Skip to main content
Top

2013 | OriginalPaper | Hoofdstuk

12. Het stelsel van gezondheidszorg

Auteurs : H.L. Hoeksema, Y.M. Koster-Reidsma, W. Kool

Gepubliceerd in: Leerboek gezondheidsrecht

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Inleiding

Het stelsel van gezondheidszorg zoals we dat in Nederland kennen, is volop in beweging. Dat is niet nieuw. De organisatie, structuur en financiering van de gezondheidszorg hebben zich in de afgelopen eeuwen geleidelijk aan ontwikkeld tot het huidige, complexe systeem. De overheid tracht door fundamentele veranderingen een stelsel van gezondheidszorg te creëren waarbinnen op doelmatige wijze kwalitatief hoogwaardige zorg wordt geleverd.
Voetnoten
1
Eerder bevatte de Staatsregeling van de Bataafse Repubiek (1798-2001) een verwijzing naar het recht op gezondheid.
 
2
Man FH de. Over bestuur, veellagigheid en de publiek-private markt in de Amerikaanse gezondheidszorg. In: Hendriks AC, Napel H-MThD ten (red). Volksgezondheid in een veellagige rechtsorde. Alphen aan den Rijn: Kluwer; 2007, p. 91-103.
 
3
Nota Vraag aan bod. Hoofdlijnen van vernieuwing van het zorgstelsel. Kamerstukken II 2000/01, 27855, nr. 1-2.
 
4
Art.2 Zvw jo. art. 5 AWBZ en art. 3 Zvw.
 
5
Art. 5 Wet op de Zorgtoeslag.
 
6
Art. 32 jo. art. 39 Zvw.
 
7
Art. 1 lid 2 jo. art. 2a Wet op de Zorgtoeslag.
 
9
Art. 54 Zvw.
 
10
Advies alglucosidase alfa (Myozyme®) bij de indicatie ‘ziekte van Pompe’, CVZ d.d. 29 november 2012.
 
11
Art. 11-12 Zvw jo. par. 6.​2 Zvw en verder ▶ par. 12.4.4.
 
12
Art. 11 lid 2 Zvw.
 
13
Art. 11 lid 1 sub a Zvw.
 
14
Zie voor grensoverschrijdende zorg ▶ par. 12.4.2 en par. 13.​3.​2.
 
15
Art. 13 lid 1 Zvw.
 
16
Rb. Breda 14 maart 2013, LJN: BZ4071.
 
17
Kamerstukken II 2011/12, 33362, nr. 2.
 
18
Art. 11 lid 1 sub b Zvw.
 
19
Ook is er nog de variant van een restitutieverzekering met gecontracteerde zorg. In de polisvoorwaarden van een dergelijke verzekering kan zijn bepaald dat alleen de volledige kosten worden vergoed als de verzekerde zich tot een gecontracteerde zorgaanbieder wendt.
 
20
CRvB 16 juni 2010, LJN: BN0783.
 
21
Art. 17 en 18 Besluit zorgaanspraken AWBZ.
 
22
Art. 2 AWBZ.
 
23
Art. 5 lid 1 AWBZ.
 
24
Art. 57 en 58 Wet financiering sociale verzekeringen.
 
25
Het is in het kader van dit niet mogelijk om alle betrokken partijen en hun onderlinge verhoudingen bij de uitvoering van de AWBZ op het gebied van toegang, zorglevering, toezicht en financiering te beschrijven. Een schematisch overzicht is terug te vinden op www.​rijksoverheid.​nl<Hoe werkt de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ)>.
 
26
Zie voor meer informatie: www.​hetcak.​nl.
 
27
www.​zn.​nl<AWBZ>. Op grond van art. 15 e.v. AWBZ moeten de zorgverzekeraars deze taken zelf uitvoeren, maar zij hebben hiervoor in ieder geval tot 2014 een concessie verleend aan de zorgkantoren.
 
28
Het kabinet Rutte II heeft in het regeerakkoord aangegeven dat het de bedoeling is om de AWBZ terug te brengen naar een zogenoemde romp-AWBZ. Zie ▶ par. 12.2.2 onder ’De toekomst van de AWBZ’.
 
