Top

Optie A:

Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
Optie B:

Deel de link per e-mail
Link delen

vorige artikel Uitgelezen

volgende artikel Sociale wijkteams en verslavingspreventie: kans...

Tip

Swipe om te navigeren naar een ander artikel

18-10-2016 | Artikel | Uitgave 4/2016

‘Het zit allemaal tussen mijn oren!’

De neuropsychologie van verslavingsproblematiek bij mensen met een lichte verstandelijke beperking

Tijdschrift:: Verslaving > Uitgave 4/2016

Auteurs:: Neomi van Duijvenbode, Robert Didden, Hubert P. L. M. Korzilius, Rutger C. M. E. Engels

» Toegang tot de volledige tekst krijgen

Belangrijke opmerkingen

Dit artikel is een bewerking van Van Duijvenbode et al. (2016). ‘Het zit allemaal tussen mijn oren!’ De neuropsychologie van verslavingsproblematiek bij mensen met een licht verstandelijke beperking’ Onderzoek & Praktijk, 14, 32–42.

Samenvatting

Verslavingsproblematiek gaat gepaard met allerlei neuropsychologische veranderingen in de hersenen. Dit artikel presenteert de conclusies van een onderzoeksproject gericht op deze veranderingen bij problematische drinkers met een lichte verstandelijke beperking (LVB). Gebaseerd op dit onderzoek wordt het gebruik van indirecte maten (zoals computertaken) voor klinische doeleinden afgeraden. Het verdient aanbeveling om vroeg in het behandeltraject een uitgebreid neuropsychologisch onderzoek te doen en het behandeltraject hierop aan te passen. De complexiteit van verslavingsproblematiek bij deze doelgroep vraagt om een gespecialiseerde aanpak, waarbij kennis van de LVB en van verslavingsproblematiek noodzakelijk is. Samenwerking tussen verstandelijk-gehandicaptenzorg en verslavingszorg is daarom essentieel.

Log in om toegang te krijgen

Hier inloggen

Met onderstaand(e) abonnement(en) heeft u direct toegang:

BSL Psychologie Totaal

Met BSL Psychologie Totaal blijft u als professional steeds op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen binnen uw vak. Met het online abonnement heeft u toegang tot een groot aantal boeken, protocollen, vaktijdschriften en e-learnings op het gebied van psychologie en psychiatrie. Zo kunt u op uw gemak en wanneer het u het beste uitkomt verdiepen in uw vakgebied.

Meer informatie

BSL Academy mbo Verzorging en Verpleegkunde

Meer informatie

Allan, J., Kemp, M., & Golden, A. (2012). The prevalence of cognitive impairment in a rural in-patient substance misuse treatment programme. Mental Health and Substance Use, 5, 303–313. CrossRef

American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. Washington DC: American Psychiatric Association. CrossRef

Ataya, A. F., Adams, S., Mullings, E., Cooper, R. M., Attwood, A. S., & Munafo, M. R. (2012). Internal reliability of measures of substance-related cognitive bias. Drug and Alcohol Dependence, 121, 148–151. CrossRefPubMed

Bechara, A., Noel, X., & Crone, E. A. (2006). Loss of willpower: abnormal neural mechanisms of impulse control and decision making in addiction. In R. W. Wiers & A. W. Stacy (red.), Handbook of implicit cognition and addiction (pp. 215–233). Thousand Oaks: Sage. CrossRef

Bijl, S., Bruin, E. A. de, Kenemans, J. L., Verbaten, M. N., & Böcker, K. B. (2005). Effects of chronic alcohol consumption in a visual attention task and an auditory oddball task: an event-related potential study. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 29, 2029–2038. CrossRef

Bravers, D., Bechara, A., Cleeremans, A., Komereich, C., Verbanck, P., & Noël, X. (2014). Impaired decision-making under risk in individuals with alcohol dependence. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 38, 1924–1931. CrossRef

