns to promote smoking cessation among socioeconomically disadvantaged populations: What do we know, what do we need to learn, and what should we do now? Soc Sci Med 2008;67:1343-55.PubMedCrossRef

Hiscock R, Bauld L, Amos A et al. Socioeconomic status and smoking: A review. Ann NY Acad Sci 2012;1248:107-23.PubMedCrossRef

Wiebing MA, Bot SM, Willemsen MC. ‘Rokers verdienen ’n beloning’, de 24-uur-niet-rokenactie. Blootstelling, deelname en effect op stopbereidheid bij hoge en lage welstandsgroepen. Tijdschr Gezondheidswet 2010;88:435-41.CrossRef

Willemsen MC. Roken in Nederland. De keerzijde van tolerantie. Oratie. Maastricht: Maastricht University, 2011.

Smit ES, Hoving C, Cox VCM, et al. Influence of recruitment strategy on the reach and effect of a web-based multiple tailored smoking cessation intervention among Dutch adult smokers. Health Educ Res 2012;27:191-9.PubMedCrossRef

Petty R, Cacioppo J. Communication and persuasion: Central and peripheral routes to attitude change. New York: Springer-Verlag, 1986.CrossRef

10.

Webb TL, Sniehotta FF, Michie S. Using theories of behaviour change to inform interventions for addictive behaviours. Addiction 2010;105:1879-92.PubMedCrossRef

11.

Igartua JJ, Cheng L, Lopes OD. To think or not to think: Two pathways towards persuasion by short films on aids prevention. J Health Commun 2003;8:513-28.PubMedCrossRef

12.

Singhal A, Cody M, Rogers E et al. Entertainment-Education and Social Change: History, Research, and Practice. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates; 2004.

13.

Bandura A. Social foundations of thought and action: A Social Cognitive Theory. New York: Prentice Hall, 1986.

14.

Bandura A. Social cognitive theory of mass communication. Media Psychol 2001;3:265-99.CrossRef

15.

Slater MD, Rouner D. Entertainment-education and elaboration likelihood: Understanding the processing of narrative persuasion. Commun Theor 2002;12:173-91.

16.

Moyer-Gusé E. Toward a theory of entertainment persuasion: Explaining the persuasive effects of entertainment-education messages. Commun Theor 2008;18:407-25.CrossRef

17.

Nagelhout GE, Crone MR, Van den Putte B et al. Age and educational inequalities in smoking cessation due to three population-level tobacco control interventions: Findings from the International Tobacco Control (ITC) Netherlands Survey. Health Educ Res 2013;28:83-91.PubMedCrossRef

18.

Westerik H, Rijt GAJ van der. De millenniumcampagne ’Stoppen met roken 2000’: evaluatie van een campagne onder Nederlandse rokers. Nijmegen: Katholieke Universiteit Nijmegen 2001.

19.

Nagelhout GE, Willemsen MC, De Vries H. The population impact of a workplace smoking ban and a hospitality industry smoking ban on smoking behaviour. Findings from a national population survey. Addiction 2011;106:816-23.PubMedCrossRef

20.

Fong GT, Cummings KM, Shopland DR. Building the evidence base for effective tobacco control policies: The International Tobacco Control Policy Evaluation Project (the ITC Project). Tob Control 2006;15(Suppl 3):1-2.

21.

Nagelhout GE, Van den Putte B, De Vries H et al. The influence of newspaper coverage and a media campaign on smokers’ support for smoke-free bars and restaurants and on secondhand smoke harm awareness: Findings from the International Tobacco Control (ITC) Netherlands Survey. Tob Control 2012;21:24-9.PubMedCrossRef

22.

Thompson ME, Fong GT, Hammond D et al. Methods of the International Tobacco Control (ITC) Four Country Survey. Tob Control 2006;15(Suppl 3):12-8.

23.

Nagelhout GE, Willemsen MC, Thompson ME et al. Is web interviewing a good alternative to telephone interviewing? Findings from the International Tobacco Control (ITC) Netherlands Survey. BMC Public Health 2010;10:351.CrossRef

24.

Fong GT, Cummings M, Borland R et al. The conceptual framework of the International Tobacco Control (ITC) Policy Evaluation Project. Tob Control 2006;15(Suppl 3):3-11.

25.

Heatherton TF, Kozlowski LT, Frecker RC et al. Measuring the Heaviness of Smoking: Using self-reported time to the first cigarette of the day and number of cigarettes smoked per day. Br J Addict 1989;84:791-800.PubMedCrossRef

26.

Vries H de, Backbier E. Self-efficacy as an important determinant of quitting among pregnant women who smoke: The Phi-pattern. Prev Med 1994;23:167-74.CrossRef

27.

Vries H de, Mudde AN, Dijkstra A et al. Differential beliefs, perceived social influences, and self-efficacy expectations among smokers in various motivational phases. Prev Med 1998;27:681-9.PubMedCrossRef

28.

Hyland A, Borland R, Li Q et al. Individual-level predictors of cessation behaviours among participants in the International Tobacco Control (ITC) Four Country Survey. Tob Control 2006;15(Suppl 3):83-94.

29.

ITC Project. ITC Netherlands Survey Waves 1-3 (2008-2009) Technical Report. Waterloo, Ontario, Canada: 2009.

30.

STIVORO. ’Intensieve Stoppen met Roken Campagne 2008’ – eindverslag ten behoeve van de subsidiegever ZonMw. Den Haag: STIVORO, 2009.

31.

Zhuang Y-L, Zhu S-H. Is disparity in smoking cessation rate between educational levels increasing? International Meeting of the Society for Research on Nicotine and Tobacco; 2013; Boston, Massachusetts, USA.

32.

Bouman M. The turtle and the peacock. Collaboration for social change; the entertainment-education strategy on television (proefschrift). Wageningen: Wageningen Agricultural University, 1999.

Titel: ‘Ik wed dat ik het kan!’ – Bereik en effect van een televisieprogramma over stoppen met roken bij laag-, middelbaar en hoogopgeleide rokers
Auteurs: Gera E. Nagelhout
Marieke A. Wiebing
Bas van den Putte
Hein de Vries
Matty Crone
Sander M. Bot
Marc C. Willemsen
Publicatiedatum: 01-03-2014
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: TSG - Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen / Uitgave 2/2014
Print ISSN: 1388-7491
Elektronisch ISSN: 1876-8776
DOI: https://doi.org/10.1007/s12508-014-0032-0

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 2/2014

Gezondheidsrelevante ontwikkelingen in het binnenmilieu van woningen

‘No guts, no glory’

Het signaleren van onveiligheid in gezinnen: de CFRA heeft wél toegevoegde waarde

Gezondheidskapitaal als panacee?

Werkhervatting bij psychische problemen

Out gaan is nooit OK!