29
Art. 4-18 Besluit zorgaanspraken AWBZ.
 
30
Voor meer informatie, zie www.​ciz.​nl.
 
31
Een uitgebreide toelichting op de grondslagen is terug te vinden op www.​cvz.​nl<De AWBZ-zorg (kompas), Grondslagen>.
 
32
Kamerstukken II 2012/13, 33400, nr. 2. Zie voor enige nuancering van deze maatregel en voor uitbreiding van deze plannen in de komende jaren: Kamerstukken II 2012/13, 30597, nr. 266.
 
33
Art. 6 lid 4 AWBZ.
 
34
Art. 12 AWBZ.
 
35
Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg. Zie voor een uitgebreide beschrijving van en commentaar op het zorgplan: Ende TAM van. De care: voortvarend na bedachtzaam wegen. In: Sijmons JG, Ende TAM van, Groot GRJ de. Stelsel onder stress. Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht 2011. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2011, p. 117-121.
 
36
Kamerstukken II 2012/13, 33410, nr. 15.
 
37
Zie ter illustratie: Centrale Raad van Beroep 2 september 2009, LJN: BJ7710 (scootmobiel). In deze uitspraak betrof het geschil de vraag of een gemeente aan haar zorgplicht voldoet met een voorziening voor collectief vervoer of dat de gemeente aan de aanvrager de door hem verzochte scootmobiel dient te verstrekken. De Centrale Raad stelt dat collectief vervoer in principe niet in strijd hoeft te zijn met art. 4 en 5 Wmo, maar dat dit onverlet laat dat de vraag of collectief vervoer voor een persoon als aanvrager een voorziening is die voldoet aan de compensatieplicht van art. 4 van de Wmo, slechts beantwoord kan worden op grond van een onderzoek naar niet alleen de beperkingen, maar ook de persoonskenmerken en de vervoersbehoeften van de aanvrager. Het College zal die beperkingen moeten inventariseren en daarbij moeten nagaan hoe de vervoersmogelijkheden van het collectief vervoer zich verhouden tot de behoeften van de aanvrager, zijn beperkingen en zijn vervoersbehoeften, een en ander tegen de achtergrond van de vraag welke voorziening leidt tot het behouden of bevorderen van het zelfstandig functioneren van de aanvrager en zijn of haar deelname aan het maatschappelijk verkeer.
 
38
Rechtbank Dordrecht 7 december 2012, LJN: BY5598.
 
39
Art. 3 en 5 Wmo.
 
40
Art. 6 Wmo.
 
41
Zie bijvoorbeeld: Centrale Raad van Beroep 10 december 2008, LJN: BG6612 (douchestoel). In deze uitspraak betrof het geschil de vraag of voor de verzorging van een meervoudig gehandicapt kind kon worden volstaan met een eenvoudige en goedkoop type douchestoel of dat er een duurdere, elektrisch in hoogte verstelbare douchestoel nodig was om aan de compensatieplicht van de gemeente te voldoen. Aanvraagster had de gemeente tevens verzocht om de gevraagde voorziening in de vorm van een PGB in ieder geval ter waarde van de goedkope douchestoel te verstrekken, zodat de aanvraagster zelf de elektrisch verstelbare douchestoel zou kunnen aanschaffen. De gemeente weigerde het PGB omdat in het gemeentelijk Besluit maatschappelijke ondersteuning is bepaald dat roerende woonvoorzieningen uitsluitend in natura worden verstrekt. De Centrale Raad stelt dat een PGB alleen mag worden geweigerd in verband met overwegende bezwaren. Het categoraal uitsluiten van de keuzevrijheid tussen voorzieningen in natura en een PGB waar het betreft roerende woonvoorzieningen verdraagt zich niet met art. 6 Wmo, aldus de Centrale Raad.
 
42
Kamerstukken II 2004/05, 30131 nr. 3 (MvT).
 
43
Art. 15 Wmo. In art. 4.1 ev. van het Besluit maatschappelijke ondersteuning is vastgelegd hoe hoog de eigen bijdrage maximaal mag zijn.
 
44
Kamerstukken II 2011/12, 33127 nr. 2. In februari 2013 lag dit wetsvoorstel nog bij de Tweede Kamer.
 
45
Kamerstukken II 2012/13, 33410, nr. 15.
 
46
Zie H. 2.
 
47
Zelfstandige behandelcentra; kwaliteit van zorg, efficiëncy en innovatiekracht. Amsterdam: Boer en Croon; 2011.
 
48
Minister van VWS en staatssecretaris van OCW. Publieke functies van de UMC’s in een marktomgeving. Den Haag: VWS & OCW; 2006.
 
