Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

02-05-2017

Het toepassen van valpreventiemaatregelen bij thuiswonende ouderen: een survey onderzoek in Vlaanderen

Auteurs: Greet Leysens, Ellen Vlaeyen, Deborah Vanaken, Elise Janssens, Eddy Dejaeger, Dirk Cambier, Evelien Gielen, Stefan Goemaere, Olivia Vandeput, Koen Milisen

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 3/2017

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Probleemstelling

Valincidentiecijfers bij thuiswonende ouderen blijven aanzienlijk hoog. Gevolgen van een valincident duiden op het belang van systematisch screenen en een gerichte multifactoriële en multidisciplinaire aanpak. Deze studie beschrijft in welke mate professionele zorgverleners in Vlaanderen valpreventiemaatregelen toepassen bij thuiswonende ouderen en welke factoren implementatie belemmeren.

Methode

Een online survey werd verspreid via het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen.

Resultaten

1483 professionele zorgverleners (55 % verpleegkundigen, 24 % huisartsen, 17 % kinesitherapeuten en 4 % ergotherapeuten) werden geïncludeerd. 93 % wordt minstens maandelijks geconfronteerd met valproblematiek. 96 % meent een positieve bijdrage te kunnen leveren aan valpreventie. Minstens één maal per jaar worden valincidenten bevraagd (62 %) en wordt gescreend naar loop-/evenwichtsproblemen (84 %). Een multifactoriële evaluatie wordt uitgevoerd in geval van een recent valincident (95 %) of een verhoogd valrisico (76 %). Het vaakst geven professionele zorgverleners advies over onveilige situaties/gedrag (93 %), loophulpmiddelen (91 %), personenalarmsysteem (89 %) en schoeisel (85 %). Ongemotiveerde ouderen (75 %), ouderen die hun valrisico ontkennen (85 %), tijdsgebrek (60 %), onvoldoende terugbetalingsmogelijkheden (54 %), personeelstekort (50 %), moeilijke communicatie (31 %) en kennistekort (23 %) zijn belangrijke belemmerende factoren.

