Top

2016 | Boek

hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

Het spel van kwaliteit en zorg

Auteur: Gabriëlle Verbeek

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Over dit boek

Kwaliteit is in de zorgsector een belangrijk thema. Hulpverleners zijn voor een groot deel zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun werk. Kwaliteit van zorg kan pas ontstaan als er een goed samenspel is tussen alle betrokkenen: zorgverleners, managers, cliënten van zorg, verzekeraars en beleidsmakers. Dit vraagt van (toekomstige) beroepsbeoefenaren een brede kijk op het onderwerp kwaliteit.

Het spel van kwaliteit en zorg geeft op prettig leesbare wijze een interdisciplinair overzicht van kwaliteitsbevordering in de zorgsector. Visies, theorie, praktijk en beleid komen afwisselend aan bod. De gezichtspunten van hulpverleners, managers, patiënten, verzekeraars en overheid worden verduidelijkt via interviewfragmenten. Methodieken voor systematische kwaliteitsbevordering worden beschreven door middel van praktijkvoorbeelden. De lezer kan zich een eigen oordeel vormen over kwaliteit van zorg en oefenen met een aantal praktische hulpmiddelen. In deze nieuwe (vijfde) druk zijn bovendien werkopdrachten opgenomen.

Het boek is te gebruiken in het onderwijs aan studenten van (vervolg)opleidingen voor beroepen in de zorgsector. Het spel van kwaliteit en zorg is tevens gericht op de zorgverleners die al enige tijd werkzaam zijn in de zorgsector en die geïnteresseerd zijn in een breed overzicht van 'wat er speelt' op het gebied van beleid, theorievorming en praktijk bij kwaliteitsbevordering.

Inhoudsopgave

Voorwerk

1 Kwaliteit ter discussie

Samevatting

Tegenwoordig is het voor mensen die werkzaam zijn in de zorgsector vanzelfsprekend om met kwaliteit van zorg bezig te zijn en met elkaar te werken aan kwaliteitsverbetering. Projecten op het gebied van systematische kwaliteitsbewaking en -bevordering zijn sterk in opkomst. Ziekenhuizen, gezondheidscentra en thuiszorginstellingen beginnen kwaliteitsplannen en kwaliteitssystemen te hanteren. Elke zichzelf respecterende beroepsorganisatie heeft kwaliteitsbeleid op het programma staan. Ook bij gebruikersorganisaties scoort het onderwerp kwaliteit hoog op de agenda. Het lijkt heel gebruikelijk om over kwaliteit van zorg na te denken en daar gericht aan te werken.

Gabriëlle Verbeek

2 Kwaliteit vanuit verschillende invalshoeken

Samevatting

We gebruiken het woord ‘kwaliteit’ vaak zonder uit te leggen wat daarmee bedoeld wordt. Bij elke activiteit die kwaliteitsbevordering tot doel heeft, is het zinvol stil te staan bij de invalshoek ervan. Deze invalshoeken kunnen sterke verschillen vertonen. Kwaliteit is een eigenschap van een product of dienst die afhankelijk is van de beschouwer, degene die een uitspraak doet. Iedereen kan andere kwaliteitsaspecten ontdekken bij eenzelfde zaak of situatie. Het is belangrijk te weten waar iemand zijn of haar waarnemingen en waarderingen op baseert.

Gabriëlle Verbeek

3 Begrippen en omschrijvingen kwaliteit

Samevatting

Er bestaan verschillende opvattingen over ‘kwaliteit’ in de zorgsector. Dat bleek in hoofdstuk 2 uit de interviewfragmenten met mensen uit diverse groeperingen. Maar als iedereen zo verschillend naar kwaliteit van zorg kijkt, hoe kunnen daar dan ooit afspraken over worden gemaakt? Is er een definitie van kwaliteit van zorg die zo ruim is dat iedereen zich erin kan vinden?

Gabriëlle Verbeek

4 Landelijk kwaliteitsbeleid

Samevatting

De wijze waarop aan kwaliteitsbevordering gewerkt wordt, is voor een belangrijk deel een zaak van lokale instellingen en hun medewerkers, samen met verzekeraars en gebruikersgroepen in een regio. Zij maken elke dag uit wat ‘kwaliteit’ in de praktijk van de zorgsector betekent. Maar ook op landelijk niveau wordt aan kwaliteitsbevordering gewerkt en is er sprake van een krachtenspel van belangen waarin ‘kwaliteit van zorg’ onderwerp van politieke discussies is, net als kostenbeperking en deregulering.