55
CRvB 10 september 2008, LJN: BF1248.
 
57
HvJ EG 16 mei 2006, zaak C-372/04 (Watts), Jur. 2006, p. I-4325, NJ 2006, 361 (m. nt. MR Mok), GJ 2006, 96 (m. nt. GRJ de Groot), TvGR 2006/ 34.
 
58
HvJ EG 13 mei 2003, zaak C-385/99 (Müller-Fauré en Van Riet), Jur. 2003, p. I-4509, RSV 2003, 152, TvGR 2003/ 53 (m. nt. GJA Hamilton).
 
59
HvJ EG 12 juli 2001, zaak C-157/99 (Smits en Peerbooms), Jur. 2001, p. I-5473, TvGR 2001/ 44.
 
61
Hendriks AC. Ethnic and cultural diversity: challenges and opportunities for health law. EJHL 2008:285-95.
 
62
CBS. Gezondheid en zorg in cijfers; 2012.
 
63
Vergelijk afdeling 5.2 van de Algemene wet bestuursrecht.
 
65
Art. 8 lid 1 KWZ.
 
66
Art. 8 lid 4 KWZ.
 
67
IGZ, Handhavingskader – Richtlijn voor transparante handhaving, via www.​igz.​nl.
 
68
Art. 5:40 Awb en art. 9 KWZ.
 
71
Art. 58 Zvw.
 
72
Art. 41 AWBZ.
 
76
Zie par. 11.​10.
 
77
Zie ▶ par. 12.4.4.
 
78
Art. 1 onder b KWZ.
 
79
Art. 2 KWZ.
 
80
Art. 3 KWZ.
 
81
Wollersheim H. Kwaliteit en veiligheid in de patiëntenzorg. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2011.
 
82
Zie bijvoorbeeld www.​dica.​nl.
 
84
Kohn LT, Donaldson MS, Committee on Quality of Health Care in America. To err is human: building a safer health system. Washington: National Academy Press; 2001.
 
85
Art. 4a KWZ.
 
87
Legemaate J, Christiaans-Dingelhoff I, Doppegieter RMS, Roode RP de. Het melden van incidenten in de gezondheidszorg. KNMG: Utrecht; 2006.
 
88
Bruijne MC de, Zegers M, Hoonhout LHF, Wagner C. Onbedoelde schade in Nederlandse ziekenhuizen; dossieronderzoek van ziekenhuisopnames in 2004. EMGO-instituut – NIVEL; 2007.
 
89
Gronden JW van de, Sluijs JJM. De betekenis van het EG-Verdrag voor het reguleren van de zorgmarkt. In: Hendriks AC, Gronden JW van de, Sluijs JJM. Gezondheidszorg en Europees recht. Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht 2009. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2009, p. 103-92.
 
