Skip to main content
Top

2017 | OriginalPaper | Hoofdstuk

13. Het stelsel van gezondheidszorg

Auteurs : dr. H. L. Hoeksema, mr. Y. M. Koster-Reidsma, mr. dr. R. E. van Hellemondt

Gepubliceerd in: Leerboek Gezondheidsrecht

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Het Nederlandse gezondheidszorgstelsel is volop in beweging. De stelselherziening die in 2006 in gang werd gezet met de Zorgverzekeringswet, had tot doel marktwerking in de zorg te brengen. Nog steeds bepaalt de overheid, met behulp van wet- en regelgeving zoals de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Wet langdurige zorg (Wlz), de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) en de Jeugdwet, de contouren van het stelsel. De overheid stuurt op kwaliteit, toegankelijkheid, betaalbaarheid en doelmatigheid, maar een zwak punt blijft de transparantie. Een doorontwikkeling van het stelsel blijft dan ook noodzakelijk. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de rollen en interacties van de verschillende partijen in de zorg (par. 13.2), de wettelijke kaders (par. 13.3) en de kwaliteit van zorg (par. 13.4 en 13.5). Het hoofdstuk eindigt met enkele uitdagingen voor de toekomst (par. 13.6).
Voetnoten
1
Eerder bevatte de Staatsregeling van de Bataafse Repubiek (1798–2001) een verwijzing naar het recht op gezondheid.
 
2
Man FH de. Over bestuur, veellagigheid en de publiek-private markt in de Amerikaanse gezondheidszorg. In: Hendriks AC, Napel H-MThD ten (redactie). Volksgezondheid in een veellagige rechtsorde. Alphen aan den Rijn: Kluwer; 2007, pag. 91–103.
 
4
Nota Vraag aan bod. Hoofdlijnen van vernieuwing van het zorgstelsel. Kamerstukken II 2000/01, 27855, nr. 1–2.
 
5
Minister van VWS en staatssecretaris van OCW. Publieke functies van de UMC’s in een marktomgeving. Den Haag: VWS & OCW; 2006.
 
6
Zelfstandige behandelcentra; kwaliteit van zorg, efficiëncy en innovatiekracht. Amsterdam: Boer en Croon; 2011. Nederlandse Zorgautoriteit. Monitor Zelfstandige behandelcentra; 2012.
 
7
Stcrt. 2014, 19482.
 
8
Kamerstukken II 2014/15, 31765, nr. 116.
 
9
Kwaliteit van de kankerzorg in Nederland; vooruitblik en blik op de toekomst. Amsterdam: KWF Kankerbestrijding, 2014.
 
10
Nederlandse Zorgautoriteit. Position paper werking van het zorgstelsel. Utrecht: Nza; 2015.
 
11
Autoriteit Consument & Markt. Ziekenhuisfusies en kwaliteit van zorg. Den Haag:ACM, 2016.
 
12
Reitsma-van Rooijen M, Jong J de. Percentage overstappers afgenomen; Keuzevrijheid minstens zo belangrijk als premie. Utrecht: NIVEL; 2015.
 