Gabriëlle Verbeek

5 Vormen van kwaliteitsbevordering

Samevatting

Kwaliteitsbevordering is een term waar tal van activiteiten onder schuilgaan. In dit hoofdstuk wordt een eerste beeld geschetst van de vormen van kwaliteitsbevordering die mogelijk zijn, zowel intern (door de aanbieders van zorg) als extern (door instanties onafhankelijk van het aanbod). Een aantal fundamentele vragen komt aan de orde. Moet er altijd via een methodische wijze aan kwaliteitsbevordering worden gewerkt? Kunnen modellen en principes voor kwaliteitsbevordering, bijvoorbeeld uit het bedrijfsleven, zomaar worden overgeplant naar de zorgsector? Het hoofdstuk gaat niet in op de precieze werking van methoden en instrumenten voor kwaliteitsverbetering, maar beperkt zich tot de grote lijn.

Gabriëlle Verbeek

6 Management en kwaliteitsbevordering

Samevatting

Het management heeft tot taak het proces van interne kwaliteitsbevordering te sturen en er de randvoorwaarden voor te creëren. In dit hoofdstuk wordt de rol van hoger management en middenkader bij kwaliteitsbevordering in de zorgsector beschreven. Er is een aantal managementinstrumenten dat van dienst kan zijn bij het opzetten van interne kwaliteitsbevordering. Informatie over de kwaliteit van zorg is heel belangrijk voor managers. Hoe komen zij daaraan? Wat zijn belangrijke bronnen van informatie? Ook komt de sleutelpositie van het middenkader in middelgrote en grote zorginstellingen aan de orde. Hoe kunnen leidinggevenden de dagelijkse problemen in de organisatie oplossen?

Gabriëlle Verbeek

7 Kwaliteitsbevordering bij beroepsbeoefenaren

Samevatting

Kwaliteitsbevordering bij beroepsbeoefenaren in de zorgsector is geen nieuw verschijnsel. Hulpverleners hebben in de dagelijkse praktijk allerlei manieren ontwikkeld om de kwaliteit van hun werk op een hoger niveau te tillen. Dit hoofdstuk behandelt zowel de noodzakelijke rollen en vaardigheden van hulpverleners in hun werk met patiënten/cliënten als hun manieren om systematisch verbeteringen te realiseren. Speciale aandacht gaat uit naar ontwikkelingen als protocollering, standaardisatie van professioneel handelen en systematische kwaliteitsbevordering in groepsverband.

Gabriëlle Verbeek

8 Praktische hulpmiddelen en vaardigheden

Samevatting

Het nemen van besluiten is niet makkelijk, zeker als het gaat om kwesties waar onzekere kanten aan zitten of situaties waarbij vele factoren een rol spelen. Het probleem van besluitvorming komt bij allerlei vormen van kwaliteitsbevordering aan de orde. Of het nu gaat om het vaststellen van een zorgprotocol of het opstellen van een integraal kwaliteitsplan, de vraag is vaak: hoe analyseren we een probleem en hoe brengen we alle belangrijke factoren in kaart? Hoe kunnen vervolgens keuzes worden gemaakt?

Gabriëlle Verbeek

9 Praktijkvoorbeelden kwaliteitsbevordering beroepsuitoefening

Samevatting

Dit hoofdstuk gaat over kwaliteitsbevordering bij beroepsbeoefenaren. Er worden drie projecten besproken die voorbeelden zijn van systematische kwaliteitsbevordering. Deze projecten zijn geselecteerd op inzichtelijkheid en praktische waarde voor de zorgsector. Ook komt hierin het ‘eigene’ van de zorgsector (met name de verhouding hulpverleners/patiënten) naar voren.

Gabriëlle Verbeek

10 Praktijkvoorbeelden kwaliteitsbevordering zorgprocessen en organisatie

Samevatting

Dit hoofdstuk beschrijft drie kwaliteitsprojecten waarin niet zozeer aan kwaliteitsverbetering in beroepsverband wordt gewerkt, als wel aan de kwaliteit van zorgprocessen en kwaliteitszorg voor de organisatie als geheel.

Gabriëlle Verbeek

11 Evaluatie van kwaliteitsbevordering

Samevatting

Tot nu toe ging het over kwaliteitsbevordering – de ideeën erachter, de begrippen, de methodieken en de beleidsmatige ontwikkelingen – op een vanzelfsprekende manier.

Gabriëlle Verbeek

Nawerk

Titel: Het spel van kwaliteit en zorg
Auteur: Gabriëlle Verbeek
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN: 978-90-368-1572-7
Print ISBN: 978-90-368-1571-0
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-1572-7