91
Kwaliteit als medicijn; aanpak voor betere zorg en lagere kosten. Booz&co; 2012.
 
92
Björnberg A. Euro Health Consumer Index 2012 (Report). Health Consumer Powerhouse; 2012.
 
Literatuur
1.
go back to reference Bos J, Schoneveld M, Hijden E van der, Niekerk J van. Zorginkoop onder de loep. Den Haag: Consumentenbond, ANBO, NP/CF; november 2008. Bos J, Schoneveld M, Hijden E van der, Niekerk J van. Zorginkoop onder de loep. Den Haag: Consumentenbond, ANBO, NP/CF; november 2008.
2.
go back to reference Cremers NJEG, Mersch MF van der. Commentaar op de Zorgverzekeringswet. In: Groot J de, et al. (red). Gezondheidsrecht**: Tekst en Commentaar. Tweede druk. Deventer: Kluwer; 2013, p. 359-522. Cremers NJEG, Mersch MF van der. Commentaar op de Zorgverzekeringswet. In: Groot J de, et al. (red). Gezondheidsrecht**: Tekst en Commentaar. Tweede druk. Deventer: Kluwer; 2013, p. 359-522.
3.
go back to reference Ende TAM van den. Commentaar op de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. In: Groot J de, et al. (red). Gezondheidsrecht**: Tekst en Commentaar. Tweede druk. Deventer: Kluwer; 2013, p. 1-71. Ende TAM van den. Commentaar op de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. In: Groot J de, et al. (red). Gezondheidsrecht**: Tekst en Commentaar. Tweede druk. Deventer: Kluwer; 2013, p. 1-71.
4.
go back to reference Hendriks AC, Napel H-MThD ten. (red). Volksgezondheid in een veellagige rechtsorde. Alphen aan den Rijn:Kluwer; 2007. Hendriks AC, Napel H-MThD ten. (red). Volksgezondheid in een veellagige rechtsorde. Alphen aan den Rijn:Kluwer; 2007.
5.
go back to reference Hendriks AC. Ethnic and cultural diversity: challenges and opportunities for health law. EJHL 2008:285-95. Hendriks AC. Ethnic and cultural diversity: challenges and opportunities for health law. EJHL 2008:285-95.
6.
go back to reference Hendriks AC. Gronden JW van de, Sluijs JJM. Gezondheidszorg en Europees recht. Preadvies Vereniging voor. Gezondheidsrecht. 2009. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2009. Hendriks AC. Gronden JW van de, Sluijs JJM. Gezondheidszorg en Europees recht. Preadvies Vereniging voor. Gezondheidsrecht. 2009. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2009.
7.
go back to reference Hermans HEGM, Buijsen MAJM. (red). Recht en gezondheidszorg. Maarssen: Elsevier; 2006. Hermans HEGM, Buijsen MAJM. (red). Recht en gezondheidszorg. Maarssen: Elsevier; 2006.
8.
go back to reference Hunt P, Backman G. Health systems and the highest attainable standard of health. Health and Human Rights; 2008, p. 81-92. Hunt P, Backman G. Health systems and the highest attainable standard of health. Health and Human Rights; 2008, p. 81-92.
9.
go back to reference Mackenbach JP, Maas PJ van der (red). Volksgezondheid en gezondheidszorg (4e druk). Maarssen: Elsevier; 2008. Mackenbach JP, Maas PJ van der (red). Volksgezondheid en gezondheidszorg (4e druk). Maarssen: Elsevier; 2008.
10.
go back to reference Minister van VWS en staatssecretaris van OCW. Publieke functies van de UMC’s in een marktomgeving. Den Haag: VWS & OCW; 2006. Minister van VWS en staatssecretaris van OCW. Publieke functies van de UMC’s in een marktomgeving. Den Haag: VWS & OCW; 2006.
11.
go back to reference Nederlandse Zorgautoriteit. Monitorspecial. De rol van ZBC’s in de ziekenhuiszorg. Utrecht: NZa; 2007. Nederlandse Zorgautoriteit. Monitorspecial. De rol van ZBC’s in de ziekenhuiszorg. Utrecht: NZa; 2007.
12.
go back to reference Organisation for Economic Co-operation and Development. Health Data 2007. Parijs: OECD; 2007. Organisation for Economic Co-operation and Development. Health Data 2007. Parijs: OECD; 2007.
13.
go back to reference Raad voor de Volksgezondheid & Zorg. Uitgavenbeheer in de gezondheidszorg. Advies 08/11. Zoetermeer: RVZ; 2008. Raad voor de Volksgezondheid & Zorg. Uitgavenbeheer in de gezondheidszorg. Advies 08/11. Zoetermeer: RVZ; 2008.
14.
go back to reference Raad voor de Volksgezondheid & Zorg. Zinnige en duurzame zorg. Advies 06/06. Zoetermeer: RVZ; 2006. Raad voor de Volksgezondheid & Zorg. Zinnige en duurzame zorg. Advies 06/06. Zoetermeer: RVZ; 2006.
15.
go back to reference Sijmons JG, Ende TAM van, Groot GRJ de. Stelsel onder stress. Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht 2011. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2011. Sijmons JG, Ende TAM van, Groot GRJ de. Stelsel onder stress. Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht 2011. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2011.
16.
go back to reference Sociaal-Economische Raad. Langdurige zorg verzekerd: Over de toekomst van de AWBZ. Publicatienummer 3. Den Haag: SER; april 2008. Sociaal-Economische Raad. Langdurige zorg verzekerd: Over de toekomst van de AWBZ. Publicatienummer 3. Den Haag: SER; april 2008.
Metagegevens
Titel
Het stelsel van gezondheidszorg
Auteurs
H.L. Hoeksema
Y.M. Koster-Reidsma
W. Kool
Copyright
2013
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-313-9963-5_12