Ian Hacking (1995). Rewriting the soul. Multiple personality and the sciences of memory. Princeton/Chichester: Princeton University Press. 336 pp., € 31,90Elaine Showalter (1997). Hystories. Hysterical epidemics and modern media. New York/Chichester: Columbia University Press. 244 pp., € 26,–

Extract

Tijden veranderen en mensen eveneens. Mensen met problemen zijn niet constanter dan ieder ander. Maar verandering behelst meer dan het voorbijgaan van de tijd. We zijn geneigd ons te gedragen op manieren die van ons worden verwacht, vooral onder invloed van mensen met gezag – dokters bijvoorbeeld [en psychiaters of psychotherapeuten, ml.]. Enkele artsen hadden al omstreeks 1840 multiples onder hun patiënten, maar hun beschrijving van de stoornis verschilt sterk van die welke gebruikelijk is in de jaren ’90. De visie van de dokter verschilde doordat de patiënten anders waren, maar de patiënten verschilden doordat de verwachtingen van de artsen anders waren. Dat is een voorbeeld van een heel algemeen verschijnsel: het looping effect. Mensen die op een bepaalde manier worden geclassificeerd, zijn geneigd zich te voegen naar en te gaan lijken op hoe ze worden beschreven, maar ze ontwikkelen zich ook op hun eigen manier, zodat de classificaties en beschrijvingen voortdurend moeten worden herzien. Multipele persoonlijkheid is een bijna perfecte illustratie van dit feedback effect. (p. 21)