13
Kamerstukken II 2003/04, 29763, nr. 3.
 
14
Art. 2, art. 3 en art. 17 Zvw.
 
15
Art. 11 Zvw.
 
16
Par. 5.1 Zvw (art. 39 e.v.).
 
17
Advies alglucosidase-alfa (Myozyme®) bij de indicatie ‘ziekte van Pompe’, CVZ d.d. 29 november 2012.
 
18
Art. 11–12 Zvw j°. par. 6.2 Zvw en verder.
 
19
Art. 10 Zvw.
 
20
Art. 11 lid 2 Zvw.
 
21
Par. 3.​2 Zvw.
 
22
Art. 13 lid 1 Zvw.
 
23
Art. 11 lid 1 sub b Zvw.
 
24
Art. 19 Zvw.
 
25
Art. 2.17 Bzv.
 
26
Art. 2.17 lid 2 Bzv.
 
27
Art 11 Zvw, lid 3 Zvw.
 
28
Art. 2.10 Bzv.
 
29
Art. 2.5c Bzv.
 
30
Art. 1.2.1 Wlz.
 
31
Art. 2.1.1 Wlz.
 
32
Art. 2, 57 en 58 Wet financiering sociale verzekeringen.
 
33
Art. 6.1.1 e.v. Wlz.
 
34
Art. 5.1.1 e.v. Wlz.
 
35
Art. 7.1.1 e.v. Wlz.
 
36
Art. 4.1.1 e.v. Wlz.
 
37
Art. 3.1.1 Wlz.
 
38
Art. 3.3.1 Wlz.
 
39
Art. 3.2.1 lid 1 Wlz.
 
40
Art. 3.2.1 lid 2 Wlz.
 
41
Art. 3.2.3 Wlz.
 
42
Art. 3.1.1 Besluit langdurige zorg.
 
43
Rb. Den Haag 25 maart 2016, ECLI:NL:RBDHA:2016:3773.
 
44
Art. 8.1.3 jo 8.1.1 Wlz.
 
45
Art. 3.2.5 Wlz.
 
46
Art. 2.1.2. Wmo 2015.
 
47
Zie bijvoorbeeld CRvB 18 mei 2016, ECLI:NL:CRVB:2016:1404.
 
48
Art. 1.2.1 Wmo 2015.
 
49
In de Wmo 2015 wordt van cliënt gesproken als het gaat om een persoon die gebruikmaakt van een algemene voorziening of aan wie een maatwerkvoorziening of persoonsgebonden budget is verstrekt of door of namens wie een melding is gedaan van een behoefte aan maatschappelijke ondersteuning.
 
50
Art. 2.3.2 lid 1 Wmo 2015.
 
51
Art. 2.3.2 lid 2 Wmo 2015.
 
52
Art. 2.3.2. lid 4 Wmo 2015.
 
53
Art. 2.3.2. lid 8 Wmo 2015.
 
54
Art. 2.3.5 j˚ 2.3.2. lid 9 Wmo 2015.
 
55
Art. 2.3.6 Wmo 2015.
 
56
Rb. Noord-Nederland 2 juni 2016, ECLI:NL:RBNNE:2016:2737.
 
57
Art. 2.1. e.v. Jeugdwet.
 
58
Kamerstukken II 2012/13, 33684, nr. 3, pag. 4.
 
59
Kamerstukken II 2012/13, 33684, nr. 3, pag. 2.
 
60
Kamerstukken II 2012/13, 33684, nr. 3, pag. 52.
 
61
Art. 2.6 onder g Jeugdwet.
 
63
Zie bijvoorbeeld Dijk M van. De kinderen zijn de dupe. Medisch Specialist, december 2016, pag. 20–2; Oosterhoff M. Jeugd-ggz bij gemeente in verkeerde handen. Med Contact, 2 mei 2013, pag. 962–3.
 
64
Vereniging Nederlande Gemeenten. Factsheet woonplaatsbeginsel in de praktijk. Den Haag: VNG; 2014.
 
65
VWS Verzekerdenmonitor 2016.
 
66
Louwrier M. Wachtlijsten zijn toch weer langer. Algemeen Dagblad 17 december 2014.
 
67
Regioplan. Instellingen: toegankelijkheid en kwaliteit zorg onder druk [internet]. Amsterdam: Regioplan; 2016. www.​regioplan.​nl.
 
68
Toegankelijkheid zorg onder druk. Binnenlands Bestuur 27 januari 2016.
 
69
Veen D van der. Halsema: ‘Gehandicapten gedupeerd door falende wetgeving’ [internet]. Den Haag: VGN; 2016. www.​vgn.​nl/​artikel/​24379
 
70
Wat zijn sociaaleconomische gezondheidsverschillen? [internet]. Regionaal Kompas Volksgezondheid Brabant-Zuidoost, 2 april 2014. www.​regionaalkompas.​nl/​brabant-zuidoost/​thema-s/​mensen-met-een-lage-ses/​wat-zijn-sociaaleconomisc​he-gezondheidsversc​hillen/​
 
71
Samenhang sociaaleconomische status en levensverwachting per gemeente. Bilthoven: RIVM; z.j. www.​eengezonderneder​land.​nl/​heden_​en_​verleden/​levensverwachtin​g
 
72
www.​cbs.​nl/​nl-nl/​achtergrond/​2013/​11/​zorgkosten-niet-westerse-allochtonen-verschillen-van-autochtonen. Hierbij moet worden bedacht dat er geen uniforme definitie van 'allochtoon' en 'autochtoon' is.
 
73
OECD Health Statistics 2016 [internet]. www.​oecd.​org/​health/​health-data.​htm
 
74
Strien F van, Bhageloe-Datadin R. Ontwikkeling en financiering van de zorglasten sinds 2006. Den Haag: CBS; 2015.
 
75
Zorgakkoorden; uitgavenbeheersing in de zorg deel 4. Den Haag: Algemene Rekenkamer; 2016.
 
76
Art. 24-30 lid 1 Wkkgz en art. 65 Wet BIG.
 
77
IGZ. Maatregelen die de inspectie kan opleggen [internet]. Den Haag: IGZ; z.j. www.​igz.​nl/​onderwerpen/​handhaving_​en_​toezicht/​maatregelen/​.
 
