Top

Gepubliceerd in:

11-11-2020 | Artikel

Het trainen van executieve functies bij kinderen met epilepsie. Kwantitatieve casestudies naar Braingame Brian

Auteurs: Albert Ponsioen, Marieke Wijnans

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 5-6/2020

Samenvatting

Kinderen met epilepsie hebben een grotere kans op het ontwikkelen van emotionele, gedrags- en sociale problemen dan kinderen zonder epilepsie. Deze problemen blijken vaak te maken te hebben met de executieve functies. Onderzoek naar executieve functietrainingen bij deze kinderen wordt nauwelijks gedaan. Dit heeft onder meer te maken met de heterogeniteit van deze groep, waardoor groepsstudies lastig zijn uit te voeren. In dit onderzoek wordt daarom de kwantitatieve casestudie als alternatieve onderzoeksmethodiek gebruikt om de effecten in kaart te brengen van een gecomputeriseerde training van executieve functies, Braingame Brian. De heterogeniteit komt eveneens tot uiting in de effecten op de diverse uitkomstmaten. Het herhaald meten van het klachtgedrag met gepersonaliseerde vragenlijstjes sluit goed aan bij de klinische praktijk, waarin immers met ouder(s) en kind concrete behandeldoelen worden afgesproken. Met inachtneming van een aantal aanbevelingen wordt in dit artikel een pleidooi gehouden voor het uitvoeren van dit type effectstudie in de klinische praktijk.

vorige artikel Post-Acute Level Of Consciousness scale revised (PALOC-sr): voorstel tot aanpassing van een schaal om het bewustzijnsniveau van mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis te classificeren

volgende artikel Detectie van geveinsde psychische stoornissen bij verdachten van strafbare feiten

Deze methode wordt in de Angelsaksische literatuur aangeduid met single-case design (SCD) en single-case experimental design (SCED). In dit artikel wordt SCD gebruikt.

De R‑scripts waarmee de analyses zijn uitgevoerd, zijn opvraagbaar bij de auteurs.

RCI = (verschilscoremetingen)/S_diff; S_diff = √ [2(SE)²]; SE = SD√ (1 − R_xx).

y(i) = b₀ + b₁*onderzoeksfase (i) + b₂ * tijd (i) + b₃ * onderzoeksfase(i) * tijd (i) + error (i).

Zie bijvoorbeeld Todd Rose’s The myth of the average (https://www.youtube.com/watch?v=PTpQYDTgq7E).

Oord S van de, Ponsioen AJGB, Geurts HM, Brink EL ten, Prins PJM. EF game training in children with ADHD: a pilot study of the efficacy of a computerized EF remediation training with game elements for children with ADHD in an outpatient setting. J Atten Disord. 2014;18(8):699–712.CrossRef

Verbeken S, Braet C, Dovis S, Ponsioen AJGB, Prins PJM, Brink EL ten, et al. Training van werkgeheugen en inhibitie bij kinderen en adolescenten met obesitas. Psychopraktijk. 2011;3(5):20–2.CrossRef

Vugs BAM. Executive functions in children with SLI: A dynamic perspective. Proefschrift. Nijmagen: Universiteit Nijmegen; 2017.

Wirrell EC, Grossardt BR, Wong-Kisiel LC, Nickels KC. Incidence and classification of new-onset epilepsy and epilepsy syndromes in children in Olmsted County, Minnesota from 1980 to 2004: a population-based study. Epilepsy Res. 2011;95(1–2):110–8.CrossRef

Salpekar JA, Dunn DW. Psychiatric and psychosocial consequences of pediatric epilepsy. Semin Pediatr Neurol. 2007;14:181–8.CrossRef

Healy S, AIm-Bolter N, Olds J. Executive function and emotional behavioral and social competence problems in children with epilepsy. J Child Fam Stud. 2018;27(8):2430–40.CrossRef

Park SP, Kwon SH. Cognitive effects of antiepileptic drugs. J Clin Neurol. 2008;4(3):99–106.CrossRef

Ponsioen AJGB, Brink EL ten. Zelfregulatie trainingsboek. Diagnostiek en behandeling van executieve functies bij kinderen. Houten: LannooCampus Uitgevers; 2014.