Caroll Chapman, S. L. C., & Wu, L. T. (2012). Substance abuse among individuals with intellectual disability. Research in Developmental Disabilities, 33, 1147–1156. CrossRef

Copersino, M. L., Fals-Steward, W., Fitzmaurice, G., Schretlen, D. J., Sokoloff, J., & Weiss, R. D. (2009). Rapid cognitive screening of patients with substance disorder. Experimental and Clinical Psychopharmacology, 17, 337–344. CrossRefPubMedPubMedCentral

Corsi, P. M. (1972). Human memory and the medial temporal region of the brain. Dissertation Abstracts International, 34, 819B.

10.

Cunha, P. J., & Novaes, M. A. (2004). Neurocognitive assessment in alcohol abuse and dependence: implications for treatment. Revista Brasileira de Psiquiatria, 26(Suppl. 1), 23–27. CrossRef

99.

Degenhardt, L. (2000). Interventions for people with alcohol use disorders and an intellectual disability: a review of the literature. Journal of Intellectual and Developmental Disabilities, 25, 135–146.

11.

Diamond, A. (2013). Executive functions. Annual Review of Psychology, 64, 135–168. CrossRefPubMed

12.

Duijvenbode, N. van (2016). ‘It’s all between my ears!’ Deficiencies in information processing in problematic drinkers with mild to borderline intellectual disability. Nijmegen: Radboud Universiteit Nijmegen.

21.

Duijvenbode, N. van, & Nagel, J.E.L. van der (2016). Van hete aardappel naar hot topic: verslavingsproblematiek bij mensen met een lichte verstandelijke beperking. De Psycholoog (in press)

13.

Duijvenbode, N. van, Didden, R., Voogd, H., Korzilius, H. P. L. M., & Engels, R. C. M. E. (2012). Cognitive biases in individuals with mild to borderline intellectual disability and alcohol use-related problems. Research in Developmental Disabilities, 33, 1928–1936. CrossRefPubMed

14.

Duijvenbode, N. van, Didden, R., Korzilius, H. P. L. M., Trentelman, M., & Engels, R. C. M. E. (2013). Executive control in long-term abstinent alcoholics with mild to borderline intellectual disability: the relationship between IQ and severity of alcohol use-related problem. Research in Developmental Disabilities, 34, 3583–3595. CrossRefPubMed

15.

Duijvenbode, N. van, Nagel, J. E. L. van der, Didden, R., Engels, R. C. M. E., Buitelaar, J. K., Kiewik, M., & Jong, C. A. J. de (2015). Substance use disorders in individuals with mild to borderline intellectual disability: current status and future directions. Research in Developmental Disabilities, 38, 319–328. CrossRefPubMed

16.

Duijvenbode, N. van, Didden, R., Korzilius, H. P. L. M., & Engels, R. C. M. E. (2016a). Everybody is ... drinking! Interpretation bias in problematic drinkers with mild to borderline intellectual disability. Journal of Mental Health Research in Intellectual Disabilities, 9, 101–117. CrossRef

17.

Duijvenbode, N. van, Didden, R., Korzilius, H. P. L. M., & Engels, R. C. M. E. (2016b). The addicted brain: cognitive biases in problematic drinkers with mild to borderline intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research, 60, 242–253. CrossRefPubMed

18.

Duijvenbode, N. van, Didden, R., Hazel, T. van den, & Engels, R. C. M. E. (2016c). Psychometric qualities of a tetrad WIAS-III short form for use in individuals with mild to borderline intellectual disability. Developmental Neurorehabilitation, 19, 26–30. CrossRefPubMed

19.

Duijvenbode, N. van, Didden, R., Korzilius, H. P. L. M., & Engels, R. C. M. E. (in druk). Attentional bias in problematic drinkers with and without mild to borderline intellectual disability. Journal of Intellectual Disability Research doi: 10.1111/jir.12335.

20.

