Skip to main content
Top

2024 | OriginalPaper | Hoofdstuk

13. Het stelsel van gezondheidszorg

Auteur : Mr. dr. R. E. van Hellemondt

Gepubliceerd in: Leerboek Gezondheidsrecht

Uitgeverij: BSL Media & Learning

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het stelsel van de zorg en worden de rollen en interacties van de verschillende partijen in de zorg beschreven. Vervolgens worden de hieraan ten grondslag liggende wettelijke kaders uiteengezet). Er zijn in het stelsel van de gezondheidszorg drie partijen: patiënten, zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Tussen de drie partijen bevinden zich drie markten. Op dit speelveld speelt de gereguleerde marktwerking zich af: zorgverleningsmarkt, de zorginkoopmarkt en de zorgverzekeringsmarkt. Zelfregulering is daarbij een belangrijk uitgangspunt. De overheid grijpt pas in als dit noodzakelijk is. Drie belangrijke aspecten worden daarbij onderscheiden: kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg.
Voetnoten
1
Eerder bevatte de Staatsregeling van de Bataafse Republiek (1798–2001) een verwijzing naar het recht op gezondheid.
 
2
Man FH de. Over bestuur, veellagigheid en de publiek-private markt in de Amerikaanse gezondheidszorg. In: Hendriks AC, Napel H-MThD ten (red). Volksgezondheid in een veellagige rechtsorde. Alphen aan den Rijn: Kluwer; 2007, pag. 91–103.
 
3
Nota Vraag aan bod. Hoofdlijnen van vernieuwing van het zorgstelsel. Kamerstukken II 2000/01, 27855, nr. 1–2.
 
4
Zorgverlener is een natuurlijk persoon die beroepsmatig zorg verleent, zie art. 1 Wtza. Zie ook art. 1, sub e Wkkgz.
 
5
Art. 2 Wtza.
 
6
Zie art. 3, 4 en 5 Wtza.
 
7
Art. 4, lid 1 Wtza.
 
8
Art. 10 Wtza.
 
9
Minister van VWS en staatssecretaris van OCW. Publieke functies van de UMC’s in een marktomgeving. Den Haag: VWS & OCW; 2006.
 
13
Zie bijv. www.​patientervarings​metingen.​nl/​ (bezocht 26 januari 2024).
 
14
HR 10 november 2023, ECLI:NL:GHARL:2022:3451.
 
15
Zie https://​www.​internetconsulta​tie.​nl/​zorgcontracterin​g/​b1 (bezocht op 5 februari 2024). Het wetsvoorstel was op 5 februari 2024 nog niet ingediend bij de Tweede Kamer.
 
16
Reitsma-van Rooijen M, Jong J de. Percentage overstappers afgenomen; Keuzevrijheid minstens zo belangrijk als premie. Utrecht: NIVEL; 2015.
 
17
Reitsma-van Rooijen M, Jong J de. Percentage overstappers afgenomen; Keuzevrijheid minstens zo belangrijk als premie. Utrecht: NIVEL; 2015.
 
18
Kamerstukken II 2003/04, 29763, nr. 3.
 
19
Art. 2, art. 3 en art. 17 Zvw.
 
20
Art. 11 Zvw. Zie ook CBB 15 maart 2022, ECLI:NL:CBB:2022:112.
 
21
Paragraaf 5.​1 Zvw (art. 39 e.v.).
 
22
Art. 11–15 Zvw en par. 6.​2 Zvw en verder.
 
23
Welke mondzorg is opgenomen in het basispakket staat nader omschreven in artikel 2.7 Besluit zorgverzekering.
 
24
Art. 10 Zvw.
 
25
Kamerstukken II 2003/04, 29763, nr. 3.
 
26
Art. 11 lid 2 Zvw.
 
27
Paragraaf 3.​2 Zvw.
 
28
Art. 13 Zvw, zie ook HR 10 november 2023, ECLI:NL:GHARL:2022:3451.
 
29
Art. 11 lid 1 sub b Zvw.
 
30
Art. 19 Zvw.
 
31
Art. 2.17 Bzv.
 
32
Waszink H. Eigen risico zorg: kijk verder dan alleen afschaffen. Financieel Dagblad, 14 januari 2024.
 
33
De Koning B. Maakt het eigen risico de zorg voor arme mensen onbetaalbaar, of is het onmisbaar? VN fileert het debat en zet de argumenten onder elkaar. Vrij Nederland. 30 september 2016.
 