Conclusie

Hoewel professionele zorgverleners zich bewust zijn van het belang van valpreventiemaatregelen, impliceren deze resultaten een meer gestructureerde multidisciplinaire samenwerking, (na)vorming, duidelijk valpreventiebeleid en aangepaste terugbetalingscriteria. Motiveren en sensibiliseren van ouderen blijft cruciaal voor een effectief valpreventiebeleid.
Literatuur
1.
go back to reference Lamb SE, Jorstad-Stein EC, Hauer K, Becker C. Development of a common outcome data set for fall injury prevention trials: the prevention of falls network Europe consensus. J Am Geriatr Soc. 2005;53(9):1618–22.CrossRefPubMed Lamb SE, Jorstad-Stein EC, Hauer K, Becker C. Development of a common outcome data set for fall injury prevention trials: the prevention of falls network Europe consensus. J Am Geriatr Soc. 2005;53(9):1618–22.CrossRefPubMed
2.
go back to reference Milisen K, Detroch E, Bellens K, et al. Valincidenten bij thuiswonende ouderen: een pilotstudie naar prevalentie, omstandigheden en gevolgen in Vlaanderen. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2004;35:15–20.PubMed Milisen K, Detroch E, Bellens K, et al. Valincidenten bij thuiswonende ouderen: een pilotstudie naar prevalentie, omstandigheden en gevolgen in Vlaanderen. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2004;35:15–20.PubMed
3.
go back to reference Milat A, Watson W, Monger C, Barr M, Giffin M, Reid M. Prevalence, circumstances and consequences of falls among community-dwelling older people: results of the 2009 NSW Falls Prevention Baseline Survey. NSW Public Health Bull. 2011;22(3–4):43–8.CrossRef Milat A, Watson W, Monger C, Barr M, Giffin M, Reid M. Prevalence, circumstances and consequences of falls among community-dwelling older people: results of the 2009 NSW Falls Prevention Baseline Survey. NSW Public Health Bull. 2011;22(3–4):43–8.CrossRef
7.
go back to reference Boffin N, Moreels S, Vanthomme K, Van Caster V. Falls among older general practice patients: a 2-year nationwide surveillance study. Fam Pract. 2014;31(3):281–9.CrossRefPubMed Boffin N, Moreels S, Vanthomme K, Van Caster V. Falls among older general practice patients: a 2-year nationwide surveillance study. Fam Pract. 2014;31(3):281–9.CrossRefPubMed
9.
go back to reference Haentjens P, Magaziner J, Colon-Emeric CS, Vanderschueren D, et al. Meta-analysis: excess mortality after hip fracture among older women and men. Ann Intern Med. 2010;152(6):380–90.CrossRefPubMedPubMedCentral Haentjens P, Magaziner J, Colon-Emeric CS, Vanderschueren D, et al. Meta-analysis: excess mortality after hip fracture among older women and men. Ann Intern Med. 2010;152(6):380–90.CrossRefPubMedPubMedCentral
10.
go back to reference Scheffer A, Schuurmans M, Dijk N van, Hooft T van der, Rooij S de. Fear of falling: measurement strategy, prevalence, risk factors and consequences among older persons. Age Ageing. 2008;37:19–24.CrossRefPubMed Scheffer A, Schuurmans M, Dijk N van, Hooft T van der, Rooij S de. Fear of falling: measurement strategy, prevalence, risk factors and consequences among older persons. Age Ageing. 2008;37:19–24.CrossRefPubMed
12.
go back to reference Svedbom A, Stenmark J, McCloskey E, Jönsson B, Kanis J, EU Review Panel of IOF. Osteoporosis in the European Union: a compendium of country-specific reports. Arch Osteoporos. 2013;8(137):12–9. Svedbom A, Stenmark J, McCloskey E, Jönsson B, Kanis J, EU Review Panel of IOF. Osteoporosis in the European Union: a compendium of country-specific reports. Arch Osteoporos. 2013;8(137):12–9.
13.
go back to reference Milisen K, Coussement J, Vlaeyen E. et al. Valpreventie bij thuiswonende ouderen: praktijkrichtlijn voor Vlaanderen. Leuven: ACCO; 2010. Milisen K, Coussement J, Vlaeyen E. et al. Valpreventie bij thuiswonende ouderen: praktijkrichtlijn voor Vlaanderen. Leuven: ACCO; 2010.
14.
15.
go back to reference Fixsen D, Scott V, Blase K, Naoom S, Wagar L. When evidence is nog enough: the challenge of implementating fall prevention strategies. J Safety Res. 2011;42:419–22.CrossRefPubMed Fixsen D, Scott V, Blase K, Naoom S, Wagar L. When evidence is nog enough: the challenge of implementating fall prevention strategies. J Safety Res. 2011;42:419–22.CrossRefPubMed
16.
go back to reference Tetroe J, Graham I, Scott V. What does it mean to transform knowledge into action in falls prevention research? Perspectives from the Canadian Institutes of Health Research. J Safety Res. 2011;42:423–6.CrossRefPubMed Tetroe J, Graham I, Scott V. What does it mean to transform knowledge into action in falls prevention research? Perspectives from the Canadian Institutes of Health Research. J Safety Res. 2011;42:423–6.CrossRefPubMed
17.
go back to reference Ganz D, Alkema G, Wu S. It takes a village to prevent falls: reconceptualizing fall prevention and management for older adults. Inj Prev. 2008;14:266–71.CrossRefPubMedPubMedCentral Ganz D, Alkema G, Wu S. It takes a village to prevent falls: reconceptualizing fall prevention and management for older adults. Inj Prev. 2008;14:266–71.CrossRefPubMedPubMedCentral
18.