Duijvenbode, N. van, Didden, R., Korzilius, H. P. L. M., & Engels, R. C. M. E. (in druk). The role of executive control and readiness to change in problematic drinkers with mild to borderline intellectual disability. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities doi: 10.1111/jar.12280. PubMed

22.

Duijvenbode, N. van, Didden, R., Korzilius, H.P.L.M., & Engels, R.C.M. E. (ingediend). The usefulness of implicit measures for the screening, assessment and treatment of problematic alcohol use in individuals with mild to borderline intellectual disability.

23.

Duijvenbode, N. van, Didden, R., Nagel, J.E.L. van der, Korzilius, H.P.L.M., & Engels, R.C.M. E. (in press). Cognitive deficits in problematic drinkers with and without mild to borderline intellectual disability. Journal of Intellectual Disabilities.

24.

Duijvenbode, N. van, Didden, R., Nagel, J.E.L. van der, Korzilius, H.P.L.M., & Engels, R.C.M. E. (in druk). The relationship between drinking motives and interpretation bias in problematic drinkers with mild to borderline intellectual disability. Journal of Intellectual and Developmental Disability.

25.

Field, M., Marhe, R., & Franken, I. H. A. (2014). The clinical relevance of attentional bias in substance use disorders. CNS Spectrums, 19, 225–230. CrossRefPubMed

26.

Finlay, W. M. L., & Lyons, E. (2001). Methodological issues in interviewing and using self-report questionnaires with people with intellectual disability. Psychological Assessment, 13, 319–335. CrossRefPubMed

27.

Hunt, E. (2005). Information processing and intelligence: where we are and where we are going. In R. J. Sternberg & J. E. Pretz (red.), Cognition and intelligence: identifying mechanisms of mind (pp. 1–25). Cambridge: Cambridge University Press.

28.

Hyman, S. E., Malenka, R. C., & Nestler, E. J. (2006). Neural mechanisms of addiction: the role of reward-related learning and memory. Annual Review of Neuroscience, 29, 565–598. CrossRefPubMed

29.

Jensen, A. R. (2006). Clocking the mind: mental chronometry and individual differences. Oxford: Elsevier.

30.

Kerr, S., Lawrence, M., Darbyshire, C., Middleton, A. R., & Fitzsimmons, L. (2013). Tobacco and alcohol-related interventions for people with mild/moderate intellectual disabilities: a systematic review of the literature. Journal of Intellectual Disability Research, 57, 393–408. CrossRefPubMed

31.

Kersbergen, I., Woud, M. L., & Field, M. (2015). The validity of different measures of automatic alcohol action tendencies. Psychology of Addictive Behaviors, 29, 225–230. CrossRefPubMed

32.

Koob, G. F. (2013). Addiction is a reward deficit and stress surfeit disorder. Frontiers in Psychiatry, 4, 1–18. CrossRef

33.

MacLean, H., McKenzie, K., Kidd, G., Murray, A. L., & Schwannauer, M. (2011). Measurement invariance in the assessment of people with an intellectual disability. Research in Developmental Disabilities, 32, 1081–1085. CrossRefPubMed

34.

MacLeod, C. M., Mathews, A., & Tata, P. (1986). Attentional bias in emotional disorders. Journal of Abnormal Psychology, 95, 15–20. CrossRefPubMed

35.

McGillicuddy, N. B. (2006). A review of substance use research among those with mental retardation. Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews, 12, 41–47. CrossRefPubMed

36.

McLaughlin, D. F., Taggart, L., Quinn, B., & Milligan, V. (2007). The experiences of professionals who care for people with intellectual disability who have substance-related problems. Journal of Substance Use, 12, 133–143. CrossRef

37.

Nestler, E. J. (2005). Is there a common molecular pathway for addiction? Nature Neuroscience, 8, 1445–1449. CrossRefPubMed

38.