34
Art. 2.17 lid 2 Bzv.
 
35
Art 11 Zvw, lid 3 Zvw.
 
36
Art. 2.10 Bzv.
 
37
Art. 2.5c Bzv.
 
38
Art. 1.2.1 Wlz.
 
39
Art. 2.1.1 Wlz.
 
40
Art. 6.1.1 e.v. Wlz.
 
41
Art. 5.1.1 e.v. Wlz.
 
43
Art. 7.1.1 e.v. Wlz.
 
44
Art. 4.1.1 e.v. Wlz.
 
45
Art. 3.1.1 Wlz.
 
46
Art. 3.3.1 Wlz.
 
47
Art. 3.2.1 lid 1 Wlz.
 
48
Art. 3.2.1 lid 2 Wlz.
 
49
Art. 3.2.3 Wlz.
 
51
Art. 3.1.1 Besluit langdurige zorg.
 
52
Rb. Overijssel 10 oktober 2023, ECLI:NL:RBOVE:2023:3966.
 
53
Art. 8.1.3 jo 8.1.1 Wlz.
 
54
Art. 3.2.5 Wlz.
 
55
Art. 1.1.1 Wmo.
 
56
Art. 2.1.2 Wmo.
 
57
Art. 2.1.2 Wmo.
 
58
Zie bijvoorbeeld CRvB 18 mei 2016, ECLI:NL:CRVB:2016:1404; CRvB 4 oktober 2023, ECLI:NL:CRVB:2023:1845.
 
59
Art. 2.1.3 Wmo.
 
60
Art. 1.2.1 Wmo.
 
61
Art. 1.2.1 Wmo.
 
62
In de Wmo wordt van cliënt gesproken als het gaat om een persoon die gebruikmaakt van een algemene voorziening of aan wie een maatwerkvoorziening of persoonsgebonden budget is verstrekt of door of namens wie een melding is gedaan van een behoefte aan maatschappelijke ondersteuning.
 
63
Art. 2.3.2 lid 1 Wmo.
 
64
Art. 2.3.2 lid 2 Wmo.
 
65
Art. 2.3.2. lid 4 Wmo.
 
66
Art. 2.3.2. lid 8 Wmo.
 
67
Art. 2.3.5 j˚ 2.3.2. lid 9 Wmo.
 
68
Art. 2.3.6 Wmo.
 
69
Rb. Noord-Nederland 2 juni 2016, ECLI:NL:RBNNE:2016:2737. Zie ook CRvB 23 mei 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:1525.
 
70
Art. 2.1. e.v. Jeugdwet.
 
71
Kamerstukken II 2012/13, 33684, nr. 3, pag. 4; zie ook Art. 1.1 Jeugdwet.
 
72
Kamerstukken II 2012/13, 33684, nr. 3, pag. 2.
 
73
Kamerstukken II 2012/13, 33684, nr. 3, pag. 52.
 
74
Art. 2.6 onder e Jeugdwet.
 
75
Zie bijvoorbeeld Dijk M van. De kinderen zijn de dupe. Medisch Specialist. 2016:20–2; Oosterhoff M. et al. Jeugd-ggz bij gemeente in verkeerde handen. Med Contact. 2013:962–3.
 
76
www.​zorginzicht.​nl/​ondersteuning/​informatie-voor-clienten-over-kwaliteit-van-zorg biedt de overheid informatie over de kwaliteit van zorgaanbieders (bezocht op 28 januari 2024).
 
77
Art. 3.1 Wmo 2015 en Art. 4.1.1 Jeugdwet.
 
78
Kohn LT, Corrigan J, Donaldson MS (red). To err is human: building a safer health system. Washington: National Academy Press; 2000.
 
79
Art. 11 Wkkgz.
 
80
Art. 11 lid 1 sub b en c Wkggz.
 
82
Art. 9 Wkkgz.
 
83
Art. 10 lid 3 Wkggz.
 
86
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. VWS-Verzekerdenmonitor 2023. Den Haag: Ministerie van VWS 2023.
 
87
Zie voor de actuele wachttijden ziekenhuizen de website ZorgkaartNederland, www.​zorgkaartnederla​nd.​nl/​wachttijden (bezocht 28 januari 2024) en voor de actuele wachttijden GGZ de website van de Nederlandse Zorgautoriteit, zie puc.overheid.nl/nza/doc/PUC_716176_22/ bezocht 28 januari 2024).
 
88
Zie website van Pharos. Deze organisatie draagt bij aan het terugdringen van grote gezondheidsverschillen door onderzoek en het verzamelen en delen van kennis.
 
91
Bron: website Ministerie van Financiën: www.​rijksfinancien.​nl/​memorie-van-toelichting/​2022/​OWB/​XVI/​onderdeel/​1060804 (bezocht 28 januari 2024).
 
92
Strien F van, Bhageloe-Datadin R. Ontwikkeling en financiering van de zorglasten sinds 2006. Den Haag: CBS; 2015.
 
93
Zembla: UMC Utrecht verzweeg calamiteiten bij KNO-operaties. NRC Handelsblad 5 november 2015.
 
94
NOS. Verscherpt toezicht UMC Utrecht opgeheven. NOS-nieuwsbericht, 10 oktober 2016. https://​nos.​nl/​artikel/​2136964-verscherpt-toezicht-umc-utrecht-opgeheven (bezocht op 5 februari 2024).
 