Kofler MJ, Raiker JS, Sarver DE, Wells EL, Soto EF. Is hyperactivity ubiquitous in ADHD or dependent on environmental demands? Evidence from meta-analysis. Clin Psychol Rev. 2016;46:12–24.CrossRef

10.

Brink EL ten, Ponsioen AJGB, Vries M de, Dovis S, Prins P. Braingame Brian. Een executieve functietraining met game-elementen voor kinderen met een aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis. In: Braet C, Bögels S, redactie. Protocollaire behandelingen voor kinderen en adolescenten met psychische klachten. Amsterdam: Boom Uitgevers; 2020. pag. 499–543.

11.

Ponsioen AJGB, Vliet F van der, Blijderveen R, Zwiers S. Braingame Brian: N=1 in de praktijk. Wat doet deze interventie bij deze cliënt? De Psycholoog. 2016;51(5):44–57.

12.

R Core Team. A language and environment for statistical computing. Vienna: R Foundation for Statistical Computing; 2017.

13.

Schittekatte M, Groenvynck H, Fontaine JRJ, Dekker PH. Aanvullend psychometrisch onderzoek met de Test of Everyday Attention for Children (TEA-Ch): In Nederland en Vlaanderen aangepaste normen en validiteits- en betrouwbaarheidsgegevens. Amsterdam: Harcourt Assessment; 2007.

14.

Kort W, Schittekatte M, Dekker PH, Verhaeghe P, Compaan EL, Bosmans M, et al. WISC-III NL Wechsler intelligence scale for children. Derde Editie NL Handleiding en Verantwoording. Amsterdam: Psychologen HTPNIv; 2005.

15.

Huizinga M, Smidts DP. BRIEF Vragenlijst executieve functies voor 5‑ tot 18-jarigen: handleiding. Amsterdam: Hogrefe Uitgever; 2012.

16.

Oosterlaan J, Baeyens D, Scheres A, Antrop I, Roeyers H, Sergeant J. Vragenlijst voor Gedragsproblemen bij Kinderen (VvGK). Amsterdam: Pearson; 1992.

17.

Maric M, Haan E de, Hogendoorn SM, Wolter LH, Huizenga HM. Evaluating statistical and clinical significance of intervention effects in single-case experimental designs: an SPSS method to analyze univariate data. Behav Ther. 2015;46(2):230–41.CrossRef

18.

Barlow DH, Nock MK, Hersen M. Single case experimental designs. Strategies for studying behaviour change. 3e druk. Boston: Allyn and Bacon; 2009.

19.

Bolger N, Laurenceau JP. Intensive longitudinal methods: an introduction to diary and experience sampling research. New York: Guilford; 2013.

20.

Dugard P, File P, Todman J, Todman JB. Single-case and small‑n experimental designs: a practical guide to randomization tests. Londen: Routledge; 2012.CrossRef

21.

Rindskopf D. Bayesian analysis of data from single case designs. Neuropsychol Rehabil. 2014;24(3–4):572–89.CrossRef

22.

Dekkers K, De VE, Eilander H, Steenbeek D. Goal Attainment Scaling (GAS) in de praktijk. Handleiding. Breda: Revant; 2011.

Titel: Het trainen van executieve functies bij kinderen met epilepsie. Kwantitatieve casestudies naar Braingame Brian
Auteurs: Albert Ponsioen
Marieke Wijnans
Publicatiedatum: 11-11-2020
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Neuropraxis / Uitgave 5-6/2020
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI: https://doi.org/10.1007/s12474-020-00265-0

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 5-6/2020

Woorden vooraf

Adieu Neuropraxis

Onze hersenen: onze achtbaan

Zelfregulatie en niet-aangeboren hersenletsel: waarop kun je letten? Kortschrift voor de praktijk

De structuur van aandacht in het dagelijks leven bij volwassenen: de Everyday Life Attention Scale (ELAS)

Post-Acute Level Of Consciousness scale revised (PALOC-sr): voorstel tot aanpassing van een schaal om het bewustzijnsniveau van mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis te classificeren