Newman, J. P., & Kosson, D. S. (1986). Passive avoidance in psychopathic and nonpsychopathic offenders. Journal of Abnormal Psychology, 95, 252–260. CrossRefPubMed

39.

Parsons, O. A. (1998). Neurocognitive deficits in alcoholics and social drinkers: a continuum? Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 22, 954–961.

40.

Salemink, E., & Wiers, R. W. (2014). Alcohol-related memory associations in positive and negative affect situations: drinking motives, working memory capacity, and prospective drinking. Psychology of Addictive Behaviors, 28, 105–113. CrossRefPubMed

999.

Rinck, M. & Becker, E.S. (2007) Approach and avoidance in fear of spiders. Journal of Behavioral Therapy and Experimental Psychiatry, 38, 105–120.

41.

Schmiedek, F., Oberauer, K., Wilhelm, O., Süss, H.-M., & Wittmann, W. W. (2007). Individual differences in components of reaction time distributions and their relations to working memory and intelligence. Journal of Experimental Psychology: General, 136, 414–429. CrossRef

42.

Slayter, E. M. (2008). Understanding and overcoming barriers to substance abuse treatment access for people with mental retardation. Journal of Social Work in Disability and Rehabilitation, 7, 63–80. CrossRefPubMed

43.

Stacy, A. W., & Wiers, R. W. (2010). Implicit cognition and addiction: a tool for explaining paradoxical behavior. Annual Review of Clinical Psychology, 6, 551–575. CrossRefPubMedPubMedCentral

44.

Strack, F., & Deutsch, R. (2004). Reflective and impulsive determinants of social behaviour. Personality and Social Psychology Review, 8, 220–247. CrossRefPubMed

45.

Trick, L., Kempton, M. J., Williams, S. C., & Duka, T. (2014). Impaired fear recognition and attentional set-shifting is associated with brain structural changes in alcoholic patients. Addiction Biology, 19, 1041–1054. CrossRefPubMedPubMedCentral

46.

Uterwijk, J. M. R. (2000). Wechsler Adult Intelligence Scale (WAIS-III): Nederlandstalige bewerking. Lisse: Swets Test Publishers.

47.

Whitaker, S. (2005). The use of the WISC-III and the WAIS-III with people with a learning disability: three concerns. Clinical Psychology Forum, 50, 37–40.

48.

Woud, M. L., Fitzgerald, D. A., Wiers, R. W., Rinck, M., & Becker, E. S. (2012). ‘Getting into the spirit’: alcohol-related interpretation bias in heavy-drinking students. Psychology of Addictive Behaviors, 26, 627–632. CrossRefPubMed

49.

Woud, M. L., Becker, E. S., Rinck, M., & Salemink, E. (2015). The relationship between drinking motives and alcohol-related interpretation bias. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 47, 102–110. CrossRefPubMed

Titel: ‘Het zit allemaal tussen mijn oren!’
De neuropsychologie van verslavingsproblematiek bij mensen met een lichte verstandelijke beperking
Auteurs:: Neomi van Duijvenbode
Robert Didden
Hubert P. L. M. Korzilius
Rutger C. M. E. Engels
Publicatiedatum: 18-10-2016
DOI: https://doi.org/10.1007/s12501-016-0083-9
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Tijdschrift: Verslaving
Uitgave 4/2016
Print ISSN: 1574-1842
Elektronisch ISSN: 1875-7073

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Tip

Swipe om te navigeren naar een ander artikel

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Met onderstaand(e) abonnement(en) heeft u direct toegang:

BSL Psychologie Totaal

BSL Academy mbo Verzorging en Verpleegkunde

Andere artikelen Uitgave 4/2016

Zit middelengebruik en verslavingsgedrag in de familie?

Het meten van functioneren tijdens een verslavingsbehandeling

Van DSM IV-TR naar DSM-5: middelengebruik en gedragsverslavingen

Toekomst verslavingszorg

Uitgelezen

Autisme en alcoholafhankelijkheid: denk aan disulfiram