go back to reference Katz R, Shah P. The patient who falls: challenges for families, clinicians, and communities. JAMA. 2010;303(3):273–4.CrossRefPubMed Katz R, Shah P. The patient who falls: challenges for families, clinicians, and communities. JAMA. 2010;303(3):273–4.CrossRefPubMed
19.
go back to reference Aernoudt V, Van der Elst E, Vlaeyen E, Dejaeger E, Milisen K. Gebruik van valpreventiemaatregelen in de dagelijkse praktijkvoering van de gezondheidswerkers in de thuiszorg: de ontwikkeling en validering van een vragenlijst. Masterproef. Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap, KU Leuven. 2012. Aernoudt V, Van der Elst E, Vlaeyen E, Dejaeger E, Milisen K. Gebruik van valpreventiemaatregelen in de dagelijkse praktijkvoering van de gezondheidswerkers in de thuiszorg: de ontwikkeling en validering van een vragenlijst. Masterproef. Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap, KU Leuven. 2012.
21.
go back to reference Grol R, Wensing M, Eccles M, Davis D. Improving patient care. The implementation of change in health care. Bostson: Wiley-Blackwell; 2013.CrossRef Grol R, Wensing M, Eccles M, Davis D. Improving patient care. The implementation of change in health care. Bostson: Wiley-Blackwell; 2013.CrossRef
22.
go back to reference Milisen K, Geeraerts A, Dejaeger E. Use of a fall prevention practice guideline for community-dwelling older persons at risk for falling: a feasability study. Gerontology. 2009;55(2):169–78.CrossRefPubMed Milisen K, Geeraerts A, Dejaeger E. Use of a fall prevention practice guideline for community-dwelling older persons at risk for falling: a feasability study. Gerontology. 2009;55(2):169–78.CrossRefPubMed
23.
go back to reference Dollard J, Braunack-Mayer A, Horton K, Vanlint S. Why older women do or do not seek help from the GP after a fall: a qualitative study. Fam Pract. 2014;31(2):222–8.CrossRefPubMed Dollard J, Braunack-Mayer A, Horton K, Vanlint S. Why older women do or do not seek help from the GP after a fall: a qualitative study. Fam Pract. 2014;31(2):222–8.CrossRefPubMed
24.
go back to reference Vlaeyen E, Agten M, Balligand E. et al. Willingness of community-dwelling older persons to participate in fall prevention interventions: a Belgian survey study. JAGS, vol. 63 Annual Scientific Meeting of the American-Geriatrics-Society (AGS), Nationa Harbor, May 10–17 2015. 2015, pag. 118. Vlaeyen E, Agten M, Balligand E. et al. Willingness of community-dwelling older persons to participate in fall prevention interventions: a Belgian survey study. JAGS, vol. 63 Annual Scientific Meeting of the American-Geriatrics-Society (AGS), Nationa Harbor, May 10–17 2015. 2015, pag. 118.
25.
go back to reference Emmelot-Vonk M, Verhaar H. De effectiviteit van valklinieken in Nederland. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2011;42:113–9.CrossRefPubMed Emmelot-Vonk M, Verhaar H. De effectiviteit van valklinieken in Nederland. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2011;42:113–9.CrossRefPubMed
27.
go back to reference Baker D, King M, Fortinsky R, et al. Dissemination of an evidence-based multicomponent fall risk-assessment and -management strategy throughout a geographic area. J Am Geriatr Soc. 2005;53:675–80.CrossRefPubMed Baker D, King M, Fortinsky R, et al. Dissemination of an evidence-based multicomponent fall risk-assessment and -management strategy throughout a geographic area. J Am Geriatr Soc. 2005;53:675–80.CrossRefPubMed
28.
go back to reference Bailey C, Jones D, Goodall D. What is the evidence of the experience of having a fall across the life course? A qualitative synthesis. Disabil Health J. 2014;7:273–84.CrossRefPubMed Bailey C, Jones D, Goodall D. What is the evidence of the experience of having a fall across the life course? A qualitative synthesis. Disabil Health J. 2014;7:273–84.CrossRefPubMed
29.
go back to reference Rollnick S, Miller W, Butler C. Motivational interviewing in health care. New York: The Guilford Press; 2008. Rollnick S, Miller W, Butler C. Motivational interviewing in health care. New York: The Guilford Press; 2008.
33.
go back to reference Vlaeyen E, Etienne J, Geeraerts A, Leysens G, Dejaeger E, Milisen K. Beleidsaanbevelingen omtrent de implementatie van val- en fractuurpreventie bij thuiswonende ouderen. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2016;47:164–71. doi:10.1007/s12439-016-0186-0.CrossRefPubMed Vlaeyen E, Etienne J, Geeraerts A, Leysens G, Dejaeger E, Milisen K. Beleidsaanbevelingen omtrent de implementatie van val- en fractuurpreventie bij thuiswonende ouderen. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2016;47:164–71. doi:10.​1007/​s12439-016-0186-0.CrossRefPubMed
Metagegevens
Titel
Het toepassen van valpreventiemaatregelen bij thuiswonende ouderen: een survey onderzoek in Vlaanderen
Auteurs
Greet Leysens
Ellen Vlaeyen
Deborah Vanaken
Elise Janssens
Eddy Dejaeger
Dirk Cambier
Evelien Gielen
Stefan Goemaere
Olivia Vandeput
Koen Milisen
Publicatiedatum
02-05-2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 3/2017
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI
https://doi.org/10.1007/s12439-017-0215-7