96
Art. 58 Zvw, 1e lid.
 
97
Art. 5 Wlz.
 
Literatuur
1.
go back to reference Boersma E, Bruggeman K. WMO 2015 Wetgeving & Rechtspraak 2016;(2). Boersma E, Bruggeman K. WMO 2015 Wetgeving & Rechtspraak 2016;(2).
2.
go back to reference Cremers NJEG. Commentaar op de Zorgverzekeringswet. In: Engberts DP, Van den Ende TAM, et al. (red). Gezondheidsrecht. Tekst & commentaar. 10de druk. Deventer: Kluwer; 2023. pag. 1897–2035. Cremers NJEG. Commentaar op de Zorgverzekeringswet. In: Engberts DP, Van den Ende TAM, et al. (red). Gezondheidsrecht. Tekst & commentaar. 10de druk. Deventer: Kluwer; 2023. pag. 1897–2035.
3.
go back to reference Man FH de. Over bestuur, veellagigheid en de publiek-private markt in de Amerikaanse gezondheidszorg. In: Hendriks AC, Napel H-MThD ten (red). Volksgezondheid in een veellagige rechtsorde. Alphen aan den Rijn: Kluwer; 2007, pag. 91–103. Man FH de. Over bestuur, veellagigheid en de publiek-private markt in de Amerikaanse gezondheidszorg. In: Hendriks AC, Napel H-MThD ten (red). Volksgezondheid in een veellagige rechtsorde. Alphen aan den Rijn: Kluwer; 2007, pag. 91–103.
4.
go back to reference Vries M de, Kossen J. Zó werkt de zorg in Nederland. Amsterdam: De Argumentenfabriek; 2014. Vries M de, Kossen J. Zó werkt de zorg in Nederland. Amsterdam: De Argumentenfabriek; 2014.
5.
go back to reference Friele RD, Bruning MR, et al. Eerste evaluatie Jeugdwet, Na de transitie nu de transformatie. Reeks evaluatie regelgeving (43). Den Haag: ZonMw 2018. Friele RD, Bruning MR, et al. Eerste evaluatie Jeugdwet, Na de transitie nu de transformatie. Reeks evaluatie regelgeving (43). Den Haag: ZonMw 2018.
6.
go back to reference Hunt P, Backman G. Health systems and the right to the highest attainable standard of health. Health Hum Rights. 2008;10(1):81–92.CrossRefPubMed Hunt P, Backman G. Health systems and the right to the highest attainable standard of health. Health Hum Rights. 2008;10(1):81–92.CrossRefPubMed
7.
go back to reference Mackenbach JP, Stronks K (red). Volksgezondheid en gezondheidszorg. 6e druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2016. Mackenbach JP, Stronks K (red). Volksgezondheid en gezondheidszorg. 6e druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2016.
8.
go back to reference Minister van VWS en staatssecretaris van OCW. Publieke functies van de UMC’s in een marktomgeving. Den Haag: VWS/OCW; 2006. Minister van VWS en staatssecretaris van OCW. Publieke functies van de UMC’s in een marktomgeving. Den Haag: VWS/OCW; 2006.
9.
go back to reference Nederlandse Zorgautoriteit. Monitorspecial. De rol van ZBC’s in de ziekenhuiszorg. Utrecht: NZa; 2007. Nederlandse Zorgautoriteit. Monitorspecial. De rol van ZBC’s in de ziekenhuiszorg. Utrecht: NZa; 2007.
10.
go back to reference Sijmons JG, Ende TAM van den, De Groot GRJ. Stelsel onder stress. Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht 2011. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2011. Sijmons JG, Ende TAM van den, De Groot GRJ. Stelsel onder stress. Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht 2011. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2011.
11.
go back to reference Sombroek van Doorm MP, Liefaard T, et al. De jeugd, de zorg en het recht. Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht. Den Haag: Boom Juridisch 2023. Sombroek van Doorm MP, Liefaard T, et al. De jeugd, de zorg en het recht. Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht. Den Haag: Boom Juridisch 2023.
12.
go back to reference Ham L van der, Draak M den, et al. De Wmo 2015 in praktijk, De lokale uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning. De Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau; 2018. Ham L van der, Draak M den, et al. De Wmo 2015 in praktijk, De lokale uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning. De Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau; 2018.
13.
go back to reference Wallage B, Koelewijn WI. vrije artsenkeuze, persoonsgebonden budget, sociaal domein, hinderpaalcriterium. Tijdschrift voor Gezondheidsrecht. 2020: 594–605. Wallage B, Koelewijn WI. vrije artsenkeuze, persoonsgebonden budget, sociaal domein, hinderpaalcriterium. Tijdschrift voor Gezondheidsrecht. 2020: 594–605.
14.
go back to reference Zorg Instituut Nederland. Afwegingskader noodzakelijk te verzekeren zorg, Balanceren tussen eigen verantwoordelijkheid en solidariteit. Diemen: Zorg Instituut Nederland 2023. Zorg Instituut Nederland. Afwegingskader noodzakelijk te verzekeren zorg, Balanceren tussen eigen verantwoordelijkheid en solidariteit. Diemen: Zorg Instituut Nederland 2023.
Metagegevens
Titel
Het stelsel van gezondheidszorg
Auteur
Mr. dr. R. E. van Hellemondt
Copyright
2024
Uitgeverij
BSL Media & Learning
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-3019-5_13