78
Zembla: UMC Utrecht verzweeg calamiteiten bij KNO-operaties. NRC Handelsblad 5 november 2015.
 
79
IGZ. Verscherpt toezicht voor Universitair Medisch Centrum Utrecht beëindigd. IGZ-nieuwsbericht, 10 oktober 2016. www.​igz.​nl/​actueel/​nieuws/​verscherpt-toezicht-voor-universitair-medisch.​aspx
 
80
Art. 58 Zvw, 1e lid.
 
81
Art. 5 Wlz.
 
82
Art. 2 Wkkgz.
 
83
Art. 4 Wkkgz.
 
84
Art. 6 Wkkgz.
 
85
Art. 7 en 9 Wkkgz.
 
86
Art. 8 Wkkgz.
 
87
Art. 10 Wkkgz.
 
88
Art. 11 Wkkgz.
 
89
Wollersheim H. Kwaliteit en veiligheid in de patiëntenzorg. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2011.
 
90
Kohn LT, Corrigan J, Donaldson MS, editors. To err is human: building a safer health system. Washington: National Academy Press; 2000.
 
91
Art. 11 Wkkgz.
 
92
Art. 11 lid 1 sub b en c Wkggz.
 
93
Art. 9 Wkkgz.
 
94
Art. 10 lid 3 Wkggz.
 
95
Euro health consumer index 2015. Paris: Health Consumer Powerhouse; 2016.
 
96
Health system scorecards [internet]. New York: The Commonwealth Fund; z.j. www.​commonwealthfund​.​org/​publications/​health-system-scorecards
 
97
Nza: Doen wat werkt in de zorg. Stand van de zorgmarkten. November 2016.
 
98
Minister van VWS. Brief van 3 november 2016; Kamerstukken II, 2016/17, 32620 nr. 181.
 
99
NZa. Monitor effecten langer thuis wonen - 2016. Onderzoek naar de effecten van het beleid langer thuis wonen op de continuïteit van langdurige zorg. Utrecht: NZa; 2016.
 
Literatuur
1.
go back to reference Boersma E, Bruggeman K. WMO 2015 Wetgeving & Rechtspraak 2016;(2). Boersma E, Bruggeman K. WMO 2015 Wetgeving & Rechtspraak 2016;(2).
2.
go back to reference Cremers NJEG, Mersch MF van der. Commentaar op de Zorgverzekeringswet. In: Ende TAM van den et al., redactie. Gezondheidsrecht**. Tekst & commentaar. 3e druk. Deventer: Kluwer; 2015. pag. 503–667. Cremers NJEG, Mersch MF van der. Commentaar op de Zorgverzekeringswet. In: Ende TAM van den et al., redactie. Gezondheidsrecht**. Tekst & commentaar. 3e druk. Deventer: Kluwer; 2015. pag. 503–667.
3.
go back to reference Hunt P, Backman G. Health systems and the right to the highest attainable standard of health. Health Hum Rights. 2008;10(1):81–92.CrossRefPubMed Hunt P, Backman G. Health systems and the right to the highest attainable standard of health. Health Hum Rights. 2008;10(1):81–92.CrossRefPubMed
4.
go back to reference Mackenbach JP, Stronks K., redactie. Volksgezondheid en gezondheidszorg. 6e druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2016. Mackenbach JP, Stronks K., redactie. Volksgezondheid en gezondheidszorg. 6e druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2016.
5.
go back to reference Minister van VWS en staatssecretaris van OCW. Publieke functies van de UMC’s in een marktomgeving. Den Haag: VWS/OCW; 2006. Minister van VWS en staatssecretaris van OCW. Publieke functies van de UMC’s in een marktomgeving. Den Haag: VWS/OCW; 2006.
6.
go back to reference Nederlandse Zorgautoriteit. Monitorspecial. De rol van ZBC’s in de ziekenhuiszorg. Utrecht: NZa; 2007. Nederlandse Zorgautoriteit. Monitorspecial. De rol van ZBC’s in de ziekenhuiszorg. Utrecht: NZa; 2007.
7.
go back to reference Sijmons JG, Ende TAM van den, Groot GRJ de. Stelsel onder stress. Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht 2011. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2011. Sijmons JG, Ende TAM van den, Groot GRJ de. Stelsel onder stress. Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht 2011. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2011.
8.
go back to reference Vries M de, Kossen J. Zo. werkt de zorg in Nederland. Amsterdam: De Argumentenfabriek; 2014. Vries M de, Kossen J. Zo. werkt de zorg in Nederland. Amsterdam: De Argumentenfabriek; 2014.
Metagegevens
Titel
Het stelsel van gezondheidszorg
Auteurs
dr. H. L. Hoeksema
mr. Y. M. Koster-Reidsma
mr. dr. R. E. van Hellemondt
Copyright
2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1780-6_13